Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Groep 3/4/5

Hallo ik ben Yasmin, ik ben 10 jaar oud en mijn favoriete groente is broodje gezond. Je kan er wat sla bij doen, wat ei,  wat komkommer, wat worteltjes, wat paprika kan je ook nog doen. Dan doe je hem dicht en dan kan je er lekker van gaan happen. Je kan er ook nog saus bij doen zodat het een stuk lekkerder wordt. Een peer kan je ook nog daarna eten. 
Een broodje gezond? Wat is nou gezond? Alles wat ertussen zit dat geloof ik wel, maar waarom doen ze dat meestal op een wit broodje? Het zou natuurlijk een volkorenbroodje moeten zijn. Hier zit namelijk iets in wat je niet kunt zien, maar wat je wel nodig hebt. Volkorenbrood is namelijk gemaakt van tarwekorrels waar de vliesjes nog omheen zitten. Kijk, die zien er zo uit. Dit is het geheime ingrediënt. In die vliesjes zitten vezels en die heb je nodig om te poepen. Als je niet kan poepen ben je niet blij hoor. Wist je dat in 1 sneetje volkorenbrood meer vezels zitten dan in 5 pruimen? Van vezels krijg je dus goede poep. Het klinkt misschien een beetje smerig, maar goede poep is geen remsporen.

Waarom zijn vezels zo gezond?

Programmalogo's

Vezels zitten onder andere in pruimen en in volkoren brood. Dat komt omdat in een volkoren boterham de vliesjes van de tarwekorrel verwerkt zijn. Maar waarom zijn vezels zo belangrijk?


Een volkoren boterham

Ik ben Denise Veenstra, ben 11 jaar, kom uit Zoetermeer en ik speel toneel en daar gebruiken we heel vaak rookmachines bij en daarom wil ik weten: Hoe werkt een rookmachine?
Bij muziek, film en theater is vaak nep rook nodig, het maakt iets spannend, versterkte de lichteffecten kortom met rook ziet het er cool en mysterieus uit. Maar Denise, hoe krijg je nou rook op het juiste moment? Een fikkie stoken? Zo boos worden dat er stoom uit je oren komt? Ik dacht het niet. Dikke rook, dunne rook, lage rook. Je kan het zo gek niet bedenken of er bestaat wel een speciale rookmachine voor Denise, maar hoe maken ze nou al die rook?
Kan iemand mij overeind helpen? Eerst is het wel handig om uit te leggen wat rook nou precies is. Rook is niets anders dan een heleboel kleine druppeltjes bij elkaar. De meeste stoffen kunnen zich in 3 aggregatie toestanden bevinden. Dat wil zeggen dat ze vast, vloeibaar of een gas kunnen zijn. Als je nou bijvoorbeeld water neemt. Tussen de 0 en 100 graden is het gewoon vloeibaar, kan je het gewoon drinken. Als het beneden de 0 graden komt dan wordt het ijs, dan wordt het een vaste stof. Als je het kookt boven de 100 graden dan wordt het een gas. Als je nou water kookt met een waterkoker dan komt er allemaal gas naar buiten. Als het buiten komt dan daalt de temperatuur weer. Dan wordt gas weer een vloeistof. Die rook die je hier ziet zijn allemaal kleine waterdruppeltjes. Hoe kan een stof nou van de ene aggregatie toestand naar de andere? Eerst moet je weten dat alle stoffen op aarde zijn opgebouwd uit hele kleine bouwsteentjes, moleculen noem je dat. Water is bijvoorbeeld opgebouwd uit watermoleculen. Als het water nou onder de 0 graden is dan is het ijs, vast. Dan zie je de moleculen netjes tegen elkaar aan liggen in rijtjes. Als het water bij de 0 graden komt dan wordt het vloeibaar, een vloeistof. De moleculen bewegen dan al een beetje door elkaar heen. Naarmate je het water verder verwarmt tussen de 0 en 100 graden, dan gaan de moleculen steeds harder bewegen. Zo hard dat er af en toe zelfs een molecuul uit het water springt. Als een molecuul uit het water springt dan noem je dat verdampen. Bij de 100 graden, het kookpunt, bewegen al die moleculen zo hard, zo heftig dat ze tegelijkertijd de vloeistof verlaten. Ze gaan allemaal de ruimte in, allemaal los en zie je ze niet meer. Dan zijn ze een gas. Als de temperatuur dan weer daalt, bewegen ze langzaam, klitten weer samen en vormen waterdruppeltjes: stoom. Dat is de rook die je ziet als je water kookt. Overgaan van vloeibaar naar gas en weer terug, daar maakt een rookmachine handig gebruik van. In die machine wordt de vloeistof verwarmt en komt hij als rook naar buiten. Simpel zou je zeggen. Je gooit er water in en roken maar. Zo eenvoudig is het nou ook weer niet. Moet je kijken, niet echt indrukwekkend. Er komt wel wat stoom uit maar echt roken doet hij nog niet. Het probleem met het water is, is dat de druppeltjes veel te snel verdampen dus je ziet ze helemaal niet. Daarom is er voor rookmachines een speciale vloeistof ontwikkeld: glycerol. Een mengsel van water en glycerine. Nou heeft water een kookpunt van 100 graden, glycerine van 290 graden. Het duurt veel langer voordat je het kunt koken en voordat het verdampt dus die rook blijft veel langer hangen. Nog 1 keer water, helemaal niks. Met glycerol, sterk spul hé?

Hoe werkt een rookmachine?

De rook die uit een rookmachine komt is eigenlijk niets minder dan zichtbaar gas. Als vloeistof - zoals bijvoorbeeld water - verdampt door verwarming, zie je allemaal kleine waterdruppeltjes in de lucht zweven. Maar hoe werkt zo’n rookmachine eigenlijk precies?


Vast, vloeibaar of gas

Wortels en brandnetels zijn het basismateriaal van vandaag. Wortels en brandnetels, kun je daar dan iets mee? Jazeker. Brandnetels. Blaadjes en zijtakken eraf. Wat je ook nodig hebt is een lange poerstok. Om lekker mee te poeren. Even een goede dennenboom zoeken. Dan is het een kwestie van poeren. Poeren naar de wortels. Het is geen hele dikke maar wel een goede. De brandnetels en de wortels leggen we even in de beek. Zetten wij ondertussen een lekker bakje thee. Brandnetelthee. Nou gaan we van brandnetels touw maken. Brandnetels hebben hele sterke vezels. Eerst halen we het barst van de brandnetel. Het binnenste hebben we nodig. Daar trekken we draden van en dat vlechten we in elkaar. Het is lekker stevig maar het duurt heel erg lang. Daar heb ik eigenlijk niet zo'n zin in, ik weet iets beters. Nou ga ik de wortels in lengte splijten en dan houd ik 2 stukjes touw over. Dan hebben we nog een aantal stevige stokken nodig. Dan knoop ik met mijn zelfgeknoopte touw 3 stokken aan elkaar. Nu nog even de schouderbanden er omheen. Dan heb je nog iets van een zak nodig, die zet je vast op de puntjes. Dan sla je de bovenkant van de vuilniszak er omheen. Je mag best een gaatje maken. En klaar is je rugzak. Wat is ie mooi geworden he. Rugzakkie om, mooi hé. Ik denk dat ik maar eens... ja wat ga ik eigenlijk doen? Wat vuilnis op ga halen ofzo.

Hoe kun je zelf een rugzak maken? 

Brandnetels prikken misschien wel, maar je kunt er ook andere dingen mee. Bijvoorbeeld brandnetelthee drinken of een rugzak maken. Hoe doe je dat precies?


Overleven in de natuur 

Hallo ik ben Eren en ik ben 11 jaar oud en ik ga het hebben over spinazie. Ik vind spinazie niet lekker als het rauw is maar wel als mijn moeder er soep van maakt, dan vind ik het heerlijk. Er zitten heel veel dingen in. Er zitten tomaten in, worteltjes, zonnebloemolie en spinazie. Dan vind ik het wel heerlijk als mijn moeder er soep van maakt.
Weet je wie er ook van spinazie houdt? Popeye! Hij pakte zo'n blik, kneep het met zijn blote handen open en goot het in zijn keel. Dan werd hij toch een partij sterk. Echt iedereen wilde zulke spierballen hebben als Popeye. Maar het is allemaal onzin. Je wordt helemaal niet sterk van spinazie. Er zit helemaal geen ijzer in. In 1 zo'n takje peterselie zit nog meer ijzer in dan een heel pak spinazie. Wat is er nou gebeurd. Ze hebben een klein foutje gemaakt bij het onderzoek. Onderzoekers hebben alleen de gedroogde versie getest. Er zit natuurlijk wel evenveel ijzer in verse en gedroogde alleen het ijzer in verse spinazie kan je lijf helemaal niet zo goed opnemen. Dat komt omdat er oxaalzuur in zit. Dat oxaalzuur kan je merk als je na spinazie hebt gegeten en je wrijft over je tanden, dan zijn ze heel erg stroef. Nou hebben ze pas weer onderzoek gedaan in Australië dit keer. Nou zeggen ze dat je niet sterk wordt van spinazie maar vrolijk. Vinden meisjes ook veel leuker dan spierballen.

Word je sterk van spinazie?

In spinazie zit ijzer en van ijzer word je sterk. Daarom hebben onderzoekers altijd gedacht dat je sterk wordt van spinazie. Maar… is dat eigenlijk wel zo? 


Net zoals Popeye

Bart de meter, kunnen we het meten. Bart de meter, nou en of! Hallo allemaal. Kun je meten met een slinger? Dit hier is de vuurtoren van Stavoren. Volgens de officiele bouwtekening die ik hier heb is hij precies 15 meter en 20 cm. Dit hier is een slinger. Een touwtje met daaraan een gewicht. De vraag van vandaag is: kunnen we met behulp van een slinger de hoogte van de vuurtoren meten? Bart de meter, kunnen we het meten. Bart de meter, nou en of! Slingers zijn bijzondere dingen. Dan bedoel ik natuurlijk geen verjaardagsslingers. Een slinger duurt altijd even lang. Een houtje, een touwtje en een gewichtje. Als ik dat gewichtje naar achter trek en los laat, dan duurt het even voordat hij weer terug is in mijn hand. Die tijd noem je de slingertijd. Het grappige van die slingertijd is dat hij altijd even lang duurt. Let maar op. Als ik het gewichtje hoog houd of als ik hem heel lang houd, die slingertijd is altijd hetzelfde. Er is een ding wat wel invloed heeft op de slingertijd. Dat is de lengte van het touw. Dat kleine touwtje is in no time terug terwijl het langere touwtje er veel langer over doet. Als je de slingertijd weet, kun je van daar uit de lente van het touw berekenen. Hartstikke handig. Dat kun je vooral goed zien in deze grafiek. Aan de ene kant heb je de slingertijd en aan de andere kant de lengte van het touw. Deze dikke, zwarte lijn geeft aan welke slingertijd er bij welke lengte hoort. Hoe langer dus het touw, hoe langer ook de slingertijd. Bart de meter, kunnen we het meten. Bart de meter, nou en of! Ik heb iets gemaakt wat precies even hoog is als het puntje van de vuurtoren en de constructie staat iets van de vuurtoren af zodat we de slinger loodrecht naar beneden kunnen hangen. En niet beneden in het tuintje terecht komt. Even goed vast maken en dan gaan we nu de slingertijd opmeten. Oke, daar gaan we 3, 2, 1. 7,9; 8,1; 8,0. De gemiddelde slingertijd is 8,0 seconde. Dan halen we dit grafiekje er ook even bij. Dan zie we dat die slingertijd 8 seconde is, hier deze lijn, dat hij hier de lijn van de grafiek snijdt. De lengte van het touw die daarbij hoort is 15 meter en 90 cm. Volgens de officiele bouwtekening van de vuurtoren heeft hij een lengte van precies 15 meter en 20 cm. Met behulp van een slinger kwamen we tot een lengte van 15 meter en 90 cm. Dat is dus een verschil van precies 70 cm. Dat vind ik helemaal niet slecht. Zeker als je bedenkt dat hier een flinke windkracht 5 aan het waaien is. Kunnen we dus meten met een slinger? Nou en of! Hoi!

Kun je iets opmeten met een slinger?

De slingertijd van een gewicht aan een touw is altijd hetzelfde. De lengte van een touw beïnvloedt de snelheid wel. Als je bijvoorbeeld een kort touwtje hebt, slingert het voorwerp sneller dan als je een lang touw hebt. Hoe kun je nu, met behulp van zo’n slinger, de lengte van een toren meten? 


Bereken de slingertijd

Dit is het raarste gebouw van Nederland. Een enorme kolos in 'the middle of nowhere'. Dit is een natuurgebied bij het dorpje Kootwijk op de Veluwe. Op deze rare plek is het eerste betonnen gebouw van Nederland gebouwd. Daar staat ie en het zijn geen kantoren, ook geen kathedraal en ook geen station. Dit is het gebouw van de eerste lange afstand radiozender van Nederland: Radio Kootwijk. Deze betonnen kolos is gebouwd als behuizing voor een enorme zender. Dit is een hele oude foto van toen het gebouw net klaar was in 1923. Om het gebouw heen stonden van dit soort enorme masten, het waren er 5, en die waren elk 212 meter hoog. Met een netwerk van kabels waren ze allemaal verbonden met het middelpunt: de zender. Bovenin het torentje, daar inhet gat, kwamen de kabels eruit en die liepen naar de verschillende zendmasten toe. Achter dat gat stond de zender. Hier stond de zender. Dit was echt het kloppende hart van het gebouw. Je moet je even voorstellen: hier stond een enorme spoel en je had ook ontzettend veel elektriciteit nodig om met die spoel een zendsignaal af te geven. Dat gaf zo veel straling dat het ijzer in het gebouw soms heel erg warm werd of zelfs gloeiend heet. Vandaar dat het gebouw ook helemaal van beton gemaakt moest worden. In elk ander gebouw zouden de schroeven en de spijkers zo heet worden dat het hele gebouw in de fik zou vliegen. Hier in de hal stonden enorme generatoren die nodig waren om elektriciteit op te wekken voor het zenden. Deze hele vloer stond vol met dat soort apparaten. Nu ze weg zijn, kun je eindelijk pas zien hoe mooi die vloer eigenlijk is. Dit is wat ze nou noemen een lyrisch labyrint. Helemaal symmetrisch, precies en regelmatig uitgevoerd. Dit enorme zenderpark is eigenlijk alleen maar gebouwd om een paar morse piepjes uit te zenden. Tragisch is dan ook dat het maar een paar jaar gebruikt is want heel snel daarna werd het korte golf zenden uitgevonden. Met het korte golf zenden kon je gewoon door praten in plaats van die stomme piepjes verzenden. Die enorme, rare kolos hier was eigenlijk niet meer nodig maar het blijft wel een heel mooi gebouw.

Radio Kootwijk

Op de Veluwe, midden in de natuur, staat een betonnen gebouw. Het is het gebouw van een voormalig radiozender in Nederland: radio Kootwijk. Hoe zag het gebouw er uit, hoe werd er radio uitgezonden en waarom is het gebouw van beton? 

Het oudste betonnen gebouw van Nederland

Hallo ik ben Jelmer en ik was een keer aan het voetballen op het schoolplein en er kwam een jongen voor me staan en hij deed zo en spuugde in mijn gezicht. Het was zo vies en het droop helemaal langs mijn gezicht en nek. Ik was heel boos op hem en rende meteen achter hem aan. Hij struikelde over een tegel en viel op zijn knie. Hij had best wel een grote wond op zijn knie maar ik vond het niet zo erg hoor.
Nou in je gezicht spugen, bah. Dat is toch vies.
Dat is wel echt heel erg vies. Speeksel moet je gewoon doorslikken, je maakt het niet voor niks. 
Waarvoor dan?
Het beschermt je tanden, het zorgt ervoor dat je eten verteert en dat je eten makkelijker weggeslikt krijgt.
En hoe komt dat dan?
Speeksel wordt gemaakt door speekselklieren. Hier in je mondholte zit er 1 bij je oor, 1 bij je kaakhoek en 1 onder je tong. In totaal maken die speekselklieren wel een liter speeksel per dag.
Zo! Een hele liter?
Ja.
Maar ik heb ook wel eens dat ik iets ruik, bijvoorbeeld een appeltaart, en dat dan echt het water in mijn mond loopt.
Dan maak je alvast meer speeksel aan en dat is niet alleen als je iets lekkers ruikt maar ook bij hele sterke smaken proeven. Steek je tong maar eens uit.
Oh, wat zuur!
Daar maak je dus extra speeksel bij en dat komt voornamelijk door de speekselklier bij je oor. Dat wordt gemaakt om je tanden te beschermen tegen het zuur.

Wat is spuug?

Per dag produceren de speekselklieren in je mond wel een liter speeksel. Maar hoe werkt dat precies en waarom hebben we speeksel nodig?

Vloeistof uit de speekselklieren in je mond

Simpel maar toch knap. Eigenlijk zit je gewoon op een stuk gebogen hout met gebogen staal eronder. Als ik hout buig zegt het krak. Hoe doen ze dat eigenlijk? Gebogen hout voor stoelen wordt niet gemaakt van planken. In dit magazijn van een fabriek voor buighout in Culemborg kan je goed zien waar een zitting wel van wordt gemaakt. Van hele dunne velletjes, geschilde boomstam, fineer noemen ze dat. Het is zo'n 2 mm dik en wordt gemaakt van beukenhout. Eerst worden de vellen op maat gesneden. Daarna worden ze ingesmeerd met lijm en dan om en om op elkaar gestapeld. Als je goed kijkt, kun je de houtvezels in het fineer zien zitten. Dat noem je de nerf. Die nerf loopt nu zo en bij het lijmen wisselen ze steeds de richting van die nerf. Doordat ze hem steeds wisselen, wordt die zitting ijzersterk. Als de lijm nog nat is gaan de velletjes fineer door een matrijs. Die matrijs heeft de vorm die de stoel uiteindelijk gaat hebben. Die matrijs is warm, zo'n 100 graden, en die perst dat hout als het ware in zijn uiteindelijke vorm. Na een kwartiertje in de matrijs zit de vorm er goed in. Met deze computervreesmachine worden de randen er vanaf gevreesd en als het nodig is worden er ook nog gaten in gemaakt. Hij heeft een mooi randje en nu moet hij nog worden afgewerkt met lak of met verf. Eerst het onderstel nog. Daarvoor moet je geen hout buigen maar staal. Hier in Culemborg zit een meubelfabriek en kan elk onderstel maken wat je maar wilt. Rond, plat, vierkant, recht. Het maakt niet uit. Alle onderdelen voor het onderstel worden eerst op maat gezaagd en gebogen. Daarna worden de losse onderdelen aan elkaar gelast of gesoldeerd zodat er een compleet onderstel ontstaat. Zo'n onderstel kan worden verchroomd zoals dit model of worden gepoedercoated en dat gebeurt hier achter me in de poederstraat. Die dingen kunnen in iedere kleur gespoten worden daar. Dat doen ze met behulp van statische elektriciteit. Daarmee wordt die poeder als het ware aan zo'n frame vastgeplakt. Daarna wordt de poeder in deze hete oven gesmolten en krijg je een hele mooie laklaag. Zitting klaar, frame is klaar, schroeven erin, tijd voor een bakkie. Ah lekker. Hij zit lekker hoor mannen! Willen zij ook wel, even lekker zitten.

Hoe wordt een stoel gemaakt?

Een stoel kan heel simpel zijn: een stuk gebogen hout met daaronder een onderstel van gebogen staal. Maar hoe kun je hout buigen, zonder het te breken? 

Gebogen hout op gebogen staal

Hallo ik ben Youssra en ik had een keer een slechte adem. Dat kwam allemaal door mijn eigen uiensalade. Daar had ik allemaal van die vieze dingetjes in gedaan zoals uien, knoflook en zout en al die vieze dingetjes. Iedereen vond het wel lekker maar mijn moeder zei tegen mij "Ah wat stink jij uit je mond". Toen ging ik het zelf ruiken en toen rook ik het ook. Toen zei mijn moeder "Ga maar gauw tanden poetsen".
Is het zo erg? Ik schijn nogal uit mijn mond te ruiken.
En je hebt wel je tanden gepoetst?
Ja, 2 keer per dag.
Misschien iets van knoflook gegeten?
Ja shoarma.
Ja daar kan je inderdaad wel van uit je mond gaan stinken, maar het gaat wel weer snel weg hoor.
Maar hoe komt het dan dat ik daarvan uit mijn mond stink?
De geur uit onze mond wordt voor het grootste deel bepaald door hetgeen wat we eten en drinken.
Die knoflook zeker.
Ja en uien, maar ook ongepoetste tanden of een keelontsteking. 
Maar het komt toch vooral uit je maag die lucht?
Dat denken heel veel mensen maar dat is niet zo. Die geur komt namelijk gewoon uit je mondholte. Daar hebben we namelijk 400 bacteriën in zitten.
Hallo hé.
En die bacterien zijn gek op voedselresten bijvoorbeeld tussen onze tanden. Daar maken ze namelijk gassen van.
Oh ze laten een soort scheetjes?
Ja zo zou je het inderdaad kunnen zien. 
Maar ik heb vooral 's ochtends dat ik uit mijn mond stink.
Dat komt weer omdat je mond veel droger is en die scheetjes er eigenlijk veel makkelijker uit komen.
Wat kan ik daar dan tegen doen?
Natuurlijk tanden poetsen maar wat je ook zou kunnen doen is je tong schoonmaken met een tongschraper.
Helpt het al?

Hoe kom je aan een slechte adem?

Soms, als je bijvoorbeeld knoflook of ui gegeten hebt, kun je heel erg uit je mond stinken. Maar waar komt die vieze geur vandaan?

Een vieze lucht uit je mond

Hallo ik ben Merel en ik heb last van slaap in mijn ogen. Een keer kwam mijn zusje naar boven en die zei 'Merel doe je ogen nou open, doe je ogen nou open' en ik zei 'Ja Iris wacht even ik krijg ze niet open'. Toen ging ze een beetje zo trekken en vanzelf lukte dat wel maar toen had ik nog allemaal draden en korreltjes en toen ging ik mijn gezicht wassen en toen was het weg. 
Dat heb ik 's ochtends ook, zo'n korstje in je ooghoek. Dat vind ik zo vies.
Nee joh, slaap in je ogen is helemaal niet vies.
Maar ze noemen het ook wel slaapzand hé?
Ja, maar daar heeft het helemaal niets mee te maken.
Nee, is het niet zo dat Klaas Vaak het in je oog strooit?
Nee het is geen zand maar opgedroogd traanvocht. De hele dag door maken we traanvocht om er voor te zorgen dat onze ogen lekker vochtig blijven en daarmee beschermd zijn tegen vuil.
Waar komt het traanvocht dan vandaan?
Dat wordt gemaakt in een traanklier en die zit hier boven je oog. Als ik hem eruit haal zie je het beter. Zie je het zitten?
Ja.
Door met je ogen te knipperen, verspreidt het traanvocht zich over je oog.
Oh daarom knipper ik de hele dag.
Ja, wel 12000 keer.
Maar als dat traanvocht de hele dag loopt, waarom huil ik dan niet de hele dag?
Dat komt weer omdat het traanvocht afgevoerd wordt door je traanbuisjes richting je neus.
En waarom heb ik dan toch een hard korstje in mijn oog als het afgevoerd wordt?
Dat komt weer omdat traanvocht overdag meer water bevat en daardoor lekker dun is. 'S nachts maak je ook traanvocht maar daar zit minder water in en dan is het wat stroperiger. Je hebt natuurlijk je ogen dicht als je slaapt en daardoor knipper je niet en hoopt het zich op in je ooghoek.
Oh ik snap het helemaal. Zeg, en heeft het ook nog nut?
Nee slaap in je oog heeft geen nut dus een lekkere plens water over je gezicht en het is weer weg.

Hoe krijg je slaap in je ogen?

Als je ’s ochtends wakker wordt, kun je slaap in je ogen hebben. Je ogen gaan wat minder makkelijk open, omdat er een soort slaapzand in je ooghoeken zit. Het is alleen geen echt zand… Wat is het dan wel? 

Opgedroogd traanvocht

Robots zijn gemaakt van metaal of plastic en er zit allemaal elektronica in. Hoe zielig dit er ook uit ziet, het blijft toch gewoon een dood ding. Vandaag testen we: hoe goed kunnen robots schrikken? Ik ga even Leo bellen, hij is regisseur bij het Klokhuis en een enorme bange poeperd. Even kijken of we hem kunnen laten schrikken. Nou Leo hoe schrok jij precies? 
Nou mijn koffie viel uit mijn hand. 
Dat komt omdat je naar achteren liep. Ik zag verder dat je grote ogen op zette, je mond ging open en wat nog meer?
Mijn armen gingen de lucht in.
Dat klopt en geef toe, gilde je een beetje? En toen voelde ik aan je borst..
Ik kreeg echt een steek hier.
Jawel en je had zweethandjes hé. We hebben hier 3 robots. We gaan eens kijken hoe ze schrikken. Eerst de robot kat. Oke, hij ging niet naar achteren, had wel grote ogen, mond ging ook open, gillen nee, hartslag heeft hij niet, hij zweet ook niet. Dan nu de robotsapies. Het is speelgoed maar eens kijken of hij kan schrikken. Hij ging wel naar achteren, geen grote ogen, zijn mond kan niet open, armen bewoog hij, gilletje. Even kijken, hartslag heeft hij niet en zweet nee. Dit robotje is de phobot. Hij is speciaal gemaakt om te schrikken. Henriette is 1 van zijn bouwers. Waar is hij nou precies bang voor?
Phobot is bang voor andere robots.
Oh hij gaat er vandoor. Hij is echt geschrokken, wat zielig. Was het eng? Even het lijstje erbij halen. Oké, hij ging naar achteren, grote ogen de wenkbrauwen gingen omhoog, z'n mond open Henriette? Nee. Armen omhoog, ja. Gillen? Duidelijk. Zijn hartslag? Ja hé, hij heeft een hartje. En zweet hij ook? 
Nee hij zweet niet.
Phobot kan dus het beste schrikken van de robots. Maar Henriette, waarom heb jij een robot gebouwd die kan schrikken?
Schrikken is maar een voorbeeld van een emotie, maar stel nou dat er in de toekomst veel ingewikkelder robots komen. Het is misschien makkelijker als we met robots kunnen werken net zoals we met mensen kunnen praten. Als zo'n robot bijvoorbeeld een fout maakt dat hij spijt heeft en sorry zegt in plaats van storing.
Dat lijkt me ook wel wat voor jou maatje als je weer eens iemand slaat met je armen.

Heeft een robot emoties? 

Robots zijn gemaakt van metaal of plastic en er zit allemaal elektronica in. Maar hebben robots ook emoties en kunnen ze bijvoorbeeld schrikken?

Een robot die schrikt

Hallo ik ben Thijs en ik liet eens een keer een scheet. Ik ging naar mijn oma en die maakt de lekkerste bruine bonensoep van de hele wereld. Ik had al 2 borden maar voordat ik ze op had moest ik naar de wc. Daar liet ik me een scheet. Ik hoorde mijn oma de deur open doen. Ik dacht 'shit, nu ruikt ze het'. En inderdaad, mijn oma deed de deur open. Ze zei 'wie heeft er hier een atoomscheet gelaten?'. Ja dat was ik!
Een atoomscheet. Dat is vies. Laat iedereen scheten?
Iedereen, niemand uitgezonderd, laat scheten. Zelfs dieren laten scheten.
Maar hoe ontstaat zo'n scheet?
Een scheet is eigenlijk een mengsel van gassen. 90% is de lucht die we de hele dag door inslikken.
Wat ik inslik?
Ja en die overige 10% komt weer van de bacteriën die we in onze darmen hebben.
Maar dat kan toch nooit zo veel zijn?
Dat kan wel een 1 liter tot 1,5 liter per dag zijn.
Maar hoeveel scheten zijn dat?
Dat zijn wel 25 scheten.
25 scheten per dag? Maar hoe komt dat?
Dat komt weer door het voedsel dat we eten. Eten waar veel koolhydraten in zitten...
Suikers..
Juist. Daar laten we meer winden van. Dat komt weer omdat onze dunne darmen, koolhydraten slecht verteren. Voordat we weer poepen komt het in de dikke darm terecht en de bacteriën in de dikke darm die verteren de suikers en daar komt heel veel lucht bij vrij.
Maar sommige scheten stinken ook heel erg.
Dat kan. En dat komt weer van eten waar koolhydraten en eiwitten in zitten. Zoals bijvoorbeeld bruine bonen.
Maar kan ik zo'n scheet nou ook inhouden als ik bijvoorbeeld in de klas zit en het komt niet uit?
Het kan wel, maar beter is het om het niet te doen. Daar krijg je toch wel een beetje buikpijn van. Dan kan je beter naar buiten of even naar het toilet gaan.
Goede tip. Gewoon even naar de wc of naar buiten.

Wat is een scheet?

Iedereen laat scheten, ook dieren. Of je het nu wilt of niet. Sommige maken geluid en sommige stinken. Maar wat is eigenlijk een scheet?

25 keer per dag

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos