Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Groep 3/4/5

Hallo ik heet Berra. Na schooltijd ging ik naar mijn vaders pizzaria en hij verkoopt frisdrank en toen mocht ik een colaatje pakken. Toen had ik het te snel en te veel gedronken. Toen moest ik opeens een hele grote boer laten en de hele winkel zat vol met mensen en ze moesten er allemaal om lachen.
Zo hehe. Harde boer, dat is wel vies he?
Ja een harde boer is wel vies.
Maar wat is een boer eigenlijk?
Een boer is het geluid dat je maakt als lucht van je maag via je slokdarm, naar boven komt en uit je mond komt.
Maar waar komt die lucht dan vandaan?
Die lucht ontstaat wanneer er bij de spijsvertering gassen ontstaan.
Eigenlijk zoiets als scheetjes?
Ja het is wel dezelfde lucht maar zit die lucht al in je dikke darm en komt het eruit als een scheet.
En heeft wat je eet daar nog invloed op?
Ja zeker. Denk maar aan uien, kool, knoflook en frisdrank waar koolzuur in zit.
Zo.
Sorry. En ik ken mensen die dat kunnen zonder iets te eten of te drinken. Hoe kan dat dan? 
Dat komt dan omdat ze lucht inslikken. Dat noem je ook wel aerofagie.
Eigenlijk is het dus heel erg chic: aerofagie.
Hier in Nederland natuurlijk niet, maar in China als je na het eten een boer laat dan laat je aan de kok zien dat het lekker was.

Wat is een boer?

Programmalogo's

In je lichaam ontstaan gassen, doordat je lucht inslikt. Die lucht moet er weer uit, als boer of als scheet. Maar hoe werkt dat nou precies?

Een soort scheet via je mond

Mooie, zoete cadeautjes. Kleine kunstwerkjes die er net zo verleidelijk uitzien als dat ze smaken. Een schitterende buitenkant en als je er in bijt komt er een kleine verrassing uit. Maarja, hoe krijg je die verrassing er eigenlijk in? In deze ambachtelijke bonbonfabriek in Etten-Leur maken ze ruim 70 verschillende soorten bonbons. Gemaakt van witte chocolade, van melkchocolade en van pure chocolade en ook nog eens tientallen verschillende vullingen. Deze tank zit helemaal vol met warme, vloeibare chocolade uit België. Witte chocolade, ziet er lekker uit! Ook de pralinevulling, dat is een speciale combinatie van chocolade en hazelnoten, die worden hier vloeibaar afgeleverd. Dat is maar 1 van de tientallen verschillende vullingen. In deze keuken worden tientallen andere vullingen gemaakt. Wat dacht je bijvoorbeeld van aardbeien of pistache. Of hier crème fraîche. Heel lekker. Maar hoe krijg je die vulling nou in die bonbons? Bonbons kun je grofweg op 2 verschillende manieren maken. De eerste is mouleren. Je begint met deze vorm en die giet je vol met chocolade zodat je deze mooie hulsjes krijgt. Die giet je vol met bijvoorbeeld advocaat als vulling, dat top je af met crème fraîche bijvoorbeeld. Je giet deze dekseltjes erop en als het goed is krijg je deze mooi bonbonnetjes. Manier 2: glaceren. Je begint met een bodempje en daar leg je de vulling bovenop. Dan komt er een warme douche van chocolade overheen en dan krijg je uiteindelijk deze mooie bonbon. Als de chocolade nog warm is dan kan je ze mooi versieren met nog meer chocolade of suikergoed. Een speciale categorie bonbon is de truffel. Hier maken ze de crème fraîche truffel. Een opengetrokken bolletje met crème fraîche dompelen ze onder in pure chocolade en daarna wordt het rondgewenteld in cacao. Super simpel maar super lekker. Geglaceerd, gemouleerd, geglaceerd dan weer.. wat maakt het ook eigenlijk uit, als ze maar lekker zijn. Mmm karamel en crème fraîche.

Hoe worden bonbons gemaakt?

Een bonbon wordt gemaakt van chocolade, met een zachte vulling aan de binnen kant. Bijvoorbeeld een vulling met aardbeiensmaak, pistachesmaak of van crème freche. Maar hoe krijg je die vulling er eigenlijk in?

Chocolade met een vulling

Straatbezem natuur, straatbezem kunststof, dit is een typische borstel om mee te schrobben, een wc-borstel, een stoffer zonder blik, een behangersborsteltje en dit is een schildersborstel. Dit zijn allemaal borstels die we dagelijks gebruiken. Vezels in hout. Vezels in stevig hout. Maar hoe doen ze dat? Dit is het vezelmagazijn van de borstelfabriek in Aalten. In borstelland wordt 1 vraag altijd als eerste gesteld, namelijk: Wat gaan we borstelen? Groot of klein, zacht of hard, nat of droog. Vervolgens wordt bij die borstelvraag een vezel gezocht. Moet er grof geveegd worden op straat of op de stoep, dan moet je deze vezels hebben. Dit zijn banzine stalks, twijgjes gecombineerd met de nerven van palmbladeren. Komt uit Azië en ideaal voor straatvuil. Maar je wil goedkoper, dat kan natuurlijk ook, dan moet je deze hebben. Dit zijn nylonvezels van kunststof. Ideaal voor slechtweer omstandigheden als bijvoorbeeld sneeuw. Voor het echte schoonmaakwerk zijn deze toch net iets beter. Ga je de badkuip schrobben of vegen met stoffer en blik? Gebruik dan fiber. Het is niet hard het is niet zacht. Ideaal voor het middelmatige schrobwerk. Deze fibervezels zijn gemaakt van planten, maar je hebt ze ook van de bast van een kokosnoot. Kijk maar, echt waar. Dit is een kokosnoot. Precies dezelfde haren. Ben je een meesterveger of moet je stof heel voorzichtig kunnen verwijderen, gebruik dan haar van dieren. Dit bijvoorbeeld: paardenhaar. Het is nog redelijk stug. Of gebruik varkenshaar uit China. Heel zacht, heel fijn. Ideaal voor bijvoorbeeld schilders. Zoveel vezels, zoveel houtjes. Iedere borstel heeft zijn eigen vorm, maar het belangrijkste is: Hoe komt puntje bij paaltje oftewel hoe komen al die vezels in de borstel terecht? Aan deze kant worden de houtjes ingevoerd. Via een vast patroon worden vervolgens gaatjes ingeboord. Tegelijkertijd aan de andere kant van de machine worden de gaatjes gevuld met plukjes vezel. Deze schijf met dit gaatje pakt iedere keer een bundeltje vezel. Dan komt halverwege een klein krammetje. Vervolgens worden de vezels met een pin dubbelgeknakt en worden de vezels met het krammetje het gat ingeslagen. Nu zit het muur en muurvast. Om zeker te weten dat alle haren even lang zijn en om te zorgen dat er geen losse vezels achterblijven worden de vezels hier geknipt en gekamd. Met dit principe kan je natuurlijk alle soorten borstels maken die je maar wilt. Toch heb ik liever een stofzuiger.

Hoe worden borstels gemaakt?

Er bestaan vele verschillende borstels, met allemaal een eigen functie. Om de straat mee aan te vegen bijvoorbeeld, of een borstel voor schilders. Maar hoe worden zulke borstels gemaakt?

Vezels van planten, kunststof of dierenhaar

Hallo Timo hier van het Klokhuis kantoor. En wat is jouw vraag?
Waarom prikt een brandnetel?
Waarom wil je dat weten?
Ik loop meestal door het bos met de honden van de buren.
Waarom blijf je niet gewoon op de paden lopen Roy?
Ik moet achter de hond aan en dan loop ik dwars door de brandnetels.
Klas is dit een goede vraag? Dan stuur ik Mustafa op pad met deze netelige kwestie. Doei! 
Waarom prikt een brandnetel? Dat is een hele goede vraag want iedereen prikt zich wel eens aan een brandnetel. Als er iemand is die antwoord weet op die prikkelende vraag dan is het Pieter Baas, hij is professor in de plantkunde hier in het Herbarium van Naturalis. Pieter, ik heb wat voor je meegenomen. Voila. Maar je krijgt het pas als je vertelt waarom die krengen nou zo prikken.
Ik zit er net naar te kijken onder de microscoop en dat ziet er zo uit. Aan de bladeren en stengeltjes zitten haren. Dat zijn een soort injectienaalden en in die injectienaald zit een stofje. Kijk, dit is een uitvergroting. Dit is hetzelfde wat je hier uitvergroot ziet. Dan zie je hier de punt van de injectienaald. Daar zit een zwak topje op. Als dat in aanraking komt met je huid dan breekt het af en houd je een vlijmscherp puntje over en daaruit spuit het stofje je huid in. Dan gaat het jeuken en krijg je een bultje, een blaar, en dat heet ook wel een netelblaar.
Netelblaar? Gemeen spul zeg. Hier in het Herbarium is een plantenarchief met wel 5 miljoen gedroogde planten. Allemaal voor onderzoek: 5 miljoen! Het is ongelooflijk hé? Ze hebben hier ook een heleboel brandnetelachtigen. Het is eigenlijk wel logisch dat er zoveel brandnetels hier in het Herbarium liggen, want wereldwijd komen er brandnetelachtige planten voor. Over de hele wereld zijn er 650 soorten en in Noord-Europa zijn dat er 80. In Nederland zijn er maar 4 soorten. Dat zijn simpelweg grote en kleine brandnetels en dan heb je ook nog groot en klein glaskruid. Glaskruid heeft niet van die brandharen dus jeukt niet maar hoort wel bij de brandnetelfamilie. Even een testje. Au! Dit is helemaal niet leuk! Wat helpt hier tegen?
Als dat je overkomt en je bent in het veld dan moet je kijken of er toevallig een weegbree in de beurt staat. Dan hebben we hier ook nog ui. Dat wil ook nog wel eens helpen. Het schijnt ook zo te zijn dat als je erop spuugt dat het ook de jeuk tegenhoudt.
Spugen?
Gewoon spugen. 
De brandnetel is dus een hele vervelende prikplant maar je kunt ook hele leuke dingen mee doen. Brandnetelsoep maken of wat dacht je van brandnetel thee? En brandnetel kaas? Lekker! 
Heerlijk!

Waarom prikt een brandnetel?

Als je een brandnetel aanraakt, krijg je een jeukend of prikkend bultje: een brandnetelblaar. Maar waarom prikt een brandnetel? 

Een plant met kleine injectienaaldjes

Hallo ik ben Nesrine. Iedere ochtend hebben wij een kringspel. Een keer moesten we allemaal dieren nadoen. Bijvoorbeeld een hond, een kip of bijvoorbeeld een olifant. Maar de juf moest ook meedoen en moest een aap nadoen. Ze deed het zo grappig, ik moest er zo van gaan lachen dat ik in mijn broek moest gaan plassen.
Dat heb ik ook zo vaak, dat ik in mijn broek pies van het lachen. Heb jij dat ook wel eens?
Ja, dat kan van heel hard lachen of heel erg verslikken.
Maar hoe komt dat nou?
De hele dag zijn je nieren bloed aan het schoonmaken en daarbij ontstaan dan urine.
Dus de nieren werken als een soort filter, soort zeefje?
Zo zou je ze kunnen vergelijken.
En hoeveel urine wordt er dan per dag gemaakt?
Dat is minimaal een liter per dag. En die liter urine gaat van je nieren, naar beneden naar je blaas en die vangt het op.
En hoe kan het dan dat het in die blaas blijft? 
Als ik hier een blaas heb, dan zit er onderaan die blaas 2 sterke sluitspieren. Die zorgen ervoor dat je de urine niet laat lopen. Als je nou een volle blaas hebt ga je naar het toilet en dan geven je hersenen een seintje en dan ontspannen de sluitspieren en dan kan je plassen.
En als ik in mijn broek plas ineens, wat gebeurt er dan?
Als je ineens heel hard moet lachen, iets zwaars tilt of moet niezen dan spannen heel veel spieren in je buik zich aan. Die geven dan wat extra druk op de blaas en dan kun je dus wat urine verliezen.
Maar dan moet je zeker een hele volle blaas hebben of niet?
Dat hoeft niet eens, al bij een klein beetje kan het al gebeuren.
Dus je kan er eigenlijk niks aan doen?
Nee.

Waarom kun je in je broek plassen van het lachen? 

Het komt wel eens voor dat je in je broek piest van het lachen of van de schrik. Daar kun je helemaal niets aan doen. Maar hoe komt dat eigenlijk? 

De spieren in je buik zetten druk op de blaas

De avond is net begonnen en als het goed is liggen de chinchilla's niet meer te chillen. Het zijn schemerdieren en zijn vooral 's avonds wakker. Ze liggen de hele dag door te maffen. Als jij naar bed gaat, staan ze op. Niet zo'n handig huisdier dus, want je kan er niet echt mee spelen. Als het goed is beginnen ze nu een beetje actief te worden. Hallo daar. Wakker worden! De lekkere warme vacht van een chinchilla is nog zachter dan die van een konijn. De chinchilla heeft namelijk een hele dichte vacht. Kijk. Dit is de doorsnede van hun huid met een haarzakje. Bij zoogdieren, dus ook bij de mens, groeit er 1 haar uit een haarzakje. Bij een chinchilla zijn dat er wel 120. Er zijn wel 10 verschillende soorten vachten. Je hebt deze, maar ook deze en deze. Ze zouden een complete modeshow kunnen lopen. Dat is mooi he. Maar daarom is er wel veel op ze gejaagd. De mensen wilden net zo'n mooie, warme jas van chinchilla bond hebben. Ze waren bijna uitgestorven, maar gelukkig zijn er nog genoeg overgebleven. Je krijgt zo'n chinchilla nog niet zo makkelijk te pakken hoor. Als je ze bij hun haren vastpakt laten ze gewoon los. Handig in de natuur als een roofvogel hem bijvoorbeeld probeert te pakken. Laten de haren los en dan vliegt hij weg met een hele dot haar en onze chinchilla rent vrolijk verder. Je moet hem daarom altijd met 2 handen vastpakken en niet bij zijn haren. 1 hand bij zijn staartwortel en de ander onder zijn buikje om hem te ondersteunen. Om hun vacht goed te kunnen verzorgen, nemen de chinchilla af en toe een lekker bad. Niet van water, want daar houden ze niet van, maar een zandbad. Daar gaan ze lekker in rollen, dit gaat tussen hun vacht zitten en haalt al het vuil weg. Dan hebben ze nog wat voer nodig: plantaardige brokjes. Dan kan ik naar bed en dan kan hier het feest beginnen.

Wat is een chinchilla?

De chinchilla komt tot leven als jij op bed ligt. Het is namelijk een nachtdier. Maar hoe ziet zo’n chinchilla er uit en waarom heeft het zo’n zachte vacht? 

Een diertje met een zachte vacht

Hallo Timo hier van het Klokhuis kantoor. En wat is jouw vraag?
Hoe zet je een dino in elkaar als je zijn botten hebt gevonden?
Gewoon naar de dierentuin gaan en er eentje bekijken toch?
Die leven toch allang niet meer.
Ja dat wist ik wel. Goed. Is dit een goede vraag? Dan stuur ik Mustafa naar de dino-deskundige. 
Dit is de nieuwste aanwinst van Naturalis. Het is een Plateosaurus en ze heet Monica. En botten zijn inderdaad, nadat ze zijn gevonden als een puzzel helemaal in elkaar gezet. Dinosaurus botten zijn heel lastig te vinden en dat is ook niet zo gek want 65 miljoen jaar geleden is de dinosaurus uitgestorven. Maar John, hoe graaf je nou zo'n dinosaurus op, dat lijkt me een gigantische klus?
Ja dat is het ook. Deze is een meter of 8 en je moet je voorstellen een vlakte waar je niks ziet. Maar je weet dat ze er zitten. Dan ga je gleuven maken, om de 2 meter een gleuf. Dan hoop je dat je iets raakt. Op het moment dat je botten ziet ga je eerst wat ruw te werk en dan ga je heel voorzichtig die botten proberen eruit te halen. Hier heb ik een dino bot.
Een echt dinosaurus bot?
Een echt versteent dinosaurus bot. Het zit nog in het gesteente en nu ga ik het gesteente van het bot afhalen. Als jij hem even vasthoudt.
Totdat hij eruit is. En wat als je dat bot uiteindelijk breekt? 
Dat geeft niks, dat ga je daarna gewoon lijmen.
Lijmen?
Ja.
Niet puzzelen. Je moet zorgen dat als er iets af gaat je het bij elkaar houdt. Lijm ertussen, vastplakken en wachten tot het goed vastzit.
En wat als je het helemaal niet meer aan elkaar kunt lijmen?
Als het helemaal uit elkaar dreigt te vallen dan gooi je er een, zoals je dat noemt, gipskap omheen.
Een beetje zoals wanneer je je been breekt?
Zoals je een been breekt. Dat doet de dokter ook als je been is gebroken. Een gipskap en dan kan er niks mee gebeuren.
Goed dan heb je het bot, maar hoe weet je nou van welke dino het is?
Stel je hebt zo'n bot van een dino. Dan ga je kijken waar hij bij past. Je rent als eerste natuurlijk aan de t-rex. Je wilt graag dat het een t-rex is. Nou daar is hij te klein voor. Dan ren je naar de diplodocus. Daar is hij ook te klein voor. Zo ga je al die dino's af, net zolang tot je weet: deze is het.
Daarna ga je nog even verder puzzelen want hij moet wel in elkaar gezet worden.
Ja, hij moet wel in het museum staan. Daarvoor heb je dan een bouwplan. Dan kun je alle botten netjes op hun plek zetten. Je maakt een stalen frame waarop je de botten aan kan bevestigen. 
En dan klaar is kees.
Ja, dit is het dan. Monica, een plateosaurus.
En hoe oud is ze?
220 miljoen jaar.
220 miljoen jaar? Hoelang duurde het eigenlijk om haar op te graven en in elkaar te zetten?
Het opgraven dat heeft zo'n 3 maanden geduurd en het totaal in elkaar zetten daar zijn we zo'n 2 jaar mee bezig geweest.
2 jaar? Zo!

Hoe zet je een dinosaurus in elkaar?

Eerst moeten de botten van een dinosaurus gevonden en uitgegraven worden. Vervolgens worden alle botten bij elkaar gebracht en als een bouwwerk in elkaar gezet. Maar hoe gaat dat precies en hoe weet je van welke dinosaurus de botten zijn?

Een bouwwerk van prehistorische botten 

Kip, ei, klaar. Nou echt niet. Wanneer die kip het ei heeft gelegd, gebeurt er nog heel veel mee. Wat doen ze allemaal met het ei voordat het in de winkel ligt?
15 Vrachtwagen leveren dagelijks bij dit eierinpakstation meer dan 1,5 miljoen eieren en die komen van verschillende kippenboerderijen door het hele land. Van elke partij die binnenkomt neemt de controleur steekproeven van 180 eieren om de kwaliteit te bepalen. Die kwaliteit bepaalt hij allereerst met zijn oren. Hij kan namelijk horen of er barstjes in de eierschaal zitten. Haarscheurtjes noemen ze die. Als die erin zit kan het ei heel makkelijk breken en dan kan natuurlijk niet. Een ei met haarscheurtjes klinkt doffer dan een ei zonder haarscheurtjes. Verder controleert de controleur of er bloed in het ei zit en of de kleur en dikte van de dooier en eiwit goed is en hij kijkt naar het vuil op de schaal. Dankzij de steekproef weten we nu wat de kwaliteit van de eieren is en dat bepaalt ook weer de prijs die de boer voor zijn eieren krijgt. Dit ei heeft de eerste test doorstaan, maar dat zegt nog helemaal niks want vanaf nu gaat het een reis van een paar uur maken door dit bedrijf en dan wordt het op 10 punten gecontroleerd. Dan is het de bedoeling dat elk ei binnen 48 uur na binnenkomst ook weer naar buiten is. Verschillende eieren gaan naar verschillende controlemachines. Scharreleieren die kant op, alle andere eieren die kant op. De meeste eieren hier zijn scharreleieren en die worden allemaal gecontroleerd door deze superturbomachine. Die controleert er wel 120.000 per uur. De bijzondere eieren zoals de vrije uitloop, de biologische en de zonnebloemeieren worden door deze machine gecontroleerd en die doet het net iets meer op zijn gemakje. Die controleert er namelijk maar 60.000 per uur. De controle is voor elk ei hetzelfde. Eerst zet de robot heel voorzichtig de eieren op een zachte ondergrond op een lopende band. Dan begint de grote afvalrace. Een soort Idols voor eieren. Kom je door de controle heen, dan mag je door op de lopende band. Word je op een bepaald punt afgekeurd, dan ga je er bij de eerste de beste uitgang zonder pardon in de prullenbak. Piepkleine cameraatjes kijken van alle kanten door en naar een ei om te koken of en niet teveel poep en veertjes op de schaal zitten en of er geen bloedpropjes van binnen zitten. En er worden met rubberen dopjes op 16 plekken op een ei getikt om te horen of er haarscheurtjes zitten. Eigenlijk hetzelfde wat de controleur al deed door te luisteren naar de eieren. Tot slot worden alle eieren dezelfde kant op gedraaid zodat ze met de punt naar beneden de verpakking in gaan. Deze eieren zijn door alle controles doorgekomen en toch zijn ze net niet goed genoeg voor de supermarkt en dat komt omdat er deukjes, barstjes of vlekjes op zitten. Maar met de inhoud is niks mis, zonde om weg te gooien, dus ze gaan naar fabrieken waar ze er sauzen, mayonaise en cakejes van maken. Waar ze ook heel goed voor zijn is voor een presentator om er een reuze omelet van te bakken.

Hoe worden eieren ingepakt?

Voordat de eieren in de winkel komen te liggen, worden ze in een fabriek gesorteerd en gecontroleerd. Zo wordt er voor gezorgd dat er alleen eieren van goede kwaliteit in de winkel terecht komen. Maar hoe gaat dat precies?

Sorteren en controleren

Dit is een fiets. Maar zo kan je er natuurlijk niet op rijden. Hoe maak je van deze 300 onderdelen nou een fiets? In deze fabriek worden fietsen gemaakt en dan beginnen ze natuurlijk met de voorvork en het frame. Die kunnen gemaakt zijn van staal, aluminium of super licht carbon, speciaal voor race fietsen. Deze frames zijn klaar om geverfd te worden, maar ze moeten eerst even in bad, ze moeten grondig ontvet worden. Alle stoffen roest moet eraf want anders plakt de lak niet. Alles wat gespoten wordt, krijgt wel 3 lagen verf. Grondlak ter voorkoming van roest, kleurenlak en ten slotte een keiharde poedercoating. Het spuiten van de fiets gebeurt op een hele speciale manier. In de cabine wordt de verfspuit en het frame een beetje onder stroom gezet. Het frame wordt plus, verf wordt min. Plus en min trekken elkaar aan dus het frame trekt als het ware de verfdeeltjes aan waardoor je een heel dun laklaagje krijgt zonder druipers. Het frame moet eerst drogen in een zogenaamde moffeloven. Dat is een heteluchtoven van zo'n 180 graden. Daarna worden sommige plekjes met de hand gespoten. Hier krijgt het frame overal stickers. Dat gaat eigenlijk als een tattooplaatje dat je op je huid plakt. Daarna gebeurt er iets heel raars. Over die stickers wordt een poedercoating gespoten, een hele harde laklaag waardoor de frames weer wit worden. Maar let op! Als het onderdeel voor de laatste keer de oven in gaat dan smelt het witte poeder en tadaaa! Geen wit meer te zien. Al die verflagen, je zou denken dat er liters verf doorheen gaan, maar dat is niet zo. Met dit emmertje kunnen ze 200 fietsen een kleurtje geven. Hangend aan zo'n haak volgt zo'n vork, spatbord of frame een hele route door de fabriek terwijl er van alles mee gebeurt en aangehangen wordt. Duurt zo'n 6 uur. Hier wordt een wiel in elkaar gezet. De spaken worden gevlochten, dat gebeurt met de hand, vervolgens draait de machine ze op spanning en het wiel wordt gericht zodat hij precies recht is. Binnen- en buitenband erop, oppompen en dan gaan ze naar de grote hal waar ze straks met de rest van alle onderdelen een fiets gaan maken. Hier ligt de rest: remmen, kabels, sturen, verlichting, zadels en noem maar op. En dat in allerlei kleuren en maten. Showtime. Iedereen aan deze lopende band zet een klein stukje van de fiets in elkaar zodat we aan het einde van deze band een complete fiets hebben. Nou wordt elk onderdeel nog 1 keer gecontroleerd en als de fiets helemaal perfect is dan worden ze met de vrachtwagen naar de winkels gebracht. Stuur, voorspatbord, achterwiel, voorvork, rem, lampje, wiel, trapper, achterspatbord, zadel, check. Je hoeft hem niet in te pakken hoor, ik neem hem zo mee.

Hoe wordt een fiets gemaakt?

In de fietsfabriek worden fietsen in elkaar gezet. Het frame wordt geverfd en alle onderdelen worden aan elkaar gemonteerd. Hoe gaat dat precies?

Van 300 onderdelen

Ik wil deze foto of deze taart, maar ik krijg het maar niet voor elkaar! Hoe doen ze dat toch? In deze bakkerij gaan ze er voor zorgen dat deze foto op de taart terecht komt. Voordat je een foto op een taart kunt plakken moet je de taart eerst bakken. Dat rijmt. De beslagkom in dit bedrijf is ietsje groter dan bij jou thuis maar het idee blijft hetzelfde. Eieren, citroenrasp, bloem en suiker erin en mixen maar. Als het beslag lekker luchtig geklopt is, wordt het op enorme bakplaten gespoten en gaan met kar en al een half uurtje de oven in. Het eerste deel van de taart, het kapsel, is klaar. Dit moet eerst even afkoelen voordat de bakker hier een taart van kan maken. Zo lijkt het natuurlijk nog nergens op. Allereerst wordt het kapsel in stroken gesneden, zo breed als de taart moet worden. Dan wordt met een taartzaag de cake 2 keer overdwars doorgesneden en omgeklapt. Zo ontstaan 3 lagen cake waar de vulling tussen gaat komen. Op de eerste deel cake komt een beetje suikersiroop met een laagje jam. Dan weer een plak cake, een beetje suikersiroop en een laag slagroom. Dan de laatste plak cake. Dan gaat op de boven en zijkanten een dun laagje slagroom tegen het uitdrogen. Dan pas wordt de taart op maat gesneden voor het juiste aantal personen. Dit is een body. Dat is een op maat gesneden en gevulde cake. Begint voor mij al op een taart te lijken. Hoe zit het nou met die afbeelding? Wacht even. Als je een fototaart besteld kan je kiezen tussen heel veel afbeeldingen en foto's. Bijvoorbeeld je favoriete ster uit Spangas, Avatar of Donald Duck. Maar je kan ook net als ik je bestelling mailen en je digitale bestandje bijvoegen. De bestelling met bijgevoegde digitale afbeelding komt dan hier in het bedrijf op deze computer binnen en dan moet het natuurlijk nog uitgeprint worden. Dat gaat met een hele gewone inkjet printer. Alleen zijn er 2 grote verschillen namelijk de inkt is eetbaar en het papier ook want het is gemaakt van een laagje suikergoed. Kijk dan, zo gaaf! Onze foto in eetbare inkt afgedrukt op een laagje suikergoed. Voor de stevigheid komt er onder de foto nog een laagje marsepein en dan wordt de afbeelding op de taart gelegd en is het ineens een echte fototaart. Je kan bij de bestelling aangeven met wat voor lekkers je je taart afgewerkt wilt hebben, bijvoorbeeld slagroom, feestelijk gekleurde hagel, vers fruit, gehakte nootjes of misschien wel allemaal. Kijk dan! Zo leuk! Leuk is eigenlijk niet het goede woord, hij is prachtig. Super goed gelukt, echt mooi hé? Ik vind het zonde om aan te snijden. Ga weg, weg!

Hoe wordt een fototaart gemaakt?

Lekker een leuk: een taart laten maken met een zelfgekozen foto erop! Maar hoe worden zulke taarten gemaakt? 

Een eetbare foto op een taart

Hier is Timo van het Klokhuis kantoor! Wat is jouw vraag?
Wat is hoofdpijn?
Heb je er vaak last van?
Nee.
Zal ik je dan een hoofdpijnervaring geven? Oké, misschien ook niet dan. Is dit een goede vraag? Dan stuur ik Bart naar de hoofdpijn dokter.
Au au auw! Dokter, als er een kind komt met hoofdpijnklachten, wat doet u dan?
Dan vraag ik: hoelang heb je die hoofdpijn? Hoe vaak? Hoe erg?
En daarna?
Daarna ga ik aan de hand van die informatie het kind onderzoeken en er proberen achter te komen waar die hoofdpijn vandaan komt.
Wat gaat u allemaal onderzoeken?
Eigenlijk begin ik met met het hoofd en de hals. De ogen of je goed kunt zien. Of de neus verstopt is bij de bijholte. Kijk ik je mond of er problemen zijn met je tanden. En kijk ik naar het hart en de longen. Dat kan ook hoofdpijn geven als er problemen mee zijn. Kijk ik naar de buik of het er goed uitziet. Ik kijk naar hoe je loopt of je reflexen goed zijn. 
Dus hoofdpijn kan uit het hele lichaam voortkomen?
Precies.
En wat zijn de meest belangrijke vormen van hoofdpijn?
De spierspanningshoofdpijn is de meest voorkomende hoofdpijn bij kinderen. Daarnaast komt migraine vaak voor.
Het heet niet voor niks spierspanningshoofdpijn want het heeft te maken met alle spieren die op of rond ons hoofd zitten. Niet alleen op onze schedel zitten spieren maar ook in onze nek. Bij die spierspanningshoofdpijn komen die spieren strak te staan. Dat voelt als een strak elastiek, een strakke badmuts rond je hoofd. Die spierspanningshoofdpijn voel je vaak aan beide kanten van je hoofd. Strikt genomen is het dus niet hoofdpijn maar een soort spierpijn. Een zwaardere vorm van hoofdpijn is migraine. Deze hoofdpijnsoort komt vooral voor bij volwassenen, maar ook bij kinderen. Gelukkig niet zo vaak. Maar wat gebeurt er precies bij een migraineaanval? Kijk even mee. Dit is ons hoofd met neus, ogen en natuurlijk ons brein, onze hersens. Als je goed kijkt zie je dat er allemaal kleine bloedvaatjes, aderen, over heen lopen. Om onze hersenen heen zit het hersenvlies. Dat is even dit boterhamzakje, een heel dun vliesje. Tijdens een migraineaanval is er een bloedvat of een aantal bloedvaatjes dat opzwelt, dat groter wordt. Dan zie je eigenlijk al meteen wat er gebeurt. Die bloedvaatjes drukken tegen het hersenvlies aan. Dat zorgt voor een bonkend, vervelend en naar gevoel: een migraineaanval. Maar er is nog een soort hoofdpijn met een prettige oorzaak. Eentje die al na 30 seconden is verdwenen. Dat heeft alles te maken met een ijsje. Je hebt zelf wel eens een hele grote hap ijs genomen of een grote slok koude limonade. Dan schiet er zo'n steek naar je hersenen toe. Heel vervelend maar het kan geen kwaad hé? Ik hoef geen pilletje te nemen? 
Nee, het duurt hoogstens 30 seconden. 
Eet smakelijk. Alleen kleine hapjes.

Wat is hoofdpijn?

Je hebt verschillende soorten hoofdpijn. Bijvoorbeeld spierspanninghoofdpijn, migraine en hoofdpijn als je iets heel kouds eet. Maar hoe ontstaan deze soorten hoofdpijn?

Pijn met verschillende oorzaken

Hallo mag ik even storen. Mag ik weten wat uw vraag is mevrouw? 
Waarom hebben honden een staart?
Om te kwispelen toch?
Mijn hond doet heel veel met zijn staart.
Wat kan hij dan? Verven met zijn staart? Roeren in de thee?
Nee hij draait er rondjes mee.
Is dit een goede vraag?
Ja!
Dan stuur ik Moustafa naar de hondenstaartspecialist.
Dat is een goede vraag. Honden kwispelen altijd wel zo vriendelijk, maar waarom hebben ze die staart eigenlijk? Niet alleen om te kwispelen. Dat antwoord op die hondenstaartvraag hebben ze hier bij Naturalis in Leiden. Dit is Alice van Duin van Naturalis en zij weet er alles van. Hoe zit dat nou eigenlijk met hond en staart?
De hond gebruikt zijn staart om te laten weten hoe hij zich voelt. Zijn staart is zijn communicatiemiddel. Hij gebruikt niet alleen zijn staart maar ook zijn houding en lichaamsgeur dus elkaar besnuffelen en plasjes overal achterlaten. En ook met geluid.
Blaffen bijvoorbeeld?
Grommen en janken geeft hij aan hoe hij zich voelt. De staart is belangrijk voor balans bij rennen en springen. Communicatie is het belangrijkste van de staart.
Even wat hondenstaartstandjes op een rij. Als de hond ontspannen is dan hangt hij er gewoon een beetje bij, dan bungelt hij los, lekker relaxt. Als hij alert is, houdt hij hem horizontaal. Dat betekent dat hij nieuwsgierig is. Dit is de dominant-stand. Hij wil duidelijk laten merken dat hij sterker is. Als hij bang is dan hangt hij hem naar beneden. Dan druipt hij af met de staart tussen de benen. Het lekkerst vindt hij deze stand, lekker kwispelen, dan is hij lekker blij. De staart bij de hond is heel flexibel, hij kan alle kanten op bewegen, maar hoe kan dat eigenlijk?
Dit is het skelet van een hond. Je kunt zien dat zijn staart is opgebouwd uit losse botjes die ten opzichte van elkaar kunnen bewegen.
Het is dus niet 1 groot bot?
Nee dat wordt vaak gedacht. Door die kleine botjes kan hij lekker kwispelen.
De hond stamt af van de wolf. Duizenden jaren geleden wist de mens de wolf zo tam te maken dat het uiteindelijk een huisdier is geworden. Er zijn ongeveer 400 verschillende hondenrassen en ze stammen allemaal af van de wolf. De lichaamstaal tussen een hond en een wolf verschilt niet zo heel erg veel. Wolven hebben allemaal dezelfde staart, maar bij honden is dat niet zo. Door het fokken van de mens zijn er verschillende rassen ontstaan en hebben allemaal een andere staart. Sommige honden hebben een lange zwiepende staart en andere honden hebben een piepklein staartje. Een grote of kleine staart, honden begrijpen elkaar allemaal. Nu we hier toch zijn gaan we even kijken naar andere staarten want bijna elk dier heeft een staart met verschillende functies. Bijvoorbeeld de zwarte slingeraap. Die gebruikt hem om zich vast te grijpen. En de kat gebruikt hem om in balans te blijven op smalle randjes en de vliegende eekhoorn gebruikt hem om te sturen als hij zweeft. De pony gebruikt hem als vliegenmepper en de kangoeroe steunt er lekker op. 
We hebben hier nog meer voorbeelden van gewervelde dieren. Hier de kat met zijn lange staart, de leeuw en iets groter de zebra. 
Bedankt Alice voor die prachtige staarten maar jij hebt toch echt wel de mooiste hé?!

Waarom hebben honden een staart?

Met de staart kunnen honden kwispelen, wat betekent dat ze blij en op hun gemak zijn. Maar een hond gebruikt zijn staart ook om te communiceren. Hoe werkt dat precies? 

Een communicatiemiddel

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos