Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Ja, het bijzondere is dat ze hier in de studio een van de allereerste synthesizers hebben. Dit is hem. De modulaire synthesizer. Het apparaat waar de eerste elektronische componisten mee begonnen te experimenteren waardoor de elektronische muziek als het ware werd geboren. Ja, eigenlijk was het apparaat helemaal niet bedoeld om muziek mee te maken. Het was een hulpmiddeltje in radiostudio's om de apparatuur mee te testen. Met deze oscillator kon je een elektronische toon maken. De zogenaamde sinustoon. Tom, hoe klinkt dat? Eh, we hebben hier een aantal verschillende oscillatoren. Een oscillator is eigenlijk een moeilijk woord voor een toonmachine. Of een toonmaker. O ja. De bovenste maakt bijvoorbeeld deze toon. Ik kan er eentje aan toevoegen. Ja, ja. En dat klinkt bijvoorbeeld zo. Als ik hem in toonhoogte zou veranderen, krijg je dit. O. En deze kan ik ook veranderen, maar dan in stapjes. Best wel weird. En op die manier kun je een aantal verschillende tonen bij elkaar leggen. En dat is eigenlijk de basis van het muziek maken op deze apparatuur. Je hebt dus een toon uit een toonapparaat die je vervolgens kunt vervormen met al die andere apparaten die eromheen staan. Dat noem je modules, vandaar ook de term modulaire synthesizer. Maar goed, het is wel echt een soort elektronisch beest dat getemd moet worden. Dus je moet wel weten wat je doet. Ja, dat klopt. Het leuke is wel dat alles wat je durft te bedenken je dus ook echt kan maken. Laat maar horen. Kunnen we samen een beetje…? Jazeker. Vet. O, dit klinkt wel lekker. Lekker, hè? Ja, dit is zo tof om te doen. Kijk, bij een gitaar of een piano weet je wel ongeveer welke klank je gaat krijgen. Maar hierbij is het een grote zoektocht. Daardoor ook elke keer weer een verrassing. We gaan nog even door. Let's go!

Hoe is de synthesizer ontstaan?

Programmalogo's

Een synthesizer is een elektronisch muziekinstrument. Het is begonnen als een apparaat waarmee apparatuur getest kon worden in radiostudio’s. Zo’n apparaat maakte een toon. Om er muziek mee te maken, kan je die toon vervolgens vervormen.

Een instrument om een elektronische toon mee te maken

Klas 1/2/3

Iedereen leest of kijkt wel eens naar het nieuws. Maar sinds de komst van AI (artificiële intelligentie) kun je ook via apps zoals ChatGPT het nieuws vinden.  Maar is dat eigenlijk wel te vertrouwen?

Het Klokhuis over AI.
In deze uitlegvideo’s gaan Klokhuis-presentatoren op zoek naar antwoorden op vragen die te maken hebben met het dagelijks gebruik van AI, zoals bijvoorbeeld: Mag AI jouw gezicht gebruiken? En kun je ChatGPT het nieuws vragen? Deze serie is niet alleen leerzaam voor kinderen, maar ook een aanrader voor ouders en leerkrachten die zich graag zich in deze materie willen verdiepen.

Kun je ChatGPT het nieuws vragen? | Het Klokhuis over AI #1

Iedereen leest of kijkt wel eens naar het nieuws. Maar sinds de komst van AI (artificiële intelligentie) kun je ook via apps zoals ChatGPT het nieuws vinden.  Maar is dat eigenlijk wel te vertrouwen?

Het Klokhuis over AI #1

Kun je ChatGPT het nieuws vragen?

Oma Ria heeft heel veel kleding die ze zelf maakt en die iets vertelt over verschillende bevolkingsgroepen. Deze outfit heet een koto en ik ben nu een kotomisi. Een koto wordt door Afro-Surinaamse mensen uit de stad gedragen. Dit is een outfit uit het Caribisch gebied. Dit wordt bijvoorbeeld gedragen door mensen van Curacao. Dit is inheemse kleding. Deze outfit komt van de oorspronkelijke bewoners van Suriname. De pangi wordt gedragen door de marrons. Dat zijn de Afro-Surinamers die uit het binnenland komen. Op sommige koto’s staat een boodschap zoals deze. Hier zie je de gebroken ketenen: Keti Koti. Oma Ria, waarom vindt u het nou zo belangrijk dat kinderen leren over deze kleding? Nou, ik vind het heel belangrijk dat ze weten waar ze vandaan komen en dat ze weten over vroeger, wat er in de slaventijd gebeurd is en dat ze kunnen vertellen aan anderen. Weet je. Want als je je cultuur kent, vind ik dat je steviger staat in je schoenen en dan kan je meepraten, weet je. Ik zie het ook bij de meisjes. Je ziet in ze dat het leeft in hen, want ze kennen het.

Presentator Thirsa bij oma Ria

Oma Ria maakt zelf prachtige kleding die verhalen vertelt over Surinaamse culturen. Ze leert kinderen over de koto, pangi en andere outfits, zodat ze hun afkomst kennen en trots kunnen zijn op hun geschiedenis.

Een koto, pangi of andere traditionele kleding

Wat draag je bij Keti Koti?

Nederland heeft al heel lang een sterke band met Suriname en het Caribisch gebied. Maar het begin van die relatie was niet bepaald positief. Dit is het slavernijmonument. Daarachter zie je tot slaaf gemaakte mensen die aan elkaar vastgeketend zijn en hiervoor iemand die vrij is zonder ketenen. Keti Koti betekent in de Surinaamse taal Sranantongo gebroken ketenen. En Keti Koti is de dag waarop we slavernij herdenken en vieren dat die is afgeschaft. Maar wat is slavernij? Slavernij betekent dat de ene mens eigendom is van de ander. En tijdens de slavernij werden mensen gekocht en verkocht op een markt alsof ze spullen waren in plaats van mensen. De eigenaar vond dan: “Ik heb jou gekocht, jij bent van mij en je moet alles doen wat ik zeg.” Maar waarom deden mensen dat? In de zeventiende eeuw werden Nederlanders de baas in landen hier ver vandaan, zoals Indonesië, Curacao en Suriname. Deze landen werden meestal veroverd om er geld mee te verdienen. Dat noem je kolonialisme. Nederlanders wilden goedkope werkkrachten om koffie, cacao, suiker en katoen te verbouwen. Ze kochten daarvoor mensen, vooral zwarte mensen uit Afrika, die ze met schepen vervoerden naar de kolonien. Deze mensen werden gedwongen om te leven en werken op een plek die ze niet kenden. Zonder familie en onder de vreselijkste omstandigheden. Deze tot slaaf gemaakte mensen kregen zware lijfstraffen, soms zelfs met een zweep. Kijk, deze voetboei komt uit Curacao en werd daar ook gebruikt om mensen te straffen of om te voorkomen dat ze zouden vluchten. In totaal werden er door Nederland zo'n 600.000 mensen tot slaaf gemaakt en naar Noord, Midden en Zuid-Amerika gebracht. Daarmee behoorde Nederland tot de top vijf grootste slavenhandelaren van Europa.

Presentator Thirsa bij slavernijmonument

Slavernij speelde een grote rol in het koloniale tijdperk met Nederland in de hoofdrol. In totaal werden door Nederland zo'n 600.000 mensen tot slaaf gemaakt en naar Amerika gebracht vanuit de koloniën.

Mensen kopen en verkopen als spullen

Wat is slavernij?

Ja, zo'n modulaire synthesizer is natuurlijk fantastisch voor in de studio. Maar wat als je dit gigantische apparaat wil gebruiken als muziekinstrument bij een optreden? Dat is gewoon niet te doen. Vandaar dat er geprobeerd werd om de modulaire synthesizer in een doosje te stoppen. Hier in de andere studio kun je de ontwikkeling van de synthesizer zien. Alle originele apparaten zijn hier verzameld. Dit was de eerste min of meer draagbare versie van de synthesizer. Begin jaren 70 gingen de eerste elektronische bands hiermee aan de slag. Emerson, Lake and Palmer bijvoorbeeld. Dat klonk dan ongeveer zo. De opvolger daarvan was dit apparaat. En ik denk dat je het geluid hiervan wel iets beter zou herkennen. Van een van de bekendste intro's ooit. Thriller, van Michael Jackson. Uiteindelijk was dit de uitkomst, de Minimoog. Dus die hele muur van modules werd in dit kleine apparaatje gestopt. En de Minimoog is echt gebruikt voor veel verschillende muzieksoorten. Van disco, Donna Summer bijvoorbeeld met I Feel Love, tot aan de eerste 100 procent elektronische muziek van Kraftwerk. Wat weer gezien kan worden als de voorloper van de house. Het nadeel was wel dat er nog steeds maar een toon gespeeld kon worden. Ze waren monofoon zoals dat heet. Totdat de Japanners op de markt kwamen met synthesizers die meerdere tonen tegelijkertijd konden spelen. Polyfoon noem je dat. Dan kon je een akkoord maken. Hoor maar. En toen eenmaal het computergeheugen werd uitgevonden, werd het nog een stukje makkelijker. Dan hoefde je niet meer elke toon zelf te maken, met al die knopjes en schuifjes. Er zaten een aantal presets tussen, ingeblikte tonen die je met een druk op de knop aan kon zetten. Even checken. Dit bijvoorbeeld, een orgel. Er zaten dus ook al bestaande instrumenten tussen. Een harp. En ja, dat kwam dan dus allemaal uit het keyboard. Ja, inmiddels maakt het eigenlijk niet meer zo heel veel uit waar je bent. Je hebt namelijk overal alle geluiden binnen handbereik. Digitaal, via je laptop. En dus kun je overal, zelfs vanuit je luie bank of de keukentafel een concert componeren, of misschien zelfs een eigen wereldhit maken.

Hoe is de synthesizer ontwikkeld door de jaren heen?

Een synthesizer is een elektronisch muziekinstrument. De eerste synthesizers waren erg groot en konden alleen in een studio gebruikt worden. Vanaf de jaren 70 werden ze kleiner en draagbaarder. Eerst kon er maar één toon tegelijk gespeeld worden, daarna werden akkoorden ook mogelijk.

Van gigantisch apparaat tot digitaal

Dansen in het water. Op z'n kop, een spagaat boven het water, salto's. Allemaal op de maat van de muziek en tegelijkertijd met de rest. Ik heb het over synchroonzwemmen. Vandaag dompel ik me letterlijk en figuurlijk onder in deze bijzondere sport. Synchroon betekent gelijk. Dus synchroonzwemmen betekent letterlijk gelijk zwemmen. Gelijk met de muziek en ook gelijk met de andere zwemmers. Een combinatie van acrobatiek, turnen, dansen en zwemmen. En hier in Hoofddorp traint een van de beste teams van Nederland. Patronen, klein. Kom op. Bij synchroonzwemmen leer je allerlei bewegingen en figuren. Die worden achter elkaar verwerkt in een lange choreografie. Dus een reeks bewegingen achter elkaar. Het is een soort dansvoorstelling in het water waarbij de hele groep door het bad beweegt. Tijdens een wedstrijd wordt de choreografie beoordeeld door een jury.

Wat is synchroonzwemmen?

Synchroonzwemmen is een soort dansvoorstelling in het water. De hele groep beweegt tegelijkertijd door het zwembad. Het is een combinatie van acrobatiek, turnen, dansen en zwemmen.

Samen tegelijk dansen in het water op de maat van de muziek

Tijdens de slavernij mochten mensen eigenlijk geen mens zijn. Van hun eigenaren mochten ze bijna niks. Hun eigen taal niet spreken, hun eigen kleding niet dragen en soms zelfs hun eigen naam niet houden. En ze moesten heel veel werken. Maar ondanks dat het gevaarlijk was, hebben tot slaaf gemaakte mensen zich altijd verzet. Je verzetten betekent dat je iets niet zomaar accepteert, dat je besluit niet te gehoorzamen en voor jezelf en anderen op te komen. Dat deden mensen bijvoorbeeld door zich uit te spreken, te vechten of te vluchten. Als mijn voorouders niet voor mijn vrijheid hadden gevochten voor onze vrijheid hadden gevochten, zouden we hier vandaag niet kunnen staan met de dingen die wij nu hebben. Ik zou dan niet naar school kunnen gaan. Mensen zouden niet normaal naar me kunnen kijken. Ik zou geen vrijheid hebben. Het duurde bijna 250 jaar totdat Nederland in 1863 de slavernij officieel afschafte als een van de laatste landen ter wereld. Maar toen de mensen in Suriname bevrijd waren, moesten ze nog tien jaar doorwerken. Daarom zien de meeste mensen 1873 als het jaar waarop de slavernij echt werd afgeschaft.

Thirsa in het slavernijmuseum

Nederland was het laatste land waar de slavernij werd afgeschaft. Toen de afschaffing in 1863 plaatsvond, moesten de tot slaaf gemaakten nog 10 jaar doorwerken.

Nederland was het laatste land

Wanneer werd de slavernij afgeschaft?

Vandaag mag ik een dagje meelopen met de burgemeester van de gemeente Leiderdorp. Superleuk natuurlijk. Maar wat is een burgemeester en wat doet-ie eigenlijk precies? Goeiedag. Werk ze. Dank je wel. Hee. Goeiedag Tjarda. Hee Pascal. U bent dus de burgemeester. Zeker. Welkom in de gemeente Leiderdorp. Dank je. Een bijzonder beroep lijkt me. Je bent ook nog eens een bijna blinde burgemeester. Ja. Ik zie bijna niks meer. Ik kijk met de zijkant van m'n ogen. Daarom kijk ik je niet aan. Op die manier zie ik nog het meest. Oké. Als burgemeester ben je eigenlijk de baas toch? Van deze gemeente? Was het maar zo'n feest! Nee, ik ben voor een heleboel dingen verantwoordelijk en ik heb veel taken. Zo ben ik vanavond de voorzitter van de gemeenteraadsvergadering. Wil je misschien meekijken? Superleuk, is goed. Top. Ik ga me even voorbereiden. Is goed, zet hem op. Tot zo. Ja. Vanuit Den Haag maakt de regering wetten en regels voor ons hele land. Waar wij ons allemaal aan moeten houden. Maar ze beslissen niet over de plaatselijke dingen in jouw woonplaats. Zoals waar nieuwe fietspaden moeten komen, of een skatepark. Daarover beslist de gemeenteraad. Dat gebeurt tijdens vergaderingen, hier in de raadszaal. Ze zijn al druk aan het voorbereiden. Tijdens zo'n raadsvergadering heeft iedereen een vaste plek. En kijk, daar in het midden zit de burgemeester. Goedenavond, dames en heren. Bij deze open ik de vergadering. De burgemeester zorgt er als voorzitter voor dat de vergadering goed verloopt. En als er iets wordt besloten, slaat ze met de voorzittershamer op de tafel en zet ze een handtekening onder het besluit. Nummer 13, 16, 17, 19, 20, dat is het. Die zijn bij deze afgehamerd. Naast de burgemeester zit de raadsgriffier. De griffier geeft advies, maar plant ook de vergaderingen en zorgt ervoor dat alle belangrijke informatie bij zo'n vergadering aanwezig is. Naast de burgemeester en de griffier zitten de leden van de gemeenteraad. Zij worden gekozen door de burgers. Dank u wel, voorzitter. De gemeenteraad neemt uiteindelijk de belangrijke beslissingen en is daarmee dus min of meer 'de baas' van de gemeente. En dat drietal hier voor ons, dat zijn de wethouders van de gemeente. De wethouders en de burgemeester voeren samen de beslissingen van de gemeenteraad uit. Zo heeft de burgemeester dus meerdere taken en rollen. Hoi. Hai. Goeiedag. Siebe, aangenaam. We zijn nu dus bij de politie. Wat doen jullie hier dan? Ja, de burgemeester en de politie hebben vaak contact met elkaar. Over alles wat te maken heeft met veiligheid. Maar ook bijvoorbeeld over evenementen waar veel mensen bij samenkomen. En wat is jouw rol dan? Als die mensen samenkomen en ze zijn rustig, is er geen probleem. Maar als ze onrust veroorzaken, is dat niet fijn voor de rest. Dan heb ik contact met de politie en dan maak ik een besluit: We gaan ingrijpen of niet. Top, ik laat jullie lekker. Zet hem op. Helemaal goed. Zullen wij even gaan zitten? Is goed. De burgemeester is dus voorzitter van de gemeenteraad en verantwoordelijk voor de veiligheid van de gemeente. Soms best wel zware kost, dus gelukkig mag de burgemeester ook feestelijke dingen doen. Zoals bepaalde evenementen officieel openen. Deze sponsorloop bijvoorbeeld van een basisschool in Leiderdorp. Hallo allemaal! Hee! Wat superleuk dat ik erbij mag zijn met jullie vandaag. Jullie gaan heel hard je best doen, he? Ja! 3, 2, 1, start! Go, go, go! Lang zal ze leven! Ja, iets anders feestelijks wat de burgemeester mag doen is lintjes uitreiken namens de koning. Die krijg je alleen maar als je iets heel bijzonders hebt gedaan voor de samenleving. En het gaat beginnen. Mevrouw Hospers. Het heeft zijne majesteit, Koning Willem-Alexander behaagd u te benoemen tot lid in de Orde van Oranje-Nassau.

Wat doet een burgemeester?

De burgemeester is de voorzitter van de gemeenteraad. Samen beslissen ze over plaatselijke dingen in de gemeente, bijvoorbeeld waar er een nieuw fietspad moet komen. Ook is de burgemeester verantwoordelijk voor de veiligheid in de gemeente. Daarnaast doet een burgemeester feestelijke dingen, zoals evenementen officieel openen of lintjes uitreiken.

Verantwoordelijk voor de veiligheid in de gemeente en voorzitter van de gemeenteraad

Nou is kou heel handig te gebruiken voor verschillende toepassingen. Koelen, vriezen, dingen bewaren. Maar waar haal je die kou vandaan? Het leuke is dat je kou als het ware kunt opslaan in een vloeistof. Hoe gaat dat? We kunnen de gewone lucht om ons heen zo afkoelen dat het een vloeistof wordt. En dat gebeurt in enorme koeltorens. Door het koelen kun je verschillende gassen uit de lucht vloeibaar maken. Zuurstof, argon, stikstof, noem maar op. En een hele handige is stikstof, omdat er heel veel van in de lucht zit. Stikstof wordt vloeibaar bij -196 graden. Het is een heleboel kou in een potje. Wow! Moet je kijken, joh. Zo ziet dat er dus uit. Vloeibare stikstof. -196 graden moet je al die damp zien wat zo vrijkomt. Voor dat stikstof is die bodem namelijk een soort gloeiendhete plaat is. Het verdampt meteen. Met die vloeibare stikstof kun je wel heel veel handige dingen doen. Je kunt er bijvoorbeeld iets heel snel mee bevriezen. “shock freezen” heet dat. Zoals deze roos. Binnen no time staan de moleculen in de roos stil. Wow! Ja, en dan wordt hij dus gewoon zo hard. Het knispert zelfs. En dan kun je dus gewoon zo fijnknijpen. Dat is toch bizar? “shock freezen” wordt veel gebruikt in de voedingsindustrie. Bijvoorbeeld bij het invriezen van garnalen. Met vloeibare stikstof worden de garnalen binnen een halve minuut bevroren. Zo blijven de garnalen mooi en kun je ze veel langer bewaren. Vloeibaar stikstof wordt ook gebruikt om dingen onder druk te zetten. Kijk, zodra het vloeibare stikstof warm wordt, dan beginnen die bijna stilstaande moleculen namelijk weer te bewegen en dus meer ruimte in te nemen. Kijk! Het ballonnetje, dat groeit gewoon. Een druppeltje stikstof wordt 700 keer zo groot bij kamertemperatuur. Dat gaat denk ik wel echt knallen, zo. En dat is heel handig om bijvoorbeeld slappe petflessen stevig te maken. Let op. Dan wordt er gewoon een heel klein druppeltje stikstof bij de melk of de sinaasappelsap gegoten. Dan draai je de dop erop en dan wordt die fles gewoon in één keer een stuk steviger, zie je dat? En dan kun je er gewoon zo mee slaan. Maar dit moet je thuis niet doen, want als je iets te veel stikstof erin giet. Dan heb je gewoon meteen een hele ontploffing van je fles.

Janouk met een bevroren roos

Vloeibare stikstof heeft meerdere functies. Omdat het heel koud is, kan het etenswaren en andere dingen in no time bevriezen. De bewegende moleculen worden tot stilstand gebracht. Als het dan weer warmer wordt, gaan de moleculen weer bewegen.

Binnen een halve minuut bevroren

Waarvoor gebruiken we vloeibare stikstof?

Maar eerst doe ik een poging om uit te leggen wat kou nou precies is. Heel kort. Alles om ons heen bestaat uit piepkleine bouwstenen. Moleculen die boom hier bestaat uit moleculen. Mijn jas bestaat uit moleculen. Mijn hand bestaat uit allerlei moleculen en zelfs de lucht die ik inadem die bestaat uit de moleculen. En nou komt het: die moleculen, die bewegen. Soms heel snel, alle kanten op en soms heel langzaam. En die beweging heeft alles te maken met temperatuur. Dat kan ik het beste uitleggen aan de hand van een heel simpel ijsklontje. Water bij kamertemperatuur is gewoon vloeibaar. De moleculen bewegen. Wat gebeurt er als je dat water gaat opwarmen? Dat zie je hier heel goed. Dan gaan die moleculen alle kanten op bewegen. Zelfs zo hard dat ze soms gewoon uit die vloeistof springen. Dan worden ze gas. Dat zie je heel goed aan al dat waterdamp, dat hier zo mooi de lucht in gaat. En wat gebeurt er als je juist het tegenovergestelde doet? Als je het water gaat afkoelen, dan gaan die moleculen juist steeds langzamer bewegen, net zo lang totdat ze bijna helemaal stilstaan. En dan wordt dat water een vaste vorm. En dan krijg je dus ijs. Kou is dus een staat waarin moleculen langzamer bewegen. En hoe kouder je iets maakt, hoe langzamer die beweging gaat. Dat geldt niet alleen voor water, maar dat geldt voor alle stoffen. Dus er zou ergens een punt moeten zijn waarop het zo koud is dat gewoon geen enkele molecuul meer beweegt. Dat alles helemaal stilstaat. Dat noem je het absolute nulpunt. En die ligt bij -273,15 graden. Wetenschappers zijn druk bezig om dat punt te bereiken, maar het is helaas nog nooit gelukt.

Janouk met ijs

Alles om ons heen bestaat uit kleine deeltjes die bewegen. Hoe kouder het wordt, hoe langzamer ze bewegen. Wordt het heel koud, dan staan ze bijna stil.

Van snelle naar langzame moleculen

Wat is kou?

Als er een misdaad wordt gepleegd, doet de politie er alles aan om de daders zo snel mogelijk op te sporen. Dat doet het rechercheteam: De speurders van de politie. Dan kun je denken aan inbraken, drugscriminaliteit, diefstallen van kostbare spullen of moord. Vandaag gaan we met de recherche op pad. Dat doen we door mee te kijken bij een training om er achter te komen hoe zo'n misdaad nou echt wordt opgelost. En dat doen we met twee rechercheurs van het team Grootschalige Opsporing. Bij de dienst Regionale Recherche. En uit veiligheidsoverwegingen mag ik zelfs jullie naam niet noemen. Maar jullie hebben geen politie kleding aan. Waarom is dat dan? Dat klopt. Het recherchewerk is natuurlijk een beetje stiekem werk. En we willen dat doen zodat we niet opvallen bij de boeven. Daarom dragen we ons normale kleding en moeten we eigenlijk in een onopvallende politieauto rijden. En jullie staan direct klaar als er een ernstig misdrijf wordt gemeld. Maar dan komen jullie wel echt een heftige situaties terecht of niet? Absoluut. Hele spannende situaties. Vind je dat dan niet heel eng? Eng? Niet echt. Kijk, iedereen is natuurlijk wel eens bang. Alleen die angst, die maakt je scherper, sneller en sterker. En waarom zijn jullie dan bij de recherche gegaan? Ja, natuurlijk ook voor de spanning en sensatie. Die hoort erbij. Maar recherchezaken die kun je vergelijken met puzzels. En dat vind ik juist zo gaaf eraan. Hoe meer je weet van de recherchezaak, hoe meer je de puzzel kan oplossen. Dus hoe dichter je bij de zaak komt en de oplossing uiteindelijk ook. *Melding over de portofoon* In verband met het aantreffen van een overleden persoon. Ja, begrepen. Hebben we nu net een melding van de moordzaak binnen. Ja, begrepen we nu net, de melding van de moordzaak binnen. Kom op, we gaan. Stap in. En het begint allemaal hier. Op de plaats delict, de plek waar het misdrijf heeft plaatsgevonden. Kijk, de dader heeft de benen genomen, maar hij heeft op de plaats delict allerlei sporen achtergelaten. En door die sporen te analyseren kan de recherche erachter komen wat er is gebeurd en wie de dader zou kunnen zijn. Dat onderzoek wordt gedaan door de forensische opsporing en dan kan het gaan om vingerafdrukken, DNA materiaal of achtergelaten spullen zoals een moordwapen. Maar om zelf geen sporen achter te laten, moet ik eerst zo'n groot wit pak aan. Nou, helemaal ingepakt. Tijd om te gaan. Kijk hier. Op de plaats delict is de forensische opsporing bezig met het sporenonderzoek. Want zonder het te weten kan de dader allerlei sporen achterlaten. Ruud, jij zit in het team Forensische Opsporing. Waar zijn jullie eigenlijk precies naar op zoek? Is dat echt net als in de film zo? Elke haar, elke vingerafdruk? Het is in deze tijd eigenlijk onmogelijk om een misdrijf te plegen zonder sporen achter te laten. De klassieke mechanische sporen, de vingerafdrukken, DNA. En wat voor sporen kun je dan allemaal vinden? De collega's zijn druk bezig op dit moment en ze hebben al wat sporen naar boven getoverd. Je ziet daar een complete kogel. Die is waarschijnlijk afkomstig van dat wapen waarmee ook kennelijk het slachtoffer is doodgeschoten. Je ziet daar ook een schoen afdruk staan. We scannen ook deze ruimte momenteel driedimensionaal in, zodat we achteraf kunnen laten zien wat hier precies is gebeurd en hoe dat is gegaan. Maar we hebben ook andere sporen, maar ook digitale sporen. Loop je even mee? Ja. Dit pand is goed beveiligd. Er hangen overal camera's. We hebben een deurbel camera en op die camera hebben we een kenteken gezien van een auto die is weggereden. En dat geven we allemaal door aan de commando kamer. OK, commando kamer? Dat is de plek waar alle informatie samenkomt en daar maken ze een plan van aanpak. Oké, nou gaan we daar even kijken. Ik kom eens uit voor de commando kamer. Ik sta hier op een geheime locatie in de commando kamer. Hier wordt alle informatie over de verdachten verwerkt en die worden dan gedeeld op deze grote schermen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld met de rechercheurs delen waar de verdachte zich bevindt. Maar hoe vinden jullie de verdachte eigenlijk? Nou, dit is de commando kamer. Hier komt alle informatie binnen en vanuit hier wordt eigenlijk de regie gepakt tussen gecoördineerde actie vanuit hier. Zoals nu zijn we druk bezig met het zoeken van het kenteken van de verdachten. En die kentekens, wat kan je daar eigenlijk mee? Als we het kenteken hebben van de auto van de verdachte, dan kunnen we dat scannen. We hebben overal in Nederland camera's, die scannen die kentekens. We weten de locaties van die camera's. Dus op het moment dat dat kenteken dan oppopt ergens, dan weten we dus ook waar de verdachte is. Er komt zo veel informatie binnen, hier. En deze informatie komt allemaal realtime dus live bij ons nu binnen. Dus als we nu een hit krijgen, dan kunnen we ook nu actie ondernemen. Ja bingo! Verdachte gelokaliseerd en gaan. Go, go. Alright, de verdachte is gesignaleerd. En er zijn verschillende teams opgeroepen om erachteraan te gaan. Maar voordat wij die kant op gaan moeten we even voorbereidingen treffen. Wat nemen we allemaal mee? Dan nemen we mee: handboeien, wapenstok, .pepperspray, een portofoon en natuurlijk het pistool. Maar er is een vuurwapen in het spel, dus we gaan ons zware kogelwerende vesten aandoen. En die hebben we ook voor jou. Ben je er klaar voor? Ja. Oké, het is wel echt zwaar. En hier lopen jullie gewoon de hele dag mee rond. Niet de hele dag, maar met dit soort incidenten lopen we wel lang mee, ja. Alright, we gaan ervoor. Ja, 202. Momenteel achtervolging op de A12 richting Rotterdam. Weggereden is een grijze Honda Civic. Misschien wilt u daar eventjes achteraan gaan. Staan blijven! Politie! Wat heftig, joh. Je bent aangehouden. Loop met je gezicht naar de muur. Het is natuurlijk een oefening, maar ze nemen het echt super serieus. Spannend joh!

Thirsa mee met de politie

Thirsa gaat mee met het rechercheteam bij een oefening. Ze laat zien hoe de politie een misdaad oplost: van de plek van het misdrijf tot het zoeken van sporen, volgen van camera’s en het vinden van de dader.

Van achtervolging tot in de handboeien

Wat doet de recherche?

Hier achter deze deur zit de verdachte en uiteindelijk is de recherche natuurlijk op zoek naar een dader. Maar voordat iemand als dader kan worden aangewezen, moet eerst bewezen worden dat hij het ook echt heeft gedaan. Daar is bewijsmateriaal voor nodig. En daarom gaat de recherche de verdachte verhoren. Komt u mee? We gaan het verhoor in, uw advocaat is er. Ja. En dat doen ze in de verhoorkamer. En hier, vanuit de regiekamer, kijken ze mee. In deze oefening proberen ze zoveel mogelijk te weten te komen over de verdachte. Want hoe meer ze weten, hoe beter. Je weet waar je van wordt verdacht. Moord en doodslag. Moord en doodslag?! Ja. Ik beroep me op mijn zwijgrecht. Hey! En heeft ze al bekend? Ja, dat zou wel erg makkelijk zijn. Nee, ze heeft nog niet bekend. Want waar gaat het gesprek dan verder eigenlijk over? In het verhoor stellen wij vragen over strafbare feiten. Maar het is ook een kans voor de verdachte om te verklaren over wat hij niet heeft gedaan of wat iemand anders heeft gedaan, omdat hij niet op het tijdstip van van het misdrijf aanwezig was. Dat noemen we ook een alibi. Aha, en doen jullie dat ook een beetje dat jullie diegene onder druk zetten? Zo'n beetje good cop bad cop? Net als in de films? Nee, dat niet. We houden het heel netjes, niet zoals in de films. De verdachte heeft ook recht op een aantal dingen, zoals recht op een advocaat. Recht om te zwijgen. Maar ze heeft ook het recht om te horen wat voor bewijsmiddelen wij tegen haar hebben. Oké, succes met de rest van het verhoor. Ben super benieuwd. Dank je wel. We gaan ons best doen. Als de verdachte is opgepakt en al het bewijsmateriaal is verzameld, dan zit het er voor de recherche alweer op. Dan is het aan de rechter om te bepalen of diegene ook echt de dader is en wat voor straf er wordt gegeven. Maar er is toch wel vet werk hoor van de recherche. Lijkt me eigenlijk ook wel wat. “Halt, politie! Rechercheur With. Ik heb je te pakken. Beken! Beken!”

Thirsa bij de politie

Achter deze deur zit de verdachte. De recherche zoekt naar de waarheid in de verhoorkamer, waar elke vraag telt. Geen filmscène, maar echt politiewerk: zorgvuldig, eerlijk en volgens de regels van de wet.

Op zoek naar de waarheid

Hoe werkt een politieverhoor?

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos