Groep 6/7/8

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Het Klokhuis

Cultuur en geloof

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Groep 3/4/5

Hallo ik ben Yassine en ik ben 9 jaar en ik ga het hebben over de citroen. Mijn moeder gebruikt citroen bij heel veel gerechten zoals salade, vis en het allerlekkerste is bij soep. Niet alleen mijn moeder gebruikt het, maar ik gebruik het ook zelf. Na het voetbal heb ik zo'n dorst en dan neem ik een hap. Een enorme hap en heel erg lekker. Het helpt tegen de dorst, maar als je begint met de eerste hap is het heel erg zuur. De tweede keer is het heel erg lekker.
Terwijl we grapefruit, sinaasappel en mandarijn gewoon zo eten, belandt de citroen bij ons in de cola. Het is dan ook de zuurste van de citrusfamilie. Ze weten eigenlijk niet zeker waar hij vandaag komt, maar wat ze wel zeker weten is dat hij 4000 jaar geleden in China als heel duur, kostbaar product werd gezien. Eigenlijk alleen bestemd voor de keizer en hele hoge ambtenaren. Omdat die citroen rijkdom en aanzien gaf noemde ze die bomen goud getooide slaven. Die gele, goudkleurige kleur krijgt hij pas als hij het een paar nachtjes heel erg koud heeft gehad. Toen Columbus de citroen naar Europa nam, werd het gewoon een ontvettingsmiddel en hingen ze het in de kledingkast tegen motten. Per jaar eet een gezin in Nederland een kilo citroenen. In Arabië en Azië wel 10 keer zo veel. Maar waar zit het niet allemaal in citroen: frisdrank, mixdrank, schoonmaakmiddel, vlekkenmiddel, afwasmiddel, shampoo, in lekker fris voor het toilet, in nagelharder zit het zelfs, in citroenthee en ook in parfum. Ja jongens, hou maar op het zit overal in. Wat wel heel handig is van citroen is dat het helpt tegen verkleuring van groente en fruit. Zo blijft het langer mooi.

Waar komt de citroen vandaan?

Programmalogo's

De citroen is de zuurste onder de citrusvruchten. Daardoor wordt de citroen meestal niet los gegeten en mandarijnen en sinaasappels wel. Maar waar komt die citroen eigenlijk vandaan?

Een vrucht voor de rijken

Hallo ik ben Yassir en ik ben 11 jaar. Ik ga het hebben over couscous. Couscous ziet er zo uit en is zoiets als rijst met kleine korreltjes. Couscous wordt veel gegeten met groente en vlees maar ik eet het met karnemelk. Even roeren. Het is echt heerlijk en het smaakt naar zuur en het is heerlijk. 
Hier komt couscous nou vandaan, uit Noord-Afrika. Het is daar een beetje zoiets als rijst in Azië en aardappelen in het westen. Couscous wordt gemaakt van durumtarwe. Zo ziet dat er uit. Het wordt net zo lang gebroken totdat je daar griesmeel van overhoudt. Het is heel klein, zo'n 1 a 2 mm. Weet je wat er ook van durumtarwe wordt gemaakt? Noedels, spaghetti en het wordt vooral in warme landen verbouwd zoals bij ons in Zuid-Europa. Ze verbouwen het het meest in Noord-Dakota in de VS,  in Argentinië en helemaal in Rusland. In landen waar het veel gegeten wordt, maken ze het nog helemaal zelf. Net zoals met pasta in Italie. Dan moet je het eindeloos stoven en daar hebben we helemaal geen tijd meer voor. Nu alleen wat warm water erop en klaar. Je hoeft er ook niet meer voor naar een Marokkaans winkeltje maar staat het gewoon in de supermarkt naast de toverrijst. Afgieten, scheutje olijfolie erbij, even roeren en klaar. Marokkanen eten couscous vaak op vrijdag na het moskee bezoek. Dat is bij ons zoiets als op zondag. De hele familie en vrienden en dan gezellig uit 1 grote schaal eten. Ik vind het wel wat zo met je handen eten. Nou jongens dit vind ik nou leuk. Dat moeten we vaker doen.

Wat is couscous en waar komt het vandaan?

In Azië eten ze veel rijst, in het westen veel aardappelen en in Noord Afrika veel couscous. Het wordt gemaakt van durumtarwe, net als pasta en noodles. Maar waar wordt couscous nu nog verbouwd? 

Kleine korreltjes tarwe

Hoe kun je een baardagaam het best verzorgen en naar de zin maken? Om dat goed te kunnen doen moet je eerst iets weten of de baardagaam. Het is een hagadissensoort en hagedissen zijn koudbloedig. Dat betekent dat ze hun lichaamstemperatuur aanpassen aan de temperatuur van hun omgeving. Baardagamen komen uit Australie en leven dan het liefst in de woestijn. Om het de baardagaam een beetje naar zijn zin te maken, moet je de woestijn thuis een beetje nabootsen. Leg bijvoorbeeld grote stenen neer voor schaduw, lekker koel, en hang speciale lampen op voor de warmte. De lampen mogen best heet zijn want 45 graden vinden baardagamen heerlijk. In de bak moet het ook donker kunnen zijn. Baardagamen hebben een strak dag- en nachtritme. Ze hebben iets bijzonders waarmee ze dag en nacht kunnen onderscheiden. Dat is het derde oog boven op hun kop.
Dat zijn lichtgevoelige cellen dit zitten boven op de kop. Die geven overdag een extra prikkel aan de hersenen om extra actief te worden.
Dat hebben ze echt nodig?
Dat hebben ze echt nodig om actief te worden.
Zo voedertijd! Baardagamen eten zowel groente als vlees. Als je echt goed voor je baardagaam wilt zorgen moet je hem af en toe iets geven wat nog leeft zoals een sprinkhaan. Het lijkt een beetje wreed maar in de natuur werkt het ook zo. Baardagamen leven graag in een groep, maar zet nooit meerdere mannetje bij elkaar want dat wordt vechten. Mannetjes zijn dominant. Ze willen laten merken dat ze de baas zijn. Dat doen ze op verschillende manieren. 1 Daarvan is met hun kop knikken. Een andere manier is een baardje opzetten. Dat doen ze ook om te laten zien dat ze bang zijn, maar de mannetjes doen het ook omdat ze heel stoer zijn.

Hoe verzorg je een baardagaam?

De baardagaam leeft het liefst in de woestijn, het dier houdt namelijk erg van de warmte. Maar hoe verzorg je een Baardagaam als huisdier en hoe zorg je ervoor dat de hagedis het warm genoeg heeft? 

Een hagedis uit Australië 

Ja daar zijn we weer en dit is de altijd gezellige vuurtoren van Stavoren. Volgens de bouwtekeningen en is hij precies 15 meter en 20 centimeter. Wij gaan hem nameten maar dan zonder liniaal. De vraag van vandaag is: Kunnen we de vuurtoren meten met een aardbol? De aarde lijkt plat maar is natuurlijk een bol. Daarom kun je nooit in 1 keer de hele aarde zien maar kun je alleen kijken tot de horizon. Ik heb hier een cameraatje en een potloodje. Als we de camera zo neerzetten dan ligt de horizon ongeveer hier. Als je verder dan de horizon wilt kijken dan zul je omhoog moeten. Bijvoorbeeld door op een berg te gaan staan. Dan zie je meer. Maar je kunt ook achter de horizon kijken maar dan zie je alleen echt grote dingen. Ik heb hier mijn cameraatje en een mini vuurtoren. Als ik die vuurtoren achter de horizon zet dan zie je alleen nog het topje. Zet ik hem nog verder dan verdwijnt ook dat topje achter de horizon. Maar verwijder ik deze mini vuurtoren voor een grote mini vuurtoren en zet ik die op dezelfde plek dan zie ik het topje weer wel. Dan zal ik de camera er nog verder vanaf moeten houden om hem echt niet meer te zien. Er bestaat dus een verband tussen de hoogte van een vuurtoren en de afstand waarop ik hem nog kan zien. Sterker nog, hoe groter de vuurtoren hoe groter de afstand dat ik hem nog kan zien. Dat is logisch. Daar is ook een formule bij gemaakt. De formule zie je in deze grafiek. Stel de vuurtoren is 40 meter, dan hoort daar een afstand bij van 27 km. Wat we nu aan het doen zijn is het bepalen van de afstand waarop we onze vuurtoren nog kunnen zien. Als we dat weten, kunnen we in onze grafiek terugvinden hoe hoe hij is. Ik zie hem nog hoor. Volle kracht vooruit. Wat een beest is dit. Wacht even,  wel in de gaten houden of ik hem nog zie. Wacht stop! Mijn enige echte Bart de Meter helm! Oh gelukkig. Mijn logo'tje is eraf maar dat maakt niet uit. Even kijken hoor. Nu ben ik hem kwijt achter de horizon. Stop maar hoor. Schipper, hoever zijn we nu van Stavoren vandaan?
Dat is 20,5 km.
Dan pak ik mijn grafiekje er even bij want bij 20,5 zichtbare km hoort de hoogte van de vuurtoren van 20 meter. Dat vind ik helemaal niet slecht. Volgens de officiële bouwtekeningen is ons vuurtorentje precies, maar dan ook precies, 15 meter en 20 centimeter. Met de methode van vandaag kwamen we op 20 meter dat is dus een verschil van bijna 5 meter. Maar ons vuurtorentje staat dan wel op een dijkje en ik deinde lekker op de golven. Echt nauwkeurig is het niet maar in de buurt kom je wel. Doei! 

Kun je hoogte meten met behulp van de kromming van de aarde? 

Omdat de aarde rond is, kunnen voorwerpen achter de horizon verdwijnen. Je kunt de hoogte van een toren berekenen, door eerst de afstand te meten waarna je de toren niet meer kunt zien. Hoe werkt dat? 

Achter de horizon

Van deze grote denker heb je vast wel eens gehoord. Hij is geboren in Engeland in 1643 en was heel slecht op school. Maar toch wordt hij door sommige wetenschappers de grootste geleerde uit de geschiedenis van de wetenschap genoemd. Over wie we het hebben? Isaac Newton. Die Newton hield zich met allerlei dingen bezig. Het schijnt dat hij vooral is gaan nadenken over waarom een appel naar beneden valt en niet omhoog. Ja duh zal je denken, maar tot die tijd had er dus niemand over nagedacht en Newton bedacht dat er een kracht moest zijn die de appel naar beneden trok. Hij noemde die kracht de zwaartekracht. Newton dacht verder na en bedacht dat er overal om ons heen krachten werken want om een massa in beweging te brengen heb je een kracht nodig. Spierkracht. Over die krachten schreef hij 3 wetten. De eerste wet van Newton: massa is traag. Daar bedoelt hij eigenlijk mee dat iets wat massa heeft, in dit geval het servies, nogal traag reageert als daar een kracht op uit wordt geoefend. Daar gaan we. Gelukt. Newton dacht verder en bedacht zijn tweede wet. Die zou je kunnen omschrijven als hoe zwaarder iets is, hoe moeilijker het is om die massa versnelling te geven. Makkelijk en moeilijk. Maar ook hoe meer massa hoe moeilijker te stoppen. De derde wet van Newton: actie is min reactie. Dat betekent dat een kracht een tegengestelde kracht heeft die de andere kant op werkt. Door de zwaartekracht, verzwaart de energie en val ik naar beneden. Dan rekt de trampoline uit, die geeft de energie weer terug aan mij en ik ga weer omhoog. De lucht gaat er aan de onderkant uit en de ballon gaat omhoog. Ik spuit naar achter en beweeg naar voren. Actie naar achter spuiten, reactie naar voren bewegen. Eigenlijk heeft Newton ons bewust gemaakt van de krachten om ons heen en we gebruiken het dagelijks. Bij een lancering van een raket bijvoorbeeld kan er exact berekend worden hoeveel brandstof er nodig is. Door de brandstof ontstaat er en steekvlam naar beneden en schiet de raket omhoog. Net niet gelukt in 2 minuten, maar het was dan ook een groot denker die Newton.

Wie was Isaac Newton?

Isaac Newton wordt door vele wetenschappers ook wel gezien als de grootste geleerde aller tijden. Hij was de eerste wetenschapper die bedacht dat er een kracht is, die voorwerpen naar de aarde trekt. Hij noemde die kracht de zwaartekracht. Waar kwam hij precies achter en wat zijn de drie wetten van Newton?

Uitvinder van de zwaartekracht

En uw gastvrouw van vandaag is Nienke de La Rive Box. Hallo allemaal. Welkom bij Waarom Daarom. Vragen die in 1 minuut zijn  uit te leggen, beantwoorden of op te lossen. Eens even kijken. Een goede vraag. Waarom dragen we eigenlijk onderbroeken? Ja, waarom eigenlijk? De belangrijkste reden is natuurlijk om het daar onder een beetje schoon te houden voor de hygiëne, de frisheid. Maar 100 jaar geleden was dat wel anders. Vrouwen droegen bijvoorbeeld helemaal geen onderbroek, maar een onderrok. Die hadden ze soms wel weken achter elkaar aan. Ze frissen zich alleen af en toe op met parfums zodat je die vieze luchtjes daar onder niet meer kon ruiken. Lekker fris is dat. Ook was ondergoed super duur. Daarom droegen alleen rijke mensen ondergoed. De bovenkleding was in die tijd nog gemaakt van hele ruwe stoffen. Dat schuurde langs je lichaam en dat was niet fijn. Het ondergoed beschermde je lichaam dus tegen die ruwe laag. In die tijd bestond de wasmachine nog niet en was kleding moeilijk te wassen. Door ondergoed werd de bovenlaag minder snel vies en dat scheelde weer een wasbeurt. De onderbroek voor mannen was vroeger vaak een lange witte broek die onder een gewone broek werd gedragen. Dit veranderde tijdens de eerste en tweede wereldoorlog. Toen werden voor het eerst korte onderbroeken gedragen zodat soldaten zo sneller konden bewegen. De korte soldaten onderbroeken waren de voorlopers van het ondergoed van vandaag. Met de komst van de wasmachine in de jaren '50 werd het wat makkelijker om vaker van ondergoed te wisselen. Tegenwoordig is het maar net waar je zin in hebt en wat er in de mode is. Je hebt allerlei mooie kleurtjes, geinige modellen, lange onderbroek, de boxer, de gewone onderbroek, de tangaslip, het stringetje of heb je liever strepen, stippen of iets pikants? Dat was hem weer. Tot de volgende Waarom Daarom.

Waarom dragen we een onderbroek?

Tegenwoordig draagt iedereen een onderbroek, maar dat was vroeger wel anders! De korte boxershort voor mannen, zoals w ‘m nu ook kennen, bestaat pas sinds de Eerste en Tweede Wereldoorlog. Maar waarom dragen we eigenlijk een onderbroek? 

Beschermend ondergoed

EN uw gastheer van vandaag is Bart Meijer. Hallo allemaal. Welkom bij Waarom Daarom. Vragen die in 1 minuutje zijn te beantwoorden, op te lossen of uit te leggen. De vraag van vandaag die is Waarom wordt een paard een edel dier genoemd? Goede vraag. Ja waarom heeft een paard eigenlijk geen bek maar een mond? Geen kop maar een hoofd, geen poten maar benen? Waarom is een paard eigenlijk edel? En een koe of een varken niet? Omdat het paard eeuwenlang heel veel voor de mens in allerlei landen en culturen heeft betekend. Tot de komst van de auto in 1885 was het paard het meest gebruikte en allerbelangrijkste vervoermiddel van de mens. Duizenden jaren geleden, in de oertijd dus, werden wilde paarden voor het eerst door mensen gevangen om tam te maken. Vanaf die tijd hielpen paarden mensen met het zware werk op het land. Mensen gingen ook paarden berijden. Paarden werden gebruikt in het leger tijdens oorlogen. Keizer Napoleon Bonaparte van Frankrijk heeft bijvoorbeeld vele veldslagen gestreden op zijn paard. Wel een wit paard want alleen daarop wilde hij rijden. Shakespeare en vele andere dichters en schrijvers schreven zelfs liefdesgedichten over paarden. Over hun prachtige lichaamsbouw, hun kracht en hun schoonheid. Voor edellieden zoals koningen, hertogen en graven waren paarden heel belangrijk. Ze hadden de paarden niet alleen nodig voor vervoer maar kregen er ook een hele deftige en voorname uitstraling door. Paardrijden werd in de 16e eeuw zelfs tot kunst verheven. Er ontstonden rijscholen om deftig te leren paardrijden. Dat werd hogeschool rijden genoemd. Juist in die tijd spraken mensen met elkaar af dat paarden als een edel dier gezien zou worden. Zo is dat eigenlijk tot op de dag van vandaag gebleven. Het paard wordt dus edel genoemd als eerbetoon omdat hij al eeuwenlang zo veel voor de mens heeft betekend. Dat was hem weer Waarom Daarom. Tot de volgende keer.

Waarom is een paard een edel dier?

Een paard heeft geen bek, maar een mond. Geen kop, maar een hoofd. En geen poten, maar benen. Dat komt, omdat een paard edel is. Maar waarom is dat eigenlijk? 

Een belangrijk dier

Haren. Je hebt ze in alle soorten en kleuren: lang, kort, stijl, gekruld, blond, bruin, zwart, rood. Wat nou als je ze niet hebt of nauwelijks? Bijvoorbeeld omdat je kaal wordt of door een ziekte. Dan kunnen ze hier in Utrecht speciaal voor jou een pruik maken, maar hoe doen ze dat? Dit is Marieke en zij weet alles over het maken van pruiken. 
Ik ga je hoofd opmeten.
Dat opmeten is het eerste wat ze doen, want je pruik moet natuurlijk wel goed passen. Niet dat hij bijvoorbeeld afwaait ofzo. Vervolgens wordt er een montuur gezocht wat goed op jouw hoofd past. Hier worden straks de haren opgeknoopt. 
Deze zit mooi.
Ja?! Oké. 
Dan is de vraag natuurlijk: welke kleur wil je? De meeste mensen die kiezen een kleur die op hun eigen haarkleur lijkt, maar je kan ook een hele andere kleur kiezen. Hierin zitten alle denkbare kleuren haar en dit is echt haar. Maar hoe komen ze nou aan al dit haar? Je kan je eigen lange haar schenken, verkopen. Dit haar komt echt van over de hele wereld. Zoveel mensen, zoveel wensen. Lekker zacht. Je kan ook kunsthaar, nep haar, gebruiken. Dat is ook mooi. Het verschil zie je bijna niet. Een pruik van echt haar gaat iets langer mee dan een pruik van nep haar. Die is dan ook iets duurder. Een pruik van echt haar gaat ongeveer 1,5 jaar mee en dan moet hij weer worden opgeknapt. Dan moeten er bijvoorbeeld haren worden bijgeknoopt. Haren die je verliest door te kammen die groeien normaal weer aan maar bij een pruik natuurlijk niet. Ik zie gewoon echt het verschil niet. Het is dus gewoon wat je fijner vindt. Deze doe ik, deze is blond en stijl. Is weer wat anders. Deze vind ik leuk. Anneke is pruikenmaakster. Het maken van een pruik duurt zo'n 40 uur. Om een pruik er mooi natuurlijk uit te laten zien, knopen ze maar 2 tot 3 haren per keer. Wow, dan moet je wel veel geduld hebben of niet? Waanzinnig knap dit. Na 40 uur hard werken is de pruik klaar. Dat ziet er echt al heel mooi uit zeg. Dit is Elena, de kapster hier. Ook dit kan je stijlen, net als je eigen haar. Vind je het mooi?

Hoe wordt een pruik gemaakt?

Haar bestaat in alle kleuren, maten en stijlen. Maar wat nu als je weinig of geen haar hebt, bijvoorbeeld als je kaal wordt of door een ziekte. Je kunt dan een pruik op maat laten maken. Maar hoe doen ze dat? 

Van echt haar of kunsthaar

Ik ging eens met mijn zus 2 puzzels maken van 1000 stukjes, 1 van een koe en 1 van een varken. Toen vroeg ik mij af Hoe worden puzzels gemaakt? 1000 stukjes. Ja leuk puzzelen. Weet je  wat? Ik ga eerst uitzoeken hoe ze gemaakt worden. Hier in de puzzelfabriek in Medemblik worden elke dag duizenden puzzels gemaakt. Kun je nagaan hoeveel puzzelstukjes dat zijn. Maar terug doen anders klopt hij niet meer. Alle puzzelstukjes zijn ooit begonnen als 1 afbeelding of foto. Hier in de fabriek liggen alle afbeeldingen van puzzels op voorraad klaar. Zo is mijn puzzel ooit begonnen. De afbeeldingen worden op het karton geplakt. Beetje lijm erop en dan worden ze precies op elkaar gelegd en hier nog even stevig aangedrukt. De platen moeten eerst een paar dagen drogen totdat al het vocht van de lijm uit het karton verdwenen is. Na het drogen maakt de stansmachine er echt een puzzel van. In die machine zitten hele scherpe messen met kronkelige puzzelvormen en die worden in het karton geperst. Stansen heet dan. In de puzzelfabriek hebben ze een heleboel standmessen in verschillende patronen. Al die stansmesjes zitten op 1 blok. Zo verandert in 1 klap een olaat karton in een puzzel van wel honderden stukjes of 1000 zoals deze. Uiteindelijk komt er ook nog een stukje rubber in en dat zorgt ervoor dat het karton niet in de messen blijft steken. Zo heeft elke puzzel zijn eigen stansmes. Hier gaat het hele stansmes de stansmachine in. Als ze uit de machine komen zijn het nog steeds hele platen. Je ziet het patroon van de puzzelstukjes wel maar ze zijn nog niet gebroken dus het lijkt net of de puzzel al is gelegd. Na het stansen gaan ze hier omgekeerd puzzelen. Een puzzel die al in elkaar zit in stukjes breken. Deze puzzelbreekmachine doet het echt razendsnel. Kon je thuis maar zo snel in elkaar zetten. Dan de deksel erop en het valt nog best tegen om dat snel te doen. Zo, ik ga maar even verder met mijn eigen puzzel. Eerst de hoekjes en de randjes. He, hoekje! Ik ga toch mijn oma maar even bellen.

Hoe worden puzzels gemaakt?

Je hebt hele simpele puzzels van 2 of 4 stukken, maar daar is natuurlijk niets aan. Je hebt ook puzzels van 1000 of zelfs 5000 stukjes: daar ben je wel even zoet mee! Maar, hoe worden die puzzels eigenlijk gemaakt?

Een afbeelding van 1000 stukjes

Als het regent doe ik meestal mijn regenjas aan. Hoe wordt het gemaakt en waarom word je niet nat als je het aan hebt? Bijna iedereen in Nederland heeft wel een regenjas of broek en dat is ook niet zo gek want Nederland is een regenland. Dan is een regenpak wel zo handig want niks is zo irritant als doorweekte kleren. Zo is het wel genoeg toch? Regenkleding wordt eerst hier in Nederland ontworpen. Van het ontwerp wordt vervolgens een bouwtekening gemaakt. Die tekening wordt naar de fabriek in Azië gestuurd die de regenkleding maakt. Maar wat zorgt er nou voor dat regenkleding water kan tegenhouden? Het verschil met gewone kleding zit in het materiaal want de stof van regenkleding is gemaakt van 2 lagen. De bovenste laag is gemaakt van een speciaal soort kunststof, polyamide. Aan de binnenkant zit laag 2. Dit is een heel speciaal beschermlaagje, de coating. Dat is eigenlijk een flinterdun plastic laagje dat er voor zorgt dat de regen niet binnen kan dringen. Al die verschillende onderdelen van de bouwtekening zoals de mouwen, de broekspijpen en de capuchon worden in de fabriek aan elkaar genaaid. Maar die naald van de naaimachine maakt iedere keer kleine gaatjes in de stof. Dan is de kans op lekken wel heel groot. Om die naad toch waterdicht te maken wordt er tape op de naad geplakt. Dat is een speciaal soort plakband die bij hoge druk en hoge temperatuur over de naad heen wordt geplakt. Met deze waterdruk meter kan je heel goed het effect van het beschermlaagje testen. Eerst even wat water erbij en dan heb ik hier 2 stukjes regenkleding. Eentje zonder coating en 1 met coating. Als ik die zonder coating onder het apparaatje leg en ik pomp er onder hoge druk water onder, dan zie je dat er allemaal kleine druppeltjes door komen. Nu het stukje met coating. Dan ga ik pompen en dan zie je dat het stukje heel erg onder druk komt te staan, maar er komt geen druppel door heen. Zo´n coating beschermt je dus heel goed tegen de regen. Hetzelfde kunnen we doen met de getapte naden. Je ziet hier een stukje onder zonder tape en hier met. Moet je zien. Liever maar wel getapete naden want anders blijf je niet droog. Regenkleding moet kunnen ademen. Regendruppels zijn groter dan zweetdruppels. In ademende regenkleding zitten piepkleine gaatjes waar de zweetdruppels wel door naar buiten kunnen maar regendruppels niet door naar binnen. Met dit testje kun je het goed zien. Dit zijn 2 stofjes en de ene is wel ademend en de ander niet. Ik giet er een regenbuitje bij en ik pomp er lucht onder. Kijk, moet je zien. Hier komt de lucht doorheen. Dat groene stofje is dus ademend en daardoor kan de regenbui niet naar binnen, maar de lucht en dus de zweetdruppeltjes kunnen wel naar buiten. En dan nu de eindtest. Ik zweet en het regent en het blijft droog.

Hoe wordt regenkleding waterdicht gemaakt?

Regenkleding is gemaakt van een hele speciale stof. Aan de buitenkant zit een laag polyamide, een soort kunststof. Aan de binnenkant zit een hele dunne beschermlaag van plastic, wat de regen tegen houdt. Maar hoe wordt de kleding gemaakt en hoe kan het dat de regen niet via de naden naar binnen loopt? 

Een speciale stof met twee lagen

En uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box. Hallo allemaal! Dankjewel dankjewel. Welkom bij Waarom Daarom. Vragen die in 1 minuut zijn uit te leggen, te beantwoorden of op te lossen. Eens even kijken. Waarom lopen schildpadden altijd zo langzaam? Schildpadden doen bijna alles langzaam. Ze lopen langzaam, ze eten langzaam en zelfs hun hart klopt langzaam. Een schildpad is vaak zo sloom dat je soms kan denken dat hij dood is. Maar hoe komt dat eigenlijk? De naam schildpad is een verwarrende naam want een schildpad is helemaal geen pad. Het is een reptiel net als de krokodil en de slang. Het woord schild past wel goed bij hem. Hij heeft een schild op zijn rug en 1 op zijn buik. Dat schild bestaat uit hoorn. Het is hard materiaal wat ook in je nagels zit. Als een schildpad gevaar voelt aankomen dan trekt hij zijn kop en poten terug in zijn schild zodat niemand meer bij hem kan komen. Door dit pantser kan de schildpad niet meer zo snel bewegen. Dat komt omdat het ruggeschild met de ruggengraat is vergroeit. De voorpoten staan aan de zijkant van het schild en door de stijve bouw kan de schildpad maar 1 poot tegelijk verzetten. Een andere manier van lopen is niet mogelijk. Vandaar dat het allemaal heel langzaam gaat. Trouwens, als 2 landschildpadden willen paren dan zijn ze ineens niet meer zo langzaam hoor. Dan kunnen ze ineens wel harder lopen. De paring zelf duurt dan weer uren en uren en een lawaai dat ze maken. Een paar dagen na de paring legt het vrouwtje de eieren in een kuil in het zand en dekt het af met zand. De zon doet de rest. Na een paar weken barsten de eieren open en kruipen de jonge schildpadjes eruit. Klaar voor een lekker lang, langzaam leven in hun eigen huisje. Dat was hem weer! Tot de volgende Waarom Daarom!

Waarom zijn schildpadden zo langzaam?

Schildpadden lopen langzaam, eten langzaam en zelfs hun hart klopt langzaam. Maar hoe komt het eigenlijk dat schildpadden zo langzaam lopen? 

Een reptiel met schild

Met een stofzuiger ruim je troep op maar wij gaan vandaag juist troep maken. Wat zit er allemaal in een stofzuiger? Een slang, kan eraf. Borsteltjes, altijd handig. Kijk hier, de stofzak. Maar hoe zuigt die stofzuiger nou al dat stof in die zak? Kijk dit hier is de ventilator en dit is een belangrijk onderdeel want hiermee breng je luchtstroom op gang. Eigenlijk gebeurt er in een stofzuiger precies hetzelfde als wanneer je aan een rietje zuigt. Als je drinkt zuig je aan de bovenkant lucht weg. Daardoor wordt de luchtdruk in het rietje lager. Dat betekent dat de luchtdruk eromheen hoger wordt dan in het rietje. De lucht drukt op de limonade waardoor de limonade zo in het rietje omhoog wordt gedrukt. Doordat de ventilator gaat draaien, wordt hier lucht weggezogen. Maar als hier minder lucht is dan moet dat worden opgevuld met lucht vanaf een andere plek. Mijn stofzuiger kan dat alleen vanaf deze plek: het rietje, de stofzuigerslang. Die lucht gaat via de slang zo langs de ventilator en hier naar boven weer naar buiten. Wow, het hart van de stofzuiger. Moet je zien wat een kleine, stoere motor. Maar die motor loopt natuurlijk niet op limonade, water of een batterij maar op stroom. Daarom is hij bevestigd aan deze stroomdraad die heel makkelijk kan worden weggewerkt in dit kastje. Maar het is, of was, natuurlijk een stofzuiger. De zak is dus heel belangrijk. Maar je kan niet elke zak in iedere stofzuiger stoppen. Ieder type heeft zijn eigen afmetingen. Alle stofzuigerzakken zijn gemaakt met hele kleine gaatje waar wel lucht doorheen kan maar geen stof. Stofdeeltjes zijn namelijk groter dan luchtdeeltjes en die blijven er dus in steken. Als er dan toch hele kleine stofdeeltje doorheen gaan dan hebben ze verderop in het apparaat hier en hier ook nog eentje, extra filters die het kleine stof tegenhouden. Oh, doe dit thuis niet na want ik denk dat je dan van je eigen geld een nieuwe moet kopen en een jaar lang moet stofzuigen.

Wat zit er allemaal in een stofzuiger?

In het hart van elke stofzuiger zit een ventilator. Zo’n ventilator zorgt er voor dat er lucht de slang in wordt gezogen, waardoor het stof in de stofzuigerzak terecht kan komen. Maar hoe werkt dat precies?

Een slang, ventilator en stofzuigerzak

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Keukenhof

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos