Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Haren. Je hebt ze in alle soorten en kleuren: lang, kort, stijl, gekruld, blond, bruin, zwart, rood. Wat nou als je ze niet hebt of nauwelijks? Bijvoorbeeld omdat je kaal wordt of door een ziekte. Dan kunnen ze hier in Utrecht speciaal voor jou een pruik maken, maar hoe doen ze dat? Dit is Marieke en zij weet alles over het maken van pruiken. 
Ik ga je hoofd opmeten.
Dat opmeten is het eerste wat ze doen, want je pruik moet natuurlijk wel goed passen. Niet dat hij bijvoorbeeld afwaait ofzo. Vervolgens wordt er een montuur gezocht wat goed op jouw hoofd past. Hier worden straks de haren opgeknoopt. 
Deze zit mooi.
Ja?! Oké. 
Dan is de vraag natuurlijk: welke kleur wil je? De meeste mensen die kiezen een kleur die op hun eigen haarkleur lijkt, maar je kan ook een hele andere kleur kiezen. Hierin zitten alle denkbare kleuren haar en dit is echt haar. Maar hoe komen ze nou aan al dit haar? Je kan je eigen lange haar schenken, verkopen. Dit haar komt echt van over de hele wereld. Zoveel mensen, zoveel wensen. Lekker zacht. Je kan ook kunsthaar, nep haar, gebruiken. Dat is ook mooi. Het verschil zie je bijna niet. Een pruik van echt haar gaat iets langer mee dan een pruik van nep haar. Die is dan ook iets duurder. Een pruik van echt haar gaat ongeveer 1,5 jaar mee en dan moet hij weer worden opgeknapt. Dan moeten er bijvoorbeeld haren worden bijgeknoopt. Haren die je verliest door te kammen die groeien normaal weer aan maar bij een pruik natuurlijk niet. Ik zie gewoon echt het verschil niet. Het is dus gewoon wat je fijner vindt. Deze doe ik, deze is blond en stijl. Is weer wat anders. Deze vind ik leuk. Anneke is pruikenmaakster. Het maken van een pruik duurt zo'n 40 uur. Om een pruik er mooi natuurlijk uit te laten zien, knopen ze maar 2 tot 3 haren per keer. Wow, dan moet je wel veel geduld hebben of niet? Waanzinnig knap dit. Na 40 uur hard werken is de pruik klaar. Dat ziet er echt al heel mooi uit zeg. Dit is Elena, de kapster hier. Ook dit kan je stijlen, net als je eigen haar. Vind je het mooi?

Hoe wordt een pruik gemaakt?

Programmalogo's

Haar bestaat in alle kleuren, maten en stijlen. Maar wat nu als je weinig of geen haar hebt, bijvoorbeeld als je kaal wordt of door een ziekte. Je kunt dan een pruik op maat laten maken. Maar hoe doen ze dat? 

Van echt haar of kunsthaar

Ik ging eens met mijn zus 2 puzzels maken van 1000 stukjes, 1 van een koe en 1 van een varken. Toen vroeg ik mij af Hoe worden puzzels gemaakt? 1000 stukjes. Ja leuk puzzelen. Weet je  wat? Ik ga eerst uitzoeken hoe ze gemaakt worden. Hier in de puzzelfabriek in Medemblik worden elke dag duizenden puzzels gemaakt. Kun je nagaan hoeveel puzzelstukjes dat zijn. Maar terug doen anders klopt hij niet meer. Alle puzzelstukjes zijn ooit begonnen als 1 afbeelding of foto. Hier in de fabriek liggen alle afbeeldingen van puzzels op voorraad klaar. Zo is mijn puzzel ooit begonnen. De afbeeldingen worden op het karton geplakt. Beetje lijm erop en dan worden ze precies op elkaar gelegd en hier nog even stevig aangedrukt. De platen moeten eerst een paar dagen drogen totdat al het vocht van de lijm uit het karton verdwenen is. Na het drogen maakt de stansmachine er echt een puzzel van. In die machine zitten hele scherpe messen met kronkelige puzzelvormen en die worden in het karton geperst. Stansen heet dan. In de puzzelfabriek hebben ze een heleboel standmessen in verschillende patronen. Al die stansmesjes zitten op 1 blok. Zo verandert in 1 klap een olaat karton in een puzzel van wel honderden stukjes of 1000 zoals deze. Uiteindelijk komt er ook nog een stukje rubber in en dat zorgt ervoor dat het karton niet in de messen blijft steken. Zo heeft elke puzzel zijn eigen stansmes. Hier gaat het hele stansmes de stansmachine in. Als ze uit de machine komen zijn het nog steeds hele platen. Je ziet het patroon van de puzzelstukjes wel maar ze zijn nog niet gebroken dus het lijkt net of de puzzel al is gelegd. Na het stansen gaan ze hier omgekeerd puzzelen. Een puzzel die al in elkaar zit in stukjes breken. Deze puzzelbreekmachine doet het echt razendsnel. Kon je thuis maar zo snel in elkaar zetten. Dan de deksel erop en het valt nog best tegen om dat snel te doen. Zo, ik ga maar even verder met mijn eigen puzzel. Eerst de hoekjes en de randjes. He, hoekje! Ik ga toch mijn oma maar even bellen.

Hoe worden puzzels gemaakt?

Je hebt hele simpele puzzels van 2 of 4 stukken, maar daar is natuurlijk niets aan. Je hebt ook puzzels van 1000 of zelfs 5000 stukjes: daar ben je wel even zoet mee! Maar, hoe worden die puzzels eigenlijk gemaakt?

Een afbeelding van 1000 stukjes

Als het regent doe ik meestal mijn regenjas aan. Hoe wordt het gemaakt en waarom word je niet nat als je het aan hebt? Bijna iedereen in Nederland heeft wel een regenjas of broek en dat is ook niet zo gek want Nederland is een regenland. Dan is een regenpak wel zo handig want niks is zo irritant als doorweekte kleren. Zo is het wel genoeg toch? Regenkleding wordt eerst hier in Nederland ontworpen. Van het ontwerp wordt vervolgens een bouwtekening gemaakt. Die tekening wordt naar de fabriek in Azië gestuurd die de regenkleding maakt. Maar wat zorgt er nou voor dat regenkleding water kan tegenhouden? Het verschil met gewone kleding zit in het materiaal want de stof van regenkleding is gemaakt van 2 lagen. De bovenste laag is gemaakt van een speciaal soort kunststof, polyamide. Aan de binnenkant zit laag 2. Dit is een heel speciaal beschermlaagje, de coating. Dat is eigenlijk een flinterdun plastic laagje dat er voor zorgt dat de regen niet binnen kan dringen. Al die verschillende onderdelen van de bouwtekening zoals de mouwen, de broekspijpen en de capuchon worden in de fabriek aan elkaar genaaid. Maar die naald van de naaimachine maakt iedere keer kleine gaatjes in de stof. Dan is de kans op lekken wel heel groot. Om die naad toch waterdicht te maken wordt er tape op de naad geplakt. Dat is een speciaal soort plakband die bij hoge druk en hoge temperatuur over de naad heen wordt geplakt. Met deze waterdruk meter kan je heel goed het effect van het beschermlaagje testen. Eerst even wat water erbij en dan heb ik hier 2 stukjes regenkleding. Eentje zonder coating en 1 met coating. Als ik die zonder coating onder het apparaatje leg en ik pomp er onder hoge druk water onder, dan zie je dat er allemaal kleine druppeltjes door komen. Nu het stukje met coating. Dan ga ik pompen en dan zie je dat het stukje heel erg onder druk komt te staan, maar er komt geen druppel door heen. Zo´n coating beschermt je dus heel goed tegen de regen. Hetzelfde kunnen we doen met de getapte naden. Je ziet hier een stukje onder zonder tape en hier met. Moet je zien. Liever maar wel getapete naden want anders blijf je niet droog. Regenkleding moet kunnen ademen. Regendruppels zijn groter dan zweetdruppels. In ademende regenkleding zitten piepkleine gaatjes waar de zweetdruppels wel door naar buiten kunnen maar regendruppels niet door naar binnen. Met dit testje kun je het goed zien. Dit zijn 2 stofjes en de ene is wel ademend en de ander niet. Ik giet er een regenbuitje bij en ik pomp er lucht onder. Kijk, moet je zien. Hier komt de lucht doorheen. Dat groene stofje is dus ademend en daardoor kan de regenbui niet naar binnen, maar de lucht en dus de zweetdruppeltjes kunnen wel naar buiten. En dan nu de eindtest. Ik zweet en het regent en het blijft droog.

Hoe wordt regenkleding waterdicht gemaakt?

Regenkleding is gemaakt van een hele speciale stof. Aan de buitenkant zit een laag polyamide, een soort kunststof. Aan de binnenkant zit een hele dunne beschermlaag van plastic, wat de regen tegen houdt. Maar hoe wordt de kleding gemaakt en hoe kan het dat de regen niet via de naden naar binnen loopt? 

Een speciale stof met twee lagen

En uw gastvrouw van vandaag is Nienke de la Rive Box. Hallo allemaal! Dankjewel dankjewel. Welkom bij Waarom Daarom. Vragen die in 1 minuut zijn uit te leggen, te beantwoorden of op te lossen. Eens even kijken. Waarom lopen schildpadden altijd zo langzaam? Schildpadden doen bijna alles langzaam. Ze lopen langzaam, ze eten langzaam en zelfs hun hart klopt langzaam. Een schildpad is vaak zo sloom dat je soms kan denken dat hij dood is. Maar hoe komt dat eigenlijk? De naam schildpad is een verwarrende naam want een schildpad is helemaal geen pad. Het is een reptiel net als de krokodil en de slang. Het woord schild past wel goed bij hem. Hij heeft een schild op zijn rug en 1 op zijn buik. Dat schild bestaat uit hoorn. Het is hard materiaal wat ook in je nagels zit. Als een schildpad gevaar voelt aankomen dan trekt hij zijn kop en poten terug in zijn schild zodat niemand meer bij hem kan komen. Door dit pantser kan de schildpad niet meer zo snel bewegen. Dat komt omdat het ruggeschild met de ruggengraat is vergroeit. De voorpoten staan aan de zijkant van het schild en door de stijve bouw kan de schildpad maar 1 poot tegelijk verzetten. Een andere manier van lopen is niet mogelijk. Vandaar dat het allemaal heel langzaam gaat. Trouwens, als 2 landschildpadden willen paren dan zijn ze ineens niet meer zo langzaam hoor. Dan kunnen ze ineens wel harder lopen. De paring zelf duurt dan weer uren en uren en een lawaai dat ze maken. Een paar dagen na de paring legt het vrouwtje de eieren in een kuil in het zand en dekt het af met zand. De zon doet de rest. Na een paar weken barsten de eieren open en kruipen de jonge schildpadjes eruit. Klaar voor een lekker lang, langzaam leven in hun eigen huisje. Dat was hem weer! Tot de volgende Waarom Daarom!

Waarom zijn schildpadden zo langzaam?

Schildpadden lopen langzaam, eten langzaam en zelfs hun hart klopt langzaam. Maar hoe komt het eigenlijk dat schildpadden zo langzaam lopen? 

Een reptiel met schild

Met een stofzuiger ruim je troep op maar wij gaan vandaag juist troep maken. Wat zit er allemaal in een stofzuiger? Een slang, kan eraf. Borsteltjes, altijd handig. Kijk hier, de stofzak. Maar hoe zuigt die stofzuiger nou al dat stof in die zak? Kijk dit hier is de ventilator en dit is een belangrijk onderdeel want hiermee breng je luchtstroom op gang. Eigenlijk gebeurt er in een stofzuiger precies hetzelfde als wanneer je aan een rietje zuigt. Als je drinkt zuig je aan de bovenkant lucht weg. Daardoor wordt de luchtdruk in het rietje lager. Dat betekent dat de luchtdruk eromheen hoger wordt dan in het rietje. De lucht drukt op de limonade waardoor de limonade zo in het rietje omhoog wordt gedrukt. Doordat de ventilator gaat draaien, wordt hier lucht weggezogen. Maar als hier minder lucht is dan moet dat worden opgevuld met lucht vanaf een andere plek. Mijn stofzuiger kan dat alleen vanaf deze plek: het rietje, de stofzuigerslang. Die lucht gaat via de slang zo langs de ventilator en hier naar boven weer naar buiten. Wow, het hart van de stofzuiger. Moet je zien wat een kleine, stoere motor. Maar die motor loopt natuurlijk niet op limonade, water of een batterij maar op stroom. Daarom is hij bevestigd aan deze stroomdraad die heel makkelijk kan worden weggewerkt in dit kastje. Maar het is, of was, natuurlijk een stofzuiger. De zak is dus heel belangrijk. Maar je kan niet elke zak in iedere stofzuiger stoppen. Ieder type heeft zijn eigen afmetingen. Alle stofzuigerzakken zijn gemaakt met hele kleine gaatje waar wel lucht doorheen kan maar geen stof. Stofdeeltjes zijn namelijk groter dan luchtdeeltjes en die blijven er dus in steken. Als er dan toch hele kleine stofdeeltje doorheen gaan dan hebben ze verderop in het apparaat hier en hier ook nog eentje, extra filters die het kleine stof tegenhouden. Oh, doe dit thuis niet na want ik denk dat je dan van je eigen geld een nieuwe moet kopen en een jaar lang moet stofzuigen.

Wat zit er allemaal in een stofzuiger?

In het hart van elke stofzuiger zit een ventilator. Zo’n ventilator zorgt er voor dat er lucht de slang in wordt gezogen, waardoor het stof in de stofzuigerzak terecht kan komen. Maar hoe werkt dat precies?

Een slang, ventilator en stofzuigerzak

In warme landen zoals Ecuador, Ghana, Brazilië, groeit deze boom. De cacaoboom. Aan deze boom groeien deze vruchten. Van de zaden, de cacaobonen die in deze vruchten zitten, maken ze dit: heerlijke vlokken. Maar hoe maken ze nou van een boon een vlok? In deze fabriek worden vlokken gemaakt. Typisch Nederlands. In geen enkel ander land ter wereld eten ze vlokken op hun boterham. Om van cacaobonen vlokken te maken worden de zaden eerst schoongemaakt, verwarmd, geroosterd en vermalen. Dan krijg je dit papje cacaomassa. Als je dit papje samenperst dan haal je dit eruit. Cacaoboter. Het vloeibare is er dan uit en wat overblijft is koek. Als je dat vermaalt krijg je cacaopoeder. Om de lekkerste vlokken te maken is er heel veel poedersuiker nodig, cacaomassa, een beetje cacaopoeder, een klein beetje cacaoboter en bindmiddel. En van al deze goedjes hebben ze in deze fabriek meer dan genoeg. Deze grote silo's zitten vol met cacaoboter, cacaopoeder, poedersuiker, cacaomassa en bindmiddel. Via deze pijpleidingen komen de ingrediënten in de deegmenger terecht. Hier wordt alles dan gemengd en gekneed op een temperatuur van 37 graden. Je krijgt dan van dit stevige deeg. Het ruikt lekker en het smaakt ook lekker. Hier maken ze vlokken van. Hier komt het deeg uit de deegmenger. Dan komen er kleine brokjes op de lopende band terecht. Dit noemen ze trouwens de keutelmolen. De keutels worden hier platgewalst tot een dunne plak. Die plak wordt in dunne reepjes gesneden. Zo dat gaat snel! En een stuk rechter dan ik heb gedaan. Dan het meest bijzondere in het vlokken maak proces. Hier krijgt de vlok zijn krulletje. De band waar de vlokken vanaf worden geschraapt draait sneller dan de lopende band waar de vlokken op terecht komen. Door het verschil in snelheid ploffen de vlokken als het ware op de lopende band. Door die botsing krijgen de vlokken een mooi krulletje. Ik maak wel gewoon vlokken zonder krul. De vlokken gaan de koeltunnel in, daar worden ze hard. In deze tunnel zit een wals waarmee de vlokken worden gebroken. Zonde eigenlijk want die lange vlokken zijn eigenlijk hartstikke leuk. Maar die passen natuurlijk niet in het pak. Dan zijn ze klaar. Zo maak je dus van een cacaoboon een perfecte vlok. Nou, deze zijn toch ook best wel lekker hoor. Heerlijk!

Hoe worden vlokken gemaakt?

Chocoladevlokken worden gemaakt van cacaobonen. Deze bonen zijn de zaden van een vrucht, die groeit aan grote cacaobomen in bijvoorbeeld Brazilië en Ecuador. Maar hoe worden er van die bonen nou gekrulde vlokken gemaakt, die je op je boterham kunt strooien?

Van cacaoboon tot broodbeleg

Vandaag in grote denkers in 2 minuten een man die in 1745 werd geboren in Italië. Toen hij 4 was kon hij nog niet eens praten waardoor mensen dachten dat hij ontzettend dom was. Maar ik weet zeker dat jij en jij en jij hem wel kent. Hij werd bekend met zijn experimenten met elektriciteit. De grote denker van vandaag Alessandro Volta. In 1786 kwam de dokter erachter dat een dode kikker zijn pootjes beweegt wanneer hij in aanraking komt met 2 verschillende metalen plaatjes. Hij dacht dat er iets van elektriciteit opgeslagen zat in een dode kikker want hoe kon hij anders zijn pootjes bewegen? Volta dacht iets anders. Hij dacht dat het kwam door de metalen plaatjes. Hij ontdekte dat er kleine elektrisch geladen deeltjes van het ene plaatje naar het andere plaatje stroomde. Als er maar iets van zout water tussen zit zoals in een kikker of een zuur. Zuur genoeg. Als ik er hier een metaal in steek, in dit geval een koperen muntje, en aan de andere kant een ander metaal, in dit geval een ijzeren spijker. Als ik die nou met een draadje aan elkaar verbind, dan gaat er hier een stroompje lopen. Dat is natuurlijk niet te zien dus wat hebben we nodig? Een lampje en meer citroenen. Alle citroenen verbind ik op een slimme manier met elkaar waardoor de stroom als het ware bij elkaar opgeteld wordt. Zo kan je er wel een lampje mee laten branden. Hij doet het. Maar hij wilde meer stroom laten lopen dus experimenteerde hij verder. Hij stapelde laagjes koper met laagjes zink met daartussen een laagje stof dat doordrenkt is met een zoutoplossing. Zo ontstond de zuil van Volta. Eigenlijk de allereerste batterij. Tegenwoordig zien batterijen er iets anders uit, maar het principe is nog gewoon hetzelfde. Het zijn stukjes metaal met daartussen een zurige substantie. Zijn naam staat er ook nog steeds op, de V van Volt. Niet gelukt in 2 minuten maar het was ook een groot denker die Volta.

Wie was Alessandro Volta?

Alessandro Volta werd beroemd door zijn experimenten met elektriciteit. Zo ontdekte hij dat je met metaal en een oplossing van zout of zuur een batterij kon maken. Maar hoe kwam hij daar achter? 

Uitvinder van de batterij

Groep 3/4/5

Stiften, schepje heb ik ook nog nodig dit weekend, en besteld. Wat gebeurt er nou als ik op die bestelknop druk? Hoe komen die stiften en dat schepje nou bij mij thuis? Daar in die loods gaan mensen heel hard aan het werk om die producten op tijd bij mij thuis te krijgen. Wow, wat een spullen. Hier staat echt onwijs veel. Als ik thuis op de bestelknop heb gedrukt komt mijn bestelling hier binnen. Hier wordt ongeveer iedere seconde door iemand iets besteld op internet dus nu, nu, nu ook. Dat zijn dus wel 10.000 bestellingen per dag. Deze computer bundelt 100 producten en zet hij op 1 lijst. Als ik deze lijst volg kom ik vanzelf bij mijn stiftje en mijn schepje uit. Het eerste product is shampoo, rij 89. De computer weet precies waar alle producten liggen en berekent de kortste route. Dan hoef je niet de hele tijd heen en weer te rennen, dat scheelt een hoop tijd. Ja 89, dit moet hem zijn. Dat klopt. De volgende staat hier ook. Mijn schepje, die moet ergens liggen. Als dit geen schep is dan weet ik het ook niet meer. Checken, ja dit is mijn schepje. Die gaat met mij mee. Paardenschatkist? Kijk nou wat leuk. Wie zou dat nou besteld hebben? Dat zijn mijn stiften. Klaar. We kunnen gaan inpakken. Op naar de volgende stap. Dit zijn de rekeningen. Maar hoe komt nou de juiste rekening bij de juiste bestelling terecht? Alle producten hebben een barcode en de rekeningen hebben ook een barcode. Deze computer weet precies welke barcodes er allemaal bij 1 bestelling horen. De producten en de rekeningen gaan met de barcode omhoog op de lopende band. De barcodes worden gescand en de producten komen met de bijhorende rekening in dezelfde bak terecht. Mijn schepje, barcode omhoog. Geen schepje. Mijn bestelling, schepje en mijn stiften. Rekening erbij met het adres erop en de barcode weer omhoog want dat is nodig voor de volgende stap. Dan kan hij hierop. Zo worden de pakketjes gesorteerd door de computer op postcodegebied. Deze pakketjes gaan allemaal naar de waddeneilanden. Deze zijn bestemd voor Noord-Limburg. Amsterdam, dit is hem. Die geef ik aan de postbode. De postbode brengt dan de pakketjes naar de mensen thuis. Deze neem ik zelf wel mee, is net zo handig. Nu maar hopen dat het morgen mooi weer wordt.

Hoe werkt een webshop?

Het internet is eigenlijk een enorme winkel, waar je alles kunt kopen wat je je maar kunt bedenken. Maar hoe komt je bestelling uit een webwinkel vervolgens bij je thuis terecht?

Winkelen op internet

We zijn op zoek naar het hoogste gebouw ter wereld. Je zou het niet zeggen maar we zijn toch echt op de juiste plaats. Dit is Dubai, een stad in de Verenigde Arabische Emiraten. 20 Jaar geleden zag het er overal nog zo uit. Maar er is een hoop verandert. Het lijkt hier wel een wedstrijd wolkenkrabben. Voor sommige mensen is dit het toppunt van architectuur. Anderen vinden het maar gekte. Deze mooie wokkel is het niet. Nee het hoogste gebouw ter wereld staat hier. We zijn er, het is zover. Mag ik je voorstellen aan de Burj Khalifa. Zo, dat is niet klein hoor. Om te kunnen snappen hoe hoog die Burj Khalifa wel niet is moeten we het beeld even draaien anders past het niet. Ter vergelijking. Een mens, een voetbalveld op zijn kant is 100 meter. De Eiffeltoren 324 meter. Ze komen niet eens in de buurt. De Burj Khalifa is 829 meter. Wow! De eerste 8 verdiepingen zijn een hotel. Dan krijg je 110 verdiepingen met appartementen en daarna nog 42 etages kantoorgebouwen. Het hoogste gebouw heeft ook de hoogste lift ter wereld, 504 meter. Je voelt hier gewoon je oren dichtklappen. Eerst even een tussenstop. Je kunt hier gewoon een duik nemen op de 76e verdieping met een uitzicht. Niet verkeerd hoor. Oke, verder naar boven. Wow, wat een uitzicht. Je zit zo hoog, zo hoog. Die flatgebouwen daar, die wolkenkrabbers zijn gigantisch. Als je daar beneden staat dan denk je dit is het grootste gebouw maar vanaf hier zijn ze klein. Het uitzicht vanaf boven is prachtig maar helemaal beneden is het ook interessant. In de kelder wordt werkelijk alles in de gaten gehouden. Van de liften tot de airco, maar ook iets bijzonders. Dit geloof je niet. Omdat de Burj Khalifa zo gigantisch groot is beweegt hij langzaam onder invloed van de wind. Het is maar een klein beetje, het zijn maar millimeters. En? Staat hij nog rechtop? Yes. Ik ben voor het Klokhuis op veel plekken geweest maar dit is toch echt een hoogtepunt. 829,80 m, dan ben je echt de hoogste.

Wat is het hoogste gebouw ter wereld?

In Dubai, een stad in de Verenigde Arabische Emiraten, staat het hoogste gebouw ter wereld. Hoe ziet het gebouw eruit en hoe hoog is hoog?

Met de langste lift

We zijn op weg naar de grootste boom ter wereld. Die staat natuurlijk niet in Nederland. Dit is Californië aan de westkust van de Verenigde Staten. We zijn op weg naar het Sequoia national park. Daar in het beschermde natuurgebied moet hij staan. Eerst definiëren, want wat is de grootste boom? Dat is niet de langste boom, dat is niet de dikste boom. Nee de grootse boom is de boom met het grootste volume. Oftewel de boom met het meeste hout. Kijk nou wat we tegenkomen op weg naar de grootste boom: een beer. Een echte beer in het wild. Hij is dichtbij. Het is vanaf hier nog een aardig stuk lopen maar dat maakt niet uit want het park is werkelijk adembenemend. Wow, het is al voorjaar maar toch ligt er hier nog sneeuw. Dat komt omdat we hier om meer dan 2000 meter hoogte zitten. Kijk toch eens wat een joekels dit al zijn. Dit zijn sequoia's. Sequoia bomen beschikken over een unieke combinatie. Ze groeien niet alleen heel snel maar kunnen ook nog eens heel erg oud worden. En er is nog iets. Ze kunnen als geen ander tegen vuur. Als je zo oud wordt als een sequoia dan maak je wel eens een bosbrand mee. Dat is geen probleem want de dikke bast beschermt het binnenste van de boom tegen de hitte. Dat maakt hem praktisch vuurvast. Op deze plaat van een omgevallen sequoia stronk kun je zien hoe oud de bomen hier ongeveer zijn. Of zoals deze zijn geworden. Je kunt letterlijk de jaarringen tellen. Kijk hier zitten ze. Deze sequoia, en de meeste om ons heen, zijn meer dan 2000 jaar oud. Geloof het of niet maar deze boom heeft 2210 jaarringen en ze zitten er allemaal op. We komen dichterbij. Volgens mij zie ik hem. Dames en heren, jongens en meisjes. Het is een joekel, een gigant. Dit is de aller- allergrootste boom ter wereld. Dan de feiten. Hij heet de general sherman, zijn hoogte 83,3 meter, zijn breedte 11,1 meter. Dan het volume waar het allemaal om draait: 1485 m3 hout zit er in de general sherman. Dat kun je vergelijken met 1,487000 liter water. Daar zou je 27 jaar iedere dag van in bad kunnen. Dan ben je echt de grootste.

Wat is de grootste boom ter wereld?

De grootste boom ter wereld staat in Californië, in de Verenigde Staten. Daar staan veel sequoiabomen, die heel erg oud en groot kunnen worden. De meeste bomen zijn al zo’n 2000 jaar oud. Maar welke boom is de grootste boom ter wereld?

De boom met het grootste volume

Bart de meter, kunnen we het meten. Bart de meter, nou en of! Ja daar zijn we weer bij ons altijd mooie vuurtorentje van Stavoren. Volgens de officiële bouwtekeningen is hij precies, maar dan ook precies 15 meter en 20 cm. Wij gaan hem nameten maar dan zonder liniaal. Vandaag doen we dat met wind. Bart de meter, kunnen we het meten. Bart de meter, nou en of! Je hebt vast wel eens gemerkt dat het op een hoge brug of hoog balkonnetje van een hoog flatgebouw veel harder waait dan beneden. Dat is hier op de vuurtoren eigenlijk net zo. Hier boven waait het harder dan op de grond. Dat komt omdat de wind bij de grond wordt tegengehouden. De wind botst tegen bomen, huizen, schapen en, je zult het niet geloven, tegen het gras. Helemaal hier beneden, diep in het gras, daar waait het niet. Dan is meteen duidelijk waarom windmolens van die hoge dingen zijn. Bovenin de molen waait het lekker hard en wordt de wind niet gehinderd door andere obstakels. We mogen een kijken nemen in deze windmolen, maar dan moet hij eerst wel worden stilgezet. Hoor je dat? Ja hij staat stil. Mooi. Kastje dicht en omhoog. Wauw, wat een uitzicht en het waait hier behoorlijk hard. Dat klopt ook hé. Hoe hoger je komt, hoe harder het waait. In deze grafiek kun je dat goed zien. De gemiddelde windsnelheid in Stavoren. Je ziet hier hoe de hoogte de windsnelheid beïnvloed. We zitten nu op een metertje of 45. Dan kijken we op de grafiek. 45 Meter, daar hoort een windsnelheid bij van 7,2 m/s dat neerkomt op een snelheid van 26 km/u. Dit is een hele nauwkeurige anemometer.  Dat is een chic woord voor windmeter. Op dit moment meet hij windsnelheden van 7,4; 10,4; 9,8. Dat is zo'n 36 km/u en dat is behoorlijk hard. Je ziet ook dat het behoorlijk schommelt. Deze meter kunnen we perfect gebruiken voor onze vuurtoren. 10,4; 10,3; 11,2; 3,5. Je ziet het, de windsnelheid varieert hier nogal. Je zou kunnen zeggen dat hij zich ergens tussen 5  en 10 bevindt. Bij een windsnelheid tussen de 5 en 10 m/s hoort een lengte van de vuurtoren van tussen de 15 en 200 meter hoogte. Dat is wel heel ruim. Volgens de officiele bouwtekening is ons vuurtorentje precies 15 meter en 20 cm. Met onze windmethode kwamen we uit op ergens tussen de 15 en 200 meter. Dat klopt natuurlijk wel. Erg nauwkeurig is het niet. Kunnen we dus meten met windsnelheid? Liever niet! Hoi!

Kun je hoogte meten met wind?

Hoe hoger je komt, hoe harder de wind waait. Laag op de grond wordt de wind namelijk tegengehouden door allerlei obstakels, zoals bijvoorbeeld bomen, huizen en zelfs het gras. Maar kun je met die windsnelheid ook meten hoe hoog een toren is?

Niet erg nauwkeurig

Op zoek naar de grootste vismarkt van de wereld zijn we in Japan. Dat is niet zo gek want Japan wordt omringd door 3 grote wereldzeeën. Die wereldzeeen zitten vol met vis. De helft van wat Japanners eten komt uit zee. Ze eten meer dan 70 kg per jaar aan vis. Dat is meer dan 20 keer zoveel als wij Nederlanders. Kortom, ze kunnen niet zonder. We zijn hier op de juiste plek. Het is nu 4:15 's ochtends en we zijn nu bijna bij de grootste vismarkt ter wereld de 'Tsukiji Fish Market'. Vernoemd naar de wijk waar de vismarkt in ligt: Tsukiji. Terwijl de hele markt nog slaapt komt de vismarkt tot leven. De dag begint met het veilen van de beste vis van de markt: de tonijn. Sommigen worden geveild voor meer dan 7000 euro. Na de veiling verplaatst de markt zich naar dit hele smalle doolhof met allemaal kleine straatjes. Zo ver als je hier kunt ruiken vind je hier vis. Inktvissen, vreemde schelpslakken, schelpdieren, schaaldieren, zelfs kreeften. Je vindt hier meer dan 400 soorten verschillende vis. Garnalen, kaviaar, tot de kleinste sardientjes tot de grootste tonijnen. Je kunt hier eigenlijk alles krijgen, zolang het maar vis is. Er werken hier meer dan 60000 mensen en iedereen heeft zijn eigen taak. Zo'n 1000 handelaren verkopen hier op de markt hun vis. Om alles overzichtelijk te houden stoppen ze alles in witte, piepschuimen dozen. Met hierop de naam van de vis en ook de kwaliteit. De inkopers herken je aan hun boodschappenlijstje. Ze kopen vaak voor meerdere restaurants tegelijk vis in en gaan overal kijken voor de beste prijs. Met scherpe messen maken de visbewerkers de vissen klaar voor gebruik. Soms hebben ze zelfs een zaagmachine nodig. De markt verplaatst zich nu naar buiten. Honderden coureurs op elektrische karretjes brengen de bestellingen naar de witte auto's en vrachtwagens. Je moet echt goed uitkijken want het is hier echt levensgevaarlijk en ze stoppen voor niemand. Meer dan 2 miljoen kg vis en meer dan 400 verschillende soorten. Dan ben je echt de grootste.

Wat is de grootste vismarkt ter wereld? 

In Tokio, de hoofdstad van Japan, vind je de grootste vismarkt ter wereld. Omdat Japan omringd is door drie grote wereldzeeën vol met verse vis, is het niet zo gek dat de Japanners zo veel vis eten. Wel twintig keer meer dan in Nederland! Maar hoe gaat het er aan toe op deze vismarkt? 

Veilen en verkopen 

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos