Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

We zijn in glastuinbouwgebied Agriport A7 bij het dorp Middenmeer, in de kop van Noord-Holland.
En hier, overal waar je kijkt, staan kassen. Hier staan de groot-ste paprikakassen ter wereld. Hoogste tijd om een kijkje te nemen in zo'n enorme kas. Alleen al bij deze teler staan een half miljoen paprikaplanten. En er komen aan iedere plant zo'n 80 paprika's. Dat zijn dus...heel veel paprika's. Een beginnend paprikaplantje is 20 centimeter hoog. Maar groeit uit tot een plant van vier meter.
Petra, dit is jullie kas. En wat me opvalt: al die paprikaplanten hangen aan touwtjes. Waarom is dat?	
Als we de planten niet langs touwtjes begeleiden...
zouden de planten breken, zouden de planten knakken.
Van nature zou de paprikaplant veel meer in de breedte groeien. Maar wij halen allemaal zijtakjes weg.
En we houden de drie mooiste takjes over...	
en die begeleiden we het hele jaar door omhoog.
Je hebt rode schoenen, groene schoenen.
Maar paprika's heb je in allerlei kleuren.
De groeiende paprika is altijd groen.
Verder heb je gele, rode, oranje paprika's.	
En dit lijkt op een aubergine, maar dit is een bruine paprika. Ook kleuren die ik nog nooit heb gezien: paars en wit. Petra, verschillende kleuren. Maar smaken ze ook anders?
Ja. Alle kleuren paprika's smaken weer anders.
De paarse en de witte worden niet heel veel gegeten.	
Die worden vaak gebruikt als decoratie.
De groene paprika is een onrijpe paprika.
Die smaakt een beetje pittig, een beetje kruidig.
Wordt vaak verwerkt en gebruikt om te wokken bijvoorbeeld.
De gele paprika is een paprika met een hele neutrale smaak. De rode paprika is al wat zoeter.
Die wordt EN verwerkt EN ook rauw gegeten.
Die oranje paprika vinden kinderen vaak lekker.
Want die is het zoetst.
Als de paprika zijn mooie kleur heeft...	
dus niet groen maar nu mooi oranje, kun je oogsten.
En dat gebeurt van maart tot en met november.
Dat doen ze met zulke handige karren, kun je mooi de hoogte in. Volle karren verse paprika's gaan automatisch naar de inpakafdeling. Tatadada! Zo, he! Waar gaan al deze paprika's naartoe? Naar groenteboeren, supermarkten, vooral buitenlandse supermarkten. Want 90 tot 95 procent van al deze paprika's...zijn bestemd voor de export. Alleen al in deze kas gaan per uur 20.000 paprika's de deur uit. 40 miljoen paprika's per jaar.
We mogen het echt zeggen: Hier in Middenmeer bij Agriport staan de grootste paprikakassen ter wereld.

De grootste paprikakassen ter wereld

Programmalogo's

Paprika’s worden gekweekt in kassen. Sterker nog, in de grootste kassen ter wereld! Die staan in Noord-Holland en Maurice mag kijken hoe ze geteeld en geoogst worden.

Miljoenen paprika's uit Noord-Holland

Dolfijnen zijn altijd in het water aan het zwemmen, maar ze moeten ook slapen. Mijn vraag is eigenlijk: Hoe slapen dolfijnen? Dolfijnen slapen anders dan wij.
Ze slapen nooit helemaal maar altijd maar half.
Dat doen ze omdat ze af en toe naar boven moeten om adem te halen. En om goed op te kunnen blijven letten voor gevaar. Ze slapen eigenlijk maar voor de helft.
Dolfijnen zijn geen vissen maar zoogdieren.	
Ze hebben dus geen kieuwen, maar longen. Net als wij.
Alleen halen ze geen adem door hun mond, maar door dit blaasgat boven op hun hoofd. Zo kunnen ze maximaal 15 minuten onder water blijven en daarna... moeten ze weer boven water komen om adem te halen. Anders zouden ze stikken. Als wij slapen dan hoeven we er niet bij na te denken om adem te halen. Dat gaat vanzelf. Maar een dolfijn moet er wel over nadenken. Als hij heel diep zou slapen zou hij gewoon vergeten adem te halen en zou hij verdrinken.
Daarom blijven ze altijd een klein beetje wakker.
Ze slapen met EEN oog dicht en EEN oog open.	
Zo kunnen ze dus wel uitrusten, maar tegelijk erover nadenken om zuurstof te halen.
En ze blijven alert. Want dolfijnen staan wel eens op het menu van haaien.
Met EEN oog open kunnen ze die dus goed in de gaten blijven houden. Maar dolfijnen kunnen dus slapen en zwemmen tegelijk?
Ja, dat klopt. Ze doen EEN hersenhelft uit en dan slaat de andere aan. Waardoor er EEN oog open blijft en de ander is gewoon dicht. Dus de hersenhelften slapen om de beurt?
Ja, om de beurt. Dat wisselen ze af. Ja, dat wisselen ze af. Dus als deze kant slaapt, dan hebben ze dat oog dicht. Als je een dolfijn ziet met EEN oog dicht, dan weet je het zeker: Hij slaapt. En je weet ook meteen welke kant slaapt. Namelijk de kant waar het oog open is.
Klinkt een beetje onlogisch.
Maar in de hersenen zijn de leidingen gekruist.
Dus de linkerkant van je hersenen is de baas over je rechterkant... en rechterkant van je hersenen over je linkerkant. En dat is bij dolfijnen precies zo. Dolfijnen slapen niet zoals wij heel veel uren achter elkaar... maar steeds korte stukjes tussendoor.
Stevige hazenslaapjes. Het ene oog gaat dicht.	
Na een tijdje open en dan gaat het andere oog dicht.
Dat wisselen ze af. In het totaal komen ze dan toch uit op acht uur slaap per dag. Het is een beetje het einde van de dag. Ze hebben net te eten gehad. Hoe zie je nou dat ze gaan slapen? Dat het heel rustig wordt. Van een hele snelle slag overdag, energie, hebben ze nu de rust.	
Een andere slag krijgen ze, heel rustig. En ademen net zo. Ze gaan rustig omhoog in plaats van sneller. Ze zoeken elkaar op. De kleintjes die we hebben, zoeken hun moeder op. Ze gaan samen naar boven, heel rustig. Ze maken grote rondes om te zwemmen. En ze hebben dan EEN oog open en de andere dicht. Zo, bedtijd. Als ik nou slaap met EEN oog open dan kan ik de dolfijnen nog zien. Zo, dat is best wel lastig. Knap hoor.

Hoe slapen dolfijnen?

Dolfijnen zijn intelligente dieren. Ze kunnen zelfs slapen en zwemmen tegelijk! Zo kunnen ze uitrusten en tegelijkertijd blijven opletten en ademhalen.

Ze slapen voor de helft

Uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box!
Hallo allemaal. Goed dat jullie er weer zijn.
Vandaag weer een nieuwe vraag in Waarom? Daarom!
Vragen die in 1 minuut zijn uit te leggen, te beantwoorden of op te lossen. En de vraag van vandaag:
Waarom kun je kleurpotlood niet uitgummen en grijs potlood wel? Urenlang lekker tekenen en kleuren met de tong tussen de tanden. Huisjes, poppetjes, kleurplaten. Wie houdt er niet van? Maar als je uitschiet, heb je pech. Tenminste, als je het kleuren bent. Grijs kun je wel uitgummen, waarom kleurpotlood eigenlijk niet?
Dat komt doordat er in kleurpotlood pigmenten zitten.
Pigmenten zijn kleine stukjes verf die kleur afgeven.
Die verf trekt in het papier.	Dan kun je gummen wat je wilt, maar die krijg je niet meer weg. Waarom is dat niet zo bij grijs potlood? Omdat er in grijs potlood geen kleurpigmenten zitten, maar grafiet. Grafiet is een variant van koolstof. Net zoals bijvoorbeeld houtskool, dat ken je van de barbecue. Grafiet komt op verschillende plaatsen in de bodem voor. Je ziet het niet, maar in grafiet zitten dunne laagjes lucht. Juist door die luchtlaagjes komt de tekening als het ware op het papier te liggen. Daardoor kun je grafiet naderhand wel uitgummen. Het zit ook vaak aan je vingers, want het geeft gemakkelijk af. Dat komt ook door de luchtlaagjes. Weet je wat ik gek vind? Dat het een pot-lood heet. Dat komt doordat ze in de 16e eeuw in Engeland grafiet vonden en toen dachten dat het lood was.
Dat is ook donkergrijs en een beetje zacht. Je kent het misschien van op de daken.	Het is dus een hele foute naam, want met lood heeft een potlood niks te maken.
Dat was hem weer, tot de volgende Waarom? Daarom!

Waarom kun je kleurpotlood niet uitgummen?

Als je een foutje hebt gemaakt met grijs potlood is dat geen probleem: even gummen en het is weg. Maar met kleurpotlood werkt dat niet. Nienke legt uit hoe dat komt: kleurpotlood bevat pigment en grijze potloden zijn gemaakt van grafiet. Dus eigenlijk klopt de naam ‘potlood’ niet, want er zit helemaal geen lood in!

En grijs potlood wel

Hoe werkt een wasserette?

Hotels en restaurants hebben veel wasgoed. Denk maar alle lakens, handdoeken en theedoeken die daar worden gebruikt. Die worden gewassen in speciale wasserettes. Nienke gaat kijken hoe ze daar omgaan met de karrenvrachten was die er elke dag binnenkomen.

Wassen, drogen en strijken

Dit is Dennis. Radijsjesboer uit... Nee, teler.
O, ja, tuurlijk. Zal ik even opnieuw beginnen? Ja, graag. Oke. Dit is Dennis, radijsjesteler uit Naaldwijk.
Hij moet deze hele grond vol zaaien met radijszaadjes.
Vroeger ging dat allemaal met de hand.
Hoppatee, een beetje strooien met zaad.	
Maar ja, dan komen die radijsjes ook overal uit de grond.
Ja, je begrijpt het: teler zoekt machine.
En hij heeft hem gevonden, he? Ja.Ja.
Dit is de radijszaaimachine! Vet, toch!	
Hij zaait in een paar uurtjes tijd dit hele deel van de kas vol. Het is echt een precisie zaaimachine.
Hij telt de zaadjes en vervolgens legt hij op de millimeter nauwkeurig... het juiste aantal zaadjes op de juiste plek in de grond. De zaadjes, met de mooie groene kleur...
gaan in deze voorraadbak. Via deze gele buizen komen ze dan in een soort trechter terecht. Hierachter heb je eigenlijk een soort grote stofzuiger. En die zuigt de zaadjes via deze slangen... door naar dit ronddraaiende element waardoor ze in deze kleine gaatjes vast komen te zitten.	Dat ronddraaiende wiel van de machine kan ik op dit model goed laten zien. Even aan... Kijk. Hier zitten de zaadjes in die trechter. Die worden door deze slang hierboven aangezogen... in die gaatjes. En wanneer de gaatjes naar beneden gaan valt hier de druk weg...	
en vallen ze een voor een op de juiste plek in de grond.
Simpel! Onder de zaaimachine zitten allemaal V-vormige messen. Een soort bootjes lijken het wel.
En die snijden een V-vormig gleufje in de grond, twee centimeter diep...waar de zaadjes dan heel mooi in komen te liggen. Kijk...Dennis, speel jij nou met je telefoon terwijl wij een Boer Zoekt Machine maken? Nee, ik ben hard aan het werk. Met alleen zaaien en oogsten red je het ook niet.
Ze moeten ook water krijgen. Dat doe ik met mijn telefoon. In de schuur staat een klimaatcomputer.
Ik kan de ramen opendoen, de temperatuur regelen.
Wat handig! Makkelijk boeren zo, he? Boeren? Telen, he. Ja. Zo'n vier tot tien weken na het zaaien krijg je dit.	
Maar dan een heel veld vol! Tijd om te oogsten.
Hm, lekker. Volgens mij kunnen we concluderen dat de teler zijn machine heeft gevonden. Zeg, Dennis, is er nou iets moois ontstaan tussen de radijszaaimachine en jou?
Ja, we kunnen niet zonder elkaar. Ik ben heel gelukkig met de zaaimachine. Wat fijn dat die klik er is. Ja. Weer een teler gelukkig gemaakt. Op naar de volgende Boer Zoekt Machine.

De radijszaaimachine

Radijsjes groeien uit zaadjes. Die zaadjes zaait de boer niet met de hand, maar met een machine. Zo komen ze allemaal netjes op een rij op de juiste plek in de grond terecht. En kunnen ze straks ook weer makkelijk geoogst worden.

Alle radijsjes netjes op een rij

Waarom is geitenkaas wit?

Een gewoon plakje kaas is geel. Maar geitenkaas is hartstikke wit. Hoe komt dat? Dolores gaat naar een geitenboerderij waar geitenkaas wordt gemaakt.

Geitenmelk is witter dan koemelk

En uw gastvrouw van vandaag is: Nienke de la Rive Box! Hallo allemaal! Welkom bij weer een fonkelnieuwe Waarom? Daarom! Vragen die in een minuut zijn uit te leggen, beantwoorden of op te lossen. En wat is de vraag van vandaag? Inderdaad ja: waarom botsen spreeuwen in een zwerm nooit op elkaar? Soms zie je in de lucht van die grote zwarte wolken en als je beter kijkt zie je dat het vogels zijn. Om precies te zijn: spreeuwen. Met zijn duizenden, soms wel vijftigduizenden tegelijk verplaatsen ze zich als zwerm supersnel. Ziet er heel gaaf uit. En ze stunten. Heel snel duiken ze van links naar rechts. En het lijkt alsof ze vlakbij elkaar vliegen maar botsen doen ze nooit. Rara hoe kan dat? Dat komt doordat iedere vogel de zeven vogels die om hen heen vliegen heel goed in de gaten houdt. En iedere vogel houdt precies een meter afstand tot de volgende vogel. Gek eigenlijk, terwijl het er vanaf de grond uitziet alsof ze veel dichter bij elkaar vliegen. Bovendien vliegen alle vogels exact even hard. 35 km per uur, de hele tijd. En omdat iedere vogel dit precies zo doet botst niemand tegen elkaar. Zouden we op de snelweg ook eens moeten doen met zijn allen. Ze stunten trouwens in het voorjaar en in het najaar, vlak voordat ze gaan slapen. En dat doen ze in bomen en struiken. Voordat ze landen cirkelen ze met een hele zwerm een poosje rond. En herrie dat ze maken! Dat is gewoon spreeuwengeklets. In de natuur zie je dat wel vaker, beesten in grote groepen: scholen vissen, roedels honden, kolonies mieren. En dat is heel slim omdat je minder snel gepakt kan worden door de vijand. Dat was hem alweer. Tot de volgende Waarom? Daarom!

Waarom botsen spreeuwen in de lucht nooit?

Als het begint te schemeren zie je met z’n duizenden gelijk heen en weer vliegen: spreeuwen. Het lijkt wel alsof ze een dansje hebben ingestudeerd want ze botsen nooit op elkaar. Waarom eigenlijk niet?

Stunten zonder ongelukken

Uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box!
Give it up voor een nieuwe Waarom? Daarom! Vragen die in EEN minuutje zijn uit te leggen, te beantwoorden of op te lossen. En de vraag van vandaag... Ja, dit wilde ik altijd al een keertje weten! Waarom heet de binnenkant van een appel een klokhuis? Omdat het zaadhuis van een appel op een klokhuis lijkt. Maar wat is dan een klokhuis? En dan hebben we het niet over het televisieprogramma.
Het woord stamt af van het oud-Nederlandse 'clockhuys’.
Dat was vroeger een ander woord voor klokkentoren.
De toren op de kerk waar de klokken in zitten. Maar ja, hoe komen ze dan bij het binnenste van een appel?
Kijk maar eens goed naar een ouderwetse kerk met kerkklokken. En dan naar het binnenste van een appel.
Lijkt in vorm best wel op elkaar toch? Het zaadhuis van een appel of peer lijkt een beetje op 'n klokkentoren.
En de klokken, de bellen, dat zijn dan de pitjes. Ze waren er al vroeg bij met deze ontdekking. Het eerste gebruik van het woord klokhuis voor de binnenkant van een appel komt al uit de16e eeuw. En ons televisieprogramma is daar ook weer van afgeleid. Wij willen onderwerpen heel grondig uitleggen. Tot op het bot, doorbijten, je tanden erin zetten dus. De vergelijking naar een appel opeten tot op het klokhuis... was toen snel gemaakt. We willen alles tot op het bot van de appel...het klokhuis, te weten komen. En de oprichter van Het Klokhuis heet Ben Klokman. Heel toevallig. Weten we dat ook weer! Tot de volgende Waarom? Daarom!

Waarom heet de binnenkant van een appel een klokhuis?

De binnenkant van een appel noem je het klokhuis. Maar waarom heet het eigenlijk zo? Dat heeft niks te maken met het tv-programma, maar wel met het oud-Nederlandse woord Clockhuys.

Het lijkt een beetje op een klokkentoren

Dit is boer Remco, hij verbouwt allerlei verschillende gewassen. Van aardappels tot uien en van suikerbieten tot wortels. Hij heeft zo'n 200 voetbalvelden aan gewassen!
En als die allemaal volstaan moet hij in paar uur tijd...
al die velden beschermen tegen onkruid en ziekten.
Dat kun je doen met een rugspuit. Maar dat is eigenlijk niet te doen. En Remco, dat moet je eigenlijk ook niet willen. Dus je begrijpt, de boer zoekt een machine. En je voelt hem al aankomen, hij heeft hem gevonden.
Is het een vogel, is het een vliegtuig? Nee, het spuiten gebeurt met... de veldspuitmachine! Wat een ding! De veldspuit heeft armen die bij elkaar 45 meter breed zijn.
En in die gele tank gaat 5000 liter water. Bukken, bukken!
Dat ging net goed. Als boer wil je niet dat je gewas wordt opgegeten of aangetast…door onkruid, schimmels, bacteriën, insecten of andere ziekmakers. Onkruid overwoekert een gewas. Dat kan dan niet meer groeien en gaat dood. Dan heb je helemaal geen eten meer. Daarom moet je als boer soms ingrijpen en je gewassen beschermen met gewasbeschermingsmiddelen. In de akkerbouw gebruiken ze voor grote velden vaak de veldspuit... voor de bestrijding van ziekten en onkruid.
Maar dat moet niet te schadelijk zijn voor het gewas.
En ook zeker niet voor mens en milieu. Je wilt op elk plekje de juiste hoeveelheid spuiten. Maar hoe doet die veldspuit dat? Dit is de spuitcomputer. Hier kan de boer aangeven... hoeveel en waar hij wil spuiten. De computer geeft ook aan welke spuitmondjes open en gesloten zijn.
Met het ingebouwde GPS-systeem houdt de computer precies bij waar er is gespoten en waar nog niet. Op het scherm zie je een groen vlak. Daar is al gespoten.
Komt de veldspuit daar weer overheen, schakelt hij daar de spuitmondjes uit...zodat er niet op dezelfde plek twee keer wordt gespoten. In deze gigantische tank zit een mengsel van water en beschermingsmiddelen. Het wordt over beide spuitbomen verdeeld. Slangen brengen de vloeistof bij deze spuitmondjes. Die zitten om de 50 centimeter en spuiten de vloeistof over het land.
Elke spuitmondje spuit in een waaiervorm. Zo wordt echt elke centimeter van het hele veld bespoten. Dit is wat je noemt liefde tussen de boer en zijn veldspuit. Heb ik gelijk of niet? Je hebt zeker gelijk. Ik zou niet meer zonder mijn veldspuit willen. Dat doet ons goed. Weer een gelukkige boer! Tot de volgende Boer zoekt machine.

De veldspuit

Om gewassen te beschermen tegen onkruid en insecten, gebruiken veel boeren gewasbeschermingsmiddelen. Maar als je een akker hebt die zo groot is als 200 voetbalvelden kun je er moeilijk met een gieter langs lopen. Daarom is er een speciale machine die de vloeistof over de gewassen sproeit: de veldspuit.

Een machine die onkruid bestrijdt

Overal waar je komt, hoor je wel iets. Stratenmakers, mensen, verkeer, vliegtuigen. Maar er bestaat een plek waar je helemaal niks hoort. We gaan naar de stilste kamer van Nederland. En die is hier, bij de TU Delft. We zijn nu in de kelder en dit hier is de stilste kamer. Hij staat helemaal los van het gebouw en zelfs op pilaren met rubber ertussen om elk geluid en elke trilling tegen te houden. Maar wat deze kamer helemaal bijzonder maakt is de binnenkant. Wauw. Hier wordt al het geluid geabsorbeerd door deze kussens. Er weerkaatst niks. Al het geluid slaat dood. Deze kamer wordt dan ook de dode kamer genoemd. Je vindt hier doodse stilte, heerlijk. Dit geluid, gaat alle kanten op. Zo komt het ook in m'n oren terecht. Maar een groot deel van het geluid kaatst tegen de muren, het plafond, de vloeren en wordt weerkaatst. In deze dode kamer wordt niks van het geluid teruggekaatst en dat komt doordat de kussens meer dan een meter dik zijn en door hun speciale vorm blijft het geluid er als het ware in hangen. Stel, deze bal is het geluid. Als dat naar de muur toegaat blijft het hangen en wordt het niet teruggekaatst, het geluid komt dus niet terug. Naast de dode kamer zit de de galmkamer. Geluid wordt hier maximaal weerkaatst. Let op. Wow, via de muren, het plafond, de vloer, de platen. Dus als ik hier op een gegeven moment hardop ga praten op een gegeven moment versta je totaal niet wat ik zeg, want door die galm hoor je alle woorden door elkaar heen en word je op een gegeven moment helemaal gek. In de galm- en deze dode kamer worden allerlei geluidstesten gedaan. Bijvoorbeeld hoeveel geluid produceert een stofzuiger? Dit is een decibelmeter en die meet de sterkte van het geluid. Dit is 68 decibel. In de dode kamer krijg je de beste metingen want er is geen nagalm. Je meet dus echt alleen het geluid van de stofzuiger. Toch jammer als je dan deze stofzuiger moet zuigen. Toch even meten. Nou, dat scheelt een hele hoop. Oh rust! Een kamer waar geen geluid van buiten komt en waar al het geluid helemaal doodslaat. Dit mag je toch wel met recht de allerstilste kamer van het land noemen. 0 decibel. Maak me gek.

De stilste kamer van Nederland

Je hebt het misschien niet door, maar er is altijd geluid om je heen. Echte stilte ervaar je pas als je in de stilste kamer van Nederland bent. Hier wordt al het geluid geabsorbeerd en is het echt doodstil.

Al het geluid wordt geabsorbeerd

En uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box.
Hallo, wat goed dat jullie er weer zijn, bij een nieuwe waarom-daarom-vraag. Die in 1 minuut zijn uit te leggen, te beantwoorden of op te lossen. Welke vraag gaan we vandaag weer behandelen in waarom-daarom? Dat ja: Waarom is het altijd zo stil als het net gesneeuwd heeft? Ken je dat, dat je 's ochtends buiten komt en dat het dan gesneeuwd heeft. En dat het dan zo stil is. Het is alsof je watten in je oren hebt, of dat er gewoon een muts over je oren zit. Dat komt doordat sneeuwvlokken het geluid absorberen. Ja, als het ware inpakken. Sneeuwvlokken zijn namelijk zespuntige ijskristallen. Als ijsvlokken op elkaar vallen... blijft er door die puntige vorm tussen de vlokken een lege ruimte vrij. Geluid bestaat uit trillingen en die trillingen verdwijnen in die lege ruimte. Daardoor blijft er minder geluid over. Daarom klinkt het dus na een verse sneeuwbui zachter, alsof er overal een dekentje overheen ligt. Maar we hebben het dan wel over verse sneeuw. Sneeuw die langer ligt gaat smelten en heeft daardoor juist minder... lucht en dan gaat er minder geluid verloren.
Sterker nog, het weerkaatst juist beter en alles klinkt dus harder. Trouwens, de ijsbeer maakt bij zijn winterslaap ook gebruik van verse sneeuw. Hij maakt een hol van verse sneeuw waar flink veel lucht in zit. Die lucht neemt de temperatuur aan van zijn lichaam en koelt door de luchtkamertjes minder snel af. En daardoor is het voor hem makkelijker om zichzelf op temperatuur te houden. Grappig toch? Hij houdt zichzelf dus warm met sneeuw.
Dat was het weer! Tot de volgende waarom-daarom!

Waarom is het stil als het gesneeuwd heeft?

Als het gesneeuwd heeft, lijkt de wereld altijd stiller dan normaal. En dat klopt ook, want sneeuwblokken absorberen geluid.

Sneeuwvlokken absorberen geluid

Dit is Jan, aardappelboer uit Zeewolde. Hij moet in een paar uur tijd al deze aardappels poten, een voor een.
Vroeger werden aardappels gepoot met de hand of met een pootstok. Dat kan handiger. Dat kan sneller.
Jan, die hebben we niet meer nodig. Dus daarvoor: Boer zoekt machine. En eh... Die heeft-ie gevonden.
Dat aardappel poten gebeurt nu met... de aardappelpootmachine! Aardappels zaai je niet, die poot je. In plaats van een zaadje, stop je een klein pootaardappeltje in de grond. Onder de grond groeien uit iedere aardappel 10 tot 20 nieuwe aardappels. Deze machine bestuurt zichzelf. Hij maakt de grond los, graaft een geul... legt de aardappeltjes een voor een op een lange rij netjes in de grond... en bedekt het vervolgens met aarde. Maar hoe gaat dat dan precies? Een tractor is het rijdende kantoor van de boer. Moet boer Jan niet opletten? Nee hoor, dat hoeft helemaal niet! Alles gaat hier automatisch. Met die computer stelt de boer alles in.
Hoeveel aardappelen er de grond in moeten, op welke afstand ze moeten komen te liggen... en hoe diep er gepoot moet worden. De pootmachine bestaat uit verschillende onderdelen. De frees maakt de grond los.	
Die ronddraaiende haken happen in de grond, en daar wordt de grond kruimelig en los van.
Deze machine plant vier rijen aardappelen tegelijk.
Die gele bekertjes zitten vast aan een ronddraaiend rad.
Die gele bekertjes, die lijken op handjes, pakken iedere keer een aardappeltje op...brengen 'm vervolgens naar beneden en dat gebeurt door en door en door en door.	
Dit is de geulentrekker. Die maakt een V-vormige gleuf in de grond. Hier kiepert het bekertje om en de aardappels vallen hier... precies op de juiste afstand van elkaar op de aarde. Deze schijven draaien rond.	 Ze gooien de losse grond die naast de gleuf ligt over de pootaardappels heen.
Dit achterste gedeelte gooit nog eens een berg aarde over de aardappels heen... en dan krijg je dit soort ruggen. Ideaal voor de aardappels om in te groeien. Volgens mij kunnen wij wel concluderen dat boer Jan zijn machine heeft gevonden. Zeg Jan, wat zou een leven zijn zonder jouw pootmachine? Ik denk geen leven. Zeker niet met een pootstok. Ik ben gelukkig met mijn pootmachine. Wat fijn om een boer gelukkig te zien. Tot de volgende Boer zoekt machine.

De aardappelpootmachine

Aardappels krijg je door aardappels te poten. Maar een slimme boer doet het niet met de hand, daar heeft ie en machine voor. De aardappelpootmachine om precies te zijn.

Van pootaardappel tot aardappeloogst

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos