Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Groep 3/4/5

Ik ben aan het survivallen in een prachtig stukje privébos, waar ik van alles mag doen wat verboden is in de rest van Nederland. Vuur maken, hutten bouwen, het maakt niet uit. Survival is niet alleen overleven maar ook leven, een beetje lol maken. Ik heb al een hut gebouwd, ik heb vuur en water. Maar vandaag gaan we ontspannen, vandaag ga ik namelijk een survivalsauna maken. Daarvoor moeten eerst deze zware keien op het vuur. We hebben al de nodige voorbereidingen getroffen, een paadje aangelegd. Hier staat een tentje van wilgentakken. Het voordeel van wilgentakken is dat ze heel erg buigzaam en flexibel zijn. Daar in het midden hebben we een stenen plateautje aangelegd. Over het skelet komt eerst een dun laagje plastic. Over het plastic komen deze lekkere dikke paardendekens. Even de andere kant op kijken. Nou jongens. Dan is het nu tijd om de stenen uit het vuur te vissen. Lekker warm hier. Even afborstelen en dan naar het plateautje. Wow, zie je dat? Die hele steen gloeit. Nou de saunatruc: water. Pollepeltje water. Die stenen zijn zo heet dat het water meteen verdampt en de water verspreidt in mijn saunahutje. Mooi hé? Het water wat ik erover heen gooi worden door die stenen als het ware terug gespuwd als gloeiend heet stoom. En dat is een sauna. Wauwie, dit is lekker zeg! En wat doe je na een sauna? Precies, afkoelen in het bos.

Hoe maak je een eigen sauna?

Programmalogo's

Een sauna bestaat uit gloeiend hete stenen, zo heet dat het water dat je er op giet direct verdampt. Maar hoe kun je een eigen privé sauna maken in de natuur?


Gloeiend hete stenen

Wie is het snelst? Dat weet ik. Wist je dat hardlopen de oudste sport ter wereld is? Er is ooit iemand geweest die 10 meter in 1 seconde, dat is 36 km/u! Maar dat is nog steeds een slakkengangetje vergeleken met hoe hard sommige dieren kunnen rennen. Voor sommige dieren is snelheid maken van levensbelang om eten te vangen maar ook om te kunnen vluchten. De gazelle is nou een typische vluchtdier. Het hele lichaam is gebouwd om te vluchten. Met de ogen aan de zijkant van zijn kop. Op volle snelheid halen ze een snelheid van 70 km/u. Als je nagaat dat een leeuw dat ook kan... Nog iets. De struisvogels staan er toch. Die worden niet voor niets loopvogels genoemd. Ze kunnen ook 70 km/u halen. Dus dat. Weet je trouwens hoe hard een hommel door de lucht sjeesd met dat bolle lichaampje? 50 km/u, echt waar! Een gewone postduif haalt 93 km/u, maar dan moet hij geen last hebben van tegenwind. Maar de aller allersnelste in de lucht is de slechtvalk. Dat is trouwens ook de snelst duikende vogel ter wereld. Hij vliegt rond en als hij dan zijn prooi ziet dan duikt hij echt waar, met een snelheid van 300 km/u recht naar beneden. Bam, recht naar de grond. Kijk dit is hem, het snelste landdier: cheeta of ook wel het jachtluipaard. 120 km/u trekt net zo snel op als een raceauto. Houd het vervolgens maar 20 seconde vol anders raakt hij oververhit. Kijk dit is hem, wel een beetje een oud modelletje. Een gazelle op zijn tijd gaat er nog altijd in. Alles aan de cheeta heeft met snelheid te maken. Lange poten en stevige spieren en een heel slang lichaam. Hij kan zijn ruggengraat heel makkelijk en heel snel helemaal naar boven of beneden buigen. Daarmee kan hij nog grote sprongen maken. Waarom heet hij eigenlijk cheeta?
Dat is gevlekte in het Hindi en als je goed naar zijn ogen kijkt dan zie je dat hij zwarte lijntjes heeft van zijn ogen naar zijn lippen en ook zijn lippen zijn helemaal zwart zodat zijn tanden nog witter lijken. 
Heeft hij vijanden?
Alleen de mens, de cheeta is helaas een bedreigde diersoort.
Tuurlijk, zal wel niet zo zijn. Vind ik zo jammer.

Welk dier is het snelst?

De snelste mens rende ooit tien meter in één seconde, omgerekend 36 kilometer per uur. Maar dat is nog steeds niets vergeleken bij hoe snel sommige dieren kunnen rennen, als ze op de vlucht slaan bijvoorbeeld. Welk dier is het snelst?


120 kilometer per uur

Hallo ik ben Tess en ik ben 12 jaar en ik kom uit Rotterdam. Mijn vraag ging over de Rijkswegen want alle Rijkswegen zijn genummerd. Ik wil graag weten of daar een volgorde in zat en wie dat heeft bepaald. Ik woon vlak bij de A16 en een stukje verderop heet dat dan de A20. Hoe kan dat nou?
Het is natuurlijk heel handig Tess dat de wegen nummers hebben. Als je met je auto op de snelweg rijdt dan kan je er eigenlijk niet omheen. Boven en naast je staan borden met cijfers en letters zodat je precies weet waar je bent. Op die borden op de weg staat niet alleen hoe hard je mag, 100 km/u in dit geval, maar ook waar je precies bent en op welke weg. De A-snelweg wordt aangeduid met witte letters op een rode achtergrond, de A2 in dit geval. Daaronder staat dan waar je bent op de A2 en aan welke kant. Rechts in dit geval. Dat is heel erg handig als je niet goed op zit te letten en je bijvoorbeeld een ongeluk krijgt. Dan weten de hulpverleners precies waar ze moeten zijn. Ik zit op de A2; 67,2 rechts help! Nee, ik zit natuurlijk gewoon in de Klokhuis studio's. Niks aan de hand. Er zijn nogal wat snelwegen in ons kleine landje, moet je kijken. Hier vanaf Amsterdam loopt de A1 helemaal door naar de Duitse grens toe. De A2 loopt naar het zuiden van ons land, Maastricht. Zelfs de Afsluitdijk, moet je zien hier de A7 is ook een snelweg. Je kent ze wel van de filemeldingen op de radio. De A28, de A58, de A79. De Nederlandse snelwegen hebben allemaal een A-nummering. De A staat voor autosnelweg. Simpel. Je hebt ook wegen met geel en zwarte lettertjes, die beginnen met een N. De N staat voor niet-autosnelweg. Het lijkt een wirwar van wegen en dat is het natuurlijk ook maar er zit wel een plan achter. Dit is het eerste Rijks wegenplan uit 1927. Er waren toen nog niet zoveel auto's maar ze wilde wel de grote steden Amsterdam, Den Haag en Utrecht met een wegennet met elkaar verbinden. Er volgde nog meer plannen maar dit is dus echt het allereerste. Tweemaal zo snel als voorheen, dat wil zeggen in een half uur, kan men van Amsterdam naar de Domstad rijden. Op een veilige kaarsrechte weg die niet meer doorkruist wordt door wegen op gelijk niveau. Met allerlei kunstwerken als viaducten en bruggen is hierin voorzien. Deskundigen hebben uitgerekend dat deze weg alleen al een benzinebesparing van 2 miljoen liter per jaar oplevert.
Het was een plan van wegen die ze in de toekomst wilde bouwen. Ze begonnen in Amsterdam, de hoofdstad van Nederland want dat had prioriteit. Daar wilde ze beginnen. De wegen rondom Amsterdam hebben daarom ook hele lage nummers. Hier loopt Rijksweg 1, hier loopt Rijksweg 2. Vanaf 1976 zouden ze een A nummer krijgen, toen heetten ze de A1 en de A2. De A1 was als eerste gepland maar niet als eerste aangelegd. Dit stukje snelweg, de A12 tussen Voorburg en Zoetermeer was in 1936 al geopend. Waarom ze daar zijn begonnen weten we niet. De nummers zijn dus toegekend op basis van planning en niet in volgorde van aanleggen. Dus Tess, die wegen bij jou in de buurt zijn lang geleden bedacht door wegenplanners van Rijkswaterstaat. Je kan het verschil goed zien bij het eerste plan uit 1927 en hoe het er nu uitziet. Er zijn nu enorm veel wegen bijgebouwd. Het is bijna een soort spinnenweb van genummerde wegen geworden. Je zou bijna terugverlangen naar vroeger. Volgens mij waren er toen een stuk minder files.

Door wie zijn de snelwegnummers bepaald?

In Nederland hebben de snelwegen een A nummer. Zoals bijvoorbeeld de A1, de A2 of de A7. Die A staat voor autosnelweg. Je hebt daarnaast ook wegen die beginnen met een N, wat staat voor niet-autosnelweg. Heel simpel eigenlijk, maar wie heeft die snelwegnummers bedacht? 


De A van autosnelweg

Ik ben aan het survivallen in een prachtig stukje privé bos. Daar mag ik allerlei dingen doen die normaal niet mogen. Vuurtjes maken bijvoorbeeld. Toen ik klein was maakte ik altijd zo een vuurtje, hij gaat een beetje op een indianentent lijken: een tipi. Daarom heet het ook een tipivuurtje. Je begint met het neerleggen van je tondel, dat is in dit geval droog gras. Het kan ook een krant zijn, maar tondel is een materiaal wat maar heel weinig warmte nodig heeft om vlam te vatten. Daar omheen zet je een aanmaakhoutje. Behalve aan 1 kant. Deze kant. De wind komt namelijk daarvandaan en de wind gaat zorgen voor voldoende zuurstof voor mijn vuurtje zodat het straks lekker en fel kan branden. Voor het aansteken van het vuurtje heb ik een handigheidje. Wat heb je nodig: lucifers en een paar waxinelichtjes vol met kaarsvet, dat zie je er mooi op liggen. Dan even de kaarsjes uitblazen. De kop van de lucifer door het kaarsvet heen. Wat heb je dan? Een watervaste lucifer. Brand overal en altijd en ook nog een stukje beter. Watervaste lucifer in het holletje. Dat gaat hartstikke snel. Een beetje rook want er zit nog wat vocht in. Kijk, de vlammen komen er nu uit aan de bovenkant. Tijd om er nu wat groter hout op te leggen. Zo, kijk. Dit gaat goed. Het mooie van een tipivuurtje is is dat het een heel geconcentreerd vuurtje is. De hitte bevindt zich eigenlijk op 1 plek, hier boven het vuur. Je kunt het vergelijken met een gasbrander en dat maakt het vuurtje ook heel geschikt voor om bijvoorbeeld een keteltje erboven te hangen. Wil je nou een groot hoera-vuur waar je met zijn allen omheen kan zitten dan moet je het anders aanpakken. We pakken wat dikkere takken en leggen die als een raamwerk om het vuurtje heen. 2 om 2. Het is een hele aparte constructie en dat noem je een pagode. Daarom heet het ook een pagode-vuurtje. Bij de tipi was de warmte heel erg geconcentreerd in het midden. Hier werkt de warmte alle kanten op, ideaal voor en groot kampvuur waar je met zijn allen omheen zit. Zo'n pagode-vuur vreet hout, dat is niet aan te slepen, maar dit wordt een heel mooi klein efficiënt vuurtje. Dit noemen ze een jagersvuurtje. Voor dit vuurtje heb je 2 grote balken nodig die je in een v-vorm neerlegt. De opening van de V staat pal op de wind zodat de wind lekker veel zuurstof het vuurtje in kan blazen. Dan leg je een paar houtjes neer, niet te veel. Het mooie van een jagersvuurtje is ook dat je er op kan koken. Dan leg ik 2 stokjes zo overdwars en dan zet je er zo een pannetje op. Zo heeft iedere gelegenheid zijn eigen vuurtje.

Hoe stook je een vuurtje?

Je kunt op verschillende manieren een vuurtje maken. Bijvoorbeeld om op te koken, of om meerdere mensen warm te houden. Maar hoe doe je dat precies?


Overleven in de natuur

Hallo ik ben Kiara en dit is mijn hond Billy en dit is mijn hond Spike. Mijn vraag is: Waarom kijken honden vaak zo zielig?
Er zijn heel veel hondenrassen. De een lijkt wat zieliger te kijken dan de ander. In het wild leven honden in groepen. Een groep noem je een troep of een roedel. Omdat het van die groepshonden zijn is het heel belangrijk dat ze elkaar goed kunnen begrijpen. Ik vind ook wel dat honden soms zielig kunnen kijken, maar is dat ook echt zo? We hebben Martin Gaus erbij gehaald, de hondenexpert. Martin, is dat ook echt zo? Kunnen honden zielig kijken?
Ik zal je laten zien hoe zielig een Duitse dog kan kijken. Moet je even kijken naar zijn hoofd. Nou heeft zij hele lange lippen en de lippen hangen soms zo naar beneden en dan zie je het rood van zijn ogen. Dan ziet het er zo verdrietig uit. Met de flaporen die zo naar beneden hangen. Als je nou dit kleintje ziet, deze. Het vlinderhondje. Die oortjes staan zo vrolijk naar voren toe. Als een vlindertje. Zo kan je het wel zeggen. Je ziet daardoor heel bijdehand en heel optimistisch, als een zonnetje gaat ze door het leven. De uitdrukking van deze is een beetje melancholiek. Dus je ziet de stemming van zijn oren. Dan gaan de oortjes een beetje heen en weer. Zie je zijn oren naar voren gaan?
Wat denkt hij dan als je dit doet?
Hartstikke gek. Die Gaus is niet goed wijs. Als 2 honden elkaar tegenkomen zie je vrijwel onmiddellijk hoe het is met de rangen en stammen. Eens even kijken. Wat doet de ander? Hij doet zijn staart een beetje omhoog. Zie je kijk zo. En op het moment dat hij er dan naast komt, even kijken wat er gebeurt, dan kijkt de bernersenner een beetje weg. Hij vindt het wel een klein beetje eng die Duitse dog. Vermijd oogcontact en die staart bevestigd het ook nog een keer. Nu gaat de staart weer omhoog. Dan gaan we er naartoe. Kijken wat er gebeurt. Dan gaat de staart naar beneden toe.
Nu gebruikt een hond zijn oren en staart om dingen duidelijk te maken. Zijn er nog meer lichaamsdelen die hij daarvoor gebruikt?
Zijn hele lijf. Je ziet dat hij iets in elkaar gaat staan. Als hij klaar staat om ergens naartoe te gaan doet hij zijn ene poot iets omhoog. Of als hij wil spelen zijn voorpoten plat en zijn kont omhoog. Van hier ben ik. Hij heeft allemaal signalen die belangrijk zijn voor honden onder elkaar. 
Dus wat wij zien als zielig kijken. Dat is eigenlijk niet zo?
Dat is bijna nooit zo. Er zijn wel eens momenten dat een hond heel zielig is. Maar kijk dan naar de hele houding. Kijk naar de staart of hij helemaal onder zijn buik staat. Dan is hij heel erg bang. Dan is hij heel erg verdrietig en voelt zich heel erg beroerd. Er zijn honden, die kijken zo, maar die hebben een hele vrolijke staart. Dan zijn ze heel erg blij met een zielige kop. Dus kijk naar het totale beeld. Dan weet je precies wat je in huis hebt.

Waaraan kun je zien dat een hond zielig is?

Honden kunnen heel erg zielig kijken. Maar zijn ze eigenlijk wel zielig als ze zo kijken? Waaraan kun je zien dat een hond niet blij is?


Een zielige uitdrukking

Hallo ik ben David en ik heb een brandwond gekregen toen ik aan het knutselen was met een lijmpistool en toen kwam er lijm op mijn hand, hierzo. Dat deed heel erg veel pijn en toen ben ik naar beneden gegaan om er koud water op te doen en het afkoelde. Toen ging ik van de naschoolse opvang naar huis en daar deed ik een ijsklontje met een vochtig papiertje erom op mijn hand zodat het nog meer afkoelde. En nu na een week of 2 ziet het er nog maar zo uit en is het een stuk kleiner geworden.
Wat is een brandwond eigenlijk?
Een brandwond ontstaat als je huid, die zie je hier sterk vergroot, in contact komt met extreme temperaturen. Bijvoorbeeld heel erg heet maar ook heel erg koud.
Bijvoorbeeld heet water uit een waterkoker?
Ja inderdaad. En dan heb je verschillende soorten brandwonden. Hier zie je een eerstegraads brandwond. Dan is de huid rood, pijnlijk en voelt warm aan.
Dit gebeurt volgens mij als je te lang in de zon hebt gezeten.
Ja. Inderdaad. Hier zie je een tweedegraads brandwond. Dan krijg je een blaar. Het verschil tussen deze 2 is dat de eerstegraads brandwond is alleen het bovenste laagje van de huid verbrand en bij een tweedegraads brandwond gaat dat dieper.
Bij een derdegraads brandwond gaat het nog dieper?
Weer dieper dan de tweedegraads.
En hier ijsklontjes in een papiertje zo erop?
Nee. Nooit koelen met ijs. Wat je moet doen is koelen met lauw water en dan niet op de brandwond maar erboven. En dan minstens 10 minuten.
Zo lang? En dan?
Dan kun je een eerstegraads brandwond insmeren met aftersun of bodylotion en heb je nou een tweedegraads brandwond dan moet je er niks op smeren. De blaar moet je heel laten en dan moet je naar de dokter.
Toch naar de dokter.

Wat is een brandwond?

Een brandwond kun je krijgen als je huid in contact komt met hele extreme temperaturen. Je kunt een eerstegraads, tweedegraads of derdegraads brandwond krijgen. Hoe zien die verschillende brandwonden er uit en wat kun je er tegen doen?

Iets heel heets of iets heel kouds

Ojeej. Wat denk je? Een nieuwe kopen of valt er nog wat van te maken? Hier in het autoschadeherstelbedrijf in Tiel kunnen ze een deuk zo strak maken dat ie weer als nieuw is. Maar hoe doen ze dat? Elke auto die hier binnenkomt wordt eerst helemaal schoongemaakt en ontvet dat als er straks een nieuwe laklaag op komt er geen vuiltje in de buurt is. Daarna wordt, als het even kan, het gedeukte onderdeel van de auto gehaald. Dat werkt natuurlijk wel zo makkelijk. De schadehersteller heeft een helemaal aanbeelden zoals deze of wat dacht je van die? En hij heeft een heleboel hamers, deze bijvoorbeeld. Daarmee brengt hij het plaatwerk weer in zijn oorspronkelijke vorm. Het is hartstikke moeilijk. Echt vakwerk. En hij heeft ook nog allemaal trucs om die deuk als het ware uit zijn vorm te trekken. Op de juiste plaats worden lasoogjes op de deuk gelast. Met een speciale trekstang die precies door de oogjes past, kan je de deuk er als het ware uittrekken. Mocht dat nog niet genoeg zijn, dan kan je de spotter gebruiken. Dat is een apparaat waarmee je het plaatwerk kan terug hameren. Als die deuk helemaal onder handen is genomen door de deuken specialist dan is het tijd voor de plaatwerker. Hij schuurt en plamuurt het helemaal met polyester om te zorgen dat de laatste oneffenheden eruit gaan. Dan wordt het nog een keertje geschuurd zodat het spiegeltje glad is. Uiteindelijk is dan de spuiter aan de beurt. Die spuit het onderdeel eerst in de grondverf en vervolgens gaat de kleur erover heen. Met deze kleuren kan je 70.000 verschillende soorten kleuren maken. Hoe weet je nou welke de goede is? De auto krijgt van de fabriek een bepaalde kleurcode. Is die auto nou wat ouder dan kan de kleur ook wat vervagen. Wat doe je dan? Daar hebben ze dit apparaat voor. Dit houd je tegen de kleur aan en die geeft dan niet alleen de kleur maar ook het juiste mengrecept. Dit is volgens het apparaat blauw, en dat klopt. Het is wel een hele moeilijke kleur blauw volgens mij. Het eindresultaat. Zo glad als een spiegel en niemand kan zien dat hier een deuk heeft ingezeten. En dat is ook de bedoeling toch?

Hoe repareer je blikschade aan een auto? 

Als je met de auto ergens tegenaan gebotst bent, dan kan er een flinke deuk in het metaal zitten. Bij een autoschadebedrijf kunnen ze zo’n deuk strak trekken, zodat de auto er weer zo goed als nieuw uit ziet. Maar, hoe doen ze dat?

Een deuk strak trekken 

Op deze usb-stick staan alle foto's die we met breaking news hebben gemaakt. Maarja de serie is helaas afgelopen en ik wil natuurlijk een aandenken. Wat doe je dan? Dan maak je natuurlijk een fotoboek. Via internet kun je tegenwoordig heel makkelijk een fotoboek samenstellen: grote foto's, kleine foto's, staand, liggend, je kunt tekst toevoegen, eigen achtergronden bepalen, je maakt een mooi kaftje erbij en dan druk je op bestellen. Maar waar komt het dan terecht? Dit is de plek waar mijn en heel veel andere fotoalbums naar toe gestuurd worden. Hier links komen de digitale fotobestanden binnen en rechts komen de fotoalbums eruit. Allereerst moeten de fotopagina's geprint worden. Dat gebeurt hier in de printstraat. Dit zijn allemaal grote, professionele printers die haarfijn kunnen afdrukken. Dat afdrukken gebeurt in badges. Dat betekent dat alle fotoalbums van hetzelfde formaat in 1 keer worden uitgeprint. Zo houd je een heleboel pagina's over van hetzelfde formaat, maar wel heel veel verschillende albums. Kijk maar, dit is onze foto en deze mensen ken ik allemaal niet. Om het te scheiden komt er na ieder album een geel velletje. De foto's krijgen hier een extra laagje hoogglans. Daardoor gaan ze heel mooi glimmen. Echt een fotoboek, kijk! De pakken met pagina's worden eerst gescheiden in aparte fotoalbums. Ieder fotoalbum krijgt een schutblad voor en een schutblad achter. Daarna wordt de boel aan elkaar gelijmd en gesneden als een boekblok. Dat boekblok moet gewoon nog even wachten tot de kaft klaar is. De kaft wordt geprint op grote rollen printpapier. De kaft wordt meteen ook gelamineerd. Dat betekent dat er een dun glanzend laagje overheen komt. Om de foto's te beschermen tegen plakvingers en andere viezigheid. Wow, eigen boek. Van de print wordt een harde kaft gemaakt door in de kaftmachine de print te voorzien van een stuk hard karton: het grijsbord. En dat hoort er ook nog bij: een ruggetje. Wow, moet je kijken. Een hele stapel verse kaften met een ruggetje. Zowel boekblok en kaft hebben een streepjescode en daarmee kun je zien of ze bij elkaar horen. In deze machine worden de delen aan elkaar gelijmd en samengeperst met 9000 kg. Wow, moet je kijken. Ons eigen Breaking News boek en hij lijkt net echt. Maar toch, hij is niet in de winkel te koop. Als je zoiets wilt maken, zul je het zelf moeten doen.

Hoe wordt een fotoboek gemaakt?

Een berg digitale foto’s op je computer is soms veel minder leuk dan een zelfgemaakt fotoboek. Maar hoe krijg je van de digitale fotobestanden op je USB-stick uiteindelijk een echt boek? 

Een boek met herinneringen

Dit is geen berg zand maar dit is een gebouw. Dit is nu een theehuis maar het is ooit gebouwd als earthship. Maar wat is nou een earthship? De architect Mike Reynolds bedacht eens een gebouw van gerecycled materiaal. Daarmee kon je je eigen energie maken en je kunt ook je eigen drinkwater opvangen. Met het land er om heen kun je ook nog voor je eigen eten zorgen. Kortom: het is net als een schip op de oceaan en helemaal zelfvoorzienend. Dit is hem dan. Tot nu toe het enige Nederlandse earthship hier in Zwolle. Aan de noordzijde, de schaduwzijde, ziet het er eigenlijk uit als een heuvel. Maar hier aan de zuidkant zie je deze prachtige glazen wand en een hele band zonnecollectoren. Dat heeft natuurlijk een reden. Ze doen er hier alles aan om de zonnewarmte om te zetten in verwarming en elektriciteit. Nogmaals, het ziet eruit als een gewone zandheuvel maar het is een enorme muur van hergebruikte autobanden. Oude autobanden zijn stuk voor stuk gevuld met zand en heel stevig aangedrukt met een hamer. Vervolgens zijn ze slim opgestapeld. Op die manier krijg je een stevige zandwal en die kan niet wegspoelen of verzakken. Leuk detail: hier bij de ingang kun je ze nog zien zitten. Het zonlicht wordt niet alleen gebruikt om het gebouw warm te houden, maar met deze zonnecellen wordt er ook elektriciteit opgewekt. Hier staan een paar behoorlijke accu's om die elektriciteit uiteindelijk op te slaan. Dan kan je de boel mooi verlichten met deze zuinige 24 volt LED-lampjes. Op deze accu's zou je misschien nog een koelkast kunnen aansluiten, maar elke dag een wasmachine draaien, dat zit er niet bij. Ook het drinkwater wordt zelf gemaakt. Via dit hele dak en deze regengoot wordt het regenwater hier opgevangen, sijpelt naar beneden en wordt opgevangen in een hele grote bak. Al het regenwater wordt hier gefilterd. We hebben de grote filter, dat is voor het drinkwater, en we hebben hier 2 kleine filtertjes en die zijn voor het spoelwater. Al het water wat wordt gebruikt wordt ook nog eens naar de wc gestuurd om daar door te spoelen. Dit is eigenlijk 1 grote puzzel. Als je alle cadeautjes die de natuur je gratis geeft goed in elkaar past. Heb je uiteindelijk helemaal niks meer nodig. Het blijft eigenlijk alleen maar theorie, want dit theehuis heeft toch nog een aansluiting op de waterleiding en op elektriciteit. Het is toch een beetje jammer dat we niet kunnen ontdekken of het hele earthship idee eigenlijk wel werkt.

Wat is een earthship?

In Zwolle staat het enige earthship in Nederland: een theehuis. Het gebouw is zelfvoorzienend en gebouwd van gerecycled materiaal. Hoe ziet het gebouw er uit en hoe is het precies gebouwd? 

Een zelfvoorzienend schip op het land

Jij bent Youssouf. Oke wat is je vraag?
Hoe maak je rasta haar?
Wil je rasta haar dan? 
Ja ik ook maar het duurt zo lang dus ik gebruik maar een doekje. We gaan het uitzoeken: Hoe maak je rasta haar. Bedankt Youssouf.
Dat vind ik nou een leuke vraag, over rasta haar. Ik ben hartstikke blij met mijn dreadlocks, want zo heten ze. Eigenlijk bestaat mijn haar alleen maar uit klitten. Dat is wat dreadlocks eigenlijk zijn. Een grote bundel vervilt haar. Als je een haar onder een microscoop bekijkt dan zie je dat hij is opgebouwd uit schubben en wat er bij vervilten gebeurd is dat de schubben haken in elkaar (ze plakken als het ware aan elkaar vast) en dat wordt steeds compacter en dat gaat automatisch. Zo ontstaat een dreadlock. We hebben 2 modellen: 1 met kroeshaar en 1 met golvend haar. Mark jij gaat nu laten zien je hoe je dreads zet hé?
In principe deel je het hele haar af in vakjes. Normaal gesproken is het ongeveer 5 uur werk en het is heel afhankelijk van hoe dik iemand dreads wil. Dus hoe groter het vakje hoe dikker de dreadlock wordt. Je begint met het touperen van het haar, je kampt het haar eigenlijk tegen. Je zorgt ervoor dat het haar zo getoupeerd is dat het rechtop blijft staan. Dan ga je het draaien, dan pak je een vloeitje om te voorkomen dat de punten dubbel zitten in de wikkel. Dan pak je een gewone permanent wikkel, die twist je.
Die draai je ook nog een keer om?
Ja, en dan zet je hem gewoon vast. Dan komt er vloeistof op.
Permanentvloeistof?
Ja en dat laten we een half uur zitten. Daarna spoelen we het uit. Daarna komt er nog een vloeistof op om te zorgen dat de haarschubben worden gesloten. Dan wordt het weer uitgespoeld, dan wordt alles gedroogd en dat doen we met wax.
Wanneer haal je de wikkel eruit?
De wikkel haal je eruit na de laatste vloeistof.
En dan na 5 uur werk met haar type haar, ziet het er zo uit. Zet je dreads bij kroeshaar op dezelfde manier?
Dat kan. Je kan het zoals bij jou doen met vlechtjes. Je kan het bijvoorbeeld zelf twisten. Maar bij mij in de winkel doen we dezelfde methode als Europees haar.
Mijn haar is kroes. Dat betekent dat het heel erg gekruld is en dus makkelijker in elkaar blijft zitten. Ik kan zelf makkelijker dreads zetten dan iemand met glad haar. Dan ga ik 1 keer in de 3 maanden voor onderhoud naar de kapper en dan haalt Erika met draadjes de dreads uit elkaar zodat ze niet allemaal aan elkaar klitten en dat onderhouden. Daar ben ik 2 uur mee bezig. Je moet er wat voor overhebben.

Hoe maak je dreadlocks?

Rasta haar, ook wel dreadlocks genoemd, is eigenlijk niets minder dan haar met heel veel klitten. Maar hoe worden die dreadlocks gemaakt?

Rasta-haar

We zijn hier in het Nederlands architectuurinstituut en hier wordt deze maquette gekoesterd. Het lijkt een gewone flat en dat is het eigenlijk ook. Maar wel een bijzondere. Het is namelijk de eerste galerijflat van Nederland. In 1934 werd hij gebouwd, 75 jaar geleden. Toch ziet hij er heel modern uit. Dit is hem dan in het echt: de Bergpolderflat in Rotterdam. Hij staat er dus nog steeds. De architect van Tijen wilde een gebouw neerzetten waar de mensen met weinig geld toch luxe konden leven in een licht en praktisch huis. De oude bewoners kwamen namelijke uit donkere, grauwe, oude arbeiderswijken. Het is niet groot maar kijk een praktisch, klein overzichtelijk keukentje, een huiskamer met veel en grote ramen. Typerend voor die tijd waren ook schuifdeuren waarbij je de ene ruimte bij de andere kon betrekken of juist kon afsluiten. Vroeger was dit trouwens vaak de slaapkamer. Hier zie je nog de contouren van een tweepersoons opklapbed, die kon je zo naar beneden klappen en lekker slapen. Helemaal uniek in die tijd was het uitzicht vanuit een flat. Je kon over de hele stad uitkijken, als je op een van de bovenste verdiepingen woonde natuurlijk. De bedoelingen van de architect waren eigenlijk heel idealistisch. De bewoners konden een aantal dingen delen die toch iedereen nodig had. Zo bedacht van Tijen het gemeenschappelijke terras maar er waren meer voorzieningen waar iedereen gebruik van kon maken. In de kelder van deze flat zit dit gemeenschappelijke washok. Vroeger deed iedereen hier zijn was. Alle bewoners hadden recht op 1 emmer warm water per dag, gratis af te halen bij de conciërge. Ze hadden toen namelijk alleen koud stromend water. De Bergpolderflat is in een hele korte periode gemaakt. Kijk dit zijn de bouwtekeningen van het architectuurinstituut. Dit stalen skelet stond er al na 3 weken. Het skelet is later als het ware aangekleed met gevels en tussenmuren die van te voren waren gemaakt. Je zou het een bouwpakket kunnen noemen. Dit was heel vooruitstrevend voor die tijd. Deze flat is het begin geweest van een flatkoorts in de woningbouw. Dit soort gallerijflats is later namelijk in grote getale gebouwd en het beroemdste voorbeeld daarvan is natuurlijk de Bijlmer. Daar werd een hele nieuwe stad gebouwd die voor het grootste gedeelte uit gallerijflats bestond. Dat was dan weer het andere uiterste. Delen van die gloednieuwe wijk deden het heel slecht. Dat heeft het imago van de gallerijflat geen goed gedaan. Dat kon van Tijen natuurlijk niet voorzien. Hij had echt goede bedoelingen met deze flat.

De Bergpolderflat

De Bergpolderflat is de eerste galerijflat die in Nederland gebouwd is. De architect wilde een gebouw neerzetten waar mensen met weinig geld, toch luxe konden leven. Hoe ziet de flat eruit en waar staat hij? 

De eerste galerijflat in Nederland

Dit is Robert en Robert is boomverzorger. Krijg de kleren Robert. Een boomverzorger verzorgt zieke en gezonde bomen. Zijn belangrijkste gereedschap is een kettingzaag. Hij klimt in bomen, zelfs wel 20 meter hoog. Robert draagt extra stevige werkschoenen, er zitten stalen platen in en ze hebben veel grip. De kettingzaag zaagt met gemak een boom om en hij zaagt ook heel gemakkelijk door je been dus vandaar dat Robert een speciale broek draagt. Als de kettingzaag hier tegenaan komt, loopt hij hierin vast. Het is gemaakt van hele speciale stof waar hij niet door heen kan. Bovendien is de boek extra hoog en dat voorkomt weer dat je 's avonds zaagsel in je onderbroek vindt. Om zijn middel draagt hij een klimgordel en daarmee zit hij stevig vast aan de boom. De helm beschermt zijn hoofd tegen vallende takken en dit schermpje kan hij zo voor zijn gezicht klappen en dan krijgt hij geen zaagsel in zijn oog. Robert dit is gaaf werk man. Mag ik ook een keer met de kettingzaag?
Nee sorry, daar heb je een hele opleiding voor nodig. Dat gaat niet zomaar. Wat je wel kan doen is mij helpen versnipperen.

Wat draagt een boomverzorger?

Een boomverzorger zorgt voor zieke bomen, maar ook voor gezonde bomen. Die moeten bijvoorbeeld regelmatig gesnoeid worden. Maar welke kleding draagt een boomverzorger, zodat hij goed de boom in kan?

Een pak dat beschermt

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos