Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Mens en lichaam

Televisie en computer

Clipphanger 

Michiel Eijsbouts

Clipphanger op Youtube

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De gele trui, die kennen we natuurlijk uit het wielrennen. In de Tour de France oftewel de Ronde van Frankrijk wordt de leider van het klassement na elke slopende etappe gehuldigd. Hij krijgt twee zoenen van de rondemissen én een nieuwe, frisse gele trui. Dat gebeurt voor het eerst in de Tour van 1919, en het primeurtje is voor Eugène Christophe, een nogal modebewuste Fransman, die zich gelijk beklaagt dat hij er uitziet 'als een kanarie'. En bovendien blijkt hij in het geel vrijwel onmogelijk ongemerkt uit het peloton te kunnen ontsnappen. Maar ja, het staat natuurlijk wel bééldig!
Toch is die kleur geel er niet alleen voor de catwalk: de organisator van de Tour is dan namelijk een Franse sportkrant die wordt gedrukt op -jawel- geel papier. Het idee is dat de mensen vanzelf de link zullen leggen tussen de gele trui en de gele krant. En dat lukt, want naarmate de Tour populairder wordt, stijgt ook de oplage van de krant, net als de verkoop van bananen en memoblaadjes..
De renner met de meeste gele truien ooit is de Belg Eddy Merckx, oftewel de Kannibaal. Hij heeft er maar liefst 96, en da's eigenlijk jammer, want bij de 100ste gele trui, zou hij ook de bijbehorende gele inloopkast cadeau krijgen.


Clipphanger

Clipphanger logo

Na elke etappe in de Ronde van Frankrijk krijgt de snelste wielrenner de gele trui omgehangen. Hip is anders, maar de gele trui is dan ook niet ontstaan uit modieuze overwegingen. 

Waarom is de gele trui geel?

De Ramadan is voor moslims dé vastenmaand. Tussen de ochtendschemering en zonsondergang wordt er niets gegeten of gedronken. Pas als de avond is gevallen, mag het eten op tafel, en dat noemen we de iftar-maaltijd. Misschien eerst maar even rustig aan met wat dadels, en dan kan er straks eventueel altijd nog een balletje in de Tajine. We zullen zien. De islamitische en de westerse kalenders lopen niet gelijk, waardoor de vastenmaand bij ons geen vaste maand is. Dus als de ramadan in de zomer valt, duurt het vasten veel langer dan in de winter. Maar niet iedereen is verplicht zich te bedwingen. Kwetsbare groepen zoals, zwangere vrouwen, jonge kinderen en mensen met suikerziekte, die mogen wel eten. En je bordje leeg! Ramadan maakt deel uit van wat moslims 'de grote jihad' noemen: het gevecht
tegen het eigen ego. Zo train je je ziel om onafhankelijk te worden van het wereldse leven. En tijdens het vasten mag je ook nog eens niet roken, geen geslachtsgemeenschap hebben én niet liegen – en dus zeker niet liegen over die geslachtsgemeenschap en dat roken. En als je dan betrapt wordt, mag je ook nog eens niet vloeken. Grrrr... jammerdan. 't Is ramadan!

Een maand per jaar mogen moslims tussen zonsopkomst en zonsondergang niet eten, drinken, roken en vrijen. De ramadan. Door het vasten leer je jezelf te beheersen en kun je je verplaatsen in mensen die dagelijks honger lijden. De ramadan is een tijd van saamhorigheid.

Wat is de ramadan?

Met Pasen staat Jezus op uit de dood, 40 dagen later vaart hij richting de hemel en na weer 10 dagen is dan tijd voor Pinksteren. Als Jezus vertrokken is, bidden zijn volgelingen richting de hemel, maar ze zijn de kluts toch een beetje kwijt. Dan daalt opeens een denderende windvlaag uit de hemel neer. Er verschijnen vlammen die zich boven de hoofden van de aanwezigen verspreiden: de vurige tongen, die lekker hun gang kunnen gaan omdat de Sprinklerinstallatie nog niet is uitgevonden.

De gelovigen raken herboren en met de vurige Heilige Geest vervuld. Ze gaan de deur uit om het evangelie te verkondigen. Dat doen ze in allerlei vreemde talen, wat voor heel wat gefronste wenkbrauwen zorgt. Maar er komen ook mensen op af uit allerlei vreemde windstreken, die wel oren hebben naar dat mooie verhaal in hun eigen taal. De apostel Petrus neemt het woord, geeft een vlammende speech en zorgt er zo voor dat zo'n 3000 mensen zich melden bij de inschrijfbalie om zich te laten dopen. Een prima Pinksterdag!

In de Middeleeuwen wordt Pinksteren gevierd met een feest van wel 8 dagen lang. Tegenwoordig hebben we daarvan nog 1 mooie, vrije Pinkstermaandag over.  En dat vieren we dan met een bezoekje aan Pinkpop, of aan de traditionele pinksterfile richting de meubelboulevard. 


Met Pinksteren gaan veel mensen naar de meubelboulevard of Pinkpop. Maar het is eigenlijk een christelijk feest om te vieren dat gelovigen na de hemelvaart van Jezus het woord van God over de wereld gingen verspreiden.

Wat is Pinksteren?

Drie dagen na zijn kruisiging op Goede Vrijdag staat Jezus op uit de dood. Het is Pasen en vanaf dat moment is hij niet meer wég te slaan bij Zijn volgelingen. Hij breekt een broodje en er wordt heel wat afgefilosofeerd. Maar na het komen is er natuurlijk ook weer een tijd van gaan, en dat is precies 40 dagen na Pasen: op Hemelvaartsdag. Op naar de sterren, en daar voorbij! Na zijn Hemelvaart voegt Jezus zich bij God de Vader in de Hemel. Jezus pleit voor de gelovigen, regeert een beetje mee en geeft af en toe de afstandbediening door. En met Pinksteren, tien dagen na Hemelvaart maakt Hij de weg vrij voor het neerdalen van de Heilige Geest, want daar hebben ze op Aarde wel een beetje behoefte aan, zo zonder Jezus. Inmiddels is Hemelvaart dé dag voor allerlei leuke tradities. Zoals het befaamde Luilaktoernooi, de Fiat 500 Tour en natuurlijk het dauwtrappen: opstaan voor dag en dauw en op blote voeten al zingend door de weilanden trekken. En met een beetje geluk, trap je dan met Hemelvaart, in een koeientaart. Niet vloeken!

Met Hemelvaart kun je gaan dauwtrappen of luilakken. Maar eigenlijk is het een feestdag waarop christenen vieren dat Jezus na zijn opstanding naar de hemel ging. 

Wat is Hemelvaart?

Wanneer Duitsland in 1940 Nederland binnenvalt, zijn we zwaar de sigaar. Eerst worden onze strijdkrachten in de pan gehakt, en tijdens de 5 lange bezettingsjaren vallen er nog veel meer slachtoffers. Iedereen is dan ook erg blij als op 5 mei 1945 eindelijk die langverwachte Bevrijdingsdag komt. Feest! Kauwgom, sigaretten! Uch. Sindsdien worden op de dag voor bevrijdingsdag, op 4 mei, deze oorlogsdoden herdacht. Vanaf 18 uur gaat de Nederlandse vlag halfstok -wimpeltje even d'raf- en om 20 uur wordt overal in het land 2 minuten stilte gehouden. Dat gebeurt door het hele land, van de Dam in Amsterdam tot de tram in Rotterdam. De bus en de trein lopen ook nog even een paar minuten vertraging op, de mensen op teevee stoppen eventjes met kleppen, en zelfs op Twitter is de hashtag #sssst. Eindelijk rust. In de eerste jaren na worden alleen de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdacht. Maar geleidelijk aan zijn we ook anderen gaan gedenken, zoals de Nederlanders die gevallen zijn tijdens vredesoperaties elders in de wereld. Respect! Er zijn de laatste tijd zelfs plaatselijke comités die ook de Duitse slachtoffers van de oorlog willen gedenken. Maar dat is voor veel Nederlanders toch echt nog even een brug te ver.

Tijdens de Nationale Dodenherdenking zijn we 2 minuten stil. De plechtigheid werd in het leven geroepen om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te herdenken, maar inmiddels herdenken we ook anderen. 

Wie herdenken we op 4 mei?

Uit oude Oosterse culturen komt het verhaal van de vruchtbaarheidsgodin Ostara. Ostara heeft een kip met een raar trekje: deze Tokkie verstopt haar eigen eieren. Ostara is daar niet blij mee en verandert de kip in een haas en die mag die eieren weer gaan zoeken. Een soort omgekeerde paashaas dus. Dit verhaal heeft misschien ook wel iets te maken met het feit dat je in een oud hol van een haas soms vogeleitjes vindt. Ja, zo komen de verhalen wel de wereld wel in.

Als de Christenen komen, wordt in de lente voortaan het Paasfeest gevierd: na de kruisiging van Christus - een paar dagen eerder - is er nu Zijn wederopstanding. Maar in de Bijbel staat nergens dat-ie dan gelijk de woestijn intrekt om eieren te zoeken. Ergens in de loop der eeuwen heeft die gekke, vruchtbare haas met die eieren zich weer bij het Paasfeest naar binnen gewerkt. Nou ja, het zal de kinderen allemaal een dikke paasworst wezen: als zij op Paasochtend maar door de tuin kunnen struinen om eitjes te zoeken, met dank aan de Paashaas. En daarna lekker tikken, en lekker bikken! Smakelijk Pasen!

Pasen is het feest van de wederopstanding van Jezus, niet van de paashaas. Toch eten we met Pasen massaal paaseitjes en zoeken kinderen in de tuin naar eieren. Wie heeft dat zo bedacht? 

Waar komt de paashaas vandaan?

Pasen is het feest van de wederopstanding van Jezus. Maar wie wederop wil staan, die moet eerst nedergaan, en dat gebeurde op de dag die we nu Goede Vrijdag noemen. Na zijn arrestatie wordt Jezus van het kastje naar de muur gestuurd: de hogepriesters in de tempel die zijn hem zat, ze willen hem dood hebben en sturen hem naar de Romeinse stadhouder Pilatus. Pilatus weet zich niet zo goed raad met de zaak en stuurt Jezus door naar koning Herodes. Herodes maakt Jezus belachelijk als 'nepkoning', hij hangt hem een mantel om en stuurt hem weer terug naar Pilatus. Die probeert er nog onderuit te komen door het volk te laten kiezen: Jezus vrij, of deze verschrikkelijke moordenaar. Het volk kiest voor de moordenaar. Pilatus 'wast zijn handen in onschuld', en Jezus wordt gekruisigd. Nou, het is in elk geval een Drukke Vrijdag, maar Goed...? Christenen noemen dit Goede Vrijdag, omdat Jezus zichzelf heeft opgeofferd om de mensheid te redden. En om dit te gedenken brengen de katholieken zelf ook een offer. Er wordt die dag gevast, en het is dus niet zo'n goede vreetdag. Gelukkig kan die schade makkelijk ingehaald worden als een paar dagen later de Paaseitjes arriveren. Mmmmmm.

Goede vrijdag is eigenlijk helemaal geen goede dag: het is de dag waarop Jezus gekruisigd werd. Drie dagen later vieren we het feest van zijn opstanding: Pasen.

Wat is Goede Vrijdag?

Klas 4/5/6

In Nederland mogen we stemmen op onze volksvertegenwoordigers. In de tweede kamer en het Europees parlement, maar ook eens in de 4 jaar voor de gemeenteraad. Met z’n alleen het stemhokje in en kleuren maar. Als de uitslag van onze stem bekend is, moet er binnen 8 dagen een nieuwe raad komen. Dan leggen de verse volksvertegenwoordigers een eed af, en dan zijn ze echt, officieel gemeenteraadslid. Een droom komt uit!

De gemeenteraad bereidt het beleid voor, dat vervolgens door de wethouders wordt uitgevoerd. Meestal is het wel duidelijk wat er allemaal moet gebeuren: het vuil moet opgehaald, en de kapotte straatlampen moeten vervangen. Maar de gemeenteraad kan wel bepalen dat die lampen voortaan roze moeten zijn en het vuilnis gescheiden. Als de wethouders dit beleid niet precies zo uitvoeren, dan grijpt de gemeenteraad weer in. En dan kan de wethouder ook bij het vuilnis.

De raad gaat ook over subsidies die verstrekt worden, dus heb je een leuk cultureel plannetje, dan is het raadslid je mannetje. Omkoping is niet nodig, want onze noeste gemeenteraadsleden doen het allemaal naast hun gewone baan. 

En gemeenteraadsleden zijn nooit alleen. De grootte van de raad varieert naar gelang het aantal inwoners. Zo hebben de grote steden maar liefst 45 raadsleden, en moet Vlieland het doen met maar 9 raadsleden, waarvan 1 zeehond.


Eens in de 4 jaar mogen we stemmen voor de gemeenteraad. De uitverkoren gemeenteraadsleden mogen zich dan bezighouden met het bedenken van nieuw beleid. 

Wat doet de gemeenteraad?

Alles wat leeft, bestaat uit cellen! Dus wij ook. In de kern van onze cellen zit het DNA en dat DNA is weer opgebouwd uit zo’n 30.000 verschillende genen! Elk gen geeft informatie over een bepaalde erfelijke eigenschap, bijvoorbeeld dat je blauwe ogen hebt, rood haar of een ‘grote’ teen. Dat zit allemaal in je DNA, dus daar Doeje Niks Aan. Tenzij je gaat hobbyen met die genen: genetische manipulatie. Bijvoorbeeld als je aardappels teelt. Heb je eindelijk een veld met lekkere, grote frietaardappels, krijg je te maken met de aardappelziekte. En weg zijn je piepers. Piep!
Maar ergens in Zuid-Amerika groeit er een piepertje dat wél bestand is tegen die aardappelziekte. Dan duik je het laboratorium in, en je gaat op zoek naar het gen dat daarvoor verantwoordelijk is. Dat gen plak je in het DNA van je eigen aardappel, et voilá: een heerlijke frietpieper, die nooit ziek wordt. Aardappeltje-eitje! Niet iedereen is even blij met genetische manipulatie. Want ja, als aardappels immuun zijn voor de aardappelziekte, dan komen we straks om in de aardappels! Da’s nog niet zo erg, maar waar haal je al die mayonaise vandaan?


In de kern van onze cellen zit het DNA en dat bestaat weer uit verschillende genen. Als je gaat hobbyen met deze genen, krijg je genetische manipulatie.

Wat is genetische manipulatie?

In 1740 zijn er al schaatsfanaten die in 1 dag alle elf steden van Friesland afgaan. Als bewijs halen ze in elke stad bij de plaatselijke kroegbaas een krabbeltje. En misschien nog wat zopie d'rbij, om een beetje op te warmen. Proast!

In 1890 zet sportpionier Pim Mulier op eigen houtjes de eerste enigszins officiële tijd neer. In 1909 is hij ook de drijvende kracht achter de eerste echte Tocht der Tochten, met toen nog maar 22 deelnemers. Zij gaan netjes in pak de steden langs om stempeltjes te scoren. En na deze editie is de ijsbeer pas echt los: de tocht wordt elke keer groter en populairder, vooral ook buiten Friesland, waar de Elfstedenkoorts vaak al toeslaat als de rayonhoofden nog lekker op hun luchtbed liggen.

De Elfstedentocht wordt gemiddeld maar eens in de tien jaar gereden, bij een écht strenge winter, op ijs van meer dan 15 centimeter dik. Dat is dik in orde in 1986, als een zekere W.A. van Buren de 200 kilometer gladjes aflegt. De Koning! Maar de winter van '63 is het eigenlijk weer te koud. Van de meer dan 10.000 deelnemers krijgen er uiteindelijk maar een stuk of 100 het felbegeerde elfstedenkruisje. En naar het schijnt is een flink aantal deelnemers aan die editie nu nog steeds onderweg, naarstig op zoek naar die laatste stempelpost.

De eerste officiële Elfstedentocht werd gereden in 1909. Maar al voor die tijd bonden mensen bij strenge vorst de ijzers onder om een rondje te schaatsen langs de 11 Friese steden.

Hoe is de Elfstedentocht ontstaan?

6 januari is de christelijke feestdag Driekoningen. Best gek, want de Bijbel heeft het niet over Drie Koningen, maar over 'een aantal wijzen uit het Oosten'. Die zien op een nacht een zeer heldere ster aan de hemel. Eropaf! Na 2 weken flink doorstappen, komen ze aan in Bethlehem. Daar treffen ze Maria, Jozef en hun pasgeboren kindeke Jezus. Tijd voor cadeautjes! Maar voor baby Jezus geen rompertje of rammelaar, maar goud, wierook en mirre. En ruilen kan niet.
In de loop der eeuwen verandert dit verhaal. Waarschijnlijk vanwege die 3 cadeautjes, worden de wijzen uit het Oosten uiteindelijk 3 koningen van all over the world: de jonge Balthasar uit Azië, de oude grijze Melchior uit Europa en de donkere Caspar uit Afrika. Lekker multi-culti.
Sommige katholieke kinderen doen op 6 januari aan driekoningenzingen. Aanbellen, zingen en kauwen. Of er wordt een grote koek gebakken, met 2 witte bonen en 1 zwarte d'rin. Wie de zwarte boon krijgt – die is die dag de koning, en mag zeggen wat er gegeten wordt. Nog meer koek! En dan is het ook nog eens dé dag om de kerstversiering op te ruimen. Want kerstversiering na Driekoningen, dat brengt ongeluk! Dus gauw die kerstboom aftuigen, voordat-ie jou aftuigt.


Zonder de drie wijzen uit het oosten had de rest van de wereld nooit van de geboorte van Jezus gehoord. Althans, zo gaat het verhaal dat bij Driekoningen hoort, dat op 6 januari wordt gevierd. 6 januari is dus niet alleen de dag om je kerstboom weg te doen!

Wie waren de drie koningen?

De kerstman heet in het Engels Santa Claus. Dat klinkt een beetje als Sinterklaas, en dat klopt ook - want in de 17de eeuw wordt er in Amerika lustig Sinterklaas gevierd, door de Nederlandse immigranten daar. De Engelse immigranten hebben een paar weken later hun eigen feestje, samen met Father Christmas. De twee feestvarkens komen al snel tezamen, en zo ontstaat Santa Claus: een wonder!
In de loop der tijd wordt er steeds meer duidelijk over de talenten van Santa. Zo blijkt hij met zijn forse gestalte toch door de schoorsteen te kunnen om kindersokken te vullen. De eerste tekening van de kerstman verschijnt in 1881, en 50 jaar later krijgt de kerstman een make-over van een bekende colafabrikant. Sindsdien is de oude baas net zo rood als het blikje, en net zo zoet als de cola.
In 1939 komt Rudolf aanlopen: het bekende rendier met de lichtgevende rode neus. Die komt goed van pas in het donker, om de Kerstman de weg te wijzen. En pas sinds kort komt de oude baas soms ook in onze streken langs. Maar hier heeft hij nog altijd stevige concurrentie van zijn vroegere ik: de échte Sinterclaus.

Onze goedheiligman lijkt met zijn rode outfit en witte baard best op de kerstman. Eigenlijk is deze Santa Claus ook niets meer dan een afgeleide van onze Sinterklaas, met de vriendelijke groeten van Coca Cola.

Wie is de kerstman?

Oranje

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Clipphanger

Type videos