Klas 4/5/6

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Oorlogen, bewegingen en opstanden. Belangrijke gebeurtenissen uit de hedendaagse geschiedenis bewerkt uit Andere Tijden (NTR), speciaal voor gebruik in de klas.

Programmaheaders

Televisie en computer

Andere Tijden in de klas

Programmalogo's

Andere Tijden

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Klas 1/2/3

17 augustus 1945. De geboorte van de onafhankelijke Republiek Indonesië. De opstand in onze grootste kolonie. Revolusi! Tegenover ons huis zat een Japanse schildwacht. En toen werd hij opgeladen met anderen op een vrachtwagen en het enige wat hij deed, dat beeld blijft hangen bij mij dat hij ons aankeek. Dat hij alleen zwijgend zijn hand opstak. En we hebben hem nooit meer gezien uiteraard. Toen begrepen we dat er iets geks aan de hand was en er kwam van links en rechts "Ja, maar Japan heeft de oorlog verloren". Dat geloofde je eigenlijk niet hè. Maar toen we inderdaad geen Japanners meer zagen, toen geloofde je pas van: er is weer vrede. Twee dagen na de capitulatie van Japan. De Nederlanders die er zijn, zijn betrekkelijk weerloos. Gewone burgers die de Japanse bezetting hebben overleefd. En toen het officieel werd, ja Toen kwam de chaos hè Schreeuwende jongens en zo van 'Bersiap' en 'Merdeka' schreeuwden ze dan, vrijheid. Daar werden we wel angstig van natuurlijk hè. Die Pemoeda's, zoals ze genoemd werden, waren 17/18/19 jaar. Die namen dat straatbeeld over. Eerst op een pesterige manier om ons uit te jouwen zodat wij ons terugtrokken in onze woningen. Maar later echt schreeuwend en vooral met die aangepunte bamboestokken dat was het standaardwapen van de mensen. Bijna elke knul liep daarmee rond te zwaaien. Toen kwam een Indonesiër, niet één, maar wel 20 van die jonge Indonesiërs met al die bamboespiessen. "U moet mee!" En toen zijn we langs die dijk, 10/15 minuten lopen naar huis. En daar op die dijk heeft één van hun gezegd: "Joh, later haar weg." Weet je wel Nee, zei die ander. Want ik ken haar moeder. Zo hebben ze mij met met rust gelaten. Die ene wou mij al van kant maken. Mijn vader en mijn broer Ruud zeiden: "Het is een zooitje in de stad. Wat is er dan? "Ja, overal leuzen van alles is nu van de republiek Indonesië en je mag gratis in de tram." Het was een chaotisch geheel. Dus Het is geen tijd om blij te zijn. Wij waren daar eeuwenlang de baas geweest en mijn moeder legde ons dus ook gewoon goed uit van Ja, daar hebben ze genoeg van. Ze willen vrij zijn. Ja, toen begon de ellende pas van nog langer wachten en niet weten waar en hoe. We mochten niet meer het kamp uit. De Pemoeda's, vrijheidsstrijders extremisten zeiden we toen, die bemoeiden zich met de toestand in het kamp. De politieke situatie is verwarrend, belachelijk en hoogst teleurstellend. De 'Merdeka-idioten' zeggen dat de vlag rood-wit zal zijn en blijven en dat als er één blauwe baan onder komt, dat bloedvergieten zal betekenen. De Jappen zijn paniekerig. Moeten we wachten op de Nederlandse troepen om de Nederlanders wederom tot heersers van dit land te maken? Wat zal er in die tussentijd gebeuren? Er gebeurt veel in de tussentijd. De nationalisten proberen zo snel als kan een echte staat op te bouwen. Dan wordt op een gegeven moment de toestand toch onhoudbaar. En uiteindelijk zijn we dus op grote vrachtwagens, zwaar bewaakt en met matrassen aan de zijkant, via brandende kampongs en bomen over de weg die weggesleept moesten worden, uiteindelijk met een groot transport in Semarang terecht gekomen. En daar was het wat rustiger. In de hoofdstad is het relatief rustig. Dat is anders in Surabaya, de grootste havenstad van de archipel. Er woonde een bevriende Chinese familie verderop en die bood ons een veilig onderkomen aan in hun huis. Die hebben ons onder hun bed gelegd. We zagen ook al heel gauw dat daar iemand schreeuwend aankwam alweer, dat schreeuwde altijd die slaapkamer binnen met een stok en dat getik op die stenen vloer, dat was echt dreigend Dat kwam steeds meer dichterbij. Dan hielen ze stop bij dat bed. Ik denk dat ik op een centimeter of 50 hooguit was. Tussen een spleet van de plank en de grond zag ik daar die bestofte blote voeten van die Pemoeda's en met dat stokje en die was niet zo slim genoeg om door die spleet heen te steken, want dan had hij mij geraakt natuurlijk. Dus ik hield mijn adem in. Wij waren doodsbang en mijn moeder hield nog de vinger op de lip om ons stil te houden. Ik dacht ik moet stil zijn, maar ik was er zo dichtbij. Ik moet ook geen ademhalen, een hele domme gedachte. Want ik heb daardoor ook een spraakstoornis gekregen daarna. Ik heb dagenlang daarna ook niet kunnen praten. Dat was heel heel beangstigend. Indische Nederlanders komen steeds verder in het nauw. Bedreigd als ze worden door dolgedraaide Pemoeda's.

Revolusi

Op 15 augustus 1945 komt na de capitulatie van Japan een einde aan de Tweede Wereldoorlog voor het Koninkrijk der Nederlanden. Er volgen voor de Nederlanders in Indonesië chaotische en levensgevaarlijke maanden. In deze Andere Tijden in de klas mensen aan het woord die erbij waren.

Chaos na de bevrijding in Indonesië

Vuur, ik vuur. En dan: "boem", gaat het helemaal heen en weer. Die knal en wat er binnenin gebeurt het is prachtig. "Handrem eraf!" "En we gaan." Dat is het mooiste wat er is. Met een enorme snelheid door het terrein. Nou, dan ga je echt door het lint als cavalerie zijnde. - Het is wel een hele kleine ruimte. - Je zit bovenop elkaar. Als je claustrofobie hebt heb je een uitdaging. Als je op de schutterplaats zit, heb je bijna geen ruimte. Ik heb mensen gezien, die kwamen zelfs naar buiten boven luiks uit om te kunnen ademhalen. Want die waren helemaal uit de dolle. Ja, je zit met z'n vieren, 24 uur op elkaars lip en je bent van elkaar afhankelijk. Dan ben je ook. Dat gevoel heb je, verantwoordelijk te zijn voor elkaar. Net of je met je broertje op stap bent. Dat is het grote museumgebouw. Daar is het gebouw met de voertuigen. Daar gaan we nu heen. Hier zijn de Sherman tanks. Sherman tanks zijn uit de Tweede Wereldoorlog. Meino Jongsma is de directeur van het Cavalerie Museum op de Prins Bernhard Kazerne in Amersfoort. De cavalerie, dat waren ooit de paarden maar vanaf de Eerste Wereldoorlog zijn het tanks en pantserwagens. Kijk, dit zijn de stevige jongens. Wow! Dit is een Centurion tank die is in de jaren vijftig gekocht, maar die hebben we nog gekocht van het geld van de Marshallhulp. Die heb ik in mijn loopbaan nog meegemaakt, want die hebben tot denk ik tot midden jaren tachtig gediend. - En wat is het nou in tanks dat u dat zo aantrekt? Dat is een beetje een grote jongens vraag heh. Want het gaat snel, het is stoer, het is gevaarlijk, je komt overal doorheen en je maakt wat mee. Eh, avontuurlijk leven. Zo begin je natuurlijk als je op een tank rijdt. In de Koude Oorlog heeft Nederland bijna duizend tanks. Zij moeten een eventuele grondaanval van de Sovjet-Unie stuiten, was toen de gedachte. Veel tankers zoals de bemanningsleden worden genoemd beginnen in die tijd bij het leger. Vlieland is voor bijna alle tankers een belangrijke plek. Daar op de Vliehors ligt een groot oefenterrein en het is ook de plek waar ze voor het eerst schieten. Dit was allemaal oefenterrein en er werd hier gigantisch geoefend. Je had geen weet dat het, dat het dicht was hier. Eigenlijk de mooiste tijd van mijn leven geweest. Toch wel Dat daarvoor, is de plek geweest waar ik wel eens mijn eerste schot gedaan heb. - Hoe was dat? Ja, dat is dat wil ik het is op een gegeven moment als je in die tank zit, dat je weet niet wat er gebeurt. Je weet het niet. Er wordt allemaal geroepen van dit en dat en daar moet je rekening mee houden daar moet je rekening mee houden. Maar als je erin zit En je zit op de schutters plaats. En je moet voor de eerste keer moet je die die moet, je moet je af gaan afvuren. Ja dat is je weet niet wat er gaat gebeuren. En dan krijg je die knal en dan denken mensen echt, dan ben je echt vijf/zes seconden echt helemaal flabbergasted, ben je. Gewoon helemaal van de wereld. Dan, zit je voor het eerst in die tank en meest angstige moment is niet eens als commandant, maar als schutter. Dan zit je nog een verdieping lager in de tank en dan zit je daar zo en dan kijk je naast je. Daar zit dat kulas wat naar achter komt. Dat heb je allemaal geleerd en dan zit je erin. Je zit ongeveer zo'n stukje naast dat kanon en dan krijg je iets door en dan vuur! Ik vuur en dan: "boem", gaat het helemaal heen en weer. De eerste keer heb ik niet eens goed kunnen waarnemen of die nou raak was of niet. Moet je, je knippert, je schrikt, je hoort het naast je geluid, je ruikt meteen verbrand kruit Je ziet en ruikt alles. Dus ja, dat is echt gigantisch prachtig. Maar ja, ondertussen gaat de tweede granaat erin en dan krijg je te horen dat je dat opnieuw moet doen. Ja en dan gaat het een stuk makkelijker. Het is een van de mooiste dingen die ik meegemaakt heb. - Het klinkt bijna als een soort ontmaagding. Ja, ja, ja. Ja, dat is het gewoon. De eerste keer dat je dat doet. En ik heb in het verleden, dan was het ook zo dat Dan vroegen mensen even aan mij van wat voel je dan? Ja, ja, je zit in die tank en ik heb begrepen dat al je witte bloedlichaampjes bij het schot, die maken allerlei bewegingen binnen in je lichaam. Dus op den duur is het ook niet echt gezond. Maar oké, dat is het natuurlijk in een wapensysteem sowieso niet. Dat je een schot af vuurt is sowieso niet gezond. Dat is het niet. Maar ja, het is het is prachtig om het mee te maken. Dus ja. Kan niet beter. Gerrit Buurman zit niet alleen in de tank. Hij begeleid op Vlieland ook de schietoefeningen. Dat gebeurt vanuit de landmachttoren. Op het wad stonden allerlei doelen. Harde doelen. - Wat zijn harde doelen? Harde doelen zijn oude tanks vijftien harde doelen hadden we een een zestal/viertal tanks stonden hiervoor en de doelen stonden tussen de pak m beet 800 en de 2000 meter En die werden dus hier met die tanks, werd er geschoten. En ik was degene die hier in het midden zat. En ik hield alles in de gaten. Moest je dan bijvoorbeeld in de gaten houden of ze daar niet aan het vissen waren. Je had ook van die kokkelvissers. En die gingen daar dan liggen. En als je dan scherpe munitie zou nemen kan je 25 kilometer ver. Maar dat wat we hier verschoten, dan zit je meestal op acht en een half, negen kilometer. En dan kon je dus die laatste boog die daar zat, die kon je dan net bereiken. Nou, dan kon ik dat op een gegeven moment, kon ik eerst proberen of ik het te pakken kon krijgen. Ik had ook een marifoon hier en als je dan geen contact kreeg en ze bleven liggen, ja dan kon ik op gegeven moment het bootje uit sturen. Werd er gevraagd of ze alsjeblieft wilden wieberen. Maar het is openbaar gebied dus ja moet je maar hopen dat je dat je ze weg krijgt. Deze tanks werden gebruikt als doelen bij de schietoefeningen. En ze worden nu gebruikt als doelen voor de luchtmacht voor bommen. Je staat hier in de Sahara van Europa, hier. Dit kan je dus in de bewoonde wereld kan je dit niet. Nee. Luister maar, vogels.

Tank

Tijdens de Koude Oorlog had Nederland zo’n 1000 tanks. Geoefend werd er op de Vliehors, een oefengebied op Vlieland. Maar na de val van de Berlijnse muur werd er in Nederland flink bezuinigd op defensie. Hierdoor gingen in 2011 de laatste tanks in de uitverkoop. In 2025 koopt Nederland opnieuw gevechtstanks.

De laatste tanks

Terug naar het beloofde land en daar een eigen staat stichten Vanaf het einde van de 19e eeuw is dat het droombeeld van de Joden die naar Palestina trekken, op de vlucht voor het voortwoekerende antisemitisme in Europa Maar ook in het beloofde land zijn zij niet welkom De bevolking, zo'n anderhalf miljoen Palestijnen, vreest op den duur een minderheid in eigen land te worden Al Nakba, de Palestijnse catastrofe van 1948 Tussen de Joden en de Palestijnen in staan Britse soldaten Ze hebben het land op de Turken veroverd en weten min of meer de vrede te bewaren tot het einde van de Tweede Wereldoorlog De Britten proberen de invasie van deze Joodse vluchtelingen te stoppen Joodse milities  antwoorden met terreuraanslagen tegen Britse doelen En dan, begin 1947, kondigen de Britten  hun vertrek aan De problemen in Palestina mogen verder worden opgelost door de Verenigde Naties En dat wordt de inleiding tot wat de Israëliers achteraf de Onafhankelijkheidsoorlog noemen  en de Palestijnen Al Nakba, de catastrofe Maar het vreedzaam samenleven van Joden en Palestijnen zou niet lang meer duren De Verenigde Naties spreken al over een voorstel Palestina te verdelen In afwachting van een definitief besluit stellen Arabische milities en de Hagana,  de voorloper van het Israëlische leger, zich tegenover elkaar op De VN is bijeen om een grote beslissing te nemen Gestemd moet worden over het voorstel tot verdeling van  Palestina in een zelfstandige Joodse en een Arabische staat Het verdelingsplan voorziet  in een Joodse staat op 55% van het grondgebied van Palestina en een Palestijnse staat op 45% Jeruzalem moet een internationale stad worden en Haifa komt met 70.000 Palestijnen  in de Joodse staat te liggen Op 21 april 1948, vroeg in de ochtend, trekken de Britse troepen zich in Haifa terug  van de scheidslijn tussen de vijandelijke milities De Hagana valt ogenblikkelijk aan en  probeert de hele stad in handen te krijgen De zwakke Palestijnse militie is geen partij 36 uur lang bestookt de Hagana de Palestijnse bevolking Nog geen twee weken eerder heeft een  Joodse strijdgroep een slachting aangericht in Deir Yassin, een dorp bij Jeruzalem En Palestijnse notabelen van Haifa vrezen dat het weer zal gebeuren Ze roepen hun mensen op de stad te ontvluchten De oorlog van 1948 zegt een gevleugelde Israëlische uitdrukking was  de strijd van een volk zonder land om een land zonder volk In werkelijkheid zijn in  die strijd zo'n 700.000 Palestijnen gevlucht en slechts een enkeling mocht na de oorlog terugkeren

Naqba

De zuivering van Haifa in 1948: de Palestijnse catastrofe. Voor Israël was dat het begin van de Onafhankelijkheidsoorlog en een eigen Joodse staat, voor de Palestijnen een ramp. Al in 2000 maakte Andere Tijden een bewerking van de documentaire Al Nakba uit 1997 van de Israelisch-Nederlandse regisseur Bennie Brunner.

De Palestijnse catastrofe van 1948

Dan heb je het meest rechtse kabinet ooit en dan blaast Wilders het op. Een beetje naïef: 'Nou, we hadden niet gedacht dat het zo uit de hand zou lopen!' De VVD heeft al geregeerd met hem het is ongeveer een blauwdruk van hoe het de vorige keer ging -Daar heb je gelijk in. Zagen we dit niet allemaal al aankomen? Het lijkt op die vorige keer dat Wilders eruit stapte. We gaan terug naar 2012 Ik ben Dominique van der Heyde en in 2012 was ik politiek verslaggever voor de NOS. Het was een heel groot deja vu-gevoel vooral vanwege de verbazing van die andere partijen die totaal verrast werden door wat Wilders deed. En ook eigenlijk door de standvastigheid die Wilders weer had. Want dat had hij ook toen in 2012. Ik ben Uri Rosenthal. Ik was in 2010 informateur. In Rutte 1 was ik minister van Buitenlandse Zaken. Het kabinet werd uiteindelijk. Een coalitiekabinet van twee partijen VVD en CDA, met gedoogsteun van de PVV. Een gedoogakkoord. Wilders aan de zijlijn. Prima, kon hij lekker van de zijlijn blijven schieten. Het doel van CDA en VVD was natuurlijk wel degelijk om ook te proberen om Wilders klein te krijgen. Het temmen van de leeuw. Nu dan, ik hoopte daarop ik wil niet zeggen dat ik erop vertrouwde maar ik hoopte erop dat het zou kunnen. Maar ik herinner me nog goed dat Ruud Lubbers toen ik hem daarover sprak een keer zei tegen mij 'Uri, dat gaat niet lukken. Hij is niet te temmen.' Ja, je kan van Wilders alles zeggen, maar hij is niet te temmen. En hij blijft ook nog steeds toch wel ja, voor zijn kiezers in elk geval natuurlijk de de slimste politicus die er rondloop. Ik ben Gerd Leers, oud-minister Immigratie Integratie en Asiel in het eerste kabinet Rutte. Nee, dat was wel de laatste post die ik ambieerde. Ik was me wel er zeer terdege van bewust dat dit een hele moeilijke klus zou worden. Nog maar net opgestapt als burgemeester van Maastricht is hij nu ineens de minister met misschien wel de spannendste portefeuille in dit kabinet. Hij moet vormgeven aan het immigratie en asielbeleid. Scherp in de gaten gehouden door PVV-leider Geert Wilders over wie hij eerder niet altijd even aardig was. Nou ja, laat ik ook gewoon heel eerlijk zijn in de tijd dat ik burgemeester was, heb ik me regelmatig niet erg positief uitgelaten over hem. Ik vond het heel erg populistisch, heel erg kort door de bocht, zonder nuance mensen wegzetten. Zeg maar de kopvoddentax en en dat soort dingen. Ja, dat is iets wat mij tegen borst stuit. Dat vond ik niet prettig. Tijdens mijn ministerschap van Buitenlandse Zaken heb ik op allerlei momenten gedoe met Geert Wilders gehad. Ik herinner me twee zaken die nog wel stevig de aandacht trokken. Het ene was het zogeheten Polenmeldpunt Het Polenmeldpunt, dat was wel een van die acties van Wilders dat iedereen dacht: 'Wow! Oké, hij gaat wel behoorlijk ver.' Dat ertoe leidde dat de ambassadeurs van Oost-Europa met mij moesten praten over de zaken en ik ze een beetje moest geruststellen. Heel erg lastig voor de minister van Buitenlandse Zaken. Nou, dat is typisch Wilders: gewoon, hup bam. We hebben last van Polen in de steden. Ook weer gewoon aan zijn kiezers laten zien: 'Nou, jullie zien een probleem. Ik ga het eens even aan de kaak stellen hier.' Tjonge, jonge, jonge. Ik heb wel wat beters te doen dan dit. Ik had regelmatig met de heer Wilders overleggen en dat vond ik ook prima. Ik leg hem uit wat ik wat ik ervan vond. En ook waar ik tegenaan liep en ik had de indruk dat hij daar ook voor openstond. Dat hij het begreep. Maar ja, als ik dan 's avonds in de dienstauto zat, dan hoorde ik op de radio: 'Wat een slappe knieën.' -Wat dacht u toen? Nou ja, onbetrouwbaar! Ik vond dat gewoon niet zoals het hoort, omdat je dan met mekaar denk ik toch afspraken maakt. Maar ja, goed, dus dat is politiek. Ik vond het absoluut geen onaardige man om mee te praten. Maar als je dan buiten was, in de ring kreeg hij opeens een heel andere houding en was het veel meer klits-klats-klander. Er tegenaan om de achterban te bedienen. Ik kan mijn kiezer recht in de ogen kijken ik heb mijn rug recht gehouden. Bij Geert Wilders was het bijzondere van zijn doen en laten dat het vaak van die zaken waren waarvan je je kon voorstellen dat hij zelf ook wel begreep dat het een brug te ver was. Zo van: kijken tot hoever je kunt gaan. Ik heb aangegeven, en ik herhaal dat hier dat niet alle migratie verkeerd kan zijn en dat migratie een verrijking kan zijn. Voor Wilders was dit tegen het zere been en er zijn dagen, uren is daar energie aan besteed over één of twee woordjes. Zo flauw dat ik denk: 'Waar gaat dit over? Waarom moet je dit gevecht nou per se willen winnen?' En ik moest echt terug, bakzeil halen in de kamer. Ik had iets gezegd wat kennelijk niet mocht. Hij moest dit winnen. -Dit voelt u nog steeds hè? Van toen. Ah zeker, zeker. Ik weet het nog zo goed en het zit me ook nog af en toe dwars. Dat ik denk verdorie nog aan toe. Er zijn extra bezuinigingen nodig en om daarover te onderhandelen zonderen de partijen zich af in het Catshuis. Daar zullen ze zes weken blijven zitten. Wij zullen totale mediastilte in acht nemen. We zullen deze gesprekken in vertrouwen met elkaar voeren om de kans op succes zo groot mogelijk te maken. Onderhandelingen over het geld. Miljarden moest bezuinigd worden. En ze deden er heel erg lang over. Dus ze fietsten in en uit bij dat Catshuis. Ze zeiden helemaal niks en Wilders die ging naar binnen samen met Agema. En er werd steeds maar onderhandeld, kennelijk ging dat ook ongelooflijk moeizaam. Wij lagen in de bosjes want ja, je moet er toch gewoon bij zijn. Want je weet nooit wanneer het misgaat. Hij heeft zijn tas bij zich en dat betekent dat Geert Wilders het pand gaat verlaten en dat hij niet meer terugkomt. Einde oefening. Wilders, heb ik wel eens gezegd, is geen bestuurder, maar een bijrijder. Die zijn moment kiest, die de koers wil bepalen, maar zo zijn moment kiest om eruit te stappen hij ziet: het gaat me niks meer opleveren. Dan stapt hij eruit. Hij speelt op een ander schaakbord. Hij zit iedere keer gewoon ook in het zijspiegeltje te kijken: wat doen mijn kiezers? Wat vinden ze van me? Maar op een bepaald moment als hij denkt: 'Ja, maar we komen in een soepzooi terecht en we gaan vallen dan maar vallen door mij onder mijn regie, heel erg doordacht.' En dan heb ik gewoon mijn rug recht gehouden sta ik er weer buiten en kunnen mijn kiezen zeggen: 'Ik ga voor Geertje. Dat is wat we willen.'

Rutte-1

In juni 2025 valt het kabinet Schoof. Geert Wilders en zijn PVV besluit uit het kabinet te stappen. In 2010 was er een soortgelijke gebeurtenis toen Wilders wegliep uit de samenwerking. Het VVD, CDA vormden toen met gedoogsteun van de PVV het kabinet-Rutte 1. Na twee jaar besloot Wilders na mislukte onderhandelingen zijn steun in te trekken. Waar ging het mis?

Wilders en de val van kabinet Rutte I

Ik ga u vragen waar u in de toekomst in Nederland wilt wonen. Daar moet u eens over denken. Maar één ding, u kunt niet wonen in Amsterdam u kunt niet wonen in Den Haag niet wonen in Rotterdam en niet wonen in Utrecht. Die plaatsen zitten mudvol. Stavenisse, 1975. De regering wijst juist dit kleine christelijke dorp aan om Surinamers te huisvesten. Surinamers die vlak voor de onafhankelijkheid massaal naar Nederland komen. De bewoners zijn fel tegen en gaan in verzet. Als het Bureau Spreidingsbeleid Rijksgenoten zijn zin krijgt, dan zullen binnenkort ongeveer vijfhonderd Surinamers tijdelijk gehuisvest kunnen worden in dit recreatiepark dat net even buiten de gemeentegrens van Stavenisse ligt. Het recreatiepark bestaat uit ongeveer honderd vakantiebungalows waarvan er op dit moment nog maar een paar bewoond zijn. Nou, hier is het dan. 29 blokjes van vier waren het toen, 116 woninkjes. En in al die huisjes zouden dan Surinamers komen? Ja, was de bedoeling. Wat was er op Stavenisse aan de hand? Daar was een vakantieoord. Groot opgezet, dat stond leeg en dat werd ons aangeboden. Daarop gingen mijn mensen in het land meteen kijken en zeiden het is veel te groot maar we kunnen er wel gebruik van maken. Men had honger naar ruimte en zo ik dat wel wil noemen. Er moest ruimte komen om die mensen onder te brengen. Kijk wel, het was vlak voor november waarin de onafhankelijkheid kwam en op Schiphol steeds meer mensen aankwamen. En wij moesten ze toch onderdak brengen. Ik geloof niet dat dat mee zal vallen hoor vijfhonderd vreemde mensen erbij. Het is een dorpje op zijn eigen. Dus als er nu hier een Surinamer staat en het gaat niet goed? Dan zul je het hebben hè. Nou. Intern, binnen het ministerie en binnen mijn bureau is nooit . over een groter aantal gesproken dan tweehonderd maximaal. Dan krijg je een hoorzitting. En daar stond dat dorpshuis hier, waar nou die woningen staan. Misschien dat deze woningen er al stonden, dat weet ik niet. En wat je me net vertelde toen toen dat die hoorzitting daar was, toen konden de mensen daar niet in zeg je heh? - Die konden er niet in. Die stonden buiten tot op straat toe. Die konden er allemaal niet in. - Nee, nee, nee, dat was een behoorlijke happening. Ik had dat nog nooit meegemaakt. Daar waren en het emotioneert me nog als ik er nu, na zoveel jaar weer over begin. Toen wij aankwamen rijden stonden daar horden mensen met spandoeken te joelen en te schreeuwen en ik dacht, wat gebeurt hier? Dat is daar gebeurd en is nergens anders gebeurd. Ja hoor, ik was erbij toen. 25 jaar geleden. Nou verschillende mensen hielden toespraken, dat dat ja hier niet mogelijk was. Deze mensen die komen hier en die kom hier profiteren van de bijstand. Op het vliegveld zetten en terugsturen. Nou, u kunt ze in Den Haag opstapelen misschien? - Nou, ik moet u zeggen ik heb het erg moeilijk als mensen praten over het opstapelen van medemensen. Ik dacht dat dat niet de toon was waarop je een discussie moet voeren. Het zijn tenslotte toch mensen. 525 Handtekeningen tegen! Vijftig dat had misschien nog gaan. Maar uh vijfhonderd dat waren binnen de kortste keren Dat dacht iedereen dan, duizend geweest. Want ze brengen allemaal hun vader en hun moeder en hun oma en hun opa mee. Dat was een hele anti-stemming, die voor mij erg vreemd was. Ik had dat nooit zo meegemaakt. Dan ga je praten. Nou, er was een actiegroep. Die actiegroep die had je in andere plaatsen ook hoor, maar die actieploeg die was wel heel erg uitgesproken en nou niet al te sympathiek. En die gaven dan kreten van stapel ze me op in de RAI. Nou, dat was nou niet een van de leukste dingen die ik in mijn tijd als gemeenteraadslid had meegemaakt. Zoals dat dan gebruikelijk is dan dan hoor je bewoordingen en uitdrukkingen worden gebezigd. Ja, die die die daar eigenlijk niet thuishoren, maar die uit opgekropte gevoelens of zo daar op tafel komen, dat vond ik minder plezierig. - Wat werd er gezegd? Nou, dat kan ik me niet goed meer herinneren maar ze zijn ook niet voor herhaling vatbaar. En op een bepaald ogenblik staat daar een een heer op in een zwart pak en ik dacht nou zeg, dat kon een gemeenteraadslid zijn of zo, maar dat kon wel een dominee zijn. Nee, het was de dominee, het was de dominee en ik viel werkelijk van m'n stoel af. Want die begon een betoog dat was, dat was gewoon voor mij, was verschrikkelijk. Hij zei kijk eens even. Een dominee, die werd niet in de reden gevallen in Stavenisse, nee die nam het woord en dan werd er eerbiedig naar hem gezwegen. Nou en dat is ook helemaal fout gegaan. Die gooide olie op het vuur. Dus zeiden die relschoppers. Wat wou je nou zeggen, dominee is het met ons eens! De werkgelegenheid is er niet op Stavenisse, nauwelijks. Mensen vertrekken naar andere delen van het land om te gaan werken. De vrouwen blijven met de kinderen achter in dat kleine dorpje met 1350 inwoners. Overdag gaan ze winkelen, gaan ze met de kinderen de straat op. Vlak tegen dat dorp aan. Komen daar vier/vijfhonderd mensen uit een heel andere cultuur. Ja, die ook niet weten wat ze met de vrije tijd moeten doen. Die gaan de straat op. Nou, ik denk dat dat een onmogelijke situatie geworden was. Ik denk dat er dan angst was ontstaan bij die mensen en was het dorp leeg geweest. Dus het was het kwam eigenlijk bij mij over als een overval op die gemeenschap. En mijn medewerkers en ik die riepen toen na afloop van, en dat heb ik ze ook gezegd, ik zal de minister adviseren want die beslist om geen gebruik te maken van de opvangmogelijkheden in Stavenisse. - Ze zijn er niet gekomen? Nee heh, en nog steeds zitten er weinig hier. We kunnen het nog steeds redden zo. - In Stavenisse zeggen ze nu van we hadden gelijk toen. Het is goed dat die Surinamers niet gekomen zijn, dat had het dorp veranderd. Dan is dat het enige dorp in Nederland dat niet veranderd is in de laatste dertig jaar en als ze daar gelukkig mee zijn. Dan bevestigt dat mijn indruk over Stavenisse en dan moeten ze dat vooral zo houden.

Stavenisse

Voor en nadat Suriname in 1975 onafhankelijk wordt, komen veel Surinamers naar Nederland toe om hier te wonen. Al die mensen moeten gehuisvest worden en de Nederlandse regering ziet hierin een oplossing in het Zeeuws-christelijke dorp Stavenisse. Maar wat vinden de bewoners van dit plan?

Protest tegen de komst van Surinamers in Stavenisse

Van het noordelijkste puntje van Noorwegen tot de Spaanse grens ligt een vesting van beton. Duizenden bunkers die een geallieerde aanval tegen moeten houden. Daar liggen ze nog steeds als littekens in het landschap die nooit meer weggaan. Volgens mij zag ik de ingang. Is moeilijk te zien. In het voorjaar van 1940 verovert Duitsland het ene na het andere land. Hitler waant zich oppermachtig en wil ook Engeland inlijven. Maar de Britten houden stand. En Hitler verschuift zijn aandacht nu van het westen naar het oosten en valt Rusland aan. Duitsland is dan gedwongen om een oorlog op twee fronten te vechten. In het westen en in het oosten. De meeste militairen zijn nodig aan het Oostfront en om het Westen tegen een geallieerde invasie te beschermen bouwen ze de Atlantikwall. Van alle bunkers die in de oorlog zijn gebouwd, bestaat nog altijd de helft. Na de oorlog zijn alleen die bunkers opgeruimd die in de weg liggen of gevaarlijk zijn. De rest verwaarloosd of dichtgemetseld en onder het zand gegooid. En daar liggen ze nu nog. De Haagse Bunkerploeg gaat wekelijks op zoek naar deze bunkers. We gaan een bunker opengraven die al sinds de Tweede Wereldoorlog afgesloten is. Meestal zijn het toch wel lege bunkers en af en toe vind je nog wat gebruiksvoorwerpen. Wat voor ons persoonlijk het mooiste is, is toch wel als er een tekst of een tekening op de muur staat. Een manschappen bunker, daar staat een adelaar op de muur met Adolf Hitler. Die is na de oorlog bekrast door de bezoekers die erna kwamen. Dat je zoiets aantreft is gewoon wel bijzonder. Dit is een hele mooie. Die wordt gewoon op de muur getekend. 'Böse Menschen haben keine Lieder'. Ja, als we zoiets vinden dan gaat ons hart wel sneller kloppen. Het is echt wel bijzonder. Toch wel een bepaalde spanning hè. Hoe dichter we bij de ingang komen, hoe spannender het wordt. Eerst de steen eruit, met de lamp naar binnen en dan kijken. Hitler had het idee dat hij met 300.000 soldaten de westkust van Europa zou kunnen verdedigen. Daar zouden dan 15.000 bunkers gebouwd moeten worden en elke bunker zou 20 manschappen kunnen bevatten. Daar tussendoor zouden dan met geschut, batterijen, tankgrachten, tankmuren mijnenvelden, een eventuele geallieerde invasie kunnen worden tegengehouden. We zoeken altijd naar een maagdelijke bunker. Dat houdt eigenlijk in dat de bunker al sinds de oorlog niet meer open geweest is. Dus wij maken een klein gaatje. We duiken naar binnen en dan het eerste waar we meestal naar kijken is andere ramen, deuren of die nog dichtgemetseld zijn. - Hoeveelste bunker is dit? Een paar honderd, misschien over de 1000. Als deze bunker niet door ons wordt bezocht, zal nooit iemand weten hoe die eruit ziet. Maar het is ook gewoon de geschiedenis, weet je wel. 80 jaar geleden zaten hier die jongens die eigenlijk ook geen oorlog wilden hè. Maar in je achterhoofd wist je wel dat mochten de geallieerden komen, dan had je toch een probleem hè. Dus je zat toch ook in angst. We hebben een randje te pakken inderdaad. De gevel van de bunker hebben we te pakken. We hebben een app waar we al ons onderzoek in zetten. Er staan meer dan 120.000 locaties in. En dat zijn ook gewoon begraafplaatsen na de oorlog, maar ook bunkers, monumenten, museums en ja, eigenlijk alle bunkers die wij onderzoeken wereldwijd. - Maar mensen kunnen er dan niet in? Nee, dat is ook een beetje het doel van de app dat mensen niet zelf een bunker hoeven op te graven. Ze zien direct wat de bunker is. Er staat een tekening bij foto's, informatie wat het inhield. Het geeft mensen die niet graven of niet willen graven ook de mogelijkheid om zoiets te zien. In totaal zijn voor de aanleg van de Atlantikwall 15.000 huizen moedwillig en systematisch afgebroken. In geen enkel land dat door de Duitsers bezet was is dat gebeurd. In Nederland zijn in totaal 350.000 mensen geëvacueerd en die moesten dus hun huis uit om ergens anders een onderkomen te vinden. Aan de Atlantikwall werken minstens 800.000 mannen. Een deel van hen gedwongen. In Noorwegen is wel degelijk dwangarbeid ingezet en daar zijn ongeveer 20.000 mensen omgekomen. De Duitsers gebruikten daar vooral veel Russische en Poolse krijgsgevangenen. En die werden ontzettend slecht behandeld, kregen te weinig eten. Bovendien waren de omstandigheden daar gruwelijk, want het vroor natuurlijk gewoon 20/30 graden daar in de winter. In Frankrijk is er ook sprake geweest van dwangarbeid. Alhoewel niet helemaal duidelijk is op welke schaal, maar in België, Denemarken en Nederland zeker niet. 50.000 Nederlandse mannen moeten aan de muur werken en het kost de Duitsers geen enkele moeite om de arbeiders te vinden. De arbeid was geen probleem omdat de meeste aannemers vrijwillig bereid waren om voor de Duitsers te werken. Aannemers hebben na de bevrijding gezegd dat ze gedwongen waren voor de Duitsers te werken. Dat is niet het geval. Iedereen heeft vrijwillig gewerkt. En het was ook wel logisch want je kon goed verdienen. Jongens van 17 verdienden soms twee keer zoveel als hun vader. Alles was duur of op de bon. Dus moeders vond het wel mooi als er veel geld binnenkwam. Het leek even of de prikstok naar binnen geleed, dus dat ie dan open ligt ? Open ligt of slecht dichtgemetseld? Oei, dat zou betekenen dat de bunker open is, dat ie ooit gekraakt is. Maar daar komen we straks achter. Hij zit dichtgemetseld, maar ik denk niet zo heel goed. Ze metselden hem hier dicht met hele grote brokken. Oh ja. Het kan dat er ruimte tussen zit. Maar we gaan het zo meteen zien. Een betonnen laagje lijkt het. Hier zit een betonnen laagje boven. Zo'n betonnen balk. De spanning onder de mannen neemt toe. Zijn zij de eerste of is er ooit al iemand in deze bunker geweest? Wat gaan ze aantreffen? Het geeft energie! - Zijn ze allebei naar binnen? Van Noorwegen langs Denemarken, Nederland en België tot Frankrijk Is de gehele westkust van Europa in Duitse handen. Bijna in heel Europa staat de Duitse soldaat op de wacht. De mannen van de Haagse bunkerploeg hebben geluk. Ze zijn de eerste na de oorlog die hier binnen staan. Een mooie open ruimte. Mooie deco op de muur. Er staan wat kleine krabbeltjes hier op de muren. Lijkt een vissersboot uit Scheveningen. Of Hoek van Holland. Voor de rest veel takken en spullen. Dat komt allemaal door de schoorsteen naar binnen. Kogelgaten En dan doen ze een bijzondere vondst. Hier vlakbij had je twee radars staan. Deze is hier van hoor. Van het radarscherm. Welk stuk is het denk jij? Met die bocht hè? Voor heel veel mensen is het net een stukje metaal maar voor ons heeft het dan weer zoveel waarde. Dit schenken we hier aan het museum. Hier het museum, daar kunnen we 'm aan schenken. We gaan netjes om met de natuur en de omgeving en we laten alles netjes achter.

Verborgen bunkers uit de Tweede Wereldoorlog

Vanaf 1942 leggen de nazi's een muur van bunkers aan langs de Noordzeekust: ze maken deel uit va de Atlantikwall. Na de Tweede Wereldoorlog verstoppen de Duitsers deze bunkers vaak onder grond. De Haagse Bunkerploeg doet onderzoek naar deze verdedigingswerken en graaft bunkers op die na de oorlog zijn verborgen. Andere Tijden gaat met ze mee!

Als wij worden ingezet, dan praat je wel over van levensbedreigende omstandigheden. Een belegering. Midden in de stad. Met een mislukte inval, handgranaten, traangas en gewonden. Eerst wat ik dacht: dit loopt gewoon compleet uit de hand. Onbegrijpelijk Geklungel! November 2004 begint intens treurig. Op 2 november vermoord moslimextremist Mohammed B, filmmaker Theo van Gogh. En dan, een week later, gaat het in Den Haag grootschalig mis. Het begint allemaal met een tip dat twee leden van de Hofstadgroep, die groep van Mohammed B, zich schuilhouden in een huis in de Antheunisstraat. Toen wij dit hoorden gingen natuurlijk alle alarmbellen af, zowel bij het OM, bij het Landelijk Parket, waar ik toen zaaksofficier van justitie was, al bij de politie. De twee verdachten wonen in Laakwartier. Het gaat om Ismaël A en Jason W, vrienden van Mohammed B. Ze zijn 19 en 20 jaar oud. Ze zijn bekend bij politie en justitie en worden gevolgd door de AIVD. De operatie liep al langere tijd en u mag ervan uitgaan dat in die periode, omdat de dreiging er was, steeds is geprobeerd met inzet van diverse middelen zicht te krijgen op de ontwikkeling van deze groep. - Had de AIVD microfoons in het huis geplaatst? Er was afluisterapparatuur in de woning. Dat klopt. Het plan is om de twee mannen nog dezelfde nacht aan te houden. Ik heb toen de hoofdofficier van justitie van Den Haag ingelicht dat er een actie zou plaatsvinden in zijn stad. Het woord terrorisme viel en ik dacht dat het op dat moment echt wel beter was om de burgemeester hierover bij te praten. Hij heeft tegen mij dus het woord terrorisme niet laten vallen. Het was gewoon een arrestatie. Als je dat gezegd zou hebben, dan denk ik dat ik wel gealerteerd zou zijn. "Ho ho ho, dat kan zomaar niet." Nee, het was gewoon een aanhouding. Toen heb ik gezegd: "Mij is verzekerd dat het geen probleem zou zijn en dat het zou moeten kunnen." Ik zeg: "Nou, dank voor de mededeling." Ik zeg: "Is er echt geen extra risico?" Nee. Daarna ben ik gaan slapen, want het was in handen van het arrestatieteam. Dus ik ging weer te bed. Ik werd 's nachts door mijn sectiecommandant opgeroepen om te gaan verzamelen om een woninginval te gaan doen. Op dat moment was ik lid van het arrestatieteam Haaglanden en Hollands Midden. Als wij worden ingezet dan praat je wel over van levensbedreigende omstandigheden. Eerder die dag is inspecteur Gert Wibbelink van de landelijke recherche bij het team gevoegd. Hij leidt de operatie van de aanhouding. Ik weet niet meer precies tijdstip. Maar dan hobbelen we naar 2:30 ongeveer en dan ontstaat het moment toch om in te grijpen. Ik had mijn vrouw nog gebeld, contact mee. Ik zei: "Nou, over een half uurtje ben ik thuis." Maar dat was dus niet zo. Mijn rol in deze was dat ik als eerste de woning zou binnentreden en ik had ook een zwaar schild bij me. In slagvolgorde lopen wij dan naar de woning toe. Het was muisstil. Een breachkoppel gaat voorop en die zijn eigenlijk met een breachmiddel op de deur gaan werken. Gaan zij proberen een entry te maken door die deur te verbreken. Dit zijn 'Haagse deurtjes', zoals wij dat toentertijd noemden. Die zijn relatief snel te openen met een goede ram en nu bleef die deur er heel stevig in zitten. Ik hoor op dat moment het bonken van de deurram. Dat is meerdere malen achter elkaar vaker dan wat ik gewend ben. Na een aantal klappen, ik meen vijf of zes, kwam ook er gegil vanuit de woning. En dan hoorde ik toen een aantal mannen echt keihard schreeuwen: "Allahu akbar, allahu akbar". Dan merk je dat er op dat moment eigenlijk al wel wat spanning ontstaat, want normaal ben je met drie tot vier klappen binnen. Op een gegeven moment gaat de deur wijken. Andere collega neemt naast mij plaats, gaan we gewoon onze procedure opstarten om die verdachten aan te houden. En eigenlijk dan dat ik met mijn schild naar voren beweeg naar de deur toe om onze procedure in te zetten, hoorde ik achter mij en voelde ik ook een harde klap. Een enorme explosie. Boem. Eén van de verdachten, die stond met zijn handen omhoog en die stond te gillen en te dansen. Allahu akbar was hij aan het gillen. Terwijl dat gebeurt in die paar seconden tijd gaat een collega achter mij roepen: "Terugtrekken, terugtrekken." Gasgerinkel, autoalarm. Dus dan is er echt hectiek. Eerst wat ik dacht van: dit loopt gewoon compleet uit de hand. Dat was het eerste wat ik dacht. Er was een kier toen er ruimte kwam bij de deur toen de breachers bezig waren en eigenlijk heeft één verdachte door die kier heen een handgranaat gegooid. Vanuit het donker gooide die hem over ons heen. Dus niemand heeft het ook echt gezien dat zo'n zwarte bal, ja dat het gewoon naar beneden viel. Hij klapte beneden op de straat bij een collega echt vlak in de buurt. Dus die had het meeste letsel ook opgelopen. En ik had echt zoiets van: godverdomme. En ik heb ook in een opwelling geroepen: "Als er maar één naar buiten komt dan schiet je ze neer". Onze slaapkamer is hier boven. Toen hoorden we een enorme klap. Toen zeg ik tegen m'n vrouw: "Wat is dat voor een waanzinnig zwaar vuurwerk." Maar ja, dat bleek natuurlijk geen vuurwerk te zijn. Dat was die handgranaat natuurlijk die ze gooiden. Toen zijn ook alle drie onze ramen zeg maar gehavend uit de strijd gekomen. Op dat moment dan gebeurt er heel veel om je heen. Er wordt terugtrekken geroepen. Gebeurt echt in seconden. Dat ja, dat is dat split second werk wat wij eigenlijk doen. Hier stond een vrachtwagentje met een open laadbak en daar stonden twee AT'ers achter met getrokken pistolen en die hebben ook een aantal keer geschoten. - U ziet daar die man. U kunt schieten. Denkt u dan op zo'n moment: nu schiet ik hem dood? Ehm Jeetje man, dan moet ik even nadenken. Wil je een eerlijk antwoord als mens? Ja. Ja. Maar dit is ook een gewetensvraag achteraf. Maar op zo'n moment is het gewoon wel dat ik binnen een kader handel. Dus ik heb niet zoiets van: hij moet nu kapot geschoten worden, dat heerst niet in mij. Maar ik heb wel zoiets: Oké, het is hij of ik. Dus ik ga hem nu wel uitschakelen. Dan gaan we het portiekje af en eigenlijk terwijl ik op straat kom, zijn we nog met zijn drietjes op dat moment. En dan zie ik dus dat een collega op de grond ligt en die is buiten bewustzijn. En toen werd er een AT'er afgevoerd, over de grond gesleept naar de hoek toe. Die was geraakt door de granaat van de deur. Er lag een gewonde agent bij het perkje. Er kwamen er op de Allard Piersonlaan aanlopen met schilden en grote geweren. Ja, dan weet je echt niet wat je meemaakt. Dan weet je niet wat je meemaakt. Ik bleek twee treffers te hebben. Eén in mijn bil en één in mijn rechter bovenbeen. Grof gezegd heb ik het laten afplakken en ben ik gewoon weer aangesloten bij de collega's die er waren. En dus trekt het arrestatieteam zich noodgedwongen terug. Ismaël en Jason zitten nog in de woning en uit het hele land komt de versterking naar Den Haag. Ik werd 's nachts om 5 over 3 uur uit mijn bed gebeld. Dit zijn mijn originele aantekeningen van die dag. Dat er verdachten binnen zijn en dat ze geroepen hebben dat ze 20 kg explosieven hebben en dat ze de zaak op willen blazen. Dat was de eerste informatie. Ik was zeer ongerust. Zeer ongerust. Direct is wel de beslissing genomen dat als er sprake zou zijn van een aanval vanuit de woning, dat er dan direct sprake was van een noodsituatie en dat de politie geweld kon gebruiken. En als je besluit dat een scenario ook inhoudt dat iemand mag worden doodgeschoten, dan is dat wel een hele bijzondere situatie. Ik heb dat nooit eerder gehad en ik heb het nadien ook niet meegemaakt. Ik ben aan de overkant van de woning gaan liggen eh op het dak. En ik heb toen ook eh had ik mooi gezegd in de woning zelf en eh op het portiek. Het waren van die Haagse eh schuiframen die omhoog gingen. Eh daar hingen ze uit en daar waren ze ook continu aan het gillen. Ehm Allahu Akbar, we hebben springstof, we blazen iedereen op, jullie gaan eraan. Eh dit is nou één van de verdachten zelfs eh met een spiegel eh vanuit politiek wilde die in de straat kijken om te kijken waar wij ons op dat moment bevonden. Terwijl die dat deed heeft één collega hem getracht gelijk aan te schieten en eh sowieso de spiegel heeft hij aan geschoten waardoor hij weer terug de de woning in ging. Ehm ja, dus dat was dat was eigenlijk de setting. Wat erbij kwam en dat was het belangrijkste dat die verdachten echt wel uiten dat ze opofferingsgezind waren en ook wel geuit hadden dat ze zwaar geweld wilden gebruiken. Want anders gooi je geen handgranaat naar de politie. Het was nadrukkelijk de bedoeling om ze levend in handen te krijgen, ook om martelaarschap te vermijden. We hadden natuurlijk ook op dat moment over de hele wereld voorbeelden van islamitisch terrorisme. We hadden Theo van Gogh gehad en het idee was dat wachten geen goede optie zou zijn omdat dat het risico alleen maar groter zou maken dat de personen in de woning tot een tegenactie zouden overgaan. En we wilden graag het initiatief aan onze kant houden. Hier zie ik nog heel scherp het tijdstip van de aanhoudingen. Dus om 16 uur: Dus om 16 uur: de minister toestemming gegeven. En om 16 uur 24: toestemming van de driehoek om tot uitvoering over te gaan. En dat hebben we toen ook gedaan. We hebben er uiteindelijk voor gekozen om ze uit de woning te verdrijven met traangas. Vanaf waar zijn die granaten uiteindelijk geschoten? Vanaf voor en achter. Dus via de voorzijde en de achterzijde door de ramen heen zijn die naar binnen geschoten. Dus die verdachten werden aangeroepen. Die deden niet meteen wat er van hen gevraagd werd. Er werd een waarschuwingsschot gelost. Dat was bij de eerste verdachte die uiteindelijk voldeed hij daar wel aan. Dus aanroepen, uitkleden zeg maar en dan via een ladder naar beneden zouden ze in de tuin aangehouden worden. Datzelfde gebeurde eigenlijk bij die tweede, maar die tweede die voldeed helemaal niet meer daaraan. Dus die dreiging was steeds aanwezig en die is uiteindelijk in zijn schouder geschoten. Want als iemand een handgranaat wil gooien Dus hij grijpt ernaar of hij grijpt naar een vuurwapen. Ja, dan is er nog maar één oplossing. Gelukkig luisterde hij daarna wel, want als hij niet had geluisterd was hij vervolgens doodgeschoten. Zij beschikten uiteindelijk over vier handgranaten. Eén had ze gegooid naar het arrestatieteam maar die andere die ene had er nog twee in zijn zakken toen hij naar buiten kwam en eentje had er één in zijn zakken. Dus die waren weinig goeds van zin. Want als jij jezelf wil overgeven, laat je die handgranaten binnen. Dus wij zijn enorm blij dat we dat scenario zo uitgevoerd hadden. En om 16 uur 53 worden de verdachten afgevoerd. Een ambulance was het enige zichtbare bewijs dat de actie inderdaad was afgelopen. Met een ziekenwagen werd een gewonde arrestant afgevoerd. De gewonde man was lopend naar de ziekenwagen gebracht en ging vervolgens naar het ziekenhuis. Hij was in zijn schouder geraakt. Wij hadden vanuit onze actie 's nachts hadden wij nog een voertuig bij ons en eigenlijk werd er een algehele vraag gedaan. Wie kan één van de verdachten afvoeren? Ja, daar heb ik gelijk ja gezegd: "Dat ga ik doen." Dat dat klinkt misschien krankzinnig maar dat dat ga ik wel doen. Ja. Wat was het voor jongen? Ja, dat is het rare dan heb je dus een een terroristische dreiging en dan zit je eigenlijk met hem in de auto. Dan ga je hem afvoeren en dan blijkt het eigenlijk een ja, een man te zijn. Klein, dun, niet grof van postuur of niks. Maar hij was al geknakt, dus hij zat met zijn hoofd naar beneden. Er zaten ook geen praatjes of helemaal niks meer in. En dan bedenk je eigenlijk bij jezelf: "Ja, ik ben niet onder de de indruk van deze man. Dat opzwepende en dat grote wat er was in die woning, daar was helemaal niets meer van over.

Politie-inval bij de terroristische Hofstadgroep

Aan het begin van deze eeuw wordt filmmaker Theo van Gogh vermoord. De dader is lid van de Hofstadgroep: een islamitische terreurcel. Wanneer de politie een tip krijgt dat leden van de groep zich schuilhouden in een appartement in Den Haag, gaan ze erop af. In deze Andere Tijden in de klas een reconstructie van die politie-inval.

Stille thuiskomst na Auschwitz

De Joodse Amsterdammer Beppie Bosboom overleefde Auschwitz en een dodenmars onder erbarmelijke omstandigheden. Na de Tweede Wereldoorlog kreeg ze 10 gulden om weer thuis te komen. Haar ontvangst op Amsterdam Centraal was allesbehalve warm.

Bevrijding op locatie

Na de Tweede Wereldoorlog wordt kamp Vught een interneringskamp waar mensen die hebben samengewerkt met de Duitse bezetter, worden opgesloten. Ook de ouders van Tanja, omdat zij lid waren van de NSB. De rest van haar leven wordt Tanja afgerekend op wat haar vader tijdens de oorlog heeft gedaan.

Mijn vader was een NSB'er

In de nacht van 5 op 6 april 1945 komen Georgische soldaten op Texel in opstand tegen de Duitsers. Ze hopen op die manier als de bevrijders van het eiland te worden gezien. Het wordt een slagveld waarbij 400 Duitse soldaten worden gedood. Maar er vallen ook onschuldige burgerslachtoffers.

400 nazi’s vermoord in 1 nacht

Op 4 mei 1945 gonst het in Amsterdam van de geruchten dat het einde van de oorlog in zicht is. De 21-jarige Annick van Hardeveld heeft nog één klus voor het verzet. Maar het wordt haar laatste fietstocht. Een paar uur voor de bevrijding wordt ze doodgeschoten door Duitse soldaten.

De laatste aanslag van de nazi's

Nederland wordt niet alleen door de Duitse bezetters gebombardeerd, maar ook door de Amerikanen en Britten. De bruggen over de maas en het nabijgelegen vliegveld buiten Venlo zijn een belangrijk doelwit voor de bevrijders. Té Laemers en Mariet Joordens wonen als tiener aan deze frontlinie. Zij zijn ooggetuigen van de verschrikkelijke verwoesting.

Bommen vallen op Venlo

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Andere Tijden in de klas

Type videos