Groep 6/7/8

KRO-NCRV

Willem Wever is het populair-wetenschappelijke programma dat antwoord geeft op brandende vragen van kinderen. Hier vind je de leukste clips uit Willem Wever. (KRO-NCRV)

Programmaheaders

Techniek

Willem Wever

Programmalogo's

Zoek in alle vragen van Willem Wever

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Als je hard aan het fietsen bent dan voel je pas hoeveel kracht de wind heeft. Als je ooit een flinke storm hebt meegemaakt dan merk je dat hij behoorlijk venijnig uit de hoek kan komen. Er zit heel veel energie, heel veel kracht in. En die energie kun je goed gebruiken met windmolens. Dit is een van de 28 windmolens die hier aan de dijk op 'n rijtje staan. Maar er staan er natuurlijk nog veel meer in Nederland. Op het land ruim 2300. Die leveren genoeg elektriciteit om 2,5 miljoen huishoudens van elektriciteit te voorzien. Dus dat is hartstikke veel. Maar om te weten hoe zo'n windmolen precies werkt moeten we binnen een kijkje nemen. Achter mij zijn de wieken heel hard aan het draaien. Die zitten vast op een aandrijfas die meedraait met die wieken. Die dikke as komt hier aan bij een grote versnellingsbak zoals je ook in auto's hebt. En die laat deze stang ronddraaien. Dit is dus mee aan het draaien met die wieken en komt uiteindelijk hierin uit, de generator. Een generator is eigenlijk een soort superslimme heel grote, lompe dynamo. Zoals je ook op je fiets hebt. Binnen zo'n dynamo of generator wordt elektriciteit gemaakt. het geval van de fiets drijf jij de dynamo aan. Je trapt tegen de trappers, waardoor de wielen gaan draaien. Als zo'n dynamo er tegenaan staat... gaat dit kleine wieltje bovenop rondjes draaien. Aan dat wieltje zitten magneetjes vast. En die gaan op hun beurt weer ronddraaien. Als zij dan in de buurt van een stroomdraadje rondjes gaan draaien, gebeurt er iets geks binnen in dat draadje. Binnen in dat stroomdraadje zitten allemaal elektrische deeltjes te wachten, genaamd elektronen. Elektrische deeltjes, elektronen. En die zitten gewoon te wachten in het draadje totdat er een magneet voorbij gaat draaien. Dat vinden ze superleuk en dan komt er een soort polonaise op gang van die elektrische deeltjes. En dat is precies wat een elektrische stroom is. Een polonaise van elektrische deeltjes. En dat komt uiteindelijk ook uit je stopcontact. Alle elektriciteit wordt op diezelfde manier opgewekt. Deze gigantische surfplank is een zo'n wiek. En ze worden maar groter en groter en groter. Of je ze nou mooi vindt of niet, doet er misschien niet zo veel toe. We hebben met alle landen over heel de wereld afgesproken in Parijs, om in 2050 energieneutraal te zijn. Oftewel evenveel energie uit schone bronnen op te wekken dan dat we gebruiken. En windmolens zullen daar een belangrijk onderdeel in zijn.

Hoe werkt een windmolen?

In Nederland staan duizenden windmolens die miljoenen huishoudens van elektriciteit voorzien: groene stroom. Maar hoe wek je eigenlijk energie op uit wind? Diederik laat zien dat een windturbine eigenlijk best veel lijkt op de dynamo op je fiets.

Groene stroom opwekken uit wind

Hee, Danielle. Hoi. Zo, wat heb jij een conditie. Dat doe jij vaker, of niet? Ja. Wat doe je allemaal? Hardlopen en wedstrijdzwemmen. Je hebt een vraag over zwemmen. Ja. Wat is jouw vraag? Hoe ik me het best kan voorbereiden op de 10 km. In het open water. En wat ik daarnaast nog meer kan doen. Wacht even. De 10 km in het open water. Wat is dan openwaterzwemmen precies? Wedstrijdzwemmen in het water, bijvoorbeeld in een kanaal. Danielle zwemt dus in meren, rivieren, plassen en kanalen. Dat is veel zwaarder dan zwemmen in een zwembad. Je hebt te maken met koud water, met stromingen en met het weer. En nu wil Danielle 10 km in open water gaan zwemmen. Ik zwem nu mijn tweede seizoen en ik heb al 500 gezwommen...1000, 2 km en 2,5 km. 2,5 km? Ja. Dus dat is 2500 meter. Ja. In het IJsselmeer. Ik heb toevallig afgesproken vandaag met Maarten van der Weijden. Ken je die? Ja. Vind je dat leuk? Ja. Cool, he? Ja. Maarten van der Weijden werd olympisch kampioen openwaterzwemmen 2008. Hallo, Danielle.Dit is Danielle. Hoe is het?Danielle. Goed. Hoe gaat het met jou? Goed. Ga maar even hier staan. Jij hebt een mooi doel, dat je 10 km wil zwemmen? Ja. En je hebt al een heleboel gelopen? Ja. Ik weet niet of dat lopen heel erg gaat helpen. Maar als je je badpak aantrekt, ga ik je wat tips geven. Hoe ben je eigenlijk begonnen met openwaterzwemmen? Ik zwom al wel heel lang in het zwembad eigenlijk. Maar de langste zwembadafstand was voor mij te kort. Dus dan moet je naar het open water. Tada! Yes. Oke, let's go, let's go. Heel goed, hoor. Ik zie een hele mooie, rustige slag. Ik zie dat je veel traint en een mooie techniek hebt. Ik zag je nog wel af en toe naar voren kijken. Ik heb wel een aantal andere tips. Kom het water maar uit, dan doen we eerst wat landoefeningen. Dan gaan we daarna het water weer in. Mag ik ook wat vragen? Ja. Het is best wel koud en ik moet plassen. Hoe doe je dat tijdens het zwemmen, plassen? En ook poepen misschien als dat moet? Nou, dat gebeurde wel een aantal keer. Gelukkig mocht ik het water uit en mocht ik naar de wc toe. Dat mag dan wel? Dat scheelt dan weer. Dan ga je je armen helemaal strekken. En dan helemaal zo ver omhoog als je kunt. En dan buig je iets naar rechts toe. En daarna pakken we hem beet. En dan trekken we hem naar die kant. Kun je het een beetje volhouden? Ja. Voelt het raar aan? Ja. Het lijkt alsof je hele keel als een soort accordeon wordt dichtgedrukt. Hoppa. Smakelijk. Als jij voor een wedstrijd zit, wat eet je dan vaak? Ehm... koolhydraten. Ja, want we hebben koolhydraten nodig voor de energie. Wat zijn koolhydraten? Koolhydraten, dat is waar je lichaam op beweegt. En op zwemt. Dat zijn suikers. Suikers verbrand je alleen heel snel en pasta, dat zijn suikers die langer meegaan. Dus die koolhydraten heb je nodig voor het sporten. Die heb je nodig voor 2 km. Als je straks 10 km wilt heb je nog meer koolhydraten nodig. Natuurlijk zijn groenten altijd gezond. Daarom hebben we lekker tomaatjes. En wat vlees voor de eiwitten, voor je spieren, is ook goed. Wel belangrijk: Vrij mager vlees. Want aan vet heb je tijdens het sporten niet heel veel. Oke. Dan zink je naar de bodem. Ja. Nou, ik zou zeggen: Eet smakelijk. Lekker, toch, Danielle? Ja. Heb je er een beetje trek in? Ja. Mmm, jammie. Mmm, lekker. Stel, als dit een keerpuntboei is… Die zetten we hier neer. En hier vanaf komen we aangezwommen. Ja. Welke lijn zwem jij dan het liefst om die boei heen? Kun je dat met je vinger...Wel iets schuin. En dan ga je er zo strak mogelijk omheen? Ja. Als je er zo strak mogelijk omheen gaat, wat gebeurt er dan vaak? Ehm... dan zwemmen mensen over je heen. Ja, want iedereen wil die kortste weg hebben. Dus iedereen wil hier zwemmen. Dan gaan ze gewoon over je heen? Ja. Duwen en trekken hoort er wel een beetje bij. Ja. Je kunt eens kijken wat er gebeurt als je er niet strak omheen gaat...zoals eigenlijk al die andere meisjes maar dat jij iets meer buiten die boei om zwemt. Maar dan leg je toch een veel langere route af? Dan heb je een langere route, maar niet de energieverspilling van het duwen en trekken omdat je vrij water hebt. Ja. Zullen we als we klaar zijn aan de boot hangen en Jesse erin duwen met z'n badjas aan? Zullen we aan de boot hangen en dan pakken we hem bij zijn badjas. Ik aan de ene kant, jij aan de andere kant. Dan trekken we hem in EEN keer het water in. Ja. Oke. Ja. Zijn we er klaar voor? Drie, twee, een. Go! Hele mooie duik. Kijk ze gaan, kijk ze gaan. En Danielle ligt op kop. Het is toch niet zo dat Maarten van der Weijden, olympisch kampioen gaat verliezen, jongens? Kom eens op. En daar gaan ze om de boei heen. Kijk ze gaan! Kijk ze gaan! Wat een tempo, wat een souplesse. Kijk. Hartstikke goed, Danielle. Danielle, hoe vaak kijk je naar voren in je slag? Vaak. Vaak? Ja. Volgens mij kijk je elke vijf slagen. Ja. Als jij gaat kijken, dan remt dat ook een beetje. Dus je moet ook niet al te vaak kijken. Ik denk wel dat je iets vaker kunt kijken. Maarten, heb jij misschien nog een laatste tip? De cruciale tip die Danielle nodig heeft om de 10 km door te komen. Ja, de cruciale tip is dat er altijd momenten zijn...dat je het heel zwaar gaat hebben. En dan kun je twee dingen doen: Je kunt of stoppen. Dat ga ik niet doen .Of je zegt: Ik ga het gewoon bekijken. Ik ga gewoon door en ik hoop dat het een kilometer later iets beter gaat. Oke, Danielle. Heb je er genoeg aan gehad? Ja. Denk je dat je die 10 km aan kan? Ja. Dan zeg ik: Gaan met die banaan. Ja. En dan zijn we er bijna. Ja? Maar we hebben nog EEN dingetje, denk ik. Ja. Wat dan? Neeeeeee! Ik wist het! Oooohhh. Maar ik heb wel mijn badmuts op.

Hoe bereid je je voor op 10 kilometer openwaterzwemmen?

Maarten van der Weijden is kampioen openwaterzwemmen. Hij zwom zelfs de Elfstedentocht, meer dan 200 kilometer! De dertienjarige Danielle wil weten hoe je zo goed wordt in openwaterzwemmen. Heeft Maarten tips voor haar?

Trainen, goed eten en niet opgeven

Tirza vraagt zich af: Waarom is griezelen zo leuk? De griezeligste spoken, de engste zombies en de bloeddorstigste vampiers. In het echt moet je er niet aan denken om deze spooky figuren tegen te komen. Waarom zoeken we deze akelige types dan toch op in horrorverhalen? Je lichaam reageert hetzelfde op een griezelverhaal als op iets echt engs. Je krijgt zweethanden, je hartslag schiet omhoog en je begint heftig te ademen. Je lichaam maakt zich klaar om te vluchten of te vechten. Toch is er verschil. Je hoofd weet dat het maar een film of boek is. Als het te eng wordt, doe je gewoon je handen voor je ogen. Je hebt controle over het bang zijn. In het echt werkt dat niet. Als een wild beest je dan achtervolgt, ben je echt de pineut. Maar in de bios ben jij de baas over je angst. En juist dat is wat we zo lekker vinden. Vooral jonge mensen houden van horror. In het echte leven is je grootste zorg bijvoorbeeld een enorme berg huiswerk. Hoe lekker is het dan om te kunnen vluchten in een duistere griezelwereld? Volwassenen hebben die spanning van horror niet nodig. Zij hebben zelf zorgen genoeg. Hoe banger je bent tijdens het griezelen, hoe meer je geniet.

Waarom is griezelen zo leuk?

Een spannend boek of griezelfilm kan je de stuipen op het lijf jagen. Je lichaam reageert net zoals het op gevaar zou reageren. Maar gelukkig bestaan spoken niet echt. Toch?

Bang voor iets wat niet echt is

Oke, daar gaan we. Ja. Naar binnen. Spannend. Oke, goed zo. We beginnen. Als je nu trekt? Hij moet denk ik aan dat touw. Zie je die sleutel? Naar jouw kant. Hoe gaan we hier langs? Wat denk je? Gaat-ie goed? Hierzo. Job, die eerste puzzel hebben we in ongeveer 5 minuten gedaan. Ja. Ben je altijd zo goed in escaperooms? Dit is de eerste keer dat het zo goed gaat. Niet waar! Heb je nog nooit eerder een escaperoom gedaan? Nee. Vandaar. Ik voelde al dat jij een natuurtalent was. Volgens mij staan we hier niet zomaar, toch? Nee. Niet omdat we gezellig een escaperoom wilden doen. Maar omdat jij een vraag hebt. Ja. Mijn vraag was: Hoe zit een escaperoom in elkaar? Heb je enig idee? Nee. Oke. Nou, ik weet dat het antwoord achter die deur is. Daar zijn de makers van deze escaperoom. Maar we moeten er eerst uit komen. Ja. Escaperoom betekent ontsnappingskamer. Het is een kamer waarin je opgesloten wordt...en waaruit je moet proberen te ontsnappen door het oplossen van raadsels en puzzels. Opnemen? Ja, zeker. Hallo? Luister. Jullie zijn goed bezig. Maar jullie moeten opschieten. Anders gaan jullie het niet halen. Kijk goed op de kast. Daar ligt iets wat jullie nodig hebben. Oke. Was het iets? We moeten boven op de kast kijken.Daar staat iemand. Wat? Wij is hij dan? Oke, het ziet er heel gezellig uit, maar wie ben jij? Ik ben de operator van deze escaperoom. En tevens een van de bouwers. Operator betekent eigenlijk dat ik beneden zit mee te kijken met de groepen. Want het is niet heel makkelijk om een escaperoom op te lossen. Simpel gezegd help ik de groepen om de escaperoom te halen. Door het geven van hints bijvoorbeeld. Aaah. Die telefoon die afging, weet je nog? Dat was hij. Dat was ik. Dit is de operatorsruimte. Lekker. Hier zitten wij dus mee te kijken en te luisteren naar de groepen. Dus jij hebt ons hierop gezien? Ja. Ik kruip ook achter jou, Job! Zie je dat? Dat is echt heel laf. Wauw. Ohhhh, kijk hoe bang we zijn. Wat vind je hiervan, Job? We staan hier zo, je ziet deze schermen. Ik vind het eigenlijk wel grappig, die reactie. Had je verwacht dat iemand ons in de gaten hield? Jawel, ik zag wel camera's in de hoek met van die rode lampjes. Bij de volgende groep mag Job zelf hints gaan geven. Hallo? Kijk boven op de kast. Boven op de kast? Ja. Super. Zie je hem? Dan gaat hij boven op de kast kijken. Zo kun je dus mensen helpen om toch verder in de kamer te komen. Ja. Natuurlijk is dit niet de enige manier waarop we mensen helpen. De kamer zelf is voor een groot deel automatisch. Dat betekent dat hij veel dingen ook zelf doet. Dat hij hints geeft door bepaalde lichten aan en uit te doen. Op het moment dat je ergens lichten aan doet, gaan mensen daarop letten. Wil je zien hoe dat in elkaar steekt? Ja. Zullen we boven gaan kijken? Ja. Ohhhh, wat a-relaxed, dit. Wat doen we hier? Goede vraag. Dit is eigenlijk het hart van de kamer. Oke. Dit is het motorkapsysteem. Het wat? Het motorkapsysteem. Dat houdt in: Er zitten allemaal sensortjes in de kamer. Als er een deur opengaat, betekent dat dat een sensor het contact verbreekt. Op het moment dat dat gebeurt schakelt hier een klein kastje dan alle lichten aan. Dus dit is alles wat automatisch gaat. Alle automatische systemen. Wat wilde jij nou eigenlijk weten? Wat was jouw vraag? Hoe gaat het nou in zijn werk? En hoe wordt zo'n kamer gemaakt? Heel toevallig zijn we bezig met het bouwen van een tweede kamer. Dus we hebben een paar dingetjes voor jullie klaar liggen. Ja. Krijgen jullie van mij deze. Vet.
En aan jullie de vraag: Wat denken jullie dat het nieuwe thema wordt? Ehm...Wat denk je? Volgens mij een mijn. Is dit echt goud, jongens? Nee. Een beetje te licht, he? Klopt.
Wat vind je van het thema mijnen? Ik vind mijnen altijd wel cool. Ja? Waarom? Nou, je graaft heel ver in de grond en dan kom je allemaal nieuwe dingen tegen. Maar hoe zit het met die puzzels? Met de puzzels is het in eerste instantie aanpassen op het thema. Dus je gaat gewoon bedenken: Een goudmijn. Want vind je zoal in een goudmijn en wat zou je kunnen gebruiken om een puzzel mee te maken? Go. Het thema is mijnen, dus wat nou als we hier een mijn van maken? Dus met allemaal gangen. Als je nou eerst twee gangen doet. Ja, precies. Misschien moeten ze een beetje zo, heel moeilijk. Als we hier een geschikt punt hebben gaat er aan de zijkant een kluisje open. Ja. En misschien zit daar dan een lichaamsdeel in of zoiets. Als je aan de andere kant nog een soort muurtekening hebt wat in de muur is gekerfd. En dat er aan de zijkanten allemaal van die vuuroogjes komen. Van die rode oogjes. Ik denk niet dat iemand dit kan overleven. Nee. Hou jij hem hier vast met je handen? Ja. Drie, twee, een, go. Ja. Super. Neem maar mee. Hallo. Hallo. We hebben hard gewerkt, he Job? Ja. Ik ben benieuwd. En dit is het resultaat. Kijk eens. Omdraaien. Omdraaien. Ja. Omdraaien. Het gaat al hartstikke goed. Ja. Nee, alsnog omdraaien. Nee, hij is goed toch zo? O ja. Je hebt drie verschillende gangen. Deze gang loopt dood. Ja. Dit ziet eruit als de uitgang maar als je hem opent, zit er een oogbal in. Wat vind je ervan? Ik vind het supergoed. Perfect gedetailleerd ook. Ik vind het heel knap. Wil je hem kopen? Ik wil hem wel kopen, ja. Want goede ideeën wil ik altijd wel kopen. Oke. Dan moeten we het wel even over de geldzaken hebben. Zo makkelijk gaat dat niet. Ai ai ai. Wat wil je ervoor hebben? Minimaal...15 euro. Wow. We zetten hoog in, maar dit is ook echt wel iets waard. Laten we dat niet vergeten. Ik ga het gewoon doen. We hebben een deal. Boom! High five.

Hoe zit een escaperoom in elkaar?

Puzzels oplossen, codes ontcijferen en ontsnappen! Dat is het doel van een escaperoom. In Nederland zijn honderden escaperooms.

Ontsnappen door slim te zijn

We doen het allemaal. Een gewone fiets kennen we wel, maar e-biken is het nieuwe cruisen! E-bike komt van het Engelse woord 'electric bike'. Een elektrische fiets dus. Superchill! Maar hoe wordt een e-bike gemaakt? Het begint allemaal bij de frames. In de lakstraat van maar liefst 1.6 kilometer krijgen ze verschillende lagen. Een deklaag zodat de gekleurde lak straks beter hecht en de fiets niet gaat roesten. Dan een grondverflaag, in de vorm van poeder. Even de oven in. Afkoelen. Twee lagen gekleurde lak. Weer even de oven in. En om het geheel af te maken nog een keiharde laklaag. De toekomstig fiets krijgt een voorvork en een stuur. Daarna mag de stalen ros eventjes pauzeren en worden er ondertussen andere onderdelen voor de fiets gemaakt. Een e-bike bestaat uit wel 500 onderdelen. Dus dat is flink doorwerken voor de mannen en vrouwen in deze fietsfabriek. Spatbord erop, een goedgesmeerde ketting... wielen eronder en natuurlijk een accu. Binnen in het lab maakt de e-bike nog een tochtje van 18.000 kilometer op de rollerband. Dat is bijna de halve wereld rond! Op de trilbank staat de fiets dagenlang te trillen om te kijken of alles heel blijft. Ik word al misselijk als ik ernaar kijk! Even ontspannen in een zoutbad...en opdrogen in de zon. Want in Nederland moeten ze tegen allerlei weersomstandigheden kunnen. Volgens mij is deze fiets geslaagd. Envelop erom en niets meer aan doen. Fietsen maar! De fietsbel moet op 25 meter afstand hoorbaar zijn.

Hoe worden e-bikes gemaakt?

Er scheuren steeds meer elektrische fietsen over de weg. Door de elektrische motor ga je op een e-bike lekker hard. Een e-bike bestaat uit wel 500 onderdelen. Wist je dat ie in de fabriek zelfs even de oven in gaat?

Van frame tot fietsbel

Hee, Marle... Ja. Wat is jouw vraag? Nou: Hoe maak je paarden mooi voor de wedstrijd? Wat voor wedstrijd bedoel je dan? Dressuur. Dressuurwedstrijden. Oe. Zo. Komt ook zo dichtbij hierlangs. Ja. Hoi. Hoi. Ik ben Marle. Madeleine. Hoe maak je paarden mooi voor de wedstrijd? Gaan wij jou vandaag uitgebreid laten zien. Madeleine is dressuuramazone. En ze rijdt op het allerhoogste niveau. Ze reist met haar paarden de hele wereld over om mee te doen aan grote internationale wedstrijden. Ze zit in het Nederlands olympisch team. Een echte topper dus. Hee! Hoi. Hallo. Dit zijn Mabel en Charissa. Twee grooms. Die weten echt alles over de verzorging van een paard. Oke. Oke. En zij gaan ons nu verder helpen. Ja. We beginnen met de staart en de manen. En de voorpluk. Jij mag het doen. Wil jij hem borstelen? Ja, leuk! Mabel en Charissa zijn zogenaamde grooms, professionele paardenverzorgers. Dat zijn degenen die elke dag de paarden schoonmaken, verzorgen...en uiteindelijk mooi maken voor de wedstrijd. Hoe vaak per week doen jullie dit eigenlijk? Elke dag. Doen jullie elke dag de staart of elke dag het hele paard? Helemaal schoon, elke dag. Echt?! Ja. En hoeveel paarden doen jullie dan eigenlijk? Ik doe er drie meestal, die Madeleine rijdt. Dan kan jij op het krukje en dan kan je zijn manen doen. Oke. Waarom hebben al deze paarden hun manen zo kort? Omdat ze best veel gezien worden en dan staan ze er altijd netjes bij. Het is gewoon een soort stoffer en blik. Ja, zoiets, ja. Marle, doe je dit met je eigen pony ook? Ja. Nou, dan kan je dus al een beetje groomen. Ja. Voetje? Goed zo. Goed zo. Zie je dat hij dat zelf heel goed doet ook? Ja. Dus, als je heel goed paard kunt rijden zoals Madeleine hoef je zelf verder niks te doen! Voor het groomen van je raspaard heb je personeel. En als je een heel goed paard bent, zoals Cennin...krijg je voor elke wedstrijd een ware beautybehandeling! Alsof je een prins bent! En dan mag je daarna onder de zonnehemel. Kijk, dat weet hij zelf al. Ja. Zo leuk vindt hij het. Onder de zonnebank. Zo. Goed zo. En dan mag je dat draadje...even afknippen, hier. Nou, ik vind echt dat hij er geweldig uitziet. Moet je eens kijken hoe hij blinkt en glimt. Echt super gedaan, hoor! Dus Marle is geslaagd voor de groomtest? Ja, ze kan zo beginnen! Waarom is het nou zo belangrijk dat een paard er goed uitziet? Krijg je er extra punten voor? Waarom is het eigenlijk? Het is eigenlijk niet zo dat je er extra punten door krijgt. Vroeger had je wel een punt voor verzorging, maar dat hebben wij niet meer. Maar het is natuurlijk het plaatje... Het oog wil ook wat. Ja. Waar zijn die beenbeschermers voor? Dit zijn transportbeschermers, voor als hij onderweg is. Dus op de vrachtwagen. Dat zijn benen extra goed beschermd zijn voor als hij ze een keer optilt en tegen de wand aankomt. Dat zijn botten niet beschadigd raken. Is het ook op zijn poten gemaakt? Nee, dat niet, maar er zijn wel verschillende maten. Hooo! Wat ik zei: Echt een showpaard. Nou, Marle... Ja? Op naar de wedstrijd in Amsterdam, toch? Ja! Als Madeleine het bij deze wedstrijd goed doet mag ze meedoen aan de Wereldbekerfinale in Parijs. Misschien kan je hem nog even een dikke knuffel geven en dan succes wensen alvast. Ja. Zou ik even doen. Succes, he. En wat moet jij nu nog allemaal doen? Ik ga hem zo nog even een extra keertje poetsen voor de laatste keer, zodat hij helemaal mooi is. Dan ga ik hem opzadelen. Madeleine komt altijd het hoofdstel aandoen en dan krijgt hij nog iets lekkers. En dan zorgen dat hij er spic en span uitziet. We gaan beginnen. Madeleine Witte-Vrees. Ze staat gewoon eerste nu! Zo! Top! Hee! Ah... Goed gedaan, he! Dag, Cennin, goed gedaan! Ja! Wat heb jij het goed gedaan! Echt heel goed. En ben jij helemaal happy? En blij. Ja. Ik ben in ieder geval een stuk meer tevreden dan gister. Ja. Ja, hopen dat we een beetje een goede plaatsing houden. We gaan er niet mee winnen, sowieso niet. Nee? Maar ik hoop dat we een beetje hoog eindigen. Dat we nog goede plaatsingspunten hebben. Ik wens jou heel veel succes en ik hoop jou ooit te kunnen aanmoedigen in Amsterdam. Ja.

Hoe verzorg je een dressuurpaard?

In de dressuursport moeten paarden er altijd op en top uitzien. Voordat ze meedoen aan een wedstrijd krijgen ze dus eerst een uitgebreide verzorgingsbeurt. Marle kijkt mee bij een dressuurwedstrijd van Madeleine Witte-Vrees en haar paard Cennin.

Wassen, borstelen en groomen

Alles in de supermarkt, bliep, heeft wel een barcode. Ho, dat gaat wel een stuk sneller dan in de supermarkt. En zelfs als je bij popfestivals bent, dan ook kan je gewoon naar binnen met een barcode. Hoe weet zo'n scanner nou of het gaat om een pak stroopkoeken of om een auto of een kilo tomaten of een pond vis? Dat is nogal belangrijk. Kortom: Hoe werkt de barcode? Piep. Dit pak tarwebloem dat bestaat altijd uit dezelfde soort cijfertjes. 13 cijfertjes, 0 tot en met 9...en de eerste twee staan voor het land waarin het verkocht wordt. 87, dat zul je vaak zien. Want dat is Nederland. Vervolgens zie je vijf cijfers die vertellen bij welke winkel het verkocht wordt. De vijf cijfers daarna vertellen iets over het product zelf. Is het een pond tomaten, een zeekomkommer, een auto...Je kan het zo gek niet verzinnen, het staat allemaal in die cijfers. En het allerlaatste cijfertje, hier het getal 4...dat is heel bijzonder, dat is het controlegetal. Dat kijkt eigenlijk of misschien een stomme, onhandige vakkenvuller de barcode beschadigd heeft. Dan zou het kunnen zijn dat de kassa zegt: U heeft 'n auto gekocht terwijl je sinaasappels kocht! Dat is natuurlijk super onhandig. Dus wat ze dan doen is iets heel slims...Al die getalletjes bij elkaar optellen en allemaal gekke dingen en dan moet er uiteindelijk EEN cijfer uitkomen: Het controlecijfer. En als het na al die optellingen en al dat geneuzel niet dat cijfertje is, dan zegt hij: Het is geen goede barcode. Hij is stuk. Die cijfertjes onder de barcode, dat is grappig. Je weet waar het vandaan komt en waar het voor is. Maar ja, cijfertjes invoeren bij de kassa, dat duurt heel lang. En daarom hebben ze die streepjes en lijntjes uitgevonden. Zo'n scanner kan heel snel al die balletjes en lijntjes lezen. Hij stuurt licht naar buiten en waar het wit is komt het weer terug. Dan zegt hij: Hee, daar krijg ik licht van terug. En waar het zwart is ziet hij niks van terug. Zo ziet hij het verschil tussen een wit streepje of een zwart streepje. Er zitten 84 streepjes in totaal in. Die scanner ziet dus: Hee, dit is licht streepje, dat noem ik 1. En dat is donker, dus dat is 0. Dan krijg je dus 1, 0, 0, 0, 1, 1, 0, 0...1, 1, 0, 0, 1, 1...Dit is gewoon de taal van de computers. Precies dezelfde informatie, maar het gaat wel een heel stuk sneller. Van links naar rechts. Maar wat nou als je niet alleen van links naar rechts, maar ook van boven naar beneden gaat? Dan krijg je een soort schaakbord, met allemaal eentjes en nulletjes. Waar het zwart is is het nul, en waar het wit is is het EEN. Als je met je telefoon een QR-tech reader-app hebt zoals dit ding heet, dan kan je die hierop scannen en dan word je vanzelf meegenomen naar de Willem Wever website.

Hoe werkt een barcode?

Dankzij de streepjescode hoeft de caissière de prijzen van de producten in de supermarkt niet uit haar hoofd te kennen. Ze doet gewoon: bliep! Maar hoe weet die scanner nou welk product hij scant? Diederik legt het uit.

Streepjes scannen

Thijmen vraagt zich af: hoe is de pizza ontstaan? Met peperoni, salami, champignons of extra kaas...Er zijn wel 100 dingen die je op een pizza kunt doen. Dit lekkere avondeten met de ronde deegbodem werd in de 17de eeuw bedacht in het plaatsje in Napels in Italië. Pizza werd toen vooral door arme gezinnen gegeten. Uiteindelijk kreeg heel Napels door dat pizza te lekker was om niet te eten. Zelfs de allerrijksten kregen de smaak ervan te pakken. Ze gingen naar de armere delen van de stad om een pizza te kunnen eten. Pizzamakers in Italië heten pizzaioli's. De bekendste pizzaioli van Napels was Raffaele Esposito. In 1889 werd hij in het paleis van koning Umberto 1 uitgenodigd om een pizza te maken voor hem en zijn vrouw Margherita. Hij maakte een pizza in de kleuren van de Italiaanse vlag. Met tomatensaus, mozzarella en basilicum: Rood, wit en groen! De koning vond de pizza heerlijk. En zijn vrouw ook. Esposito was dan ook enorm trots op zijn pizza en gaf hem de naam Margherita. De pizza Margarita werd de basis van alle andere pizza's en is nog steeds te vinden op de menukaart in elke pizzeria over de hele wereld! Heeeeerlijk, zeg, die pizza's!

Hoe is de pizza ontstaan?

Pizza wordt over de hele wereld gegeten. Het gerecht wordt in de zeventiende eeuw bedacht door een pizzabakker in Napels, Italië. Eerst is de pizza alleen voor arme gezinnen, maar al snel wordt de pizza bij iedereen razend populair.

In Napels bedacht, overal populair

Sarah, we zijn vandaag in Scheveningen. Want hier ligt een toekomstdroom van jou. Ja. Toch? Want, wat is jouw droom? Ik wil later graag hotelmanager worden. Oke. Super vet. Je hebt daar ook een vraag over, toch? Ja. Wat is jouw vraag? Wat moet je in huis hebben om hotelmanager te kunnen worden? Dat gaan we uitzoeken in een superchique hotel! Kijk nou wat een gigantisch gebouw dit is! Ja! Marcel Bosman is General Manager van het hotel. Hij zorgt dat alles op rolletjes loopt en is dus DE man voor Sarah! Dag, hallo. Hallo. Van harte welkom. -Marcel, Sarah, Sarah, Marcel. Ik ben Marcel, de directeur. Loop je een dagje met me mee? Ja. Kijk eens wat ik voor jou heb...Dit is de sleutel, hij ziet er een beetje raar uit...maar hier kun je alle kamers mee in en alle etages en alle deuren. Die geef ik aan jou. Kijk, hier zijn we in de keuken. Ja. Daar is onze chef-kok. Goedemorgen, ik ben Peter. Ik ben Sarah. Goedemorgen. Ik wil deze, welke wil jij? Gebakje. Oke. Hmmm. Wat doet u nou eigenlijk de hele dag? Ik geef aan heel veel mensen leiding in dit hotel. Heel erg belangrijk. Ik ontvang gasten. Dus alles gasten die komen...die belangrijk ook zijn en bij grote evenementen, die ontvangen wij. Net zoals ik jou vandaag welkom heb geheten. Je hebt veel verantwoordelijkheid. En je hebt een groot hotel waar je op moet letten. Dat brengt wel een bepaalde verantwoordelijkheid met zich mee. Maar dat is het leukste ervan. Wat is volgens u de belangrijkste eigenschap die je moet hebben als hotelmanager? Of hotelbaas? Je moet 'n heel groot gevoel van gastvrijheid hebben. Dat is het allerbelangrijkste. De General Manager kan 't niet laten om even z'n mooie zwembad te showen. Dit is mooi, zeg. Ja. Kijk eens. Toppie dit. Heerlijk. Ik moet nu verder, ik heb een hele drukke dag. Ik heb het zo voor jou geregeld dat je met iedereen mag meelopen. Je mag bij de receptie kijken, bij de afdeling housekeeping, de huishouding, mag je kijken en je mag in het hele hotel kijken wat de mensen de hele dag doen. Oke, Saar, jij gaat nu alle taken uitvoeren waar een general manager toezicht op moet houden. Kun je dat aan, denk je? Ja. Gaat dat goedkomen? Ja. Oke. Samen met Roxana gaat Sarah een luxe suite inspecteren. Zo, hier zijn we dan in de kamer. Ja. We gaan controleren of de kamer helemaal in orde is voor de gast. Zou jij het nu goedkeuren, Saar? Heel goed. Kussen rechttrekken, remsporen checken...Helemaal schoon. Chocolade placeren. En door. Doet de general manager dit dan ook? De kaart schrijven? Ja. Ja, soms heeft de general manager hele bekende gasten in het hotel. En dan wil hij zelf zijn eigen kaart schrijven. Je moet het ook in verschillende talen kunnen. Duits, Engels, Frans en Nederlands. Spreek jij andere talen? Ja, een beetje Engels. En een klein beetje Chinees en een beetje Spaans. Chinees?! Ja. Dan kan je bij ons gelijk beginnen! In het restaurant moeten de tafels worden ingedekt en de glazen op vlekken worden gecheckt. Tegen het licht aan. Ik denk dat ik nu eens echt de baas ga spelen. O! Hoe dan? Alsjeblieft. Klaar! Gedraag je je ook anders als er een speciale gast is? Als er een speciale gast is is het natuurlijk belangrijk om zo normaal mogelijk te blijven doen. Nou, succes daarmee, Sarah! Want niemand minder dan Stephanie uit SpangaS is jouw gast. Hallo! Hallo. Hallo. Hai, ik wil graag inchecken. Dat kan, toch? Ja, dat kan. Mag ik uw identiteitsbewijs of paspoort dan even zien? Ja, tuurlijk. Je moet natuurlijk wel echt weten dat ik het ben. Kijk eens, alsjeblieft. Dank je wel. Alsjeblieft. Dank je wel. De kamer is op de derde etage. Oke. Is goed. Ik heb nog wel een paar verzoekjes.
Ik heb een jurk bij me en die wil ik graag gestreken hebben. En ik zou ook graag sushi willen bestellen. Dank je wel! En ik wil ook nog kaartjes voor de musical van vanavond. Nou, dan wens ik u een prettig verblijf. Heel erg bedankt. Gaat lukken. Ja. Dat was dus wel gewoon Stephanie van Eer uit SpangaS! Ja. Dat was best wel vet, toch? Ja, dat was zeker vet. Hee, Bonita...heeft ze zich goed gedragen? Ja, zeker. Helemaal professioneel? Heel gewoon gebleven. Alles goed afgehandeld. Goed gedaan. Nou...Proost. Sarah, op jou, he! Ja. Gaan we wel proeven, he? Ja. Hmmm... Heb je het leuk gehad? Ja. Wil je nog steeds graag directeur van een hotel worden? Ja, zeker. Goed zo. En wat is nou volgens jou het allerbelangrijkste dat je moet hebben of kunnen als hotelmanager? Ik denk toch wel dat je heel gastvriendelijk moet zijn en de gasten moet kunnen ontvangen. En ook service moet leveren. M-hm. Ja, dat denk ik. Dat vooral. Jullie hebben op school vast wel snuffelstages, meeloopstages. Dan ben je hier altijd van harte welkom. Dat is een goeie! En dan begin je hier en dan kun je zo naar de top doorstromen, denk je niet? Maar dan moet je wel wat doen, want ik moet wat terug hebben van je, he? Die. De sleutel! De sleutel. Want dat is DE sleutel! Dank je wel. Officiële overhandiging. Ik geef jou de hand. Leuk dat je er was. Ja. En tot de volgende keer. Dan zien we elkaar snel weer. Ja. Hartstikke bedankt. Heel graag gedaan. Ik drink dit nog op. Ik ook.

Hoe word je hotelmanager?

In een hotel komen gasten om te slapen, te dineren en lekker in de watten gelegd te worden. Sarah wil later graag hotelmanager worden. Maar wat moet je daar allemaal voor kunnen? Ze mag een dagje meelopen in het Kurhaus in Scheveningen.

De baas van een hotel

Wilt u het proeven? Nou oke. Willen jullie deze drollen kopen? Nee? Oke. Willen jullie dit kopen? Iemand? Nee? Oke. Dit werkt werkelijk waar voor geen meter. Maar dat is eigenlijk oke, wat het heeft alles te maken met jouw vraag. Hoe kan je iets verkopen met reclame? We moeten met Jordi daar uitzoeken hoever deze drollen kunnen verkopen. Nou, Victor, Jesse, jullie begonnen met acht cakejes? En we hebben er nu nog acht. Twee beteuterde gezichten, enigszins wel te begrijpen. Het is nog niet echt gelukt, het verkopen. Wat vond je daarvan? -Ik vond het heel lastig. Want het lukte niet echt en de mensen reageerden geeneens. Daar gaan we verandering in brengen. Er vielen me een paar dingetjes op. Jullie presentatie. Dit is jullie product, daar ben je trots op. Dus dan moet je niet met handen in de zakken en schouders naar beneden. Je moet het mooi verkopen. Inademen, borst naar voren. Vertellen wat er lekker is, waarom men het zou moeten kopen. Een paar puntjes ter verbetering. En dan rij jij morgen in een hele dikke sportauto, denk ik. Sportauto? Kom maar op. Jordi helpt ze op zijn kantoor om een reclamestrategie te bedenken. Wat maakt het nou spannender of bijzonderder dan andere cakejes. Wat roept het op als je het eet of het ziet. Blij, vrolijk. Het is lekker en smerig tegelijk. Dat is ook een goeie. Dus je raakt ook in de war. Een dubbel gevoel. De prijs. Hebben we daar over nagedacht al? 1,50? Wordt het een gezond cakeje. Dat kan ook. Van wortel en van... Nee? Je mag jezelf wel eens verwennen. Dat is een goeie. Had je al een naam? Het woord gebak. Hier zit al wat lijkt op poep. Kak! Precies. Kak. Dit wordt dan een gekakje. Dit gaan we dan toch verkopen? Ik krijg er gewoon trek van. Wat zeg je nu als je aan de straat staat? Wat roep je? Lekkere gekakjes te koop! Precies. Dus de mensen denken ah kijk, dit is gebak in de vorm van kak. Ik moet stoppen, ik gooi mijn fiets aan de kant. Hier heb je mijn geld. Zo werkt dat. Dat willen we natuurlijk. Ook leuk, een zinnetje eronder. Om ietsje meer uit te leggen. -merig lekker. Precies, dat vind ik een hele goeie. Alle ideeën zetten ze op een groot reclamebord zodat iedereen meteen kan zien wat ze verkopen. Gekakje, yes. Gekak, gekak...Smerig lekker, dat zetten we hieronder. Wat groter zo. Drie punten. Is het ook belangrijk met wat voor letters je het schrijft? Goed dat je dat vraagt. Dat heet een font in de reclamewereld. Daar heb je heel veel verschillende soorten over de hele wereld. De prijs rechts onderin zetten we in een groot vlak. Ik zou wel aanraden het in een dunner lettertype te doen. Dus niet met een stift, dan voelt het heel zwaar en een heel groot bedrag. Maar als je het licht opschrijft, dan voelt het ook niet zo zwaar en denk je: 1,50, dat heb ik hier wel in mijn broekzak. Dat zijn kleine trucjes waarmee je mensen een beetje kan sturen richting EEN doel en dat is jouw cakeje. En bij reclames worden nog meer kleine trucjes gebruikt. Heel klein en onopvallend. Alleen met behulp van een hersenscan waar te nemen. Komen nu de reclames. En dan zie je pas echt hoe stiekem reclame kan werken. Die kan ik meenemen naar volgende maand. De maestroburger valt goed in de smaak. Werkt twee keer sneller dan normale ibuprofen-tabletten. We gaan naar de resultaten kijken. Die staan hier klaar. Pak lekker een stoel. Wat je ziet bij deze lijn is de emotie die je had bij deze reclame. Wanneer de lijn hoog is zoals hier en hier heb je positieve emotie. Zoiets van: dat is goed, leuk. Maar als hij dipt zoals hier, dat is negatieve emotie. Dan vind je het niet leuk en dat wil je in reclame niet hebben. Tenzij, en dat zien we in deze reclame, die negatieve emotie ervoor zorgt dat je blij wordt. Dat zien we hier, hij begint bij deze mevrouw die pijn heeft. Het interessante, zodra ze weer in beeld komt zoals dit moment en ze glimlacht, dan ben jij weer blij. Dat zien we uit heel veel onderzoek. Als je ziet lachen, lach je mee. Hou je van hamburgers? Nee, maar wel van eten. Dat dacht ik al, dat je daar niet van hield. Eens kijken wat er gebeurde toen je deze commercial zag. Jij werd blijer van sociale media berichten die er tussendoor kwamen. Ik vond het verrassend. En in positieve zin. We zien, je brein werd hier echt blij van. Wij moeten straks die cakejes gaan verkopen. Onze gekakjes. Wat zou je dan meegeven? Je ziet hier een aantal dingen gebeuren, die zien we keer op keer. Verkoop het met een glimlach. Tweede is probleem-oplossingstructuur. Dat zagen we heel goed bij de hoofdpijnreclame. Je activeert eerst pijn bij mensen. Zoals de vraag: heb je honger. Probleem benoemen. Daar gelijk de oplossing bij bieden. En de derde, die is recent gevonden... in onderzoek van het verkopen van cupcakes. Als je het een rare naam geeft... en direct na die gekke naam zeg je: Het is een koopje. Wat dat doet, door die gekke naam breng je het brein in verwarring. Als het brein verward is, ben je een paar seconden sneller geneigd iets te geloven. Wij moeten dit gaan doen. Victor, volgens mij hebben we nu alles in orde. Bord, de humor hebben we meegepakt. We gaan op pad. Denk aan die glimlach. Hallo, hebben jullie trek? Ja hoor. Wij hebben een heerlijk gekakje. Het is een koopje. Wij gaan we eigenlijk dineren... Maar als toet. Als dessert. Liever niet. Helaas, dankjewel. Eet smakelijk. We moeten door naar de volgende. Het ging een stuk beter. We hebben aanspraak. Mensen lopen ons niet zomaar meer voorbij. Smerig lekker. Mag ik met dollars betalen? Geef maar aan deze meneer. En dan krijgt u deze... -Als ik hem eet, word ik dan ziek? Nee, zeer zeker niet. Ik zal dit wel van jullie kopen. Dan geef ik deze aan jou. Yes! Yes. Dit was de bedoeling. Zo, ik vond dit nog echt wel een pittige klus. Zelfs nog na alle tips en tricks en marketingkunsten. Maar het belangrijkste, het is gelukt. Heb je dan ook antwoord op je vraag gekregen? Jazeker. Ik heb heel veel goede tips gekregen die ik zeker ga gebruiken bij mijn schoolkrant die ik met een paar kinderen heb opgericht. Dus mijn vraag is helemaal beantwoord.

Hoe verkoop je iets met reclame?

Als je iets wil verkopen, heb je een marketingstrategie nodig. Reclamemaker Jordi van de Bovenkamp laat zien hoe je met de juiste aanpak zelfs gebakjes die eruitzien als een drol kunt verkopen.

Zo zet je een product in de markt

Het is toch zo bizar. Dan zoek je op een nieuwe rugzak. Ik wil een nieuwe rugzak hebben. Dan kom je op een andere website, iets totaal nieuws, kom je een advertentie voor die rugzak tegen waar je naar zocht. Dat is toch weird? Dat de computer en het internet weten wat ik zoek. Het is geen toeval. Dit is het verhaal van de cookie. Niet zo'n cookie maar een internetcookie. Daardoor weten bedrijven precies wie jij bent. Cookies zijn heel handig. Ze zorgen dat je op een website niet steeds hetzelfde hoeft in te vullen. Het werkt als volgt. Een cookie is een heel klein tekstbestandje dat op jouw computer wordt gezet door bijvoorbeeld een webwinkel. Die webwinkel geeft je dan een bijnaampje, net zoals bij gamen. Hij noemt je bijvoorbeeld Willie Wortel. In dat cookie staat nu Willie Wortel. En je vult in op die website je adres wat in je winkelwagentje zit, welke taalvoorkeur. Als je later nog een keer terugkomt op die website dan gaat die website op je computer zoeken of er een cookie van hem is. En die staat er nu. Er staat Willie Wortel in. Dan kijkt hij in zijn eigen files en ziet: Willie Wortel is weer terug. Willie Wortel wil de site in het Nederlands kijken heeft dit in zijn winkelwagen zitten en dat is zijn adres. Zo hoef je niet elke keer dingen opnieuw in te vullen op een website. Maar wat is dan het probleem met die cookies? Waarom doen mensen daar af en toe moeilijk over? Als een webshop een cookie geplaatst heeft met Willie Wortel erin, als je naar een andere website gaat, dan zegt dat de andere website niks. Ja, maar er zijn bedrijven, adverteerders die meeliften op een hele hoop websites. Die gaan bijvoorbeeld op de kranten zitten of wanneer je wat opzoekt of een forum dat over rugzakken, voetbal of paarden gaat. Die kunnen op allerlei websites komen en als je op zo'n website komt waar zo'n adverteerder ook op zit dan plaatst die een cookie die zich aan jou kan koppelen. Dus als je van die webshop naar een forum over voetbal gaat, dan zegt dat bedrijf: Hee, deze persoon zoekt ook naar voetbal. Als je dan naar een krant gaat, zegt hij: Hee, deze leest deze krant. Als je dan vervolgens naar een weerbericht gaat: Hee, hij is geïnteresseerd in een weerbericht. Zo weet dat bedrijf meer en meer en meer en meer over jou. Het verzamelt allemaal informatie. Dit is dus hoe het kan dat ik op een totaal andere website een advertentie zag voor de rugzak die ik een dag geleden opgezocht heb. Die adverteerders blijven maar rugzak, rugzak, rugzak roepen op elke website waar ik ook kom. Op een gegeven moment, ook al heb ik geen rugzak nodig, ga ik denken: misschien moet ik die rugzak toch kopen. Want ik blijf hem de hele tijd maar zien. Dan ga ik dus dingen doen die ik helemaal niet wil. Sterker nog, misschien wil ik wel een koffer hebben. Misschien heb ik daar veel meer aan. Maar koffers zie ik online nauwelijks meer omdat ik de hele tijd die rugzak voor mijn ogen krijg. Het zorgt ervoor dat je bevestigd wordt in wat de adverteerders denken wat jij wilt. Dat jouw mening versterkt wordt. Dat kan ook met wat anders gebeuren dan met rugzakken. Bijvoorbeeld politieke partijen of voetbalclubs. Alles wat jij doet en optikt en opzoekt op het internet daar kijken mensen bij mee en proberen jouw mening te vormen. Hou daar rekening mee. En als je al een hele vette Star Warsrugzak hebt misschien moet je het daar gewoon lekker bij laten. Ik ga nooit een nieuwe kopen. Tuurlijk niet. Star Wars!

Wat zijn cookies?

Cookies zijn handig, want ze onthouden wie je bent en wat je leuk vindt. Maar dat is ook gelijk het nadeel: bedrijven weten steeds meer over je en proberen je te beïnvloeden met advertenties.

Kleine bestandjes die je voorkeuren op internet opslaan

Kom maar op met je vraag, Carmen. Waarom zeg je hatsjoe als je niest? Hatsjoe, hatsjie, hatcha. Als je niest, maak je altijd wel een geluid. Sommige mensen maken er een sport van om zo hard mogelijk van zich af te niezen. Terwijl anderen het liefst geen geluid willen maken. Ook al maakt iedereen een ander geluid, we zeggen hatsjoe. Waar komt dat gekke woord vandaan? Hatsjoe is een onomatopee. Dat is een woord dat je schrijft zoals het klinkt. Denk maar aan een boe-geluid dat een koe maakt. Of het zoemen van een bij. Hoe je klankwoorden uitspreekt, verschilt per land. Want ze zijn gebonden aan taal. Zo zeggen Fransen achoum. Engelsen achoo. En op de Filippijnen ha-ching. Als je in Japan geboren was, had je hakashun gezegd. Welk geluid je maakt, ligt dus aan de taal die je bent aangeleerd. Het is zelfs zo dat mensen die doof geboren zijn helemaal geen geluid maken bij het niezen. Net als pasgeboren baby's. Hatsjoe! Gezondheid.

Waarom zeg je hatsjoe als je niest?

Als je niest, roep je waarschijnlijk hatsjoe! Maar in Japan zeggen ze hakashun en in Fankrijk achoum. Hatsjoe is een klankwoord, en hoe je dat uitspreekt, verschilt per taal.

Wat je zegt bij het niezen, is per taal verschillend

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.