Groep 6/7/8

KRO-NCRV

Willem Wever is het populair-wetenschappelijke programma dat antwoord geeft op brandende vragen van kinderen. Hier vind je de leukste clips uit Willem Wever. (KRO-NCRV)

Programmaheaders

Techniek

Willem Wever

Programmalogo's

Zoek in alle vragen van Willem Wever

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Ahhh! Ken je dat? Misschien het lekker te zonnen, beetje slapen... oké, ik ben in slaap gevallen... wordt het vloed! Hoe zit het eigenlijk met vloed en eb? Eb en vloed wordt veroorzaakt door de maan. Stel je voor... dat hier de maan is. Zo, maan. En die zweeft zo boven de aarde. En die draait in één maand, daarom heet het ook een maand... die draait in EEN maand ongeveer om de aarde heen. Dit schelpje dat is waar wij wonen. Zo bij de Noordzee. Wij zitten vlak op het strand bij de zee. Wat er gebeurt is dat de maan met haar zwaartekracht... het water in de buurt van Nederland zo omhoog trekt. Richting de maan. Het is gewoon de aantrekkingskracht van de maan. Maar ja, de aarde staat niet stil. Die draait door. En een paar uur later is Nederland.. Doorgedraaid naar een plek... waar de zee niet omhooggetrokken is. Sterker nog, het water is hier... allemaal weggetrokken... die kant op, richting de maan. Dus hier is het nu laag water. Nederland is van vloed naar eb bewogen. Dan zou je dus zeggen... dat Nederland gedurende de dag... zo doordraait, doordraait, doordraait... en pas na 24 uur, na een hele dag... weer terug in de vloed is. Als jij ooit op zee bent geweest of op het strand... dan weet je dat het twee keer per dag vloed en eb is. Hoe kan dat dan? De maan en de aarde. De maan draait dus om de aarde heen. En aan de kant van de maan, hier is het dus vloed, omdat het water die kant opgetrokken wordt. Naar aan de achterkant is het ook vloed. En dat komt omdat ze eigenlijk... een beetje om elkaar heen draaien. Het is niet alleen dat de maan om de aarde heen draait... bij elke keer als de maan zo voorbij vliegt... trekt hij ook een beetje aan die aarde die een klein beetje daardoor gaat niet willen. Je kan het vergelijken op het schoolplein. Als je met je vriendje of vriendinnetje zo rondjes draait... dan is het niet zo dat er EEN stilstaat... en de ander draait, toch? Je samen een beetje rondjes om elkaar heen op het schoolplein. Dus ook de aarde wordt een beetje rondgedraaid. Het gevolg daarvan is dat het op twee plekken tegelijk vloed is. Aan de kant van de maan zelf... daar wordt het water zo, hop! naar de maan getrokken. Maar ook aan de achterkant. Want door de centrifuge van de aarde... dat gedraai, wordt het water weggeduwd van de maan. Dus dan heb je op twee plekken tegelijkertijd op aarde vloed... en daardoor is het ook twee keer per rondje van de aarde twee keer per dag, vloed.

Hoe ontstaan eb en vloed?

De maan trekt met haar zwaartekracht het water naar zich toe. Als de Noordzee aan de kant van de maan staat, dan is het daar vloed. Ook aan precies de andere kant van de wereld is het dan vloed, door draaien van de aarde.

De maan trekt het water naar zich toe

Je ouders houden je vaak genoeg voor de gek. Willem Wever checkt of ze de waarheid spreken. Ow... Oh Sorry! Zo vies! Mijn moeder zegt altijd dat ik spinazie moet eten, klopt dat. Jazeker, mijn man moet spinazie eten van de dokter.Moet u meer spinazie eten? Jazeker. En biefstuk. Nou, ik geloof er niet zo in. Alleen als het vers is. Ik ben super sterk, ja. Ja? Laat eens zien dan, zo. Heel sterk. Heel veel spinazie gegeten zeker. Heel veel spinazie eten is goed voor je, word je sterk van. Heel spinazie eten.Net als Popeye. Popeye, ja. Klopt het dat als je veel spinazie eet, dat je sterkere botten en spieren krijgt? Nou ja ehm... Kijk, de bekendste figuur die sterk wordt van spinazie, is Popeye. Hij at kannen vol spinazie en werd daar heel sterk van. Het idee dat je sterk wordt van spinazie, komt doordat er heel veel ijzer in zit. Maar om echt sterk te worden, heb je niks aan ijzer. Dan heb je veel meer aan eiwit. Een bezoekje aan de sportschool kan ook geen kwaad. Kijk, spinazie zit wel vol met vitamines en mineralen. En ijzer. En ijzer is goed om zuurstof te transporteren. Zonder ijzer word je snel een beetje futloos... en buiten adem. HIJ HIJGT Het is wel heel gezond. Nou, eindconclusie is: je wordt niet sterk van spinazie, maar het is wel gezond voor je.

Word je sterk van spinazie?

Vaak wordt er gezegd dat je sterk wordt van spinazie. Victoria zoekt uit of dat echt waar is.

Je wordt sterk van eiwitten

Hallo hee! Dit is niet echt de beste plek voor jou, he? Nee. Want jij hebt hoogtevrees. Ja, heel erg. Stel je vraag. Hoe kom ik van mijn hoogtevrees af? Laten we het gaan uitzoeken. MUZIEK De hoogtevrees van Sofia heeft te maken met de angst om te vallen. Daar gaat ze straks mee aan de slag. Eerst kijken we wat angst is. Wat is angst eigenlijk? Wat is angst... Angst, kan je eigenlijk zien... Dat is een beetje een alarmbel die afgaat. Als je bang bent, angstig wordt, dan betekent dat dat je lichaam zegt: er is gevaar. Dus dat is angst. Het heeft dus eigenlijk een heel belangrijke functie. Als jij ergens bent, iets gevaarlijk is, dan moet je oppassen. Je lichaam reageert daar op en dat is angst. Maar waarom... uit zich dat zo extreem in je lichaam. Ik heb echt wel eens zweethanden en zweetoksels. En trillen. En soms droge mond. Ja. Waarom uit zich dat zo fysiek? Dat komt omdat je lichaam zich eigenlijk klaarmaakt om in actie te komen. Dat betekent dat als je bang wordt, wat gebeurt er dan? Dan ga je eigenlijk klaar staan om heel hard weg te rennen... om te gaan vechten. EEN van de twee. En wat heb je daarvoor nodig? Daar heb je je spieren voor nodig. Dus je lichaam zorgt dan heel snel dat er bloed naar je spieren gaat... zodat je lekker kunt gebruiken. Ja. En plekken in je lichaam waar het even wat minder nodig is, daar gaat wat minder bloed. Dus je lichaam wordt klaargemaakt voor actie. De hartslag gaat omhoog, je ademhaling gaat wat sneller. Je gaat zweten, je staat klaar om in actie te komen. Tijd voor een experiment. Om fysieke angst te kunnen meten, wordt de hartslag van Jesse opgenomen... en krijgt hij meters die zweet registreren. Waar ben je eigenlijk bang voor? Ehm... Nou, ik ben niet helemaal dol op spinnen, als ik eerlijk ben. Dat vind ik echt zulke ranzige beesten. Mooi, dat kan geregeld worden. De theraphosoidea, ofwel vogelspin is ingehuurd en moet zijn werk bij Jesse gaan doen. We willen wel eens zien hoe dat bij Jesse werkt. Hoeveel hij zweet. Ja. En of zijn hartslag omhoog gaat. Nu al, kijk maar. Ik zie hier iets aankomen en ik denk al: dikke doei. Ja. Kijk, zijn hartslag is al 113. Oi, oi, oi. Ah, neee... Ik voel wel echt zweet. Hm-m. Warme okseltjes. Ik zit ook te zweten. Je angst onder ogen komen, is vaak heel goed. We hebben we Sofia een speciale virtual realityruimte om haar te confronteren met haar hoogtevrees. Het handige van virtual reality is dat je mensen... op allerlei plekken kunt neerzetten terwijl we gewoon hier zijn. Dat maakt het heel handig om op een gecontroleerde manier... mensen te laten oefenen met dat waar ze bang voor zijn. Hoe voelt dit, Sofia? Dat ding is best zwaar. Ja? En wat zie je? Niks. Hoezo niks? Oh, nu wel. Oh, er verschijnt iets? Ja. Wat zie je nu dan? Ik zie een groot gebouw vanbinnen. Ja, je bent nu... op de eerste verdieping van het grote hoge gebouw. Kijk maar eens om je heen, waar je bent. En kijk eens naar de grond. O god... Ik zit alweer bijna te zweten. Het begint een beetje ongemakkelijk te worden. Ik krijg het warm. Wat is hoogtevrees precies? Jouw lichaam en je hoofd denken dat er gevaar is. Zoals we met de vogelspin zagen, dat je lijf zegt: pas op, er is iets aan de hand... Dus mensen met hoogtevrees... die krijgen allemaal lichamelijke signalen. En dat is dan de angst om te vallen? En dat is vaak de angst om te vallen, ja. Ja. Ja. Ja, dat zeg je hartstikke goed. Dan hoor je al dat het ook is dat je al verwacht dat het gevaarlijk gaat zijn. Dus wat we moeten doen, Sofia, is dat jouw lijf een beetje moet afleveren... zo enorm alarm te slaan als je zo hoog komt. Oh, dit is wel heel hoog. Een beetje mijn handen een beetje zo trillerig. Nu heb ik het gevoel dat ik die lening vast heb en dat ik naar beneden bungel. Door dit soort dingen een tijdje te doen, totdat je er een beetje aan gewend bent... totdat jij zegt: jeetje, wat ik nu doe, dat is niet spannend. Totdat jouw lijf heeft geleerd: wacht eens, dit is niet eng. Je hebt het heel goed gedaan. Oh! Haha. Echt heel erg goed. Ik had het echt heel warm. Ja? SPANNENDE MUZIEK Tijd om het in het echt te proberen. In de bossen van Lage Vuursche kun je klimmen. De eerste opdracht voor Sofia is op 6 meter hoogte. Oke. Het is best hoog. Ja? We het gewoon proberen. Ga je met mij mee? Ja. Oke. Best hoog. Ja he. Want ja, de mensen onder je zijn nu een stuk kleiner. Ik vind eigenlijk dat jij bijna geen hoogtevrees meer hebt. Als je dit doet...Ja, ik heb ook het gevoel dat het bijna over is. Ja, het voelt toch echt anders? Ja! Het lijkt of je ook af en toe ontspant. Dat probeer ik wel. Durf je nog dit stukje erbij? Ehm... Ja. Maar dat is het allerhoogste wat ik ga doen. Haha. Sofia gaat ervoor en klimt naar maar liefst 15 meter hoogte! Ja, je bent er. Oooh. Je bent er! Je doet het gewoon! Je bent echt top. Dit is zo stoer. Hahaha. Het gaat zo goed! Hand? Kom erbij. Ho nee, dat is eng! We staan hier zo ontzettend hoog.  Je staat hier, je hebt naar beneden gekeken... je bent aan het lopen op dit ding. Mag ik een high five? Kan dat er nog vanaf? Yes! Je hebt het gered. Kom, we maken hem af. Aaaaahhh!

Hoe kom je van hoogtevrees af?

Jesse en Sofia leren wat angst is en hoe je van je angsten afkomt. Sofia heeft last van hoogtevrees. Met hulp van een VR bril probeert ze er van af te komen. Om het te testen gaan ze klimmen en tokkelen in het bos.

Je lichaam afleren om alarm te slaan

Luca, wat is je vraag? Waarom word je rood als je verbrandt? Wie houdt er niet van, op vakantie aan het strand in de zon. Maar voor je het weet, lig je te lang te zonnebaden... en zie je eruit als een kip aan het spit. Of als een kreeft. Je huid wordt helemaal rood. Dat komt omdat de UV-straling uit het zonlicht de cellen in de huid beschadigen. De bloedvaatjes in de huid, gaan uit elkaar staan. Zo kunnen ze de ruimte van de zon beter kwijt. Doordat de bloedvaatjes uitzetten, komen ze dichter aan het oppervlak van je huid. Dat zien wij als grote huid. En die doet pijn. Dat is niet zo gek, het is echt een eerstegraads verbranding. Net zoals wanneer je je brandt aan kokend water bijvoorbeeld. Toch lekker zonnen zonder te verbranden... dan kun je daar iets aan doen: smeren, smeren en nog eens smeren. Zonnebrandcrème bevat stofjes werken als piepkleine spiegeltjes... die de UV-straling weerkaatsen... en stofjes doet de schadelijke UV-straling absorberen. Je kunt ook gewoon een T-shirt aantrekken. Een hoed opzetten, onder een parasol gaan zitten... of gewoon helemaal uit de zon blijven.

Waarom word je rood als je verbrandt?

Je wordt rood door verbranden doordat de UV-straling uit het zonlicht de cellen in de huid beschadigen. De bloedvaatjes in de huid, gaan uit elkaar staan. Zo kunnen ze de ruimte van de zon beter kwijt.

Bloedvaatjes zetten uit

We staan hier backstage bij Pinkpop. Ja. Vet toch? Ja. Heb je al wat artiesten gespot? Ehm... nog niet. Let op. Ik zie hier Blaudzun. Aïcha Cherif. Nee. Ook nog niet. Oke. Walden? Nee. Oke. Ik begin een beetje zenuwachtig te worden maar volgens mij komt het wel goed. Ik hoop er op. Want ken jij Lil' Kleine toevallig? Ja! Ben je fan van hem? Ja. Hoe groot? Heel groot. Zo groot? Ja. Nog groter? Nog groter. Oke, yes! Lil' Kleine komt! Whoohoo! Maar we zijn hier eigenlijk niet alleen voor Lil' Kleine. Maar wel voor jou vraag. Wat is je vraag? Wat is een stagemanager? Wat doet die? En waarom wil je dat weten. Omdat ik zelf ook popster en alles wil worden. Dat vind ik superleuk en ik wil dan wel weten hoe dat werkt. Oke. Dus later komt hier ook jouw naam te staan. Jasper. Ja. Maar voor het antwoord op jouw vraag moeten we naar het hoofdpodium. Ga je mee? Ja. Pinkpop is het oudste jaarlijkse popfestival van de wereld. Vele bekende artiesten als Justin Bieber, Ronnie Flex en Avicii hebben er al opgetreden. Jules is stagemanager. Hij zorgt ervoor dat alle bands met apparatuur op tijd klaar staan om op te treden. We zijn dus op het hoofdpodium. En hier moet hij ergens zijn. Ehm... Dit is echt het hoofdpodium, he. Oke... Wach effe... Dit had ik echt niet verwacht, dat het zo... zo groot zou zijn. Cool he. Zie je hoe hoog! Er komt zelfs mist vanaf. Beetje zwaaien naar het publiek. Hallo! Pinkpop!!! Hebben we er een beetje zin in!? Dat is toch gruwelijk, dit. Ja. Vind je het vet? Ja, ik vind het echt heel gaaf want... Wheeeeeeee! BEIDEN: Jaaaaaaaaaa! Maar nu wil Jasper wel eens weten hoe het er achter de schermen aan toegaat. Op zoek dus naar Jules. Jules is de baas op het podium. Hij zorgt ervoor dat de 32 vrachtwagens met apparatuur en instrumenten uitgeladen worden. Dat de zeven kilometer kabel uitgerold is. En dat de meer dan 200 lampen ingehangen zijn... zodat de bands kunnen spelen. Zonder hem geen Pinkpop. Dit is Jasper. Ik ben Jasper. Ik ben Jules. Goed je te ontmoeten, man. Een stagemanager... is iemand die op het podium zegt wat er gebeurt. Of zorgt dat spullen weggaan en... Van dit punt hier, dat is een band die er al staat. Als die klaar zijn... hebben we achter in die tent spullen klaarstaan die deze kant uitgaan. Jij regelt alles. Ja. Bijna alles. Wow. MUZIEK Ik laat jou even zien wie er vandaag allemaal komen... en hoe ze allemaal staan. Dit is Blof. Ken je die? Ja. Die ken je ook? Dit is Snow Patrol. Zegt dat jou wat? Nee. Goed, dat kun je altijd nog even thuis googelen. Beetje. Het is een hele grote internationale band. Ja, heel erg groot. En dat heb je Pearl Jam, een heel oude grotere band. Die ken ik wel. Nog steeds groot. Dat is het moeilijkste aan stagemanager zijn? Nou ja, moeilijk... Zorgen dat alles op tijd gebeurt. Dat er ook mensen zijn om de bands die aankomen... dat die ook geholpen worden met lossen. En dat de spullen op tijd op het podium zijn. En het belangrijkste van stagemanager is dat je zorgt... dat de bands op tijd beginnen. Tijd is een heel belangrijke zaak bij het stagemanager zijn. En het eerste optreden van half vier is van Lil' Kleine. Er moeten nog snel wat laatste voorbereidingen worden gedaan. Jaja, even door de rook heen. Gaat het altijd zo, met elke band? Ja. Dit zijn nu de danseressen, en die gaan 'spacen'. Spacen? Ja, 'spacen' is het gevoel krijgen van de ruimte die ze hebben. Oke. Met alle bewegingen moet je natuurlijk kunnen kijken... komt het hier uit op de oppervlakte die we hebben. Dus je moet even zo doen. Dit is my space. Ja klopt. Dat is heel moeilijk spacen, maar... Zet maar even erlangs, dan kunnen we meten. Dat is wat anders als met Sinterklaas, he? Er zit een handvat aan. MUZIEK Hee Jules. Ja? Hoeveel mensen werken hierna op het podium? Nu hebben we een man of 60 die hier alleen maar werken. Zonder dat de bands erbij zijn. En jij stuurt ze allemaal aan? Ik stuur het grootste deel aan, ja. En dan heb je nog niet gekeken naar hier achter. Dat zijn alle mensen die toekijken. Echt niet normaal. En al die mensen wachten in spanning op Lil' Kleine. Maar daar schijnt iets mee te zijn. Je zit wel meteen lekker met je neus in het heel hoge overleg, Jasper. Dat gebeurde precies? Heel verrassend(!) Lil' Kleine is te laat. O nee! Dus die komt een kwartiertje later. Neee! Belangrijkste optreden. Tenminste, je zou zeggen dat het een belangrijk optreden is. Maar die is even een kwartiertje te laat. Hoeveel mensen staan nu te wachten op deze show? Als het hele veld volstaat, staan er 65.000. Jemig. 65.000. En dan is Lil' Kleine het te laat. Dan is Lil' Kleine het te laat. Dat heet prioriteiten stellen. Ik zou het niet durven, te laat komen. Ik denk dat hij lekker uitgeslapen heeft. Gebeurt dit vaker, Jules? Nou, niet echt. Dit is EEN van de eerste keren. En dan nog wel bij een Nederlandse artiest. Dat is nog erger, vind ik. JASPER: Is dat hem? Dat is hem. Kijk, hij komt aangeraced, zie je? Succes Lil' Kleine!! Go, go, go, go! Oh, jammer. Nou, dat was 'm. GEJUICH MUZIEK EN GEJOEL Terwijl Lil' Kleine verder gaat met zijn concert, moet Jasper aan de bak. De instrumenten moeten worden klaargezet voor het volgende optreden. Met je wat ik zo mooi vind? Wij zien normaal alleen de artiesten en die krijgen alle shine en het applaus. Maar zonder jullie is er een optreden. Toch? Nee, ja... Dat is zo. Zonde ons gebeurt er helemaal niks. Lil' Kleine is klaar en Jasper moet nu snel aan de slag op het podium. Je moet dit eraf halen. Oke, logo moet eraf. Test, test, hee, hee. Zijn al klaar? Nee, Moeten zeker nog een uur of tien. Een uur of tien? Ja, dan zijn we klaar. Nee! Echt waar. We komen eraan. Ga je vast je ding doen. Ik ga mijn ding doen. We zien elkaar. We zien elkaar. Veel respect. Bedankt. Tot zo. Tot zo. Doei. Doei. Doei. Jasper laat Jules verder zijn drukke werk doen... en hoopt stiekem achter de schermen Lil' Kleine te ontmoeten. MUZIEK VAN LIL' KLEINE Hoe heet je als ik vragen mag? Jasper. Als ik klim naar de top. Ga jij dan met mij mee. Als ik meer dan honderd vragen had, denk jij dan met mij mee? Als ik nog precies twee glazen had, drink jij dan met mij mee? Heeeee! Applaus!! We zijn niet meer alleen, he. Wij zijn samen nu, top. Dank je. Oh my God, je hebt met Lil' Kleine gezongen! Gaat het? Hihi, ja. Dat je dat durfde!

Wat doet een stagemanager?

Jesse wil later popster worden, daarom wil hij weten hoe het er achter de schermen aan toegaat. Samen met Tess helpt hij stagemanager Jules op Pinkpop.

De baas op het podium

Drie, twee, EEN... Lift off. Dat is net niet het record van 69 meter en 10 centimeter. Maar hoe vouw je eigenlijk het beste vliegtuigje? Als een vliegtuig vliegt, werken er vier krachten op. Je hebt de zwaartekracht, die trekt een vliegtuig naar beneden. Dan heb je de lift... de kracht omhoog dankzij de vleugels. En er zijn motoren, die blazen heel hard naar achteren... waardoor het vliegtuig naar voren gaat. En een vliegtuig wordt afgeremd door de luchtweerstand. Hoe werkt dat? Luchtweerstand... De luchtmoleculen zijn eigenlijk allemaal kleine balletjes... waar een vliegtuig doorheen moet ploeteren. Die moet dat wegduwen. En dat houdt hem eigenlijk tegen. Dat zijn de vier krachten die op een vliegtuig werken. De zwaartekracht, daar doe je niks aan. De stuwkracht... Ja, je zou harder kunnen gooien bij een papieren vliegtuigje. Maar dat is ook wel redelijk hetzelfde. Waar je op kunt letten, is hoe je hem vouwt. Als je nadenkt over een vliegtuig, dan moet je goed nadenken over stabiliteit. Als je hem gooit en hij is hier heel erg zwaar... dan gaat de neus omlaag en stort hij neer. Als je dan de achterkant ietsje zwaarder maakt... moet je maar eens kijken hoeveel zwaarder en waar... Als je er bijvoorbeeld een paperclipje aandoet... wat er dan gebeurt, is dat hij een klein beetje zo gaat hangen. En dan komt de lucht waar hij doorheen gaat tegen de vleugels... en duwt hij zichzelf omhoog. Dan komt hij misschien verder. Maar als je dat te veel doet, dan remt hij... en stort hij alsnog naar beneden. En verder kan je nadenken over... hoe geef je hem die voorwaartse kracht mee. Je moet hem een beetje omhoog gooien. Hoe hard moet je gooien? Welke richting? En de punt is ook belangrijk. Misschien moet je die wel een beetje krom maken. Ik heb hier drie designs voor verschillende vliegtuigjes. Allereerst de Bullet. Kenmerkend zijn ranke, mooie lange vorm... waarmee je heel erg veel snelheid kan maken. Weinig luchtweerstand. Maar ja, weinig vleugels, dus hij zweeft minder goed. En dan heb je deze, de Stealth bomber. Beetje massa aan de voorkant... die zou meer stabiel moeten zweven. Maar hij is lastiger weg te gooien. En dan heb je nog de Condor, perfecte combinatie van een aerodynamisch en vleugelwijdte. Die zou heel stuk verder moeten gaan. Wil jij nou het wereldrecord in handen hebben... dan moet je 70 meter ver gooien. Misschien kan het wel met één van de drie vliegtuigdesigns op onze website. Dus ga experimenteren en breek dat wereldrecord!

Hoe vouw je een goed papieren vliegtuigje?

Diederik legt uit hoe door middel van goed vouwen en gooien, je papieren vliegtuigje zo ver mogelijk kan komen.

Goed vouwen en gooien

Hoe vouw je een goed papieren vliegtuigje? 

Oke. Hier is de gleuf. Ja, ik heb een vraag. Waar komt het geld uit de pinautomaat eigenlijk vandaan? Ik zal snel kijken. Als het goed is komt je nu geld uit. Oh! Dat ging heel snel. En we zijn niet met zijn tweeën, je hebt iemand meegenomen. Ja, als zij er niet is, kan ik mensen niet volgen. Want ik ben slechthorend. Oke, duidelijk. Meiden, ik vind het gezellig. We gaan naar binnen, zoek naar het antwoord. Ja. Die kant op. Waar moeten we zijn? Follow me, let's go. Die kant op. MUZIEK Hoi. Dit is een pinautomaat. Hierboven is het gedeelte waar je je pasje invoert. Hieronder, in de kluis zit al het geld. Oke... Wauw! Wat zie je? Ik zie helemaal geen geld. Ik zie allemaal dozen. Hallo! Waar is het geld? Het geld zit in de geldcassettes. Die stoppen we in de automaat. Wacht effe, dit is een nieuwe cassette. Waar komt DIT het geld dan weer vandaan? Van de geldcentrale. Kunnen wij daar naartoe misschien? Ja, dat kunnen we zeker doen. MUZIEK Oke... Daar zijn we dan. Ja. Het geldcentrum. Poen! Dit komt uit de pinautomaat en dat gaan we nu openmaken. Zeker. Oh, dat is niet zo veel. Nee, dat is niet zo veel maar het moet wel geteld worden. En daarna gaan we het weer vullen voor dezelfde klant. Het vullen gebeurt met een sorteermachine. Het geld komt van allerlei verschillende winkels. Al die biljetten worden geteld en gesorteerd. Daarna worden de cassettes weer gevuld. Zet die maar hier neer. We gaan bakken vullen? We gaan vullen. MUZIEK Oeps! Sjips! Alsof we genoeg hebben, who cares. Is dit wel vaker gebeurd? Tuurlijk. Kan gebeuren, toch? Goed zo. Hoppa. Wat ik me wel nog afvraag... Hebben jullie daar zoveel geld hier, of... hoe zit dat? Nee, als wij geld tekort komen bestellen we dat bij de Nederlandsche Bank. Daar hebben ze een enorme grote kluis. Dat moeten wij zien. Maar daar kom je niet zomaar binnen. Streng beveiligd hier. Dat moet ook wel. Ja, veel cash. Let's face it. Alstublieft. Ja. Ja, er ligt hier inderdaad veel geld. En dus ook het antwoord op Isa's vraag. Oh god, ja. Oke, kom Isa. Tadadadaaaaaaaa... Ik help je. Trekken. Ja. En... Daar is het geld! O nee, een man. We dachten dat we geld zouden vinden. Ik ben heel veel waard. Je bent heel veel waard. Dit is Isa. Wat is je vraag? Wat speelt zich achter een pinautomaat af. Precies, waar komt het geld vandaan. Kom verder. Ja! Staat de thee klaar? Ja, en de koffie ook. Welkom. Dank je. Het ruikt hier naar geld. Het ruikt hier naar geld, he. Heel gek geurtje. Ja, dat kan kloppen. Zo ruikt het dus om rijk te zijn. MUZIEK Jemig, man. Je zou denken, dit zijn allemaal koekjes of zo. Maar dit is allemaal geld? Allemaal geld, allemaal bankbiljetten. Wauw... Hoeveel geld is hier eigenlijk in totaal? Ja. Hier liggen miljarden aan geld. Hoeveel is één zo'n pallet bijvoorbeeld? één pallet is 20 miljoen waarde aan nieuwe biljetten. Dat is veel geld, he? Ja! Is hier wel eens een diefstal geweest? Gelukkig niet. Je hebt kunnen zien hoe lang het duurde voordat je eindelijk hier binnen kwam. Dus je gaat tig deuren door, tig hekken. Je kan nooit alleen naar binnen. Het is eigenlijk onmogelijk om hier iets te doen. Zijn dit allemaal nieuwe biljetten? Hier op de pallets wel. Kijkt, de letter N: nieuw. En we hebben ook heel veel gebruikte biljetten. Het gebruikte geld is het geld waarmee je betaalt als je boodschappen doet. Dat gebruikte geld gaat via de winkel naar de bank. Wat wij hier gaan doen, is alle biljetten tellen en controleren. Als iemand een biljet gebruikt als boodschappenbriefje... vinden wij dat dat niet meer in jouw portemonnee mag komen. Waarom wassen we de vuile biljetten niet? Wassen wordt echt een probleem. Dan moet je ze natmaken. Dan beschadigen ze. We gaan precies de inhoud van EEN geldbox... 8000 bankbiljetten sorteren. Zelf een keertje doen? Mag je die hierboven opzetten. Ja. MUZIEK Isa, alle biljetten die je net in de machine hebt gestopt... gaan heel snel, 2000 biljetten per minuut... worden die allemaal gecheckt op een hele hoop onderdelen. Ben ik heel vuil, dan verdwijn je in de prullenbak. Dan wordt je versnipperd. Wat erg! Steeds kleiner, zie je dat. Welke biljetten worden het meest vernietigd? De euro 5 wordt het meest vernietigd. Wat zielig. En de euro 500 het minste. Een euro 500 die krijg je en die raak je eigenlijk nooit meer aan. En een euro 5, die gaat naar de winkel toe, naar de supermarkt... je koopt er een broodje voor. De kassière geeft hem weer aan iemand als wisselgeld. Die gaat snel van hand tot hand. Rob, ik heb in de wandelgangen gehoord... dat er ook een goudkluis is hier. Is dat een stille hint om er ook naartoe te gaan? Eigenlijk wel. Zullen we dat dan maar doen? Willen we naar de goudkluis. Ja. Wauw. Dus dit is waar al het goud ligt? Let op... Oooooh!!! De Nederlandse Bank heeft voor in totaal... 21 miljard aan goudvoorraad. Een derde daarvan ligt in Amsterdam, en derde in New York... en een derde in Ottawa en Londen. Let's go. Ahum... ZE JOELT. Goud, goud, goud, goud... goud. Ja! Dat is toch bizar. Oooohhhh... Ik voel me heel erg blij dat ik nu goud zie. Het is mooi, he. Ja. Het is veel mooier dan geld, vind ik. Toch wel, he. Ja. Waarom zie je niet vaker de mensen gewoon loopt met goud? Met goud kon je vroeger veel betalen. Tegenwoordig is het meer een soort machtsmiddel. Landen hebben goud. Als er ooit iets is, kunnen ze goud verkopen. We gaan nu opbeuren, optillen. Optillen. Denk om je vingers. Ah, ik krijg het niet opgetild! Hahaha! 12,5 kilo weegt-ie. Hoeveel geld is het waard? EEN zo'n goudbaar is nu denk ik 450.000 euro. Ohhh... Je kan gewoon een huis kopen met EEN zo'n ding. Ja. Neem jij die mee, dan neem ik deze. Hop. Dat gaat niet lukken, oh! Ik heb nog nooit zoveel geld gezien. En volgens mij hebben we antwoord gevonden op jouw vraag. Ja, dat klopt. Zullen we een lekker drankje doen nu? Ja. Ik betaal wel. Ik betaal de rekening. Komt helemaal goed. Je mag alles bestellen wat je wil, oke?

Waar komt het geld uit een pinautomaat vandaan?

Isa en Tess nemen een kijkje bij de geldcentrale en De Nederlandse Bank. Hier is een kluis met de goudvoorraad van Nederland.

Een kijkje bij de geldcentrale

Waar komt het geld uit een pinautomaat vandaan? 

Hee Jahan. Wat is je vraag? Wanneer is de wc ontstaan? Dat is alweer een hele tijd geleden. De oudste toiletten en rioleringen waren op de Orkney Eilanden. Archeologen vonden daar huizen uit 2500 jaar voor Christus... waarin een speciaal hokje gebouwd was met een opening boven het water. 2000 jaar later bouwden de Romeinen openbare toiletten. Dat waren ruimtes met banken langs de zijkant, waarin gaten gemaakt waren. Zo kon je tegelijkertijd met je buurman je behoefte doen... en ondertussen gezellig kletsen over het weer. Klein nadeel, je moest wel betalen voor deze toiletten. En omdat de arme bevolking van het Romeinse Rijk daar geen geld voor had... deden die het nog steeds in een kuil of pot. In de Middeleeuwen gingen de kasteelheren naar een toilet dat aan de buitenmuur van het kasteel hing. Zo vielen alle uitwerpselen meteen in een slotgracht of ravijn.Aan het hof van Lodewijk de Veertiende in Versailles... deed men zijn behoefte op een stoel met een gat erin en een emmer eronder: De kakpot. Die was gemaakt van aardewerk of porselein. Pas in de 18e eeuw, na de Industriële Revolutie kregen wc’s een doorspoelmechanisme... en een eigen kamer zodat je rustig en ongestoord naar het toilet kan.

Wanneer is de wc ontstaan?

De oudste toiletten en rioleringen waar we vanaf weten zijn van 2500 jaar voor Christus. Archeologen hebben huizen gevonden waar speciaal hokje gebouwd was met een opening boven het water. 2000 jaar later bouwden de Romeinen openbare toiletten.

Een hokje met opening boven het water

RAPT *Ik denk aan jou *Soms ben ik kregen en dan ben je mijn zonneschijn *Beste is dat we samen een regenboog zijn *Leven zonder liefde is leven met verdriet *Leven zonder liefde is leven zonder jou en dat kan niet omdat ik van je hou. Yes! Heel erg goed. Hoe heet dit? Ehm, ja, daar zat ik ook nog over na te denken. En ja... Je het nog niet echte naam gevonden. Nee, nog niet helemaal. Wat is jouw vraag? Mijn vraag is: hoe word je een goede rapper? Kijk, ik heb je weinig verstand van. Maar er is iemand die dat wel heel goed kan. Hallo. Jo, fakka. Hallo! Jij komt voor de masterclass heb ik begrepen, toch? Ja. Kom binnen. is EEN van de grootste rappers van Nederland. Zijn nummers halen miljoenen views op YouTube en hebben hem al een aantal gouden platen opgeleverd. MUZIEK Ik ga je de studio laten zien. En een paar van de gouden platen. Die hangen hier gewoon? Hier hangen er al een paar. Daar sowieso. Hier hebben we nog veel meer platen hangen. Dit is Willem, de man die alle knoppen bestuurt, weet je wel. Die zorgt ervoor dat de stem op de goeie plek staan. Die drukt op het recordknopje als jij achter de mic staat. Dit is een hele lange tekst. Een liefdestekst. Ja. Ik sta versteld dat je zo'n lange tekst heb kunnen schrijven. Ik denk dat we er sowieso uitkomen met deze tekst. Mooi zo. Ze zijn nu een beat aan het tikken voor ons. Dan ga ik je gewoon een beetje helpen dat hij op de juiste maat aankomt op de beat. Ja. Dan moet het helemaal goedkomen. MUZIEK, VETTE BEAT Hee, hee. Zullen we een beetje je tekst oefenen op die beat? Ja, dat is goed. 1, 2, 3, 4. 1, 2, 3, 4. *Ik denk niet gauw maar als ik denk denk ik aan jou Dan ben je al op de vier. Dat zijn precies die vier tellen. Als je hem zo doet, gaat hij altijd lekker op de beat komen. Maar, over welk nummer deed jij nou het langst? Over welk nummer ik het langst deed. Ik denk over Skittle Stacking. MUZIEK SKITTLE STACKING Going to the boot. Helemaal op jouw maat aangepast. Helemaal goed. We gaan ervoor. Wanneer jullie de beat aanzetten, dan begin ik. Komt-ie. BEAT Yo, dit is Cristoffe, en Willem achter de knopjes. En Josylvio die naast me staat. Yeah. Lets go. *Ik ben niet volmaakt ik ben niet perfect. *Maar weet dat ik wil soms ben ik een prater en soms ben ik stil. Hoor je jezelf? Ehm, ja... Nou, niet meer heel hard. Weet je hoe dat komt? Ehm...Omdat je zo staat. Dus de volgende keer ga je recht in de microfoon. Oke. Zullen we gewoon stukjes doen? Zullen we beginnen met een hele bladzijde en dan kan ik daarna gewoon de volgende doen. Ja toch? Dan hoef ik niet helemaal zo te doen. Precies. Oke. Als ik dit doe, dan stoppen we, ja? Top. Oke. Komt-ie. * Jij bent de rots in de branding, de gekleurde omranding *Kersje op de taart strikkie in je staart *Ik heb geen hart van zilver heb een hart van goud *Ik heb in ieder geval een hart die van je houdt. Zo, deze was best wel lekker. Heel goed. Top hoor. Ik vind het geweldig eigenlijk, man. Ik heb er weinig input op eigenlijk, man. Volgens mij gaat de jonge me heel snel voorbij als het zo doorgaat. Dan doen we hem nog EEN voor het echie.Doen we dat. 1, 2, 3 en... * Ik ben niet volmaakt ik ben niet perfect * Maar ik weet wat ik wil soms ben ik een prater en soms ben ik stil * Ik weet wat je voor mij betekent in het leven * Maar voor mij blijf je een medicijn en behoort pijn tot het verleden. Heel goed. Top. Volgens mij... Ik kijk eens naar de grote baas, wat zegt die ervan? Hij heeft al gewonnen, man. Ja? Ja man. Kom even deze kant op. Heel erg goed. Even een kort stukje luisteren. BEAT *Ik denk niet gauw, maar als ik denk denk ik aan jou * Soms ben ik een beetje regen en jij mijn zonneschijn... * Om mij te leren kennen moet leren wie ben *En me accepteren... En? Wat vind je ervan? Ja, ik vind hem hard.Toch? Volgens mij zijn we er dan wel.
En dan moeten we regelen voor de naam. Ja, nog een goeie rapnaam. Mag ik nog eens een keer naar de tekst kijken. Tuurlijk. Je kan hem ook horen. Ja, tegenwoordig kunnen we hem ook horen. Hij is scherp hoor, Cristoffe. BEAT EN RAP Gaat het over een speciaal meisje misschien? Ehm, ja.Hoe heet ze dan? Roby. Misschien moet je hem gewoon Roby noemen dan. Nee. Nee he! Hebben jullie ook verkering, of... Ehm, toen we drie waren hebben we verkering gehad. Zo. En toen we zeven waren of zo. En toen we negen waren hebben we weer verkering gehad. Jij bent een playboy. Het moet wel liefdes-achtig zijn. Omdat het ook echt over haar gaat. We kunnen ook gewoon die doen. I like you. I like you kan ook. Of: Ik vind je leuk. Ja. Maar dan hebben we dus gewoon een titel nu? Ja. Ik vind je leuk. Van? Cristoffe. Cristoffe. Beat? Josylvio. MUZIEK Josylvio featuring Frenna met de track Skiemen. Geproduceerd door de one and only Reverse. Mijn naam is Fernando, je ochtendkameraad. Zo meteen nog meer heerlijke platen op je radio. Wat dacht je van Broederliefde, Ronnie Flex. Goedemorgen. Goedemorgen. Jij bent Cristoffe? Ja. Mij is ter oren gekomen dat jij toch wel een beetje Josylvio hebt ontdekt. Ik heb hem, hij zegt het zelf ook altijd... voor dat hij heel bekend was, nodigde ik hem altijd uit in de studio. Ik vond het belangrijk om altijd bezig te zijn met nieuw talent. Dat vind ik tof. Wie is jouw voorbeeld? Het begon eigenlijk met Lil' Kleine en nu is het Josylvio. Oke. Daar kunnen we niet meer omheen. Maar, er is nog iets anders. Wat hebben wij gedaan bij Josylvio? Wij hebben bij Josylvio een track opgenomen. Oh, serieus? Oke. Zou je ernaar willen luisteren? Tuurlijk. Graag. We hebben hem mee. We hebben hem meegenomen. MUZIEK CRISTOFFE: 'IK VIND JE LEUK' Cristoffe! Josylvio! Ik vind je leuk. Wauw. Confetti op een feest en dat soort dingen. Die woorden schoten gewoon in je hoofd? Ja. Helemaal zelf geschreven. Wauw. Toch? Ja. Rots in de branding, ik hoor allemaal leuke woordspelingen. Heel tof. Ik ben echt onder de indruk. Onder andere van je woordenschat. De manier waarop jij de beat vastpakt. Ik denk dat je echt mee moet doorgaan. Ik denk dat je voor jezelf moet afspreken... dat je minimaal per maand EEN nummer afmaakt. En ik denk dat jij binnen twee jaar sowieso een platencontract gaat krijgen. Oke. Anders ga ik gewoon naar alle platenmaatschappijen. En dan ga ik zeggen: Cristoffe moet je tekenen. Doe je best. Dank je wel.

Hoe word je een goede rapper?

Cristoffe wil rapper worden. Hij heeft een tekst geschreven en samen met rapper Josylvio maakt hij er een echte track van.

Een nummer maken met Josylvio

Heb jij het al? Glasvezel, voor sneller internet. GEBRABBEL Internet... Laat maar. Dit is de website van Willem Wever. Die komt echt super snel op mijn scherm. Om te weten hoe dat zo snel kan, moet je weten hoe internet werkt. Websites worden opgedeeld in allemaal kleine informatiepakketjes. In zo'n pakketje staat een klein stukje van de website. Maar ook waar het pakketje vandaan komt, Willem Wever... en waar het naartoe gaat, namelijk mijn computer. Die pakketjes worden van computer naar computer verstuurd. HEEL snel. Het zijn miljarden computers bij elkaar. Dat noemen we het internet. Die computers zijn met elkaar verbonden door middel van glasvezel. En DIT is dat glasvezel. Dit is een glasvezelkabel en binnenin... zitten HEEL kleine vezeltjes van glas. Ze zijn zo dun dat ze buigzaam zijn. Hierin zit de informatie tussen alle computers. Hoe werkt dat nou? Aan de ene kant, bij de site van Willem Wever... daar is een lampje HEEL snel aan het knipperen. Dat wordt zo via glas naar een computer toegestuurd. In dat geknipper zit eigenlijk de informatie. Dat informatiepakketje waar we het over hadden... daar zit de informatie in in de vorm van eentjes en nulletjes. Het is een soort Morse-code. Dat lampje staat of aan, uit, uit, aan... Knipper, knipper... En in al die nulletjes en eentjes zit bijvoorbeeld het kattenfilmpje verstopt. Of iets van Willem Wever of een recept voor pizza. Het zit allemaal in miljarden eentjes en nulletjes. Die knipperen door het glasvezel met de snelheid van het licht... richting je computer. Met glasvezel-kabels kun je VEEL meer informatie versturen... dan met gewone koperen kabels. Dat komt omdat je het licht veel sneller kunt laten knipperen dan vroeger met elektriciteit. Daar komt bij dat je veel langere kabels kunt maken... zonder dat het een beetje uitdooft. Als ik hard schreeuw en je staat verderop... dan wordt mijn stem ook steeds zachter en zachter. Dat geldt ook voor kabels. Hoe langer een kabel is, hoe moeilijker het is om informatie door te sturen. Glasvezel heeft een heel slim trucje. Dat is het trucje van interne reflectie, zoals dat heet. Ik ga nu met een laserstraal proberen... daar op te schijnen. Wat er gebeurt... Als je goed kijkt, dan zie je… dat het licht van de laser meegaat binnenin die lichtstraal. Zie je dat? Het volgt als het ware het water. Dat komt omdat het aan de binnenkant steeds aan het reflecteren is. Zo kan het zelfs om een bochtje. Dit is een perfecte manier om licht HEEL erg ver te sturen... zonder dat het uitdooft.

Waardoor komt een website snel op je scherm?

Websites bestaan uit allemaal kleine informatiepakketjes. Die informatiepakketjes zijn allemaal enen en nullen. De pakketjes worden van computer naar computer gestuurd door kabels waar glas in zit. De enen en nullen knipperen door het glas, zo snel als licht.

Informatiepakketjes knipperen zo snel als licht

Mijn vader zegt altijd dat ik mijn jas buiten aan moet doen, anders word ik verkouden. Ik geloof het niet helemaal, dus ik ga het onderzoeken. Mevrouw, oppassen. U wordt verkouden als u zonder jas loopt. Jij ook, dus. Als je zonder jas naar buiten loopt, denk je dat je dan verkouden wordt? Ja, dat denk ik wel. -Vertel eens meer. Waarom? Dan slaat het op je keel, omdat je keel... Dat is belangrijk. Dat je je keel bedekt hebt. We gaan het even aan een expert vragen. Klopt het dat je verkouden wordt als je zonder jas naar buiten gaat? Dat kan... HIJ NIEST HEEL HARD Verkouden word je niet door de kou, maar door een virus. HIJ KUCHT Als je iemand tegenkomt die dat virus heeft... en die niest... Sorry. en kucht, dan verspreidt hij het virus alle kanten op. Maar stel, jij staat buiten... tien graden onder nul, wat ik je trouwens niet aanraad... en je komt niemand tegen die dat virus draagt... dan kun je dat zonder gevaar doen. Stel nou dat je vrolijk bij 20 plus staat te dansen... naast iemand die dat virus wel heeft. Nou, dan kun je goed verkouden worden. Maar goed... Als je er maar mooi uitziet. Dus we weten het antwoord. Als je zonder jas naar buiten gaat, word je niet verkouden.

Word je verkouden van zonder jas naar buiten gaan?

Victoria gaat de straat op om te vragen of je verkouden kan worden als je zonder jas naar buiten gaat. Ook vraagt ze het aan een expert.

Verkoudheid krijg je door een virus

Goed zo. Zo, dat is knap, he? -Ja. Ik vraag me af hoe zo'n hond wordt opgeleid. Ja, dat is je vraag. -Ja. Waarom wil je dat weten? -In de buurt woont een man... en die man heeft ergens in het leger gewerkt. Hij krijgt 's nachts allemaal nachtmerries. En dan is die hond er. Daarom wil ik het weten. Je wil weten hoe die hond dan kan helpen? Ik vind het een te gekke vraag. Zullen we het uitzoeken? Hallo. -Ik ben Joyce. Kris. -Hallo, Joyce. Wat is er precies gebeurd dat je een hulphond hebt? Ik zit al van kinds af aan in een rolstoel: jeugdreuma. Er zitten allemaal gewrichten vast. Die zijn vastgegroeid door de jaren heen. Daardoor kan ik dingen niet goed pakken. Daar heb ik Dais voor, om die aan te geven. Als Dais er niet zou zijn, hoe zou het dan gaan? Dan ben ik aangewezen op andere mensen die voorbij lopen of fietsen. Kris en Jesse gaan naar Herpen... om te kijken hoe Stichting Hulphond Nederland de honden opleidt. Wie is dit dan? -O, doe dat maar even niet. Dat mag niet? -Dit is een hulphond in opleiding. Er staat 'niet afleiden' en als je dan gaat aaien... dan denkt ze dat ze iets moet doen. We willen dat ze gaat letten op degene waarvoor ze straks gaat werken. Hoe begin je? -Het eerste jaar zitten ze bij een gastgezin. Daar doet de trainer niet veel mee, maar wel een gastgezin-begeleider. Die gaat bij het gezin op bezoek en vertelt hoe de hond wordt opgevoed. Als ze dan tussen de 14 en 16 maanden zijn, komen ze naar Herpen. Dan hebben ze zes maanden de tijd om handelingen te leren... die straks handig zijn voor de cliënt. Vooral labradors zijn erg geschikt als hulphond. Ze hebben een zacht karakter, zijn stressbestendig... en vinden het HEEL leuk om dingen te leren. In 't begin, als ze net binnen zijn, kunnen we ze met een klik leren... dat de klik betekent dat ze iets goed doen. Als ze net binnen zijn, doe ik alleen klik, brokje, klik, brokje... Na een keer of tien klik je en dan zie je die oren... Dan moet er iets komen en dan krijgen ze een brokje. We gebruiken dan een aangeleerd hulpmiddel. Als ze iets open moeten trekken, beginnen we met... Ik pak een balletje en daar trek ik een beetje aan. Dan krijgt hij een klik. 'Goed zo, dat is knap.' Dan krijgt hij een brokje. -Kan ik ook proberen of het lukt? Ja, dat is voor mij ook een test of ze het bij iemand anders doet. Belle, tuck. Get it. In de hand. Geef hem maar een brokje. Ik vind het HEEL knap van haar. Ze dacht aan wie ze het moest geven. Waarom zeg je eigenlijk 'tuck'? Tuck betekent in het Engels 'trekken aan.' Dat hebben we verzonnen in plaats van trek aan het touwtje. Sommige cliënten zijn spastisch en dan zijn Engelse termen makkelijker uit te spreken. Daarom hebben we voor trekken aan... Dus een deur, maar ook een lade... een wasmachine of een jas. EEN commando voor 'trekken aan'. Kunnen ze alleen trekken of meer, zoals duwen en opzij schuiven? Ze kunnen trekken, duwen, iets pakken en terugbrengen. Dan zijn de 3 basisdingen die voor de meeste cliënten belangrijk zijn. Daar kun je die andere handelingen aan vastplakken. Met die vaardigheden kunnen ze wel zeventig dingen doen. Joyce en Dais uit de supermarkt laten een aantal handelingen zien. Kris moet die met Belle proberen na te doen. Belle moet straks aan het touwtje aan de deur trekken. Dan gaat de deur open. Net als de hond van de cliënt deed. Belle, let's go. Ja, ga maar rijden. Rijd naar de deur. Belle, tuck. ENTHOUSIASME Goed zo. Dat was goed. Goed zo. -Heb je gezien wat ze deed? O, dat is die lamp boven de tafel. Weet je het commando? Light. Licht. -Belle, let's go. Belle, light. BLIJDSCHAP Goed zo. Goed gedaan, he? -Ze moest even nadenken. Bedoel je het echt? Maar het is gelukt. Hoe lang kan een hulphond een hulphond zijn? Ongeveer acht jaar. Dat is best lang. -Dat is best lang, ja. Of je het nu nog HEEL goed doet of wat minder... als je tien bent, dan ga je met pensioen. Wat gaat hij dan doen? -Dat verschilt per hond. De ene hond blijft bij de client en dan komt er een nieuwe hulphond bij. De oude hond wordt dan huishond. Dus ook al is hij met pensioen, hij komt altijd ergens terecht? Ja, zeker. -Maar hij is geen hulphond meer? Dan is hij geen hulphond meer, maar huishond. Ready? -Ja. Tuck. Dat moet ze wel voorzichtig doen, he? Wat we ook proberen met aanleren is niet aan de teen doen... maar aan de hak laten leren uitdoen. Tuck. Doe eens tuck. Heel hard. ZE JUICHEN Ze wil het aan je geven. Pak die sok maar. Hoe lang duurt het gemiddeld om een hond een taak aan te leren? Dat verschilt heel erg per hond. De EEN leert snel, de ander langzaam. De EEN leert in grote stappen, de ander in kleine stapjes. Het verschilt erg per hond. Zo, had je een leuke dag? -Ja. Mooi. -Fijn dat die honden er zijn, he? Ja, EN we weten hoe ze worden opgeleid. Ja. -Een topdag.

Hoe wordt een hulphond opgeleid?

Kris en Jesse kijken bij Stichting Hulphond hoe labrador Belle wordt opgeleid tot hulphond.

Honden leren trekken, duwen, iets pakken en terugbrengen

Oranje

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.