Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Wel handig, fruit uit de vriezer, blijft lekker lang goed. Maar zodra je het dan ontdooit wordt het toch zo'n snotterig hoopje ellende. Dan ziet zo'n verse er toch veel smakelijker uit. Hier aan de TU in Eindhoven doen ze onderzoek naar het effect van als je iets invriest en het dan weer laat ontdooien. He Ilja. Hai. Kijk, ik heb hier een heel zielig bakje fruit dat ik zo uit de vriezer heb gehaald. Hoe kan dat nou? Ja, fruit, als je dat in de vriezer stopt dan ontstaan er ijskristallen tussen en in de cellen. En ja, daar gaat het mis. De cellen? Ja, fruit bestaat uit allerlei cellen en die zijn te klein om zo te zien. Maar met een microscoop kan je ze wel zien. Dus ik heb wat voor je klaargelegd. Kijk maar. Ik mag erin kijken! Ja, ja, zeker. Ga je gang. Oh oh ja, ik zie allemaal vakjes. Ja, ja, dat klopt. Dat zijn de cellen en die hebben een hele dunne wand. Een membraan noemen we dat. En daarin zitten allerlei stoffen, maar wel veel, heel veel water. O ja, dat maakt dat fruit ook weer zo sappig. Ja, ja, precies ja. En als het water in ijs verandert, zet het uit. Zet het uit? Ja, dan zet het uit en dan neemt het meer ruimte in. En daardoor duwen ze als het ware de stofjes in de cellen de cel uit. Kijk, nu heb ik dus water onder de microscoop gelegd. Dat gaan we bevriezen en zo ontstaat er ijs. En als het dan steeds groter wordt, dan ontstaan er allerlei verschillende vormen en die kunnen ook hele scherpe puntjes hebben. Kijk maar eens. Ja, en die scherpe puntjes die je nu ziet die kunnen die dunne celwand dus ook lek prikken. Ja, ja, en dan gaat het mis. En als we die frambozencellen er dus weer onder leggen en je dan weer kijkt wat er gebeurt, ja dan kan je ze volgen tijdens het vriezen. Oh ja, wauw! En hier zie je ze na het vriezen. Oh ja, helemaal lek geprikt of zo. Ja, ja, precies. Dus je ziet dat de kleurstof die voor het vriezen in de cellen zit dat die door het vriezen veel meer verspreidt als een vlek over verschillende cellen. Ja, ja, ja, het stroomt er gewoon een beetje uit. Ja, ja. Dus de wanden zijn een beetje lek. En zo krijg je dus zielige frambozen. Ja. Nou, toch best jammer dat ze zo zielig zijn geworden. Op zich niks mis mee hoor en nog hartstikke gezond. Ik neem er een. Oke. Ik ben ook wel benieuwd. Oh ja, best prima.

Waarom wordt bevroren fruit slap na het ontdooien?

Programmalogo's

Fruit kun je prima invriezen. Maar als je het daarna uit de vriezer haalt, is het slap en waterig. Dat komt omdat fruit voor een groot deel uit water bestaat. Als dat bevriest, zet het uit en gaan de celwanden in het fruit kapot. Het resultaat: zielige frambozen.

Niet aantrekkelijk, maar prima te eten!

Dilemma? Wat is dat? Stel, je komt een tovenaar tegen en je mag kiezen. Je wordt zo groen als een kikker of je kan alleen nog maar kwaken. Dat is een behoorlijk dilemma. Een dilemma is een moeilijke keuze tussen twee dingen waarover je twijfelt. Want wat je ook kiest, er zit altijd een slechte kant aan. Zal ik dit kijken? Of toch dit? Dat kan een moeilijke keus zijn. Als ik dit kijk, dan mis ik dat en andersom ook. Maar een echt dilemma is lastiger dan dat. Al m’n spaargeld! Neem ik die of neem ik die? Als het een keuze is die je maar één keer kan maken bijvoorbeeld dan is het al een stuk moeilijker. Kom je op mijn feestje? Dan heb ik al een wedstrijd. Het wordt nog ingewikkelder als jouw keuze gevolgen heeft voor iemand anders. Je laat altijd iemand teleurgesteld achter. In een dilemma is geen van de keuzes helemaal goed of helemaal fout. Als je vriendje stiekem rotjes afsteekt, vertel je dat dan aan je ouders? Wat was dat? Niet klikken jij! Als je lievelingsgoudvis bijna doodgaat van de honger en je lievelingskat ook…Voer je dan de goudvis aan je kat? Ga ik voor groen of toch voor kwaken? Intussen weet je nog steeds niet wat je moet kiezen. Dat is zonde van je tijd, want tovenaars bestaan niet. Ohja! Dus dat dilemma is ook weer van de baan.

Wat is een dilemma?

Als je een dilemma hebt, moet je kiezen tussen opties die allebei een negatieve kant hebben. Dus welke je ook kiest, er zit altijd een slechte kant aan.

Een moeilijke keuze

Structuur. Wat is dat? Stel. Je wordt wakker. Eerst ga je plassen dan douchen, ontbijten. Lekker, kopje thee! En dan tandenpoetsen. En dat doe je altijd zo, want je houdt van structuur. Een structuur is de manier waarop iets is opgebouwd of in elkaar zit. Een vaste ochtendindeling is een structuur. Een structuur maakt dingen netjes en georganiseerd. Eerst rekenen! Op school is het lesrooster de structuur die bepaalt wanneer je iets doet. Dan spelling. Zonder structuur was het een rommeltje. Kan mij het schelen. Effe opletten nou! Een structuur kan ook bepalen hoe je iets doet. Ik volg het recept. Of met wie.  En wij werken samen. Dankzij een structuur loopt alles zoals verwacht. Je weet wat er komt. Maar te veel structuur kan er ook voor zorgen dat dingen een beetje saai worden. Daar gaan we weer! Een structuur kan ook gaan over hoe iets eruitziet. De takken vormen de structuur van de boom en dit skelet is de structuur van de dino. Intussen ben jij nog steeds je tanden aan het poetsen. Voor, zij, boven en dat doe je net als altijd heel gestructureerd. 2 minuten, net zo lang als dit filmpje.

Wat betekent structuur?

Een structuur maakt dingen netjes en georganiseerd. Het lesrooster op school is bijvoorbeeld een structuur die bepaalt wanneer je iets doet. Zo weet je altijd waar je aan toe bent. Maar te veel structuur kan er ook voor zorgen dat dingen een beetje saai worden.

De manier waarop iets is opgebouwd

Wormen zijn zachte, flexibele maar vooral heel bijzondere diertjes. Zo'n hand aarde is voor hun echt een waar snackparadijs. Dat zit vol met rottende plantenresten en daar graven ze zich een weg doorheen en halen ze voedingsstoffen uit. Wat ze niet nodig hebben dat poepen ze uit en daar zitten dan weer heel veel voedingsstoffen in voor bomen en planten. Wormen zijn dus echt superbelangrijk voor de natuur en voor de voedselkringloop. Ze zijn zacht en ze zijn slijmerig. Hoe wurmen ze zich dan een weg door de harde grond? Jij mag hier blijven. Dat weet Jeroen Onrust, wormonderzoeker aan de Universiteit van Groningen. He Jeroen, jij hebt wat wormen meegenomen. Die zijn ook al lekker aan het graven. Ja. Maar hoe doen ze dat nou, zo'n tunnel graven? Ja, dat is fascinerend. Als je zo'n regenworm vastpakt is het een heel slap, glibberig dingetje. Maar neem maar eens op je hand en dan voel je eigenlijk ook hoe gespierd hij is. Ja, want het zijn echte krachtpatsers van de natuur. Maar wat nog belangrijker is, is dat ze geen botten hebben zoals wij. Maar ze hebben een skelet van water, een hydroskelet noemen we dat.  En wat ze dus doen is dat ze dat water in hun lijf kunnen verplaatsen. En daarmee kunnen ze weer heel veel druk en kracht zetten om in de bodem weg te wurmen. Hij probeert al naar beneden te gaan. Ja.  Maar hoe doen ze dat dan precies? Nou, als je goed kijkt bestaat zo'n regenworm uit allemaal ringen. En elk van die ringen is eigenlijk een soort waterkanon. En met die spieren in het lijf kunnen ze die waterkamers vullen met water en eigenlijk ook weer leeg laten lopen. Dus ze kunnen heel smal worden, maar ook weer heel breed. En op die manier kunnen ze eigenlijk door een hoop aarde zich bewegen. En dat kan ik laten zien met deze blije worm, ballonworm. Hallo! Dit is dus de kop. Die is nu heel spits. Daarmee zoekt hij dus gaatjes in de bodem en als ie daar dan inkruipt en vervolgens kan hij dan door de spieren aan te spannen die kop heel dik maken en daarmee duwen ze dus al de grond opzij en maken ze ruimte om verder te kruipen en vervolgens maakt ie de kop weer spits. En zo kunnen ze heel snel door de bodem zich verplaatsen. Wat ik me nou dus altijd echt afvraag: hoe kan het dat tunnels niet instorten?  Ja dat is wel grappig, want misschien merkte je net die wormen zijn een beetje slijmerig. En dat slijm, dat scheiden ze dus ook af in de bodem. En dat werkt als een soort lijm. En daarmee krijg je dus hele stevige tunnels. En hoe zit het dan met ademhalen? Want kunnen ze dat ook diep in de bodem? Ja dus. Door die tunnels komt er dus genoeg zuurstof in de bodem, wat gunstig is voor de wormen, maar uiteindelijk dus ook voor allerlei andere beestjes die in de bodem leven en ook de planten die daar weer wortelen. En daarnaast zorgt het er ook voor dat als het heel veel heeft geregend dat regenwater beter de bodem in zakt. Ja, maar dit zijn dus gewoon de helden van de bodem. Regenwormen zijn zo belangrijk voor de natuur. Succes en lekker tunnels duwen met jullie gespierde lijfjes.

Hoe graaft een regenworm?

Wormen graven graag tunnels in de grond. Maar een worm heeft geen poten om mee te graven. Daar gebruikt hij zijn skelet voor. Dat is namelijk gevuld met water. Door het water in zijn lijf te verplaatsen kan hij zich in de bodem wurmen.

Water verplaatsen met zijn lijf

Jij hebt je drumstel nog verder uitgebreid, met deze. Wat is dit? Dit zijn elektronische drumpads en die hebben geen klankkast net als andere trommels, maar die sturen een signaaltje naar mijn laptop toe. Ja. En daardoor komt er een elektronische drumsound uit. Gebruik je het ook door elkaar heen of? Ja, eigenlijk wel ja. Dat is een hybride drums. Dus je gebruikt elektronische drums en akoestische drums samen. *Nummer van Bente speelt af* Wow, echt het beste van twee werelden, wat je dan krijgt. Precies, inderdaad. Wat ik me nu afvraag is: hoe weet jij hoe snel je moet spelen? En welk ritme je aan moet houden? Voel je dat ofzo? Daarvoor hebben we een clicktrack. Dan weet je precies in welk tempo je moet spelen. En we hebben ook een stem die zegt waar je bent in het liedje. Dan kan het nooit mis gaan. Dus ik zal even laten horen. *Clicktrack geeft het ritme aan* Daar komt ie. Break, 2, 3, 4. Chorus, 3, 4. Oh wow. Een soort stem als routebeschrijving door het nummer heen. Net als met auto's dat je weet linksaf, rechtsaf en ook hoe hard je moet rijden. Ja, eigenlijk wel. Haha, wat grappig! En hoe snel je moet spelen. 2, 3, 4. Break, 2, 3, 4. Chorus, 3, 4.

Presentator luistert naar de drummer.

Dankzij elektronica kunnen de drums steeds meer verschillende geluiden maken.

De drum stuurt signalen naar de computer

Hoe werkt de elektronische drum?

Zo'n honderd jaar geleden is het drumstel ontstaan zoals we dat nu kennen. Jazz drummers in Amerika, die schoven al die trommels tegen elkaar aan. En met behulp van pedalen bespeelden ze alle trommels en de bekkens. Zodat ze alles tegelijk konden bespelen. Oh yeah! En Pim, die drumstellen zijn ook de basis voor hoe jij onder andere ook speelt. Ja klopt. De trommels en alle bekkens zijn hetzelfde gebleven. En we combineren het nu met heel veel elektronica. Maar de basis is eigenlijk hetzelfde. Toen Pim tien jaar was begon hij met drummen. Inmiddels is hij afgestudeerd aan het conservatorium Codarts in Rotterdam, dus hij is nu drummer van beroep. Hij geeft nu zelf drumles en speelt onder andere in de band van Bente. OK Pim, wat heb jij hier voor een drumstel voor je staan? En misschien nog wel belangrijker: hoe klinkt het allemaal? Ja, het drumstel bestaat uit verschillende onderdelen. We hebben hier bijvoorbeeld bassdrum. En we hebben de toms, Die zijn van hoog naar laag. We hebben de snaredrums, een hoge en lage. Kijk, en die heet snaredrum omdat er metalen snaren aan de onderkant zitten. En dan hebben we ook nog de verschillende bekkens. Verschillende instrumenten kun je stemmen. Kan dat met een drumstel ook? Ja, eigenlijk wel ja. Ik heb hier bijvoorbeeld een drum sleutel en daarmee kan je de toon van de trommel hoger of lager krijgen. Hey Pim, is dit ook de belangrijkste trommel omdat het de grootste is? Ja, zeker. Dit is de bassdrum. Zo! En die is, samen met de snaredrum, het hart van het drumstel. Maar hoe bespeel je die bassdrum dan? Aan deze kant heb ik een pedaal zitten zodat ik hem met mijn voet kan bespelen. Hey! “We will, we will rock you.” Echt het hart van de beat. Precies!

Presentator speelt de drums

Jazz drummers in Amerika zetten al hun trommels bij elkaar en toen ontstond het drumstel. Pim, drummer van Bente, legt het uit.

Het drumstel bestaat al honderd jaar

Hoe werkt een drumstel?

Trend. Wat is dat? Stel, iemand uit jouw klas heeft een nieuwe zonnebril. Wow, die wil ik ook! De volgende dag hebben andere kinderen dezelfde. Hai! Hallo! Hoi! Waarschijnlijk is het een nieuwe trend. Een trend is iets dat plotseling heel populair wordt. Je hebt trends in kleding, spelletjes, in eten. Je kunt het zo gek niet bedenken of het kan een trend worden. Ik zou iedereen aanraden om ook deze glitters te nemen omdat ze zijn geweldig. Een trend begint vaak doordat bekende of populaire mensen iets nieuws doen. Leuk wel die glitters. Al gauw proberen anderen het ook. Er gaan steeds meer mensen de trend volgen. Een trend kan klein blijven maar kan zich ook over de hele wereld verspreiden. Trends kunnen ook ontstaan doordat fabrieken graag willen dat iets een trend wordt. De fabriek maakt dan reclame.  Sinds ik deze taart eet is mijn leven zo…Of betaalt bekende mensen ervoor om het product te gebruiken.  Want aan een trend kun je lekker verdienen. Intussen heb jij besloten dat jij ook zo'n zonnebril wil. Maar als te veel mensen met een trend meedoen. Ja, nu heeft iedereen er een! Dan vinden de mensen die ermee zijn begonnen het vaak niet meer leuk. Die zoeken dan wat anders om op te vallen. Zucht…

Wat is een trend?

Als iets een trend is, wil iedereen eraan meedoen. Een trend begint vaak als bekende of populaire mensen iets nieuws doen. Daarna gaan steeds meer mensen de trend volgen. Maar na een tijdje verdwijnen trends weer.

Iets dat plotseling populair wordt

Met onze ogen kunnen we heel veel zien. Veraf, van dichtbij, in kleur en ook aardig rondom ons heen. Maar we zien ook heel veel niet. Als je met andere ogen naar de wereld kijkt, ziet die er echt totaal anders uit. Zoals met de ogen van een bij. Bijen zien een ander soort licht dan wij. Namelijk ultraviolet licht. En dat is zeg maar een onwijs paars licht. Tenminste, dat denk ik, want ik kan het met mijn ogen niet zien. Zonlicht bestaat uit lichtstralen van allerlei verschillende golflengtes en bij elke golflengte hoort een kleur. Bij een korte golflengte wordt de kleur paars, bij een iets langere, blauw, groen, geel, oranje en rood. Dit kunnen wij mensen allemaal waarnemen, maar er bestaat ook licht met een nog kortere golflengte en dat zit hier zo. Eigenlijk nog iets meer links van dat paars. Ultraviolet licht noem je dat. We kunnen het wel voelen trouwens. Bijvoorbeeld als je te lang in de zon zit, dan zorgt dat ultraviolet ervoor dat je verbrandt. En de bijen? Die kunnen het dus wel zien. Maar wat hebben die daar dan aan? Casper, jij weet het antwoord. Ja. Een bij ziet kleuren die voor de bij belangrijk zijn. En plantjes maken daar gebruik van door bloemen te maken die kleuren reflecteren die bijen en andere insecten heel goed zien.  Ja, een soort samenwerking tussen de bloem en de bijen. Precies, want de bloem is afhankelijk van insecten voor zijn voortplanting. Deze ken je wel. Ja ja, een gewone paardenbloem, toch? Precies. Nou, als we daar een kleurenfoto van maken, zien we dit. Zien we mooie gele paardenbloem. Nog steeds een gele paardenbloem. Als we nou van dezelfde bloem een foto maken met een camera die ultraviolet kan zien dan zien we dit. De bloemblaadjes aan de rand die reflecteren ultraviolet en het hart van de bloem doet dat niet. Ja, het is echt een soort dartboard, lijkt het wel. Ja klopt. We noemen dat een bullseyepatroon. Daar is het stuifmeel en de nectar. En zijn er nog meer bloemen met dit soort patronen? Ja, bijvoorbeeld de boterbloem heeft dit ook heel sterk. Is geel voor ons, maar bijvoorbeeld een klaproos, ja die is rood. Maar bijen zien geen rood. Heel even checken want dit is wat een bij ziet. Precies. En geel dus wel, dus een paardenbloem ziet hij dan nog wel, maar rood staat er niet tussen. Nee, precies. Dus de klaproos in Europa heeft zich daaraan aangepast door ook ultraviolet te reflecteren. Zo is hij ook voor de bijen hier heel goed te zien. Dankzij ultraviolet licht mist een bij dus nooit zijn doel. Ja ja, ik ben geen bij he?

Hoe kijkt een bij?

Een bij ziet kleuren die voor hem belangrijk zijn. En dat zijn de kleuren van planten en bloemen waar hij nectar vandaan haalt. Die weerkaatsen ultraviolet licht. Dat kunnen wij met onze ogen niet zien, maar bijen dus wel.

Bijen zien ultraviolet licht

Kijk, hier hebben we ze. Gluten. Met het blote oog kan je ze niet zien, maar ze zitten in heel veel lekkere dingen, in pasta, koekjes, cake, pizza en in brood. Daarom ben ik hier bij de bakker. Hey Sander, hoi, je bent al bezig? Ja dat klopt. En jullie bakken hier elke dag zo'n 400 broden? 400 broden bakken wij. Dus jij kan me vast vertellen wat gluten zijn. Zeker. Gluten vinden we in ons graan, zoals in de tarwe, rogge, spelt en gerst. Er zitten overal gluten in. Maar wat zijn gluten dan precies? Gluten zijn twee eiwitten: gliadine en glutenine. Glutenine is een groot en lang eiwit, gliadine een kleiner bolvormig eiwit. Maar wanneer worden het dan gluten? Het worden gluten op het moment dat de eiwitten in aanraking komen met water, dan veranderen ze van vorm, kleven aan elkaar vast en vormen samen lange slierten. En dat kunnen we even gaan doen. Oké. We pakken eerst water en dit gieten we rustig in ons bloemkuiltje. Ja, niet alles tegelijk. Klein beetje achterhouden, zorgen dat het water opgenomen wordt door de bloem. Oh ja, en en dit maakt nu gluten? Hier, nu op dit moment ontstaan er gluten. Ja. En dan mag je je andere hand ook gebruiken. Dan gaan we gewoon wrijven. En waarom doen we dit dan? Het kneden doen we om de gluten sterker te maken. Het begint inderdaad echt meer een geheel te worden. Ja kijk en nu zie je dat die gluten dus echt veel sterker worden. Je kan het veel meer uitrekken. Maar kan ik dan de gluten nu zien? Ja, in principe kan je de gluten wel zien. Kleine strengeltjes en alles wat scheurt…Dit is in principe de glutenvorming die je ziet. Oh die van jou ziet er echt goed uit! Ja en als we deze dus gaan wassen dan houden we op een gegeven moment alleen de gluten over. Wassen? Ja, dat doen we in een bak met water, het zetmeel spoelt eruit en uiteindelijk houd je dan alleen maar gluten over. Oh. Nou ja, kijk wat we nu over hebben, dat zijn eigenlijk alleen nog maar de gluten. Is heel gek, het is net rubber of elastiek of zo.  Moet je eens kijken wat er gebeurt als we er lucht in blazen. Deze hierin? Ja. Oeh! Wow, het is echt net een ballon. Ja, dat is precies wat er ook in het brood gebeurt. Ik zal het je laten zien. Geef me dat brood eens? Kijk, hier zie je alle ballonnetjes in het deeg en dat zijn de gluten die we gemaakt hebben.  En dat zorgt voor een smaakvol, luchtig en heerlijk brood. Oh, dus gluten zorgt eigenlijk voor gebakken lucht? Ja, zo kan je het wel zien ja. Maar goed, wel lekker.

Wat is gluten?

Gluten vinden we in graan. Het zit in bijvoorbeeld pasta, koekjes en brood. Gluten bestaat uit eiwitten, die lange slierten vormen als ze samen met water gekneed worden. Daardoor wordt een brood lekker luchtig.

Eiwitten in granen

De das is een beschermde diersoort in
Nederland. Maar gaat het goed met de das? Dat kunnen we hier in het Landschap Museum in Beek Ubbergen goed laten zien. Op deze kaart kan je goed zien waar in Nederland de dassenburchten zitten en honderd jaar geleden waren deze bewoond. Dat waren twaalfduizend dassen, maar door jacht en een verslechterd leefgebied zag dat er tachtig jaar later zo uit
met nog maar een tiende van de dassen. twaalfhonderd hier in plukjes in Nederland. Toen men erachter kwam, zijn de dassen uitgeroepen tot een beschermde diersoort en inmiddels is de dassenpopulatie gestegen naar zesduizend. Hoe dat kan? Door de dieren te beschermen en door zuinig te zijn op het landschap waar de dassen het fijn vinden. Dat zijn hogere gebieden in Nederland. Dus de Veluwe, Oost-Brabant en hier in Limburg. Er zijn niet heel veel das-vriendelijke gebieden in Nederland en ze liggen soms best wel ver uit elkaar. Daarom gaan dassen regelmatig zwerven om
voedsel te zoeken of om een nieuwe burcht te vinden. En dan gebeuren er ongelukken. Elk jaar verongelukken er zo'n vijftienhonderd dassen en de weesjes van verongelukte moeders, Die kunnen hier opgevangen worden. We gaan de kelder in. Hey hey, hallo Thirza, Wie heb je daar? Ja, dit zijn onze dasjes. Ze heten Britt en Kim. Britt en Kim. Wat schattig En hoe oud zijn ze? Ze zijn ongeveer tien tot twaalf weken oud nu. Ja, en hoe komen ze hier terecht? Nou, van Kim bijvoorbeeld, Die is gevonden door iemand die aan het wandelen was door het bos en ze lag langs de weg
door een bos heen en ze lag daar bewegingloos en onderkoeld. En die wandelaar, die heeft stichting Das en Boom gebeld en via de dierenambulance is ze uiteindelijk hier terecht gekomen. Nou, we gaan vandaag eerst eventjes de dasjes wegen, want we willen graag weten of ze voldoende eten. Als ze goed aankomen in gewicht. Gisteren was het zeventwintighonderd. Kijk eens aan. En daarna gaan we de bakken schoonmaken. Ik zal het voor je vasthouden. Een beetje gras en netels en dan gaan we zo het eten en drinken voor ze maken. Twaalf beestjes hebben we. En dan gaan we eens kijken of ze misschien al zin hebben om te eten. Echt heel erg smakken. Ja, ze smakken heel erg, dus zijn heel erg lekker aan het eten. Nou ja, ja ja en waar gaan ze nu eigenlijk heen? Hoe groeien ze op? Nou, we gaan ze over een paar dagen verhuizen naar een
andere kelder hier in het gebouw. Daar hebben ze veel meer bewegingsruimte. Daarna gaan ze achter op ons terrein naar een verwilder-ren. En daarna. Dat zal in september zijn, oktober. Dan gaan we ze in het wild uitzetten, waar ze dan zelf eten kunnen gaan zoeken en we ze nog wel een beetje helpen met af en toe voeren tot niet meer nodig is. Welterusten!

De das als beschermde diersoort

De das is een beschermde diersoort in Nederland. Honderd jaar geleden leefden er nog ongeveer twaalfduizend dassen. Nu zijn dat er nog maar zesduizend. Daarom is het belangrijk dat we goed voor hun leefgebied zorgen en de das beschermen.

Beschermen en verzorgen

Een oude arm van de Maas. En als je nu hier langs die rand loopt, dan zie je vanzelf de dassenburcht. Oh ja, er zitten echt overal gaten. Het is best oppassen hier. Het is echt gewoon een gatenkaas, deze dijk lijkt heel netjes, maar eigenlijk is het gewoon een ravage. Nou Ton, ze vinden dit wel vast een lekker plekje. Ja, maar dat is eigenlijk ook wel logisch. Dassen zitten graag hoog en droog. Maar is het dan wel echt zo handig om zo midden in een dijk te zitten? Want die dijk, die wordt natuurlijk niet steviger op van al die gaten. Nee, daar heb je een punt. De dijk, die wordt erdoor verzwakt. Hij wordt ook door de dijkbeheerders wordt hij extra in de gaten gehouden. Ja en als de situatie beoordeeld wordt als echt compleet onveilig, ja dan zullen we moeten zorgen dat er dat de dassen gaan verhuizen. Verhuizen? We maken dan een kunstburcht en dat is in feite een nabootsing van hetgeen wat onder de grond hier achter ons aanwezig is. Een kamer, een plek waar ze waar ze slapen, waar ze jongen krijgen. En dat verbind je dan met rioolbuizen. Daar gaat dan ook nog eens een keer een heleboel zand overheen. Dat raakt dan begroeid en voor die dassen is dan een burcht aanwezig. Een kunstburcht. En hoe komen die dassen daar dan terecht? Nou je moet ten eerste moet je natuurlijk zorgen dat het op een hele veilige plek is. En je kunt ze natuurlijk ook meteen lokken met voer met appeltjes, met nog veel meer van dat soort dingen. En dan vinden ze hun weg wel en dan gaan ze uiteindelijk wel verhuizen. Nou, dan hoop ik maar dat ze het niet te bont maken, want dan kunnen die mooie beesten hier nog wat langer blijven wonen. Dat zou wel mooi zijn. Ja!

Dassen moeten verhuizen

Dassen bouwen hun burcht soms in dijken, maar dat verzwakt de dijk. Daarom worden er kunstburchten geplaatst waarnaar de dassen moeten verhuizen.

Ze krijgen een kunstburcht, anders storten de dijken in

Zodra de broccoli geoogst is, gaat die van het land gelijk de koeling in
en zo blijft hij ook lekker vers. En het kan zo wel twee weken bewaard
worden voordat het weer verder verpakt wordt. Binnen één of twee weken gaat de broccoli uit de koeling en wordt het verpakt om naar de winkels te gaan. En hier zijn we even bezig met de laatste check en de blaadjes die er nog af kunnen en uitsteeksels. De folie zit er nu omheen en in de lopende band zit ook een weegschaal die razendsnel weegt en het gewicht bepaalt dan welke sticker erop komt. Per dag gaan er zo'n zeventig- tot tachtigduizend broccolis de deur uit. En ze gaan niet alleen naar de winkels in Nederland, maar ook naar andere Europese landen zoals Frankrijk, Duitsland en Polen. Deze kunnen nu allemaal naar de supermarkt
en zo vertrekken dus acht miljoen broccoli per jaar en
allemaal met de hand geoogst. Krijg er helemaal trek van. Ik ben dus dol op broccoli en sommige kinderen vinden het helemaal niet lekker. En wetenschappers hebben uitgezocht hoe dat nou kan. En in groenten zoals broccoli, maar ook bloemkool en spruitjes zitten zwavelverbindingen en bacteriën in je mond. Die kunnen die omzetten in een soort
zwavelgeur en dat geeft een bittere smaak. De afkeer van broccoli die verdwijnt meestal wel als je ouder bent. En gelukkig maar, want broccoli is supergezond. Het zit bomvol met stoffen die ons lichaam heel hard nodig heeft, zoals vitaminen, mineralen en vezels. Eet smakelijk!

Hoe wordt broccoli verpakt?

Na de oogst gaat de broccoli direct de koeling in en blijft daar tot twee weken vers. Daarna wordt hij gecontroleerd, gewogen en verpakt. Dagelijks vertrekken tienduizenden stuks naar winkels in Europa.

Klaar voor vervoer en verkoop

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos