PO aardrijkskunde

Natuur en techniek PO

Geschiedenis PO

Sport PO

Engels PO

Taal en spelling po

Kunst PO

Mens en maatschappij PO

Rekenen PO

President Trump ondertekent decreten

Het NOS Jeugdjournaal is een nieuwsprogramma van de NOS met het laatste nieuws voor kinderen van 9 t/m 12 jaar. Er is dagelijks een ochtenduitzending.

Jeugdjournaal

Het laatste nieuws van NOS Jeugdjournaal

Het ochtendjournaal met nieuws over de Amerikaanse president Trump. En antwoord op de vraag waarom wij in Nederland geen president hebben. Ook vertellen we je over chimpansees die elkaar na-apen.

Nieuws over eerste dag van president Trump  en chimpansees die elkaar na-apen

Jeugdjournaal dinsdag 21 januari

Een winderige, natte en koude zoektocht! Lukt het Janouk en Bram om de ekster met zijn opvallende witte en blauwe veren te vinden? Het wordt weer een spannende zoektocht.

Op zoek naar de ekster | SoortSafari

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Het Klokhuis

Klokhuis SoortSafari

Op zoek naar de ekster

Rebecca, jij weet veel over het brein en over muziek. Hoe kan het dat muziek werkt als medicijn? Muziek werkt natuurlijk niet precies zoals een medicijn. Iets waar je meteen beter van wordt. Nee. Maar het kan wel heel erg helpen bij de genezing van verschillende dingen. Dat komt eigenlijk omdat in die hersenen heel veel gebeurt als je naar muziek luistert. Ik heb dat ook als ik naar muziek luister, bijvoorbeeld dit liedje. Komt-ie. (muziek van Maaike Ouboter: 'Dat ik je mis') *En laat me los* Echt zo'n liedje, dat ik denk: Oh Daar word ik een beetje verdrietig van. Terwijl, als ik naar dit liedje luister (muziek van David Guetta & Bebe Rexha: I'm good) Ja, hoor! Daar word ik heel blij van! Hoe kan dat dan, dat je dan zo blij wordt, weet je wel? Als je hier de hersenen hebt dan zit er hier heel diep in het brein hier, een gebiedje waarbij het stofje wordt doorgegeven dat heet dopamine en dat stofje is ook heel belangrijk voor het gevoel van plezier. Dat kan zijn omdat je chocola hebt gegeten of aan het winnen bent met gamen of misschien wel een beetje verliefd bent. Of als je naar een lekker nummer luistert. Zeker. Is dat dan misschien ook de reden dat mensen tijdens een operatie minder pijn en stress ervaren? Dat kan heel goed. Niet alleen kun je heel erg blij worden van muziek het kan ook heel rustgevend en ontspannend werken. We weten wel dat als je minder stress hebt, meer ontspannen bent je dan minder pijn ervaart. Rebecca, welke muziek is nou het meest geschikt om als medicijn te gebruiken? Het hangt er een beetje vanaf, soms is het persoonlijk. Dan gaat het om wat jij met je muziek hebt. Ja. Of je er een bepaald gevoel van krijgt of het heel leuk vindt of heel stom. Ik heb denk ik wel een leuk testje hierbij. Ik heb wat liedjes in de dj-booth opgeslagen, die ga ik afspelen. Dan mag jij zeggen waar het bij kan helpen. Is goed. Ja? Ok, komt-ie. (muziek van Ed Sheeran: Bad habits) Dit is toch een lekker nummertje? Zeker. Wat er vooral heel sterk inzit, is het ritme. Je gaat meteen vanzelf bewegen. Heerlijk! Dat kan mensen die problemen hebben met bewegen zoals mensen met de ziekte van Parkinson echt helpen. Bij Parkinson heb je niet goed de controle over je spieren, toch? Klopt. Ok, Parkinson dus. Dan heb ik hier nog een nummertje. Komt-ie. (muziek van Luis Fonsi: Despacito) Lekker, Despacito! Oh! Is toch heerlijk? Precies zo'n liedje dat je vaak gehoord hebt. Ja. Waar je veel kans heeft gehad om herinneringen bij te maken. Absoluut. Waar denk jij bijvoorbeeld aan? Zomervakantie 2017. Strandfeestjes, heerlijk. Ik zal er niet te veel over uitweiden. Voor iemand die een liedje hoort waar heel veel herinneringen aan gekoppeld zitten dat kan fijn zijn voor mensen met dementie. Wat dan bijvoorbeeld voor mensen zoals Marcia die een operatie ondergaan? Dan is het belangrijk dat ze muziek krijgen waar je rustig van wordt. Waar je je stress van kwijtraakt. Dat is vaak zo bij langzamere tempo's. (snelle rockmuziek) Ik zet het even af. (rustige muziek) Oh, ja. Dit is toch heerlijk! Goede harmonie, rustig liedje, geen gekke uitschieters. Ja, doe mij deze maar als ik geopereerd word.

Welke invloed heeft muziek op je hersenen?

In je hersenen gebeurt veel als je naar muziek luistert. Je wordt bijvoorbeeld verdrietig of blij van een liedje. Het kan ook rustgevend werken. Als je ontspannen bent, voel je minder pijn. Daardoor kan muziek werken als medicijn.

Blij, ontspannen en minder pijn door muziek

Je herkent het misschien niet meteen, maar dit is een schaats. Heel vroeger kwamen mensen erachter dat je op twee botjes prima kon schaatsen. Ze gebruikten geslepen dierenbotten. Die bonden ze om hun voeten en zo konden ze over het ijs glijden. Schaatsen is dus al duizenden jaren oud. Er is niet één uitvinder. Vermoedelijk kwam het slimme idee van mensen die in koude gebieden leefden. De oudste schaatsen zijn gevonden in Scandinavië en in Rusland tijdens opgravingen. Ze zijn ongeveer 5000 jaar oud. Veel later zijn schaatsen van hout en ijzer bedacht. Mensen gebruikten het om ergens heen te glijden of gewoon voor de lol. Je ziet dat op veel oude schilderijen over Nederland hoe het vroeger in de winter was. En ook op filmbeelden van vroeger. De schaatsen werden steeds moderner, zoals met deze schoen. Je kunt er lang en hard op schaatsen. In Nederland worden, als er dik en goed ijs is, wedstrijden zoals de Elfstedentocht gehouden. Kijk zwierend en zwaaiend. Tientallen, honderden komen nu binnen. Er is geen land ter wereld dat zo schaatsgek is als Nederland. En dat is ook te merken tijdens internationale schaatswedstrijden. Maar als je geluk hebt, kun je misschien, heel misschien deze winter nog buiten schaatsen. Als het koud is geweest en zoals hier het schoolplein groot genoeg is. Maar ja, wie dat glijden op het ijs precies heeft uitgevonden, dat valt dus niet te zeggen.

Wie heeft de schaats uitgevonden?

Nederland is een echt schaatsland. Zodra het vriest, binden we de schaatsen onder. Dat deden mensen in de prehistorie ook al. Alleen waren die schaatsen gemaakt van dierenbotten.

Schaatsen op geslepen botten

Nieuw voor primair onderwijs

VO biologie

VO aardrijkskunde

VO geschiedenis

VO Nederlands

Economie VO

Mens en maatschappij VO

Engels VO

VO wiskunde

VO kunst

Holocaust schoolplaat

In 1945 eindigt de Tweede Wereldoorlog en daarmee ook de Holocaust: de moord op 6 miljoen Joden. Hoe heeft dit kunnen gebeuren? Welke oorzaken liggen eraan ten grondslag? Hoe kunnen mensen in staat zijn elkaar zoiets aan te doen? In deze interactieve schoolplaat over de Holocaust zijn video's, persoonlijke verhalen en een kaart met daarop de grootste concentratiekampen te vinden. 



Interactieve schoolplaat over de Jodenvervolging

De Holocaust

Het heeft de mens 300.000 jaar gekost om een wereldbevolking van 1 miljard te bereiken. En vervolgens zijn we in 200 jaar van één naar 8 miljard mensen gegaan. En om erachter te komen hoe deze bevolkingsexplosie in zo'n korte tijd heeft kunnen plaatsvinden, spreken we af met professor doctor Jelle Reumer. Dag professor dokter Reumer. Dag Pieter. Hallo dag. Ja. Ja. Hoe heeft die enorme bevolkingsexplosie nou…? Hij vertelt dat het te maken heeft met exponentiële groei. Als je een bepaald getal hebt en je vermenigvuldigt het met een exponent, met twee bijvoorbeeld dan krijg je van twee, ga je naar vier, ga je naar acht, ga je naar zestien ga je naar 32 en dat is wat er met de wereldbevolking is gebeurd. En dan die groei, die gaat dan steeds steiler. Dus als je dat door de tijd hebt, dan krijg je een curve die zo steeds steiler omhoog gaat. Dat kun je heel goed illustreren aan de hand van een oud Indiaas sprookje van een boer en een koning. Die koning die zat om een of andere reden in zak en as en die wilde een beetje opgevrolijkt worden. En die boer? Die vond voor hem het schaakbord uit. De uitvinder van het schaakbord. En die koning was zo blij dat hij wilde die boer daarvoor belonen. Dacht die boer, het enige wat ik in het leven nodig heb echt is eten. Dus hij zei tegen die koning: nou kijk, hier hebben we dat schaakbord. En dan geef je mij op het eerste vakje van het schaakbord één rijstkorrel en dan doen we steeds ieder vakje het dubbele aantal. Twee en dan vier, acht en dan komen er 16, 32 enzovoort. Die koning die dacht nou die boer, die gaat straks aan het eind van het verhaal met gewoon met een zak rijstkorrels naar huis en dan kom ik er inderdaad met een koopje vanaf. Maar die boer was slimmer dan de koning. En zullen we dat experiment eens gaan doen? Ja, dat lijkt me fantastisch. Zij deden het met het rijst, maar wij…We doen het met graan. En zo groeien we exponentieel van vier naar acht, 16, 32, 64 en 128 korrels op de eerste rij. Twee keer 128, da’s 256, 512, 1024. Zoiets? 2048, 4096. Ik vraag even de stagiair om hulp hoor. 8192, 65.000, 131.072. Als die boer nog eens wat weet he? Ja, die koning begint inmiddels wel nattigheid te ruiken. Dan beginnen we hier aan de vierde rij. Daar hebben we 16,7 miljoen korrels op liggen. En het volgende vakje. Dat zijn dus twee van die containers. En dan vier, acht containers. En dan is het tijd voor het zwaardere geschut. Een paar stappen verder, halverwege de vakjes van het schaakbord. Bedankt! Zijn er ruim twee miljard graankorrels. Maar we zijn er nog niet. Op vakje 44 ligt er inmiddels 8,8 biljoen. En twaalf vakjes later is de hoop graankorrels net zo groot als de stad Shanghai. Uiteindelijk eindigen we dus  hier op het laatste vakje. Daar liggen dan 9,2 triljoen graankorrels. Dat is onvoorstelbaar. Dat is een berg graankorrels ter grootte van de Mount Everest. Dat is waanzinnig. Dan kun je de hele wereldbevolking honderd jaar mee voeden. Dat is de kracht van die exponentiële groei. Het lijkt onschuldig, maar… Ja, dat dacht de koning ook. Ja.

Wat is exponentiële groei?

Volgens sommige onderzoeken kun je qua CO₂-uitstoot beter iedere week van Amsterdam naar New York vliegen dan een kind krijgen. Pieter Hulst onderzoekt in 'Over bevolking' de impact van een kind op de leefbaarheid van de aarde.

Over bevolking in de klas

Meer over de serie

De wereldbevolking is de afgelopen 200 jaar exponentieel gegroeid. Maar wat betekent dat precies? Pieter en professor Reumer beelden het uit met een schaakbord met graankorrels.

De bevolkingsexplosie op aarde

In de geschiedenis gaan er voortdurend volkeren met elkaar op de vuist - of erger. Na de Tweede Wereldoorlog volgt een periode die we de Koude Oorlog noemen - er wordt dan niet gevochten in het heetst van de strijd, maar de sfeer is nogal kil. Vanaf 1945 kent de wereld 2 machtsblokken: De kapitalistische Verenigde Staten en de communistische Sovjet-Unie. De landen ertussen hebben ze zo’n beetje onderling verdeeld, en Duitsland is zelfs in tweeën gehakt. De twee blokken vertrouwen elkaar voor geen meter. Er wordt dreigende taal uitgeslagen en krankzinnig veel geld uitgegeven aan oorlogswapens. Al snel hebben de grootmachten genoeg wapens om elkaar en de rest van de mensheid weg te vagen. Zelfs de opkomende ruimtevaart wordt gebruikt om te kijken wie er nu eigenlijk de langste heeft. Tijdens de Cubacrisis in 1962 dreigt de Koude Oorlog om te slaan in een echte, maar dat loopt met een sisser af. Pas in 1989 valt het ‘IJzeren Gordijn’. In heel Oost-Europa gaan communistische regeringen ten onder, en 2 jaar later komt er ook een eind aan de Sovjet-Unie. En dan kan ook de koude oorlog eindelijk in de ijskast.

Waarom was de Koude Oorlog koud?

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

Na de Tweede Wereldoorlog is de wereld verdeeld in twee machtsblokken: de kapitalistische VS en de communistische Sovjet-Unie. Ze hebben genoeg kernwapens om elkaar en de rest van de mensheid weg te vagen. Tot een echte oorlog komt het niet, maar het scheelde niet veel.

Clipphanger

De mens is de grootste ‘uitstootfabriek’ van CO2 van alles op aarde. Logisch dat een oplossing van klimaatverandering dan ook zou kunnen zijn; minder kinderen op aarde. Toch neemt de bevolking op aarde alleen maar toe, met in de toekomst meer dan tien miljard mensen.

De mens als uitstootfabriek

Nieuw voor voortgezet onderwijs

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Schooltv

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Op dit moment ervaren wij problemen met de site, waaronder de zoekfunctie. Er wordt aan gewerkt, hopelijk snel opgelost. red. Schooltv.nl

Schaatsende kinderen

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!