Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Investeren....wat is dat? Stel…je kan heel goed taarten bakken en je wilt graag een taartfabriek beginnen. Want dan kun je lekker veel geld verdienen! Eerst moet je een gebouw kopen...en machines...en er moeten mensen in werken. Die doen dat ook niet gratis. Daarvoor heb je geld nodig. Maar dat heb je niet. Dan krijg je een idee. Je moet investeerders gaan zoeken. Investeerders zijn rijke stinkerds...die jouw taartfabriek ook een goed idee vinden en die jou daarvoor geld willen geven. Maar, dat doen ze niet zomaar! In ruil daarvoor willen ze een deel van jouw winst! Zodat ze – als de fabriek lekker loopt uiteindelijk hun geld weer terug verdienen...en meer! Eerst willen de investeerders dat je je idee opschrijft in een plan...zodat ze goed in kunnen schatten of je taartfabriek een succes wordt…of een grote mislukking. Want als jij geen winst gaat maken, dan zijn ze hun geld kwijt. Investeerders moeten geduld hebben. Soms duurt het heel lang voor ze hun geld terug verdienen en winst maken. Daarom krijgen ze een contractje waar alle afspraken in staan. Dus als er straks lekker veel taarten verkocht worden...dan ben niet alleen jij blij…maar de investeerders ook!

Wat is investeren?

Programmalogo's

Als je begint met een bedrijf heb je nog geen geld verdiend. Je hebt dus mensen nodig die je geld geven voor een gebouw, machines en personeel. Investeerders geven je geld voor je bedrijf, maar delen ook mee in de winst.

Geld geven aan een bedrijf in ruil voor winst

Een dagje bowlen in Heerhugowaard. Boem! Het lekkere van bowlen... is dat je eigenlijk alleen maar hoeft te gooien. De rest van het werk, 't opruimen en het weer neerzetten van de kegels, het berekenen van de score, dat gaat allemaal automatisch. Klinkt wel als een behoorlijke klus dus wat gebeurt er precies achter de schermen? Even een kijkje achter de schermen. Hier zie je dat iedere baan een eigen pinmachine heeft. Want kegels noem je bij bowlen eigenlijk pins. Hij is zwaarder dan ik had verwacht. Je ziet zelf hoe groot die machines zijn. Dat allemaal om ervoor te zorgen dat de juiste pins weer op tijd op de goede plek staan. Zodra je hebt gegooid gaat er een schuif naar beneden...en daarna volgt het rek. Het rek registreert welke pins er nog staan... en geef dat dan door aan het scorebord. De pins die nog stonden worden dan weer terug neergezet. Hier aan de achterkant van de machine komen de pins op een trilvloer terecht. En die voert ze dan naar dit grote wiel. Het wiel tilt de pins een voor een op, brengt ze omhoog. Boven vallen ze uit het wiel en komen ze in een liftje terecht en dat liftje brengt ze dan naar het verzamelrad. Vanuit het liftje vallen de pins het verzamelrad in. Een voor een totdat het rad helemaal vol zit. Dan glijden ze 't distributierek in. En het volle rek zet een nieuwe lading pins klaar op het pindeck...zodat de volgende speler kan beginnen. De bowlingbal wordt aan het begin van de pins gescheiden en gaat dan de andere kant op. Ronddraaiende wielen schieten hem als het ware de ballenbaan in. Aan de zijkant onder de baan lopen rails...en zo kan de bal dan weer terugrollen naar de voorkant. Yes! En via deze S-bocht komt de bal langs 2 draaiende wielen omhoog...	en wordt hij klaargelegd voor de volgende worp. Het cirkeltje is rond. Als het goed is hoort hij binnen 10 seconden weer afgeleverd te worden. Even kijken of dat wel echt zo is. Mooie worp. 1, 2, 3...4, 5, 6...7, 8, 9...10. Perfect. De techniek werkt. Misschien nog heel even kijken hoe het zit met mijn eigen techniek.

Hoe werkt een bowlingbaan?

Als je een bowlingbal hebt gegooid, hoef je niet zelf de kegels overeind te zetten. En de bal komt ook automatisch weer terug naar het begin. Hoe werkt dat eigenlijk? Pascal trekt zijn bowlingschoenen aan en zoekt het uit.

Machine zetten kegels en ballen op hun plek

Prototype... Wat is dat? Stel, je merkt dat veel van je vrienden tegen een probleem aanlopen. Dan krijg je een idee. Daar kun je lekker veel geld mee verdienen! Je gaat meteen aan de slag. Als je ontwerp klaar is, dan is het slim om een prototype maken. Een prototype is een testversie. Daarmee test je of je ontwerp wel goed is. 
Zo kun je de foutjes uit je ontwerp halen, voordat je er miljoenen van gaat laten maken. Je maakt bijvoorbeeld een prototype om te testen of de grootte van je product goed is. Als die niet goed is, pas je je ontwerp aan. Dan maak je weer n prototype. En dat ga je weer testen. Dan ga je iets anders testen. Je gaat kijken of het materiaal waar je de beker van gaat maken, sterk genoeg is. Met een prototype kun je alles testen, waar je meer over wilt weten. Als je dan na heel veel prototypes, en heel veel verbeteringen tevreden bent, dan kun je er heel veel van laten maken in een fabriek. En dankzij al die prototypes is de kans dat je lekker geld gaat verdienen een heel stuk groter!

Wat is een prototype?

Voordat je je product op de markt brengt, is het slim om er een prototype van te maken. Daarmee test je of je ontwerp wel goed is. Zo kun je de foutjes uit je ontwerp halen, voordat je er miljoenen van gaat laten maken.

Een testversie van je product

Een heel pakhuis vol piepschuim. Verpakkingsmaterialen, bakken, kisten, isolatieplaten. Noem het maar op. Het is licht, kan tegen een stootje...het isoleert goed en je kan het ook nog recyclen. Maar hoe maak je piepschuim? En wat heeft dat met popcorn te maken? Piepschuim begint bij deze vloeistof: styreen. Het is een kunststof gemaakt van aardolie. En als je dit in het water giet...dan mengt het dus niet. Integendeel. Er ontstaan, als je gaat roeren...allemaal kleine balletjes. Korreltjes. Kijk maar. Hier, kijk. En dan komt dus het popcornverhaal om de hoek kijken. Als je deze balletjes vervolgens weer opwarmt met hete stoom...zetten ze heel snel uit en zuigen ze zich helemaal vol met lucht. Ze poppen eigenlijk, net als popcorn. Daarom worden deze balletjes ook wel 'airpop' genoemd. Oeh-oeh-oeh! O, dat gaat overstromen.
Haha! Zo'n balletje bestaat uit 98% lucht. Het is dus eigenlijk gewoon gevangen lucht. Die styreenkorrels worden hier kant-en-klaar aangeleverd in dozen.	En vervolgens worden ze twee keer gepopt. Ze worden beetje bij beetje in deze grote stoomketel losgelaten. Vervolgens gaat er heel veel hete lucht doorheen. En dan worden de korreltjes groter. Ze gaan expanderen. Deze kleine korreltjes gaan erin. Zo. En deze komen eruit. De kleine korreltjes worden opgeblazen...tot balletjes die wel 40 of 50 keer zo groot worden. In deze machine worden de balletjes gevormd tot producten. In dit geval zijn dat vloerisolatiedelen. Via doorzichtige buizen worden de balletjes op verschillende plekken een mal in geblazen. Vervolgens blaast de machine er hele hete stoom in. Daardoor zetten de balletjes nog een beetje uit en vormen ze zich naar de mal. Bovendien blijven de balletjes door de druk en de warmte aan elkaar plakken. Airpop. En in dit geval zijn het vloerisolatiedelen. Maar ja, dat kunnen dus net zo goed...kweekbakken, beschermhoezen of garnalenkistjes zijn. Het hangt er maar net van af wat voor mal je in die machine stopt. Het mooie is dus dat dit magazijn voor 98% uit lucht bestaat. Mooie handel, hoor, dat piepschuim.

Hoe wordt piepschuim gemaakt?

Van piepschuim kun je van alles maken. Het is licht, stevig en isoleert. En dat terwijl het eigenlijk gewoon kleine balletjes lucht zijn!

Stevige bolletjes lucht

En uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box. Ja, hallo daar! Dank je wel, goed dat je weer kijkt. We zijn er weer met een hele nieuwe Waarom? Daarom! Een vraag die we in een minuut gaan uitleggen, beantwoorden of oplossen. Bijvoorbeeld: Dit vind ik een hele goede vraag! Waarom groeten we elkaar altijd met drie zoenen? Als je iemand tegenkomt die je kent, dan is het raak: drie zoenen. Ook wel de Brabantse drieklapper genoemd. De etiquettedeskundigen zijn er heel negatief over. Die vinden het onfatsoenlijk. Het zou uit Amerika komen en gedaan worden door jonge mensen die willen laten zien dat ze populair zijn. Die drie zoenen, eerst op de linker wang, dan rechts en dan weer links, is typisch Nederlands. Over de grens doen ze het net weer anders. Belgen kussen EEN keer. Spanjaarden twee keer en Fransen kussen, afhankelijk van de regio twee, drie of zelfs vier keer. En Duitsers kussen liever helemaal niet. Die schudden liever de hand. Dat doen wij ook, maar dan bij mensen die we voor het eerst ontmoeten. Die geef je netjes je rechterhand. Maar ook dat doen ze anders in het buitenland. Japanners buigen bijvoorbeeld liever. Handen aanraken is onbeleefd een kussen kan daar al helemaal niet. In India zeggen ze namaste en in Indonesië kan je ruzie krijgen als je iemand met links de hand schudt. Gesluierde vrouwen mag je helemaal niet aanraken. In Fiji, superleuk, wordt er geneusd in plaats van gekust. Dat neuzen is geen gewoonte van de Inuit. De Inuit de groeten elkaar bij voorkeur helemaal niet. als je niet wilt zoenen, heb ik nog wel een tip: Zeg gewoon dat je een beetje een verkoudheidje hebt of nog beter: een opkomende koortslip. Werkt prima. Dat was hem alweer. Tot de volgende Waarom? Daarom!

Waarom begroet je iemand met drie zoenen?

In Nederland begroeten we elkaar met drie zoenen. Typisch Nederlands, want in het buitenland doen ze dat vaak anders: daar kussen mensen elkaar meestal 1 of 2 keer. Of ze kussen helemaal niet: buigen of neuzen kan natuurlijk ook!

Typisch Nederlands

Hoi. Ik ben Diana en ik heb een vraag. Wat is het verschil tussen een meteoor en een komeet? Dat is een hele goeie, sterrenkundige vraag. En om die vraag te beantwoorden, ben ik in de sterrenwacht Sonnenborgh in Utrecht. Dit is ons zonnestelsel. Hier heb je de aarde, de maan, de zon, alle planeten. Maar naast dit zweeft er nog veel meer in het heelal, zoals kometen en meteoren. Maar Felix, om te beginnen, wat zijn dat? Laten we beginnen met een komeet, want die kunnen we hier ook zien. Helemaal aan de buitenkant zit een hemellichaam dat de naam komeet heeft. Dat is heel bijzonder, want die is heel anders dan planeten. Deze is gemaakt van ijs. Oke. Daar zijn er ontzettend veel van. Die draaien ook allemaal hun banen rond de zon. Maar heel af en toe veranderen ze van baan en komen ze dichter bij de zon. Dan begint-ie... Te smelten. Ja, want hij is van ijs. En dan komt die typische staart, wat stof en gas is...wat is losgelaten van de komeet, dat komt er dan uit. Dat stof komt dus van die komeetkern af. Samen met die komeet gaat dat ook rondjes draaien rond die zon. Ja. En nu kan 't zo zijn dat de aarde af en toe door die stofbaan heen gaat. Ja.Dan komen die stofjes in onze dampkring terecht. En dat noemen we vallende sterren, oftewel meteoren. Oke, maar deze komen ook op aarde terecht? Nee. O. Dat zijn andere dingen: meteorieten. Ik heb hier een kleine meteoriet. Maar hij is veel te groot voor het stof dat we in onze komeet zagen. Die komen dus van een andere plek in het zonnestelsel. Waar komen die vandaan? Dit is onze aarde. Met de maan. En daar zien we Jupiter, de planeet Mars. En daartussenin zit de planetoidengordel. Dat zijn allemaal kleinere planeetjes. Die botsen ook met elkaar en die produceren ook stof en kleine brokstukken. En die kunnen ook in de dampkring van de atmosfeer van onze aarde komen. En dan kun je meteorieten krijgen. En wat is dit dan? Geen meteoriet, toch? Jazeker wel. Dit is een ijzeren meteoriet. Echt een hele grote. En deze is wel 115 kilo. Zo! En die komen dus ook voor. Ze kunnen zelfs nog veel groter zijn. We weten dat 65 miljoen jaar geleden de dinosaurussen ineens verdwenen. En er zijn sterke aanwijzingen dat dat door een grote meteorietinslag kwam. Oke. Dat is heel erg zeldzaam. Dat komt niet vaak voor. De laatste hele grote die we meegemaakt hebben, was bij het Russische stadje Tsjeljabinsk. Dat was een hele grote meteoriet. Dus, kort samengevat: Meteoren kunnen van twee plaatsen vandaan komen: Van een komeet, met een staart van stof. Zodra dat stof in de dampkring van de aarde terechtkomt...wordt het een meteoor, een vallende ster. En hier kunnen ook meteoren vandaan komen, van de planetoiden, de kleine planeetjes. En zodra die in de dampkring terechtkomen, is het ook een vallende ster. Alleen DAN kan er een stuk gesteente vrijkomen. En DAT is een meteoriet.

Wat is het verschil tussen een komeet en een meteoor?

Een komeet herken je aan zijn witte staart van stof en gas. Een meteoor kan afkomstig zijn uit een komeet en wordt pas zichtbaar als hij door de dampkring suist: een vallende ster.

Hemellichamen van ijs en stof

Doelgroep....wat is dat? Stel, je hebt 4 paarse inktvissen, en die wil je verkopen aan je vrienden. Want dan kun je lekker geld verdienen! Maar niemand wil ze. Waarschijnlijk is dit niet de doelgroep voor paarse inktvissen. Een doelgroep is een groep mensen die jouw product of dienst waarschijnlijk wel wil hebben. Voor hen is het bedoeld. Maar hoe weet je nu wat je je vrienden kunt verkopen? Je gaat een onderzoekje doen. Veel van je vrienden blijken van kaas te houden. Die zou je deze kaasschaaf kunnen verkopen! Er zijn vrienden die naar een feestje moeten. De doelgroep voor een cadeautje dus. En je hebt een vriend met slechte ogen. Die kun je vast een brilletje slijten. Maar je hebt nog veel meer brillen... die wil je ook graag verkopen. Waar is de rest van die doelgroep? Je weet het al! Je gaat naar het bejaardentehuis...want oude mensen hebben slechte ogen. En daar kun je dus reclame gaan maken. Het is ook handig om te weten hoe veel geld je doelgroep te besteden heeft want anders verkoop je ook niet veel. Dus...als je goed weet wie je doelgroep is, kan je slimmer verkopen, en dus meer!

Wat is een doelgroep?

Als je iets wil verkopen, moet je eerst weten wie er op jouw product zit te wachten: je doelgroep. Als je een duidelijke doelgroep hebt, kun je veel meer verkopen!

Mensen die jouw product willen hebben

Ze zijn dood. Maar ze zijn zo mooi opgezet dat ze wel levend lijken. De houding, de blik, de vorm. Het klopt allemaal. Maar dieren opzetten, hoe doe je dat? Dit is de werkplaats van Sophie Kiela. Zij is dierenopzetter, oftewel preparateur. Een bijzonder vak want daar zijn er niet zo veel van in Nederland. Zij prepareert dieren voor musea.
Maar ook voor andere dierenliefhebbers. Hallo, Sophie. Hallo!	Wie is de patiënt van vandaag? Dit is een amazonepapegaai. En die gaan we opzetten? Ja. Wat is het eerste wat je doet als er een dier binnenkomt? We halen de inhoud, al het vlees en de botten, eruit. En de huid gaan wij dan bewerken. De buik van de vogel wordt opengesneden...en de huid wordt heel voorzichtig van de ingewanden gescheiden. Het bottenpakket wordt bewaard omdat de vorm van het lijfje straks precies nagemaakt wordt. Dan gaan we hem schoonmaken, die huid. Er zit altijd wel vet en restjes op de huid. Die maken we schoon met 'n speciale machine. En daarna gaan we hem looien. Looien wil zeggen dat we er leer van gaan maken. En dat looien zorgt ervoor dat de veren niet uit z'n huid vallen. En dat laten we vervolgens 30 minuten zitten. Dan gaan we hem wassen in een speciaal badje. Daarmee wordt hij schoon en we behandelen hem tegen insecten. Daarna gaan we hem drogen. Daar hebben wij een speciale droogtrommel voor. Daar komt hij helemaal droog uit. Dan moeten we nog een lijfje gaan maken. Het lijfje maken we van houtwol en touw. Het lijf wat eruit is gekomen, maken we exact na. Dat moet er weer in terug. Dan gaan de huid over die mal heen. We zetten ijzerdraden in de poten, in de vleugels en in de nek. En dan gaan we hem weer helemaal mooi maken. We zetten hem in de juiste positie, de vleugels en de poten. Dat gaan we positioneren. En dan gaan we de veren goed leggen. We hebben voor iedere diersoort ieder z'n eigen oogkleur en -maat. En dan gaat het nep-oog, het acryl-oog of het glazen oog...gaat dan terug in het hoofd. Wat ben je nu aan het doen dan? Touwtjes eromheen om de veren nog een beetje plat te drukken. Ik vind het ongelooflijk. Net nog zo dood als een pier...en nu zo fris als een hoentje, of, dit is een papegaai. Ja. Geen kaketoe? Nee, geen kaketoe. Het is een soort toveren wat je doet. Ja. Dat is het leuke van het vak, om dieren weer tot leven te wekken. Hij vliegt zo weg. Dat is de bedoeling.

Hoe wordt een vogel opgezet?

Je komt ze wel eens tegen in musea: opgezette vogels, herten of egels. Maar dat zijn niet zomaar dode dieren die daar zijn neergezet. Een dier opzetten is veel werk en begint met verwijderen van alle organen en botten.

Dood, maar toch levensecht

En uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box! Hee, hee, hallo daar!	 Ja hoor, daar zijn we weer met een hele nieuwe Waarom? Daarom! Deze vragen zijn in EEN minuut uit te leggen of op te lossen. En... de vraag van vandaag... Nou, inderdaad ja: Waarom willen mensen altijd zo graag bruin zijn? Op een warme zomerdag is bakken en braden in de zon DE nationale sport. Maar waarom eigenlijk? Vroeger was wit zijn juist in. Het was een teken van rijkdom. Als je wit was, hoefde je in ieder geval niet buiten op het land te werken met de 'lagere klasse'. Dat begon te veranderen toen de lagere klasse in fabrieken ging werken. Want wie in de fabriek werkte bleef wit en daardoor was wit opeens een stuk minder chic! Wel of niet chic, dokters kwamen erachter dat het zonnetje hielp tegen allerlei kwalen. Maar zonnebaden werd pas echt een trend dankzij deze dame: Coco Chanel, DE modekoningin uit Parijs. Coco kwam in de jaren 20 per ongeluk een keertje te bruin terug van een bezoekje aan Cannes. Veel chique dames keken tegen haar op en gingen haar nadoen.	Bruin zijn was nu opeens chic. Het betekende dat je je bijvoorbeeld een vakantie naar een zonnige bestemming kan veroorloven. Dat wil natuurlijk iedereen wel. Vanaf de jaren 70 werd dankzij goedkope vakanties naar zonnige stranden...bruin zijn bereikbaar voor iedereen. En dankzij zelf-bruinende crèmes en de zonnebank was iedereen het hele jaar door hartstikke bruin. Doktoren weten nu dat bruin worden helemaal niet zo gezond is. 50.000 tot 60.000 mensen per jaar krijgen huidkanker. En of je nu donker bent of niet iedereen moet zich insmeren...want bakken in de zon is NOOIT gezond. Trouwens, van bruin worden, krijg je ook veel eerder rimpels...en al helemaal als je je niet insmeert. En of dat nou zo chic is, weet ik ook niet. Dat was hem weer! Tot de volgende Waarom? Daarom!

Waarom willen mensen graag bruin worden?

In de zomer wil iedereen graag een lekker bruin kleurtje. Maar waarom eigenlijk? Iedereen weet toch dat te lang in de zon zitten helemaal niet goed voor je is?

Zonnebaden werd hip dankzij Coco Chanel

Hallo. Ik ben Anne en ik wil graag weten hoe een vis ademhaalt. Ja, hoe wij mensen ademhalen, dat is simpel. We ademen lucht in via de mond of de neus. Dat gaat naar onze longen. Die halen de zuurstof uit de ingeademde lucht...en via ons bloed wordt dat over ons hele lichaam verspreid. En zo kan het lichaam zijn werk blijven doen. We staan bij de Noordzee. Daarin zwemmen vissen, maar hoe halen die adem? En hoe komen ze aan zuurstof? Het antwoord op die vraag vinden we daar, bij een groot zeeaquarium in Scheveningen. Net als de mens heeft een vis zuurstof nodig om te leven. Die zuurstof moeten ze uit 't water halen want daar zwemmen ze in. Die zuurstof komt in het water door licht dat schijnt op planten...in oceanen, zeeën en rivieren. Bijvoorbeeld op algen of zeewier. Water haalt trouwens ook zuurstof uit de lucht. De zuurstof moet dus uit het water gefilterd worden. Een vis heeft geen longen om dat te doen, maar kieuwen. Water stroomt in de bek van de vis, langs de kieuwen. Daar wordt de zuurstof uit het water gefilterd en komt het in het bloed van de vis. Door de kieuwopeningen stroomt het zuurstofarme water weer uit de vis. Dat gaat eigenlijk de hele tijd zo door. Kieuwen zijn heel kwetsbaar, daarom worden ze beschermd door een kieuwplaat. Die kun je hier goed zien. Eigenlijk zitten de daadwerkelijke kieuwen daarachter. Maar bij de haai, ook een vis, zijn die kieuwen veel groter! Dat komt omdat het lichaam van de haai veel groter is dan het lijfje van het visje. Om genoeg zuurstof uit het water te filteren...heeft-ie dus ook grotere kieuwen nodig. Bij het zeepaardje werkt het precies zo! En daar zitten z'n kieuwen, achter de oren. Maar de kieuwopeningen zitten niet altijd aan de zijkant van de kop. Bij deze roggen zitten de kieuwopeningen aan de onderkant... van het lijf en aan de bovenkant, achter de ogen. Dat komt omdat roggen vaak met hun mond of de onderste kieuwopeningen op de bodem liggen. Als ze dan zouden ademhalen, kan er zand in de kieuwen komen. Door de bovenste kieuwopeningen te gebruiken, kunnen ze toch op de grond liggen en ademhalen. Slim! Joris jij bent visexpert. Vissen halen zuurstof uit het water met hun kieuwen, maar hoe komt de zuurstof in het bloed terecht? Kijk, als ik de kieuwdeksel opzij druk, zie je hier de kieuwbogen. Die lopen helemaal zo rond, in een klein boogje. En ik zie allemaal rode draadjes? Wat zijn dat? Dat zijn de kieuwplaatjes. Daar kan hij zuurstof mee uit het water halen. Het water stroomt erlangs en dan hij het zuurstof uit het water in zijn bloed halen. Hoe komt het dat het zo rood is? Omdat er heel veel bloed doorheen stroomt. Er zitten kleine bloedvaatjes in met kleine gaatjes zodat het zuurstof er goed doorheen kan.	Daar kan hij 't zuurstof goed mee opnemen. Eigenlijk zie je het bloed van de vis? Een soort van bloed, ja. Je ziet bij vissen ook de hele tijd die mond open en dicht gaan. Waarom doen ze dat? Dat is om adem te halen. Hij zuigt water in z'n mond en dan gaat dat langs de kieuwen om 't zuurstof eruit te halen. Maar niet alle vissen kunnen water zo opzuigen. Sommige vissen moeten met de mond open rondzwemmen, zodat er water langs de kieuwen stroomt.
Maar goed dat wij dat niet hoeven te doen. Dat zou er gek uitzien.

Hoe ademen vissen?

Net als mensen hebben vissen zuurstof nodig om te leven. Maar ze halen geen adem door hun mond, zoals wij. Daar hebben ze kieuwen voor.

Met hun kieuwen halen ze zuurstof uit het water

Product of dienst? Wat is een product? En wat is een dienst? Stel, je hebt zin om eens lekker geld te verdienen...dus je begint een bedrijf. Maar...in wat?
Je kunt spullen verkopen. Eten bijvoorbeeld. Of kaasschaven. Of vliegtuigen. Als je spullen verkoopt, dan verkoop je een product. Maar, je kunt ook iets verkopen dat je goed kunt. Kun je goed pakketjes bezorgen, is muurtjes metselen je ding, of honden uitlaten, dan kun je dat ook verkopen. Als je verkoopt, wat je goed kunt, 
dan verkoop je een dienst. Van een product moet je een voorraadje hebben. Van een dienst hoeft dat niet. 
Een dienst kun je niet bewaren. Maar...als jij de dienst niet kunt leveren, dan komt er ook geen geld in het laatje. Dus aan het verkopen van een product zitten voor- en nadelen, net als aan het verkopen van een dienst. Een fietsenmaker 
verkoopt producten: fietsen. En een dienst: het repareren van je fiets. Dus kun je niet kiezen of je een product wilt verkopen of een dienst... dan kun je altijd nog fietsenmaker worden!

Wat is het verschil tussen een product en een dienst?

Er zijn bedrijven die spullen verkopen, zoals kaasschaven. Dat noem je producten. En er zijn bedrijven die tegen betaling een muur voor je metselen. Dat noem je diensten.

Je kan spullen verkopen of iets wat je goed kan

Winst? Wat is winst? Stel, het is een hete dag en je hebt dorst. Net als je vrienden. Dorst! Dorst! Dorst! Dit is een kans om geld te verdienen. Ti-tjing! Je koopt een fles siroop voor 1,50 euro...en tien plastic bekertjes voor 50 cent. In de keuken pak je een kan kraanwater, dat betalen je ouders. De kosten om de limo te maken zijn dus 2 euro. Lekker goedkoop! Je vraagt 1 euro per bekertje, dat is lekker veel! He he! Het loopt als een malle! Je verkoopt helemaal uit, alle tien de bekertjes! Tien bekertjes verkocht, dat is 10 euro in de pocket! Is dat nu je winst? Nee. Wat je binnenkrijgt, heet omzet. Om je winst te berekenen trek je de kosten daar vanaf. Dus: Een omzet van 10 euro.	Min de kosten van 2 euro. Dat is 8 euro winst! Best lekker verdiend! Hoera! Een echte winkel doet ongeveer hetzelfde. Maar die heeft meer kosten: een gebouw. Personeel. Transport. En nog veel meer dat ook allemaal betaald moet worden. Daar heb jij gelukkig nog geen last van. Hoera! Een ding is altijd hetzelfde: Je omzet min je kosten, dat is je winst!

Wat is winst?

Als je 10 bekertjes limonade verkoopt voor 1 euro heb je aan het einde van de dag 10 euro verdiend. Toch? Nee, je moet er eerst de kosten voor de siroop en bekertjes aftrekken. Wat overblijft is je winst.

Omzet min kosten

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos