Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

NOJ NOJ NOJ. Nee of ja? Welkom bij NOJ! Tirsa, oh man dat is best zwaar Nou ja, maar als we dit in het zwembad zouden doen, dan zou het veel minder zwaar wegen. Ja, da's wel waar. Maar hoe zit dat dan? Weeg je minder in water? Wel een goeie vraag. Nee of ja? Deze appel weegt 179 gram. Maar weet je eigenlijk wat gewicht is? Ja, de aarde, die trekt ons als een magneet naar zich toe. Dus die trekt aan ons. En die trekt ook aan die appel. Ja, dat klopt, want als ik die appel loslaat dan gaat ie naar de aarde toe omdat daar een kracht op zit. Ja, en de kracht waarmee een voorwerp naar de aarde toegetrokken wordt, dat bepaalt het gewicht. Weegt deze appel minder in water? Checking is facting! Weet je nog dat het gewicht bepaald wordt door hoe hard de zwaartekracht aan iets trekt? Ja, ja. Nou, als je nou iets in het water legt, dan is er een andere kracht die terugduwt. De opwaartse kracht! Ja, het water duwt terug. Lucht doet dat bijna niet. Kijk, deze vaas is nu gevuld met lucht. Als ik daar nou een appel in loslaat, dan ja, zakt hij helemaal naar de bodem. Want die appel, die zorgt ervoor dat de lucht aan de kant gaat. War de appel is, kan geen lucht zijn. En stop maar. Even een streepje, want dan zien we waar het water nu staat. Hoppa! Kijk, als ik nu de appel loslaat in de vaas...Kijk, waar die appel is, daar kan geen water zijn. Je ziet ook dat het water nu wat hoger staat. Oh ja, ja, grappig hè? Hoe meer water er verplaatst wordt door die appel, hoe harder het water tegen de appel duwt Dus de zwaartekracht trekt de appel naar beneden, maar het water duwt terug. Dus dat is die opwaartse kracht. Maar we weten nog steeds niet of die appel nou minder weegt. Ja, da's waar. Meten is weten. Oh, wacht even, dat gaat niet. Uhm ja, ik krijg dit natuurlijk niet in het water. Hoe gaan we nou die appel in het water meten? Dat kan hier wel mee. Kijk hiermee, als je hier aan trekt of hier iets aan hangt dan kan je zien hoeveel het weegt. Oh ja, kijk dus de appel is nu 0,15, dus dat is 150 gram. Ah, ik zie het! Echt veel minder. 0,10 kilo dus dat is 100 gram. Oh, maar hij was net 150. Dus hij is ineens 50 gram lichter geworden in het water. Ongelooflijk. Dus een appel weegt echt minder in het water. Het gewicht wordt bepaald door hoe hard de zwaartekracht aan iets trekt, maar dat water duwt weer terug met die opwaartse kracht. Dus: weegt iets minder in het water? NOJ NOJ NOJ, een dikke vette ja! Ciao for now en tot de volgende NOJ! Oe sorry!

Ben je lichter onder water?

Programmalogo's

Voel jij je in het zwembad ook altijd een stuk lichter? Dat ligt niet aan je verbeelding, maar is pure natuurkunde! Tirsa en Eva leggen uit wat de zwaartekracht van de aarde en de opwaartse kracht van het water doen met het gewicht van een appel.

De wet van Archimedes

Een boterhammetje en een wrapje, eens even kijken. Ik ga voor een boterham. Wel handig dat je ze op zoveel plekken kan kopen, in supermarkten en benzinestations, kantines. Het moet wel om honderdduizend boterhammen per dag gaan. Honderdduizend boterhammen per dag smeren. Hoe doen ze dat? Dit is een echte sandwichfabriek. In dit bedrijf in Losser worden er 100.000 sandwiches en wraps per dag gemaakt. Sommigen worden met machines gedaan en sommigen worden nog met de hand belegd. Omdat het hier om voedsel gaat, moet alles superschoon zijn. Vandaar dat ik in dit rare pak loop. Elk straatje hier volgt de lijn en op elke lijn wordt een aparte sandwich gemaakt. Aan het begin van iedere lijn ligt een kaart met het recept van een sandwich. Er is een soort bouwtekening gemaakt, van hoe de ingrediënten er ook moeten liggen en een foto van hoe het er uiteindelijk uit komt te zien. En dit is de triangle Ceasar chicken. Lekker. Nou, ze komen eraan hoor. Kijk, dit gaat in een razend tempo. Maar het ziet er wel lekker uit. Aan deze lijn worden er wraps gemaakt. Hier wordt de wrap chicken sweet chili gemaakt. Dus kip. Maar deze wraps worden helemaal door een machine in elkaar gezet. De tortilla's komen hier kant-en-klaar binnen van de bakkerij. Ze worden eerst vochtig gemaakt zodat ze straks soepel opgerold kunnen worden. Daarna worden de wraps ingrediënt voor ingrediënt belegd. Precies volgens het opmaakschema van het recept. En het mooie is: de hoeveelheden worden tot op de gram nauwkeurig afgewogen. Als alle beleg erop zit, komen ze bij deze fantastische machine: de volautomatische wrapvouwer. Dan is het alleen nog maar een kwestie van doorsnijden. Ingepakt en wel komen ze de fabriek uit. En nu moeten ze zo snel mogelijk naar de supermarkten, benzinestations en kantines. Honderdduizend sandwiches per dag. Zo doen ze dat.

Hoe worden kant-en-klare wraps en sandwiches gemaakt?

In veel kantines en benzinestations kun je verpakte sandwiches en wraps kopen. Handig als je geen tijd of zin hebt om zelf je boterhammetje te smeren. Nizar is in een sandwichfabriek waar per dag 100.000 van die kant-en-klare broodjes en wraps worden gemaakt.

Smeren, beleggen en verpakken

Oh. Ja, normaal gesproken beweegt deze plant misschien door de wind. Andere planten die bewegen als je ze een duwtje geeft. Maar sommige planten, die bewegen gewoon helemaal uit zichzelf. Maar waarom doen ze dat? Plantastisch. Over bewegende planten. Er lijkt nu misschien heel weinig aan de hand, maar deze planten kunnen iets heel speciaals. Kijk, deze plant heeft nu zijn blaadjes heel mooi open staan zodat hij lekker veel zonlicht kan opvangen. In die bladeren zitten namelijk cellen die reageren op daglicht en de plant zet het daglicht om in energie zodat ie lekker goed kan groeien. Maar na al dat gegroei en na al het harde werken gaan niet alleen wij mensen slapen, maar ook deze plant gaat rusten. 's Avonds neemt het zonlicht af en dan stopt de fotosynthese. En de bladeren die klappen dan als een klapstoel dicht en de volgende ochtend, als het dan weer licht wordt, dan staat de plant ook weer op en dan is ie lekker bijgekomen van de dag ervoor en dan kan ie weer doorgaan met groeien. Maar sommige planten lijken juist nooit moe. Moet je kijken, dit is de telegraafplant, die heeft toch gewoon moves van een coole breakdancer? Ja oke, deze beelden zijn wel een klein beetje versneld, maar dan nog is dit toch gewoon superindrukwekkend? Maar de meest bijzondere plant is misschien wel het kruidje-roer-meijniet, oftewel de mimosa. Als je de blaadjes heel zachtjes aait, kijk, dan klappen ze gewoon in. Zie je dat? En soms, kijk, gaat ie zelfs gewoon helemaal hangen. Dus deze plant reageert gewoon op aanraking. Is toch bizar? Dit is dus een verdedigingsmechanisme. Stel, de mimosa die wordt besnuffeld door een hongerige planteneter, ja dan wil die natuurlijk dat ie er zo onaantrekkelijk mogelijk uitziet. Daarmee hoopt ie dat de dieren die 'm anders op zouden eten gewoon doorlopen naar de volgende plant. En een slap hangend plantje ziet er nou eenmaal minder aantrekkelijk uit om op te eten dan zo'n mooi groen sappig exemplaar. Mmm.

Bewegende planten

Sommige planten kunnen een leuk trucje: ze kunnen bewegen! Als het kruidje-roer-mij-niet wordt aangeraakt, klapt hij spontaan zijn blaadjes in. Een handig verdedigingsmechanisme!

Ze bewegen uit zichzelf!

NOJ NOJ NOJ. Nee of ja? Welkom bij NOJ! Gaat ie? Nou, ik had zo'n enge droom vannacht. Ik moest gewoon vluchten van een monster. Op een gegeven moment stak mijn voet zo vast. Die zoog vast. Drijfzand. Wat? Ja, dat heet drijfzand. Interessant. Nee, het was doodeng, Eva. Ik stond op het punt om te verdrinken. Maar dat is dus de vraag: kun je eigenlijk wel verdrinken in drijfzand? Nee of ja Maar wat is het eigenlijk, drijfzand? Het is een mengsel van zand, water, klei en zout. Oh, komt het daarom ook bij de zee voor? Ja, precies. En het ziet er eerst hard uit, maar zodra je het in beweging brengt, dan wordt het steeds vloeibaarder. En open. Kijk naar beneden. Oooh! Oké, ik ga mijn droom herbeleven. Even kijken wat er gebeurt als ik erop ga staan. Ja, kijk maar eens even. Voel maar eens even goed. Ohh! Gaat het? Ja. Oh ja, ja hou me maar even vast. Ohhhh!! Ik zak er helemaal in. En als ik dan beweeg dan ga ik zo…Je wordt helemaal vast gezogen. Het is die droom gewoon helemaal, die met het monster. Je staat gewoon op de bodem he, je kan niet verdrinken. Het komt helemaal goed. Maar kun je nou wel verdrinken in drijfzand? Ja, dat is de vraag. Kun je verdrinken in drijfzand? NOJ NOJ NOJ, een dikke vette nee, kan niet. Maar hoe weet je dat? Ik zal je uitleggen waarom. Jij moet even voelen welke bal lichter is en welke zwaarder. Deze is sowieso zwaarder. Duidelijk he. Maar denk je dat die bal in het drijfzand zakt of dat die erop blijft liggen? Deze gaat sowieso zinken. Oké, hoppakee. Oh, die blijven er gewoon allebei op liggen. Ja, maar er mist nog wat. Ja, zo ging bij mij ook niet. Dat is de beweging. Kijk, als ik deze bak nou eens een beetje ga wiebelen en ik breng dat drijfzand in beweging, moet je kijken wat er gebeurt. Hij zinkt gewoon helemaal weg. Dus die piepschuimen bal, die blijft liggen en dat heeft alles te maken met het gewicht. Piepschuim is namelijk lichter dan drijfzand. En die bal die daar helemaal in gezonken is, die is een stuk zwaarder dan drijfzand. Oké, en ik dan? Ben ik lichter of zwaarder dan drijfzand? Nou, als het goed is lichter. Ja? Dit ben jij even. Nee, nee, nee, niet weer! Oh oh nee. Hij drijft me het drijfzand weer in. Ja, en ik kan natuurlijk niet de benen van mijn poppetje bewegen, dus ik ga hem even schudden. Oh ja, en je ziet dat omdat ik die benen beweeg, dat ik erin zak en het drijfzand verandert. Het zwaardere zand zakt en het water komt naar boven en daardoor wordt het drijfzand bovenin dunner. En ik ben zwaarder dan het dunne drijfzand. Dus ik zink erin, help! En dan komt het. Je zakt in het drijfzand maar: tot je middel. Ja, dat zand onderin het drijfzand, zit heel dicht op elkaar en bovenin zit al het water. Dus wat gebeurt er? Dat zand is zwaarder dan dat jij bent, dus je blijft steken en je verdrinkt niet. Ciao for now en tot de volgende NOJ. Hopen dat je nachtmerries snel overgaan he? Ik denk het wel.

Kun je verdrinken in drijfzand?

Drijfzand komt vaak voor in tekenfilms en nachtmerries. Als je erin vast komt te zitten, zak je steeds dieper weg. Maar kun je ook echt kopje onder gaan in drijfzand? Eva en Tirsa zoeken het uit.

Niet als je lichter bent dan drijfzand

Het is een heerlijke pannenkoekendag vandaag en daarom moeten ze hier in dit pannenkoekenrestaurant in Zeewolde flink aan de bak. Want op een drukke dag staan hier wel tussen de 2.000 en 3.000 bezoekers en die willen allemaal tijdens het spitsuur een warme pannenkoek op hun bord. Hoe doen ze dat? Het basisrecept voor een goeie pannenkoek is eigenlijk supersimpel. Je hebt tarwebloem, eieren, melk en een beetje zout nodig. Het is lastig om in een korte tijd enorme hoeveelheden beslag te maken met rauwe eieren en melk. Er zal maar een verkeerd ei tussen zitten. Vandaar dat ze hier gebruik maken van eieren en melk in poedervorm. En dan krijg je een kant-en-klare pannenkoekenpoedermix waar eigenlijk alles al in zit. En dan is het bakken maar. Je kunt een pannenkoek natuurlijk aankleden met alles wat je maar kunt bedenken: groenten, appels, spek, kaas. Nou, de koks, die hebben dat van tevoren al gemaakt bij de mise-en-place zoals dat heet. Dat is Frans voor op de goede plek zetten. De bonnetjes met de bestellingen die komen hier binnen en de koks halen ze één voor één op om ze klaar te maken. Zeg Sander. Hoe maak je nou de ideale pannenkoek? De ideale pannenkoek, die maak je door de goede hoeveelheid boter in de pan te gooien. Dan praten we over niet zo'n beetje. Wat je dan doet, je pakt de lepel vast. En je maakt een mooie swirl zodat de boter en het beslag mooi verdeeld is. En wanneer weet je nou wanneer je die pannenkoek moet omdraaien? Als de pannenkoek lekker beweegbaar is in de pan. Nou ja, wat je ziet is de randjes krullen mooi om, het oppervlak is droog. En dan gooi je hem om? Mag ik dat eens proberen? Ja tuurlijk. Oke. Heel zwaar. Oke, komt ie, komt ie! Met hoeveel pannen ben jij nou aan het bakken? Wij zelf bakken met 5 pannen per persoon. Ja, maar als we echt op topdrukte bakken dan 30, 35 pannen. 35 pannen? Ik vind drie pannen al veel. Eet smakelijk! Een paar duizend pannenkoeken per dag, zo doen ze dat dus.

Hoe bak je duizenden pannenkoeken per dag?

Een pannenkoek is niet moeilijk om te maken. Maar in pannenkoekenrestaurants bakken ze er wel duizenden per dag, en die moeten natuurlijk allemaal even lekker zijn. Hoe doen ze dat?

Meekijken in de keuken van het pannenkoekenhuis

Ik dacht altijd; een plant leeft van water, zonlicht van voedingsstoffen uit de bodem. Maar er is één groep planten, nou, die heeft een totaal eigen dieet. Plantastisch.  Over vleesetende planten. Maar hoe vangt een plant een insect? Deze bekerplant, die lokt insecten naar zich toe door middel van een hele zoete geur. Als een insect eenmaal via deze opening naar binnen is gekropen, dan komt ie meteen vast te zitten. Want door het gladde oppervlak en door deze kleine haartjes kan ie er nooit meer uit komen. Maar deze planten, die eten niet zomaar voor de lol insecten, want ze leven namelijk in gebieden waar heel weinig voedingsstoffen in de grond zitten en dus halen ze bijna alles wat ze nodig hebben uit de insecten die ze oppeuzelen. Deze venusvliegenval bijvoorbeeld, die hapt zelf toe. Die kan heel goed met deze kleine voelsprieten aan de binnenkant voelen wanneer er een insect op haar landt. En ze is zelfs zo goed getraind dat ze gewoon het verschil kan voelen tussen een vlieg en een regendruppel. Hoe ze dat weet? Door te tellen. Deze plant is de enige plant ter wereld die dat kan. Dus als er een vlieg of een ander insect zo minimaal twee keer in 30 seconden tijd die haartjes aan de binnenkant aanraakt, dan slaat ze toe. Laten we eens testen of ze er ook echt zo goed in is. Eerst eens kijken of ze hierop reageert. Daar gaan we. Ja kijk, zie je? Daar reageert ze dus niet op want ze weet dat het maar een regendruppeltje is en het dus niet de moeite waard is om helemaal dicht te klappen. En dan nu het insect. Euhm, misschien kan ik haar wel foppen met een nepvlieg. Oh, ik heb de hele dag al rondgevlogen. Nou ik ben wel een beetje moe hoor. Oh, hier is een lekker plantje om uit te rusten. Oh ja, hier kan ik lekker zitten. Oh zo, hij is nog sterk ook! Dat is toch ongelooflijk knap, dat deze plant gewoon het verschil kan voelen tussen een regendruppel en een vlieg. Bzzz.

Vleesetende planten

Sommige planten leven niet van water en voedingsstoffen uit de bodem, maar van insecten. Janouk laat zien hoe zo’n vleesetende plant weet dat er een vliegje op hem is geland, en geen regendruppel. Hap!

Insecten in de val

Weet je zeker dat we doorgaan? Ja, zeker. Ja, door wind en weer. Het werk gaat door, want we kunnen het niet tot morgen laten liggen, dus we moeten er toch doorheen vandaag. Ga je mee? Ja. 
Het is de krachtpatser onder de afvalophaalwagens. Het is het grootste beest dat alles aankan. Ik heb het over de grofvuilwagen. Met deze vrachtwagen kan je minicontainers legen en grofvuil. Nou, dan wordt 'ie geleegd. Het afval neemt 'ie mee naar binnen, perst het, met een paar duizend kilo, perst die het aan. Steeds meer vuil. Dus gewoon als een blikje cola. Die je platstampt. Ja. Je kan het zo gek niet opnoemen of het kan eigenlijk wel hierin gegooid worden. Banken, kasten, ik heb er een piano een keer in gegooid. Dat is ook al zo'n 600, 700 kilo, dus de auto kan aardig wat hebben ja. 
Maargoed, het blijft natuurlijk niet bij een demonstratie van het voertuig. Nee, er is werk aan de winkel, de stad moet opgeruimd worden. We gaan ervoor. Oh, dit is echt leuk! Boks. Alright, we zijn er. Dit is echt heel veel. Ja. Is het normaal om zoveel op straat te zien staan? Het is niet normaal, maar dit komen we wel regelmatig tegen. Zoals je ziet staan hier een paar jerrycans. Ik weet niet wat erin zit, maar wij mogen dat niet meenemen want als we dat in de auto gooien en het gaat kapot, dan zou het zomaar kunnen dat de auto in brand vliegt. Ik zie daar ook een gasfles staan en verf. Dat houden we apart en daar komt dan een andere auto voor terug. Die haalt dat apart op. Kan die auto er ook bij? Nee, dit is een op afstand bedienbare auto. Daar zit een accu in waardoor er brand kan onstaan. Ik zal 'm er even uithalen. Hier zou een vonk kunnen ontstaan en als dat gebeurt in de auto op het moment dat 'ie geperst wordt... Dus nu is het veilig, nu kunnen we 'm meenemen. Oh, er blijft echt niks van over. Als de vuilwagen vol is, moet het worden gelost. Dit gebeurt op een centrale plek. Hier brengen veel afvalwagens uit de regio hun lading naartoe. Op deze plek wordt vervolgens al het afval goed bekeken, uitgesorteerd en gerecycled. 
Hier wordt dus elk jaar 14 miljoen kilo afval gestort en als het gestort is, proberen ze hier nieuwe producten te maken. En die sorteerkraan haalt grote stukken hout, plastic en metaal eruit. En dan kunnen die weer naar de hout fabriek, of naar een metaalsmelterij om een nieuw product ervan te maken. Daar gaat die auto! Ja, klopt. Zo, we did it, de stad schoongemaakt. Hoe voelt dat voor jullie? Als je weet dat je de stad weer schoongemaakt hebt, ja, dat is gewoon geweldig. Dus we hebben het gedaan en morgen begint het weer van voren af aan.

Hoe werkt een grofvuilwagen?

Een grofvuilwagen is een speciale vuilniswagen. Er kan groot afval in, grofvuil, dat in de wagen samengeperst wordt. Het wordt vervolgens gelost op een centrale plek en dan uitgesorteerd en gerecycled.

Krachtpatser die groot afval ophaalt en samenperst

In grote steden stoppen mensen hun afval in grote ondergrondse containers en dat wordt door deze vrachtwagen meegenomen met die grote kraan eraan. En ik mag vandaag mee. 
Dit zijn Patrick en Jamie. Deze twee vuilophalers mogen in die grote vrachtwagens rijden. Dit is 'm dan. Ja, dit is de eerste wagen waarmee we weg gaan. Dit is de onderlossende vrachtwagen waarmee we dus de ondergrondse containers legen. Andere kant, lieverd. Oh, die is voor jou! Daar gaan we. We zijn onderweg. Heb je hier nou een ander rijbewijs voor? Want ik zou dit niet zomaar durven te rijden. Ja, je hebt hier wel een ander rijbewijs voor nodig. Je hebt hier een C-rijbewijs voor nodig. Voor een kleine auto heb je altijd een B en voor een grote vrachtwagen heb je een C-rijbewijs nodig. Zie je veel vrouwen die dit werk doen? Eigenlijk niet. Er moeten meer vrouwen komen. Het is gewoon superleuk werk om te doen. De mensen buiten vinden het ook altijd wel leuk om te zien dat ik een dame ben. En natuurlijk, ik heb nagels. Kijk dan. Dus ja, ze staan al helemaal verbaasd te kijken. Maar ja, ik vind gewoon... Dat je met zulke mooie nagels aan de knoppen zit. Ja precies. 
En dan komen we aan bij een ondergrondse container die hoognodig geleegd moet worden. Dit is dan zo'n ondergrondse container. Ja, dit is een ondergrondse container zoals ze die in de stad gebruiken. Stedelijke gebieden. Mensen kunnen er vuil ingooien door middel van de vulopening, vuilniszakken of andere kleine spullen die erin passen. En daaronder zit dan... Hieronder zit een hele grote container. Die gaan we dan straks door middel van de laadkraan op de auto eruit halen. Dat doen we met een afstandbediening, dus hiermee bedien ik het voertuig, de kraan. Laat maar zien. En dan trekken we 'm uit de grond. Dat is echt veel groter dan ik dacht. Als je ziet hoe ver dat eigenlijk in de grond zit. Intussen zorg ik dat 'ie achterin de trechter komt en dan kan ik de container open maken. Dan valt het vuil eruit en de luiken weer sluiten. Nu is 'ie leeg. Kunnen de mensen hem weer vol gaan gooien en dan komen we van de week of volgende week weer opnieuw legen. Elke week ongeveer? Ja, meestal minimaal wel één keer in de week worden de bakken geleegd.

Hoe wordt een ondergrondse container geleegd?

In grote steden kunnen mensen hun afval kwijt in grote ondergrondse containers. Als de container vol zit, komt een grote vrachtwagen hem legen. Met een kraan wordt de container uit de grond gehaald en geleegd in de vrachtwagen.

Door een grote vrachtwagen met kraan

Als je zo door de straten loopt heb je het misschien niet door, maar er zijn in Nederland iedere ochtend honderden mensen bezig om onze straten schoon te houden. Zoals deze mannen hier. Want wij mensen, wij maken er echt een rommeltje van. We produceren hele grote bergen afval. Alleen al het huishoudelijk afval is tussen de acht en negen miljard kilo per jaar. Dat is een negen met negen nullen. 
Blikjes, bekertjes, sigarettenpakjes. Als je al het afval van één persoon van een jaar op een weegschaal zou zetten, dan kom je zo uit op 500 kilo. Dat is net zoveel als vijftig grote volle vuilniszakken. Echt bizar. En als we het allemaal buiten zouden zetten zonder dat het opgehaald wordt, dan zien onze straten er binnen de kortste keren zo uit zoals hier. 
Afvalophalers, reinigers, vegers. Het is echt een onmisbaar beroep. Want kijk maar wat er gebeurt als zij staken. Dit was in Amsterdam in 1999. Als afval te lang blijft staan, gaan er dieren van eten, zoals ratten en kunnen bacteriën en ziektekiemen broeien en groeien. Daarom is het van levensbelang dat al het afval op tijd wordt opgehaald. En dat doen dus onder andere deze mensen. Zij werken elke dag keihard om de straten schoon te houden. Fred, ik zie, je hebt een hele grote heksenbezem. Waarom gebruiken jullie nou zo'n bezem en niet... Nou, deze bezem is vooral heel erg handig, hiermee kom je veel makkelijker onder auto's. En hier kan je gewoon een lekkere swing mee maken zo. Ja, dansend over straat. Ja, dat kan ook. Gezellig muziekje aan en dan gaan we ervoor. Met je heksenbezem. Ja, kan. 
En dan zit de shift voor deze ochtendploeg er bijna op. Ze moeten nog één straat vegen die erom bekend staat dat er altijd ontzettend veel troep ligt. Echt bizar hoeveel hier ligt. Echt supervies, dan vraag je je echt af wat mensen hebben gedacht om dit allemaal achter te laten. Zij vegen het dus eigenlijk zo voor de auto, zodat de auto het dan eigenlijk kan opslurpen als een soort stofzuiger. En je ziet ook nog dat er een beetje water gesproeid wordt en dat zorgt eigenlijk voor dat er niet allemaal stof in je gezicht waait. Ik zie hier nu hoe die stofzuiger het allemaal omhoog meeneemt en het water aan de zijkant blijft sproeien. Net lag de straat nog helemaal vol en nu binnen een minuut is alles opgeveegd. En dat allemaal dankzij deze ochtendploeg van de Rotterdamse stadsreinigers.

Wat doet de stadsreiniging?

De stadsreinigers zorgt ervoor dat de stad schoonblijft. Met een veegauto en bezems ruimen ze het afval op dat op straat is beland. In een minuut is een straat vol rommel veranderd in een schone straat.

Afval ophalen en straten schoonhouden

Kijk, kom maar, hoppa! Ik moet ze te vriend houden, want ik vlieg straks misschien wel naast ze. Ik heb namelijk afgesproken met Jarno Cordia. Holy moly, Jarno is niet zomaar iemand. Hij is wereldkampioen wingsuitvliegen. Met een speciaal pak zweeft hij als een soort Superman door de lucht. Jarno woont in Zwitserland. Hij is geboren in Nederland en hij traint graag op Texel. Ik heb zin om hem te ontmoeten, maar ik ben ook een beetje zenuwachtig. Hij wil namelijk dat ik met hem uit een vliegtuig spring en dat wordt de eerste keer ooit voor mij. Kom op, Nizar. Het was de Amerikaan Clem Sohn die een pak ontwierp waarmee je niet rechtstreeks naar beneden dook, maar juist langer door de lucht kon zweven. Samen met de Fransman Patrick de Gayardon wordt hij gezien als de grondlegger van de hypermoderne wingsuits van vandaag, waarmee zowel uit vliegtuigen, maar ook van bergen af wordt gesprongen. 
Hee Jarno. Hee hallo! Jij doet een van de tofste sporten die ik ooit heb gezien. Is het nou echt zo leuk als het eruitziet? Ja, wingsuitvliegen, het is ik denk ik nog leuker als dat het eruitziet. Als je zelf denkt in te beelden: Hoe voelt het om te vliegen? Het is exact dat en nog veel meer. Je kan 100, 200 kilometer per uur vooruit, zijwaarts, neerwaarts. Zo bijzonder om daar in de lucht te zijn en gewoon vrij als een vogel rond te vliegen. Dat, ja, is heel moeilijk om te beschrijven. Het klinkt echt fantastisch en je bent ook nog eens wereldkampioen. Hoe ziet zo'n wereldkampioenschap eruit? Er zijn verschillende disciplines in, je hebt wedstrijden die gaan op performance. Dus wie het hardste vliegt, het verste vliegt, dat soort dingen. De wedstrijd waar ik samen met mijn vriendin aan meedoe is acrobatics. En dat houdt eigenlijk in dat je als een soort ballet in de lucht om elkaar heen vliegt, rollen, allerlei dingen doet. En daar word je op beoordeeld op wie het het snelste doet, wie het het mooiste doet en wie eigenlijk de gekste dingen laat zien in de lucht. Betekent dat ook veel trainen? Klopt ja, en dat trainen, dat doen wij zowel in de windtunnel als in de lucht. Ik heb nu een sprong of 6000 in totaal uit het vliegtuig, 800 daarnaast nog in de bergen. Ik heb nul sprongen gemaakt en ik ga straks met jou mee. Vandaag gaan we in ieder geval van die nul één sprong maken. En wat we met die sprong gaan doen, dat ga ik je zo vertellen. Kom je mee? 
Het is zover. Ik krijg een wingsuitsprong te zien van de wereldkampioen Jarno. Zelf zit ik gelukkig vast aan een tandeminstructeur en er gaan ook twee cameramannen mee. Alles om de sprong van Jarno zo goed mogelijk in beeld te brengen. Spannend. Ik word ook licht in m'n hoofd. Maar ik heb er heel veel zin in. Geniet ervan, maat. Wow! Jarno, ouwe wereldkampioen. Hij gaat snel man. Strak man! Wow, goed man. Je was echt een Ferrari in de lucht. Ja, gaat hard hè? Ik ben je echt heel erg dankbaar man.

Wat is wingsuitvliegen?

Bij wingsuitvliegen spring je uit een vliegtuig of van een berg in een speciaal pak met vleugels, waardoor je blijft zweven. Eén van de vormen is acrobatics, waarbij je als een ballet in de lucht om elkaar heen vliegt. Er worden ook wedstrijden in gehouden.

Zweven door de lucht met een speciaal pak

Stel je voor, je loopt gewoon rustig over straat. Er is helemaal niks aan de hand. En dan ineens... Aah! Nou, dan kan het zijn dat er zo snel mogelijk 112 gebeld moet worden om een ambulance te laten komen. Ahh! Oh ja, ik hoor ze al, gelukkig, want waar je ook bent in Nederland, met spoed moet een ambulance binnen 15 minuten, dus binnen een kwartiertje ter plaatse zijn. Ja. 
In Nederland rijden er ongeveer 880 ambulances rond. Per jaar worden rond de 1,3 miljoen ambulanceritten gemaakt. Dit hier is de ambulance zoals je 'm vaak ziet. Dus deze ken je waarschijnlijk wel. Maar je hebt ook een speciale ambulance voor het vervoeren van intensive care-patiënten. Die is wat groter en dan kunnen de patiënt en de dokter gewoon met bed en al de ambulance in. En dit is ook wel bijzonder. Een ambulance waar een speciale couveusebrancard in kan voor het vervoeren van couveusebaby's. En dit hier is de 'rapid responder', een wat kleinere ambulance waar alleen een verpleegkundige in zit en die doet eigenlijk gewoon hetzelfde als een normale ambulance. Alleen kan 'ie dan geen patiënten vervoeren. Maar daarnaast heb je ook nog fietsen, motoren en zelfs een sneeuwscooter als ambulance. In een ambulance zitten een heleboel spullen. Maar we beginnen natuurlijk bij het belangrijkste, de ambulanceverpleegkundige en de ambulancechauffeur. 

Eugène en Ruben, jullie werken veel samen op de ambulance, maar hebben ook allebei je eigen taak. Ruben, wat is jouw taak? Ik ben de ambulanceverpleegkundige en ik zorg ervoor dat de patiënt de juiste behandeling krijgt en wanneer het nodig is deze naar het ziekenhuis toebrengen, samen met Eugène. Ja, wat doe jij dan? Ik ben ambulancechauffeur en ik zorg ervoor dat ik veilig en snel door de stad rijd naar de patiënt toe, maar ook naar het ziekenhuis. En daarnaast, als Ruben te weinig handen heeft, dan mag ik hem daarbij ook assisteren. Dit is de brancard, hiermee vervoeren we de patiënt naar het ziekenhuis. Nou, ligt best lekker. Dit is de monitor. Hiermee houden we je hartslag in de gaten en kunnen we je bloeddruk meten en de zuurstofwaarden in je bloed. We gebruiken 'm ook tijdens reanimaties. Het bovenste lijntje is de hartslag, het groene lijntje. En is alles een beetje okee? Ja, je hoeft niet naar het ziekenhuis. Gelukkig. Soms is het nodig dat iemand zuurstof krijgt, daar gebruiken we deze la voor. Als we medicijnen moeten geven, die zitten achter slot. Daar gebruiken we deze la voor. We hebben allerlei soorten medicijnen. Het komt ook regelmatig voor dat we kinderen hebben in de ambulance. Daar hebben we een speciale kindertas voor. Ik zal het even laten zien. Hier kunnen we zuurstof mee geven. Infusen, eigenlijk dezelfde dingen die je net zag, maar dan speciaal voor kinderen. De kleinere maten, dus. Precies. In de ambulance zit ook altijd een knuffelbeer. Die is om kinderen gerust te stellen. En die zit er echt altijd in? Altijd.

Wat zit er in een ambulance?

In een ambulance zitten veel spullen om een patiënt te kunnen helpen en zo nodig naar het ziekenhuis te brengen. Er is een brancard, een monitor voor de hartslag en diverse medicijnen, maar ook altijd een knuffel om kinderen gerust te kunnen stellen.

Verpleegkundige, chauffeur en een heleboel spullen

Veel mensen kennen de ambulance van de spoedritten. Maar bij de ambulance zijn er drie soorten ritten die allemaal een eigen codenaam hebben en gedaan worden door twee verschillende teams. A1 is bedoeld voor levensbedreigende spoed en dan moet de ambulance binnen 15 minuten aanwezig zijn. En het kan bijvoorbeeld gaan om een heftig auto-ongeluk met zwaar letsel of een reanimatie. Dan rijdt de ambulance natuurlijk met zwaailichten en ook met sirenes. Bij een A2-rit is er geen levensbedreigende spoed, maar moet de ambulance wel direct gaan rijden om er binnen 30 minuten te zijn. Dat noemen ze gepaste spoed en dat kan bijvoorbeeld gaan om een gebroken arm of een gebroken been. Dan rijdt de ambulance trouwens zonder zwaailicht en ook zonder sirenes. 
De A1- en A2-ritten worden gedaan door ambulancemedewerkers zoals Ruben en Eugène.
Daarnaast heb je ook nog een speciaal team dat de B-ritten doet. De B-ritten zijn de geplande ritten. Dan is er dus geen haast omdat de ambulance van tevoren besteld is. Dat kan bijvoorbeeld gaan om een omaatje dat eventjes van het ziekenhuis weer naar het verpleeghuis gebracht wil worden. 
En dan is het nu dus eh... wachten? Hoort er ook bij. Zeker. Soms moeten de ambulancemedewerkers even wachten en dan kunnen ze hier even wat drinken, eten, tv kijken of gewoon een beetje relaxen totdat ze worden opgeroepen.

Wat voor soort ritten maakt een ambulance?

Een ambulance valt vooral op als hij met zwaailicht en sirenes rijdt. Dat is een spoedrit. Verder zijn er ook ritten met gepaste spoed, voor niet-levensbedreigende gevallen. Daarnaast zijn er nog geplande ritten, bijvoorbeeld om iemand van het ziekenhuis naar het verpleeghuis te brengen.

Spoed, gepaste spoed of een geplande rit

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos