Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Weet je wat je eet? Weet je wat je koopt? Of maakt het je niks uit als je de winkel inloopt?
Eerlijk is heerlijk
Zie het als je taak, we willen wereldwijd slaafvrij

De wereld is bekend geworden door ontdekkingsreizigers
Varend over zeeën en oceanen
Ze kwamen aan bij indianen, Aziaten, Afrikanen, met geschenken en gebarentaal
Niemand kon elkaar verstaan
Spulletjes werden uitgewisseld, geruild, er werd gegeten in goede harmonie
Hadden ze het maar geweten, later kwamen de Europeanen om het land in te nemen
En het volk werd slaaf of verdreven als ze het overleefden
Hard werken zonder daar geld voor te krijgen en een gezin te onderhouden
Om gezond te blijven, geen geld voor de kinderen om naar school te gaan
Ik zeg je: daar is niks moois aan, niks moois aan

Weet je wat je eet? Weet je wat je koopt? Of maakt het je niks uit als je de winkel inloopt?
Eerlijk is heerlijk
Zie het als je taak, we willen wereldwijd slaafvrij

De bezetting was voorbij, slavernij werd afgeschaft
De mensen waren vrij, maar situatie bleef gelijk
Armen bleven arm en veel rijker werden de rijken
Door de koning, president, maar ook machtige bedrijven
Pakken wat er te pakken valt, geen oog voor de kleintjes
Hier is alles luxe, terwijl zij werken voor een schijntje
Gelukkig zijn er bedrijven die meer handelen als vriend
Ze helpen de streek ontwikkelen en dat de boer meer verdient
Het is een lange weg maar het komt zoals het fruit uit Sri Lanka van de boom in mijn mond
Het is een lange weg maar het komt zoals het fruit uit Sri Lanka van de boom in mijn mond

Weet je wat je eet? Weet je wat je koopt? Of maakt het je niks uit als je de winkel in loopt?
Eerlijk is heerlijk
Zie het als je taak, we willen wereldwijd slaafvrij
Weet je wat je eet? Weet je wat je koopt? Of maakt het je niks uit als je de winkel in loopt?
Eerlijk is heerlijk
Zie het als je taak, we willen wereldwijd slaafvrij

Eerlijke handel

Programmalogo's

Iedereen houdt van goedkoop. Maar goedkoop betekent vaak dat degene die jouw spijkerbroek heeft gemaakt of mango heeft geplukt, te weinig betaald krijgt. Typhoon maakt zich in deze rap sterk voor eerlijke handel wereldwijd.

Liedje van Typhoon

Dat je ons nooit uitzwaait als papa mij komt halen, mam
Weet je wel hoe rot dat voelt?
En pap, dat jij om mama naar mijn schooltoneelstuk kwam is raar
En ook niet eens voor mij bedoeld
Doe gewoon normaal
Ik voel mij bijna een verrader
Als ik vrolijk bij de EEN de ander bel
Heel lang getrouwd is niet gelukt
Maar een lieve moeder en een lieve vader
kan toch nog wel?
Ik vond vakantiefoto's, we waren toch gelukkig toen?
Het lijkt nu zou onecht voor mij
Mooie herinneringen stuk
en blijven jullie moeilijk doen
dan komen er ook nooit meer mooie bij
Doe gewoon normaal
Doe alsjeblieft normaal
Is dat zo raar?
Gewoon met elkaar praten
Mij erbuiten laten
Die ruzie die ik sowieso niet wou
Ik ben er mooi klaar mee dat twee mensen die elkaar het meeste haten
net die twee zijn van wie ik het meeste hou
Doe gewoon normaal
Doe alsof je niet meer weet waarom jullie ooit trouwden
Maar geef elkaar geen duizend trappen na
Er is nog altijd EEN bewijs hoeveel jullie van elkaar hebben gehouden
Want ik besta

Doe gewoon normaal

Als je ouders gaan scheiden, staat je wereld op zijn kop. En het is helemaal vervelend als je ouders na de scheiding niet meer normaal met elkaar om kunnen gaan. Dit liedje gaat over hoe het is om kind te zijn in een vechtscheiding.

Liedje uit Het Klokhuis

Durf, durf te dromen, durf te vallen, durf te zien
Durf uit te vinden, opnieuw te denken
Al zegt een ander misschien van niet
Waarom heeft een boom blaadjes, waarom al die takken?
Kan een mens lang onder water, zonder naar adem te snakken?
Waarom vliegt een vogel en hoe werkt ons lichaam?
Hoe lang kan ik iets goed doen voordat het ook weer eens moet misgaan?
Da Vinci stelde vragen en hij vond zijn antwoorden
Door uit te gaan van wat hij zag en niet vanuit hoe het hoorde
Hij dacht nieuwe gedachtes, deed wat niemand durfde te doen
Hij maakte 'n fiets, 'n parachute het duikerspak en de waterschoen
Onderzeeboot, tanks en een automatisch geweer tot helikopter
Gewoon doordat hij vogels heeft bestudeerd
Met de natuur als inspiratie staat je nieuwsgierigheid nooit stil
Een mens kan heel veel doen als hij maar wil
Durf, durf te dromen, durf te vallen, durf te zien
Durf uit te vinden, opnieuw te denken
Al zegt een ander misschien van niet
Hoe ontstaat de regenboog en waar komt regen vandaan?
Waarom is vuur warm en hoe ver is eigenlijk de maan?
Hoeveel sterren heeft een sterrenstelsel en hoe werkt het licht?
En hoezo zie ik de zon soms nog steeds met mijn ogen dicht?
Alles stond in zijn notitieboekjes, vragen en tekeningen
Schetsen van de mooiste schilderijen en berekeningen
Niets was hem te gek of vreemd, alles een beleving
Hij zei: Als mens moeten we leren van onze omgeving
Zijn kunstwerken blijven leven als Het Laatste Avondmaal of Mona Lisa
Hij spreekt tot een ieder in een andere taal
Niets is wat het lijkt, een idee is snel geboren
Onderzoek wat het is en oordeel niet te snel van te voren
Durf, durf te dromen, durf te vallen, durf te zien
Durf uit te vinden, opnieuw te denken
Al zegt een ander misschien van niet

Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci was een durfal: hij deed wat niemand in zijn tijd durfde te doen. Zo vond hij nieuwe dingen uit, en maakte kunstwerken die we nog steeds prachtig vinden. Typhoon rapt over de dromen van Leonardo da Vinci.

Er is iets waaraan ondanks alle verschillen
Haast iedereen zich op zijn tijd weleens stoort
Je uiterlijk dat je graag anders zou willen
Hoewel dat natuurlijk gewoon bij je hoort
Want de een heeft een wipneus, de ander heeft sproeten
Of knokige knieën of heel grote voeten
Of vuurrode haren of overgewicht
En ik heb een ander gezicht
Want ik heb schisis, dat klinkt best wel deftig
Maar wie zo geboren wordt, merkt al heel gauw
Hoe lastig dat zijn kan en soms ronduit heftig
Met allerlei soorten van dokters in touw
Om telkens opnieuw weer iets beter te maken
Je neus of je lippen, je tanden, je kaken
En allereerst moet dat gehemelte dicht
Zo krijg je een ander gezicht
Ik voel me als zij me weer gaan opereren 
Soms net een soort puzzel met stukjes tekort
Maar verder echt niks, ik kan even goed leren
Of goed in muziek zijn of goed zijn in sport
Ik word net zo grappig of melig gevonden
Als andere mensen met andere monden
Dat wou ik maar zeggen en einde bericht
Ik heb dus een ander gezicht 
Nou en?
Ik heb een ander gezicht

Ander gezicht

Als je schisis hebt, ziet je gezicht er anders uit. Je hebt dan een spleet tussen je lip, kaak of gehemelte. Dus ja, je hebt een ander gezicht. Nou en?

Ze zeiden plastic is fantastic
Maar voor de natuur is het heftig
Moeilijk afbreekbaar maar o zo handig
Tasje hier, tasje daar maar is het verstandig?
Zoveel plastic, zoveel plastic
Zoveel plastic om me heen
Zoveel plastic, alles is plastic
Ik wil er wat aan doen maar kan het niet alleen

Heb je al gehoord van de plastic soep?
Het gaat veel verder dan die troep op je stoep
Stel je voor: er drijft een vlot, een vuilnisbelt in de oceaan die niet kleiner wordt
Zo groot als Nederland en dat keer vier
Zo groot, zo veel, zo ver van hier
Net als de vissen gaan de vogels dood
Met een buik vol plastic van een schip of boot
Kleine deeltjes plastic, de cirkel compleet
Want het komt op je bord wanneer je weer eet
Plastic in ons eten, vergif in de lucht
Dus wat we van ons af gooien krijgen we terug

Ze zeiden plastic is fantastic
Maar voor de natuur is het heftig
Moeilijk afbreekbaar maar o zo handig
Flesje hier, flesje daar maar is het verstandig?
Zoveel plastic, zoveel plastic
Zoveel plastic om me heen
Zoveel plastic, alles is plastic
Ik wil er wat aan doen maar kan het niet alleen

Zoveel plastic, niet te verhullen
Je vraagt je af waarom al die spullen?
Telefoon, camera, waterfles, folie
En alles wordt gemaakt van olie
Meer spullen in de winkel betekent meer geld
Bedrijven willen winst maken, dat is wat telt
Kopen, kopen, dat heet commercie
De een pas uitgepakt en weer een andere versie
Ontworpen voor het vuilnis, niet echt duurzaam
Check jouw gebruik, spreek mensen in je buurt aan
Zoveel! 
Miljoenen tonnen per jaar
Gooi niet te snel weg, nee recycle het maar!

Ze zeiden plastic is fantastic
Maar voor de natuur is het heftig
Moeilijk afbreekbaar, nee we bouwen niks op
Ik vraag je wanneer houdt het op?
Zoveel plastic, zoveel plastic
Zoveel plastic om me heen
Zoveel plastic, alles is plastic
Ik wil er wat aan doen maar kan het niet alleen

Plastic

Heel veel spullen die je dagelijks gebruikt zijn gemaakt van plastic. Het is een superhandig materiaal, maar niet echt duurzaam. Het zorgt voor vervuiling van het milieu. Typhoon vraagt zich af wat we daaraan kunnen doen.

Hee, zullen we wat leuks gaan doen, kom je nog eens van je kamer af
Ik snap wel dat je kwaad bent maar krijg ik nu voor altijd straf
Je hebt gelijk, we hebben er een puinhoop van gemaakt
Je moeder en ik, wij allebei
En ik ben de laatste vast, van wie je dit wil horen
Maar luister eens naar mij
Niemand wil dit echt, neem dat maar aan
Ik schaam me dat het zo moest gaan
Maar terug willen naar vroeger heeft geen zin
Ik weet niet hoeveel tijd dit nodig heeft
Ik vraag niet of je me vergeeft
Maar praat met me, da's een begin
Je zegt niet waar je uithangt en vraag ik iets dan krijg ik weer een snauw
Ik snap wel dat je kwaad bent, maar het lukt me echt niet zonder jou
Dit is precies waar al die afscheidsliedjes over gaan
Soms zit er niets anders op dan uit elkaar
Maar al zijn we vast de laatsten van wie je dit gelooft
Ook ieder liefdeslied is waar
Niemand wil dit echt, want het bestaat 
Liefde die nooit overgaat
Die niet verslijt, er komt juist steeds meer bij
Al gaven we aan jou tot ons verdriet bepaald het goede voorbeeld niet
Ooit kom je iemand tegen en je weet: die hoort bij mij
En lukt het jou misschien daar het wonder van te blijven zien
Dan snap je beter hoe het werkt
Dan wij

Niemand wil dit echt

Een scheiding is voor niemand leuk. Maar soms is scheiden de beste oplossing. Daarover gaat dit mooie liedje, gezongen door Matteo van der Grijn en Elise Schaap.

Het leven van vroeger lijkt zo dichtbij
Ik voel nog de trots van de koopvaardij
Al varend door een Amsterdamse gracht
Waar eeuwen geleden de VOC terugkwam met suiker, kaneel en thee
En onze hoofdstad roem en rijkdom bracht
Je ruikt haast de geur nog van koffie en kruiden
Je hoort de geluiden van hebberigheid
Waar heren hun beurzen vol muntstukken stouwden
Een stadspaleis bouwden
Een gouden tijd
Een speeltuin voor de rijken, tot de Gouden Eeuw verdween
En nu, nu zijn de grachten echt van iedereen
De Amsterdamse grachten zijn van iedereen
Van de ras-Amsterdammer en de toerist
Van de zuiplap die 's nachts in het water pist
Van de jonge student en de baas van de bank
Van Ramses en Hazes en van Anne Frank
Van de eendjes en de opa's die strooien met brood
Van de sjofelste sloep tot de prachtigste boot
Van de zwerver die sloom sigaretjes bietst
Van de schoolklas die rondvaart of waterfietst
Daar hoor je als homo of spits van Oranje
Het jubelen van je publiek langs de kant
En rond Koningsdag, aan het eind van april, klinkt daar het gegil
Van het hele land
Kom kijken op een zomerdag
Dan zie je het meteen
De Amsterdamse grachten zijn van iedereen
De Amsterdamse grachten zijn van iedereen
Maar toen jij 's nachts daar op de brug 'ik hou zo van je' zei
Toen was de gracht heel eventjes
Alleen van jou en mij

De grachten zijn van iedereen

De grachten in Amsterdam hebben ons land in de Gouden Eeuw veel rijkdom gebracht. Nu is de grachtengordel van de Amsterdammers, de toeristen, de zwervers; van iedereen.

Ik zit op voetbal volleybal handbal trefbal honkbal korfbal hockey badminton breakdance bmx’en wilde bungeejumpen maar dat mocht niet
Ja, ik doe veel maar het stopt niet
Ben ik nou anders dan de rest?
Ik ben hyperactief, creatief
En word zo nu en dan getest

M’n kamer is een chaos maar ik weet alles te liggen
Als ik iets saai vind kan ik daar moeilijk m’n aandacht op richten
Maar als ik iets interessant vind ga ik er helemaal in op
Een eigen wereld van heb ik jou daar
Soms fronsen m’n ouders
Dan zie ik ze denken: zeg, wat moeten we met hem?
Ik lach naar hun en zeg ze: hou gewoon van mij zoals k ben
En dat doen ze
Ik trommel op tafels en blijf bewegen
ADHD heeft zo zijn voordelen maar het geeft me ook problemen

Ook al zit ik rustig
Het is een chaos in m’n hoofd
Ze zeggen dat ik druk ben
Ik wil wel minder maar het kan niet, ik probeer het da’s beloofd
Maar de drukte in m’n kop, het houdt niet op
Maar de drukte in m’n kop, het houdt niet op
Het houdt niet op
Het houdt niet op
Maar de drukte in m’n kop, het houdt niet op

Het lijkt en klinkt misschien een beetje raar wat ik vertel
Veel mensen hebben het niet en sommigen hebben het wel
Bijvoorbeeld in de muziek, zoals Justin Timberlake of Kyteman
Doe je ogen dicht en bedenk je dan dat jij hen bent

ADHD’ers met succes en wat ze doen of deden
Ook Einstein en Michael Jordan en met hun zovelen
Ze zijn mijn voorbeeld, ze zijn zover gekomen
Waarschijnlijk heeft niemand hun gezegd: heb jij je pilletje ingenomen? 
Ik moet ermee leren omgaan maar m’n omgeving ook
Ik ben niet gek, ik ben niet ziek, ik ben niet vreemd, wel energiek
Soms word ik moe van mezelf, ik raak snel verveeld
Maar ik bedenk me door veel te doen weet je sneller wat je wilt

Ook al zit ik rustig
Het is een chaos in m’n hoofd
Ze zeggen dat ik druk ben
Ik wil wel minder maar het kan niet, ik probeer het da’s beloofd
Maar de drukte in m’n kop, het houdt niet op
Maar de drukte in m’n kop, het houdt niet op
Het houdt niet op
Het houdt niet op
Maar de drukte in m’n kop, het houdt niet op

ADHD

Als je ADHD hebt, ben je drukker dan andere kinderen. Ook in je hoofd kan het een behoorlijke chaos zijn. Maar ADHD heeft ook leuke kanten! Typhoon rapt over hoe het is om ADHD te hebben.

Ooit vonden ze je lichaam in het Drentse veen
Een meisje, voor haar leeftijd niet zo groot
Je ligt in een museum nu te kijk voor iedereen
Nog steeds geen rust, arm kind, al ben je eeuwen dood
We weten haast precies wanneer je leefde
We weten zelfs de kleur van je haar
We weten dat je moeilijk liep en niet veel ouder werd dan 16 jaar
Maar hoe praatte je, hoe klonk je lach, wat deed je toen de hele dag
Je dromen, je geheimen, of je moeder van je hield
En hoe je heette
Dat zullen we in geen miljoen jaar weten
Nu ik van je gehoord heb, denk ik best wel vaak
Aan mezelf, al klinkt dat idioot
Ik denk het als ik weer een foto van mijn leven maak
Als ze al die foto's vinden 1000 jaren na mijn dood
Dan weten ze precies wanneer ik leefde
Ze weten zelfs mijn sportclub en mijn klas
Ze weten mijn merk schoenen en de landen waar ik op vakantie was
Maar hoe praatte ik, hoe klonk m'n lach, als ik een leuke jongen zag
M'n dromen, m'n geheimen, niemand die ze weet straks of erom zal geven
En wie kent dan nog mijn naam?
Voorlopig heb ik nog de tijd
Ik ga voor alle zekerheid vandaag maar eens een beetje extra leven

Voor het meisje van Yde

In 1897 wordt er bij het Drentse dorp Yde het lichaam van een meisje gevonden, bijna 2000 jaar oud. Ze wordt het meisje van Yde genoemd. Ze ligt nu in een museum. We weten best veel over haar, maar ook best veel niet.

Oh dat proef je! Jeroen, jij bent top-patissier. Jij maakt toetjes. Ja in de culinaire wereld noemen we dat nagerechten. Heel vroeger noemen ze dat toe-spijs. Daar komt ook het woord toetje, van het laatste gerecht. Het is het laatste gerecht, ook wel een beetje het feestje van het menu eigenlijk he? Soms met bepaalde zure die bepaalde vetten afbreken die je gegeten hebt. Oh het is ook nog goed voor je? Bepaalde desserts kunnen eigenlijk nog heel goed dienen als verwerking van het hele menu. Maar dit is heerlijk. Dit is een chocolademousse met hele bijzondere chocolade. En we gaan deze chocolademousse ook vormen tot een echte cacaoboon. De cacaobonen die op echte cacaobonen lijken. Airbrushen met gekleurde chocola. Het is een heel precies werk. Het wordt opgewarmd, afgekoeld, de temperatuur moet goed zijn, de kleur moet goed zijn en dan is het echt een kunstwerk. Moet je eens even kijken wat een show dit wordt. Wauw! En daar is de cacaoboon. Dit is echt een prachtige verrassing. Superlekker! Ik heb denk ik nog nooit zo'n lekker toetje gehad. Of nee, dessert. Jeroen, jij maakt hele bijzondere, exclusieve en unieke toetjes die misschien zelfs maar één keer worden gemaakt. Maar ja, jij kan dus niet heel Nederland voorzien in toetjes? Nee, ik maak desserts in opdracht voor bepaalde klanten die iets speciaals willen of restaurants waar ik desserts voor het bedenk en ontwikkel. En daar ik kan niet heel Nederland in voorzien. Jeroen, Jij maakt hele unieke gerechten voor hele speciale gelegenheden. Wat is dit precies? Het ziet er prachtig uit. Misschien straalt de lente hier al vanaf. Dessert in de vorm van een tulp en allemaal smaken die met citrus te maken hebben. Je ziet al de mandarijnen partjes, limoenblaadjes. En die blaadjes kan je dus ook gewoon eten? Het zijn hele dunne koekjes eigenlijk. Kijk aan. Als de lente komt, dan stuur ik jou tulpen uit Amsterdam. In een citrus dessert. Dankjewel Jeroen! Er past gewoon niks beter bij deze plek. Deze sfeer. En dan zo'n heerlijk dessert. Een hele tafel vol met spullen. Maar wat kan je hier allemaal mee? Dit hebben we nodig om een dessert te kunnen creëren. Hier zien we een aantal krokanten, veegjes, gebrande nootjes, crèmpjes, mousejes, fruit op verschillende manieren verwerkt tot een compôte of gemarineerd. En dan om het dessert echt tot een feest te maken, daar heb je natuurlijk decors voor nodig. Hier heb ik een heel klein gedeelte maar staan. Maar allerlei dingen met chocolade kan je doen, maar ook met heel dunne koekjes. Allemaal mogelijkheden om een dessert tot een fantastisch geheel te maken. Dus al die sausjes en die krokante en die vruchten, die vormen samen een prachtig palet. Het wordt echt een feestje in je mond. En dit wordt een echt klokhuis-dessert. Heb je dat speciaal voor ons gemaakt? Nee, dat heb ik speciaal bedacht voor een restaurant en het is het meest gefotografeerde dessert in de wereld. Het klokhuis is eigenlijk gemaakt van Granny Smith appel sorbet. En hoe die de rest maakt. Dat gaat als volgt: de suiker wordt samen met water verwarmd tot een stroop. Dit moet afkoelen totdat het een kneedbare massa is. Met een pompje blazen ze wat lucht in de suiker, zodat het een bolletje wordt. Ondertussen zijn ze bezig een klokhuis te maken van appel-ijs en de pitjes zijn van chocola. Uit de appel voor de bolletjes geschept en die worden daarna even gekookt. Dan is het tijd om het bord op te maken. Er komt een ring van bladerdeeg met daarin de appelbolletjes en een beetje saus. Dan karamel, de crumble en daarop het klokhuis van appel-ijs en als klap op de vuurpijl de gesuikerde appel. En dan komt het er zo uit te zien. Het klokhuis-dessert. En het meest gefotografeerd. Even mijn vrienden jaloers maken. Een feestje is het.

Wat doet een patissier?

Jeroen is top-patissier. Hij maakt hele bijzondere toetjes, ook wel desserts genoemd. Hiervoor gebruikt hij allerlei lekkere ingrediënten zoals nootjes, crèmes en krokantjes. Voor Eva maakt hij een speciaal Klokhuis-dessert.

Maker van de meest bijzondere toetjes

Er is maar één fabriek in Nederland waar ze op grote schaal wandtegels maken. Hier in Maastricht. Hier maken ze iedere dag genoeg wandtegels voor zo'n 1125 badkamers, van grondstof tot. De belangrijkste grondstof is klei. En zo komt het hier binnen vanuit Duitsland. Het lijkt nu gewoon aarde omdat het water er al een beetje uitgehaald is, maar als je erin knijpt is wel een beetje vettig. Dit is trouwens vrij grove klei die wordt gemengd met een hele fijne, lichte klei. En dan worden er nog ingrediënten aan toegevoegd om de eigenschappen van de klei precies goed te krijgen. Zand, mergel, veldspaat. Nou zijn deze kogels aan de beurt. Al die ingrediënten moeten samen helemaal fijngemalen worden tot één dikke pap, smurrie. Dat wrijven en malen gebeurt in deze enorme molens en kuipen. Er wordt water toegevoegd en de bewegende kogels doen de rest. Alles wat tussen de kogels komt, wordt fijngemalen. De smurrie verdwijnt hier in een grote voorraadkelder en wordt daar voortdurend in beweging gehouden, zodat het vloeibaar blijft. En dit is dan de basis voor de tegels. Goed gemalen. Alle ingrediënten gemengd. Dit is natuurlijk wel veel te nat, dus je vraagt je wel af hoe ze hier straks een tegel van gaan maken. De smurrie wordt hier in deze tank met een hele grote tuinslang onder hoge druk door dit soort gaatjes omhoog gesproeid. Boven in deze toren zitten branders die de smurrie zo heet maken dat het water eruit verdampt. Dit is dus een droogtoren voor smurrie. En wat je overhoudt is eigenlijk een soort poeder, granulaat noemen ze dat. Dit is dan de echte grondstof voor de tegels. Het lijkt niet op klei, maar dat is het wel. Hiermee kan straks gebakken worden. Met een enorme pers wordt het granulaten onder hoge druk in een kegelvorm en op elke vierkante centimeter, drukt wel 240 kilo. Omdat er nog steeds een beetje vocht in het klei-poeder zit, blijft het aan elkaar plakken en krijg je dus vanzelf een tegelvorm. Het ziet er zo al wel uit als een prachtige tegel, maar je kan hem gewoon nog met je handen breken. Ze moeten nog even drogen en dan gaan ze voor de eerste keer de oven in om echt hard te worden. Dit is niks. Dit is de ingang van de oven, een hele lange tunnel en daar binnen is er wel 1150°C. Via deze rollen worden de tegels dan heel langzaam naar de overkant getransporteerd. Wat er uit de oven komt, is keihard geworden. Dit is de basis van de wandtegels en je noemt het een biscuit. En hierop komt dan nog het glazuur. De gladde bovenkant. De biscuits worden afgekoeld en dan gaan ze straks naar de volgende handeling: het glazuren. Dit is de basis van het glazuur. Gemalen glas. En die glazuur laag bestaat, is voor het grootste gedeelte uit glas. Hier in deze draaiende ketels wordt het glazuur gemengd en het pigment met het gemalen glas fijn gewreven door, daar zijn ze weer: de kogels. Dit papje is dus glazuur. De biscuits worden eerst nat gesproeid, zodat het glazuur goed hecht. Daarna wordt het glazuur met een waterval op de tegel aangebracht en dan gaat ie weer de oven in. Een half uurtje op 1100 graden. Zo ging de tegel de oven in en zo komt ie eruit: een mooie tegel met een keiharde glazuur. Iedere tegel apart wordt gecontroleerd voordat ie de fabriek uit gaat. Met een soort elektronisch oog worden foto's gemaakt en zo checken ze dan of elke tegel wel echt helemaal glad is. Als er dan een afwijking is, bijvoorbeeld een bobbeltje of een barstje. Dat kan heel klein zijn. Dan wordt ie eruit gegooid, gemalen en weer gerecycled in de fabriek. Eén doosje wandtegels. Kan ik eindelijk mijn muurtje afmaken.

Hoe worden tegels gemaakt?

Pascal brengt een bezoekje aan een tegelfabriek. In deze fabriek worden van verschillende grondstoffen tegels gemaakt voor bijvoorbeeld badkamers of keukens.

Van klei naar glanzende wandtegel

Dit is een heel bijzonder boerenbedrijf op pakweg twee en een halve hectare groeien hier meer dan 350 verschillende soorten planten. En die planten staan hier allemaal met maar één reden: ze leveren allemaal iets eetbaars op. Ik ben nog niet binnen of kijk hier, meteen iets eetbaars. Dit is rimpel roos. Superlekker en dit hier, een rozenbottel moet nog wel even rijpen. En zo staat het hele bos vol met eetbare planten, noten, bladeren en wortels. Je kunt het zo gek niet verzinnen of je kunt het in je mond steken. Dit is een voedsel bos. Dit is het boerenland van de luiste boer van Nederland. Hij hoeft niet te zaaien, hoeft niet te ploegen, hoeft niet te spuiten, hoeft niet te sproeien. Hij moet alleen goed nadenken over welke planten en welke bomen die neerzet. En dan is het wachten op wat de natuur hem geeft. Oh ja, wat hij natuurlijk ook nog moet doen is af en toe oogsten. Ja, je kunt hier van de vloer eten hoor. Dit zijn wispels, maar die zijn nog lang niet rijp. Daar moeten we echt op wachten. Ze worden heel zacht. En die smaken naar appelmoes met kaneel. Lekker. Laten we nog even hangen. En hier achter de mispel komen we bij de zwarte bessen. Ja die ken ik ook wel. En weetje, die worden ook gebruikt om cassis van te maken. Hou ik van. Ze zijn nou echt rijp. Overal waar je kijkt staat eigenlijk iets eetbaars. Ja grappig he? En door het jaar heen andere dingen. En ja, deze zijn mooi, maar te hard, nog niet rijp. Maar hier staat meteen een andere pruim. Die wordt geel. En daar vallen ze van zichzelf. En dan zijn ze rijp. Dus daar kunnen we wat proeven. En dit is de kroosjespruim. Ze zijn rijp, ze zijn sappig. Wouter, jij bent dus eigenlijk die luie boer waar ik het over had. Maar is het zo makkelijk? Als je het geduld hebt om de natuur het werk te laten doen, dan gaat het heel makkelijk. Ja, maar ik doe alsof het makkelijk is, maar ondertussen ben je er wel bijna dag en nacht mee bezig. Ja met genieten, met oogsten. Maar niet met ploegen. Niet met zaaien. Niet met spitten. Niet met spuiten, niet met mesten. Een voedselbos is als een bos. De natuur zorgt voor alles. Als iemand hier langs loopt of langs fietst, zou je kunnen denken. Ja, dit is gewoon per toeval ontstaan. Maar zo is het niet. Daar zit eigenlijk iets heel slims achter. Ja er zit een plan achter. Wouter de Boer Hier wil een biotoop creëren. Dat is een plek waar planten en dieren samen kunnen leven. Dat lukt je niet als je alleen maar hoge bomen neerzet. Die houden al het zonlicht tegen en dan groeit er op de bodem niks. Dat lukt ook niet als je alleen maar struiken neerzet. Dan groeien er geen jonge boompjes. Om alle soorten aan bod te laten komen, heeft Wouter een voedselbos bedacht met wel zeven verschillende lagen. Die lagen zijn superbelangrijk. Wat je hier eigenlijk ziet is een oplopende rand. En als de zon schijnt, dan heeft iedereen hier een balkonnetje op het zuiden. Dus hier staat vijg, amandel en abrikoos. Die produceren goed en geven veel fruit als ze dat balkonnetje op het zuiden hebben. Maar daarachter is schaduw. En daar zijn weer anderen die daarvan houden. Het is eigenlijk maar een heel jong bos, ook al bestaat het al tien jaar. Ja, tien jaar. Soms voelen je je al oud als je tien jaar bent. Maar een bos is pas oud als het vijfhonderd jaar oud is en dus groeit het nog door. Het wordt alsmaar hoger en voller en geeft ook ieder jaar meer oogst. Deze boom is de tamme kastanje. Je ziet hier de noten groeien. Die zijn in oktober dik. Ik zit wat in een enorme boom, is nog maar een jonkie. Is lekker om te poffen. Lekker in jam. Lekker als meel voor pannenkoeken. Maar die kastanjes staan er niet alleen, er staat ook framboos, kruisbes. Dus daar is je totaalsysteem. Je hebt heel veel verschillende soorten. Maar waarom heb je niet zoals heel veel boeren gewoon één gewas en kies je voor mais of voor granen of voor bloemkolen? Lijkt me een beetje saai denk ik. Maar het is eigenlijk ook niet hoe de natuur functioneer. In de natuur horen soorten elkaar te ondersteunen en samen een sterker geheel te worden. En als je maar één soort hebt staan, dan nodig je een plaag uit. Heb je heel snel last van rupsen, van slakken. Dan moet er gif gespoten worden en moet je dit corrigeren op het systeem. Terwijl hier kies je voor die variatie. En dat maakt het systeem sterker en hoeven wij niks te doen, want systeem zorgt zelf voor die balans. Dus één soort gewas; aardappels, dat is gewoon niks voor jou. Nee, maar eigenlijk ook niet voor de bodem, niet voor de natuur. Het is ook een beetje saai, alleen maar aardappelen. Zijn voedselbossen de toekomst? Dat verwacht ik wel. Want als je kijkt hoe de landbouw nou nu in elkaar steekt met al die monoculturen. Daardoor zijn de insecten het landschap verdwenen. Hebben veel minder vogels. Maar ook boeren hebben het moeilijk. Moeten betalen voor bestrijdingsmiddelen, voor kunstmest. In het voedselbos groeit je productie vanzelf. Je krijgt volop oogst en de natuur keert terug. Alle vogels en insecten hebben hier weer een plekje.

Wat is een voedselbos?

Bart gaat langs bij een wel heel bijzondere boer. Op zijn land groeien niet bijvoorbeeld alleen aardappelen, maar er groeit van alles door elkaar heen. Dit noem je een voedselbos. Deze boer hoeft niet te sproeien en te maaien, maar alleen maar te oogsten. Volgens de boer is dit beter voor dier en natuur.

Vrije landbouw middenin de natuur

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos