Name: Andere Tijden in de klas
Uploaded: 2025-11-10T16:50:00+01:00
Duration: 8 min 39 s
Description: Vanaf 1942 leggen de nazi's een muur van bunkers aan langs de Noordzeekust: ze maken deel uit va de Atlantikwall. Na de Tweede Wereldoorlog verstoppen de Duitsers deze bunkers vaak onder grond. De Haagse Bunkerploeg doet onderzoek naar deze verdedigingswerken en graaft bunkers op die na de oorlog zijn verborgen. Andere Tijden gaat met ze mee!

Klas 4/5/6

Klas 1/2/3

Van het noordelijkste puntje van Noorwegen tot de Spaanse grens ligt een vesting van beton. Duizenden bunkers die een geallieerde aanval tegen moeten houden. Daar liggen ze nog steeds als littekens in het landschap die nooit meer weggaan. Volgens mij zag ik de ingang. Is moeilijk te zien. In het voorjaar van 1940 verovert Duitsland het ene na het andere land. Hitler waant zich oppermachtig en wil ook Engeland inlijven. Maar de Britten houden stand. En Hitler verschuift zijn aandacht nu van het westen naar het oosten en valt Rusland aan. Duitsland is dan gedwongen om een oorlog op twee fronten te vechten. In het westen en in het oosten. De meeste militairen zijn nodig aan het Oostfront en om het Westen tegen een geallieerde invasie te beschermen bouwen ze de Atlantikwall. Van alle bunkers die in de oorlog zijn gebouwd, bestaat nog altijd de helft. Na de oorlog zijn alleen die bunkers opgeruimd die in de weg liggen of gevaarlijk zijn. De rest verwaarloosd of dichtgemetseld en onder het zand gegooid. En daar liggen ze nu nog. De Haagse Bunkerploeg gaat wekelijks op zoek naar deze bunkers. We gaan een bunker opengraven die al sinds de Tweede Wereldoorlog afgesloten is. Meestal zijn het toch wel lege bunkers en af en toe vind je nog wat gebruiksvoorwerpen. Wat voor ons persoonlijk het mooiste is, is toch wel als er een tekst of een tekening op de muur staat. Een manschappen bunker, daar staat een adelaar op de muur met Adolf Hitler. Die is na de oorlog bekrast door de bezoekers die erna kwamen. Dat je zoiets aantreft is gewoon wel bijzonder. Dit is een hele mooie. Die wordt gewoon op de muur getekend. 'Böse Menschen haben keine Lieder'. Ja, als we zoiets vinden dan gaat ons hart wel sneller kloppen. Het is echt wel bijzonder. Toch wel een bepaalde spanning hè. Hoe dichter we bij de ingang komen, hoe spannender het wordt. Eerst de steen eruit, met de lamp naar binnen en dan kijken. Hitler had het idee dat hij met 300.000 soldaten de westkust van Europa zou kunnen verdedigen. Daar zouden dan 15.000 bunkers gebouwd moeten worden en elke bunker zou 20 manschappen kunnen bevatten. Daar tussendoor zouden dan met geschut, batterijen, tankgrachten, tankmuren mijnenvelden, een eventuele geallieerde invasie kunnen worden tegengehouden. We zoeken altijd naar een maagdelijke bunker. Dat houdt eigenlijk in dat de bunker al sinds de oorlog niet meer open geweest is. Dus wij maken een klein gaatje. We duiken naar binnen en dan het eerste waar we meestal naar kijken is andere ramen, deuren of die nog dichtgemetseld zijn. - Hoeveelste bunker is dit? Een paar honderd, misschien over de 1000. Als deze bunker niet door ons wordt bezocht, zal nooit iemand weten hoe die eruit ziet. Maar het is ook gewoon de geschiedenis, weet je wel. 80 jaar geleden zaten hier die jongens die eigenlijk ook geen oorlog wilden hè. Maar in je achterhoofd wist je wel dat mochten de geallieerden komen, dan had je toch een probleem hè. Dus je zat toch ook in angst. We hebben een randje te pakken inderdaad. De gevel van de bunker hebben we te pakken. We hebben een app waar we al ons onderzoek in zetten. Er staan meer dan 120.000 locaties in. En dat zijn ook gewoon begraafplaatsen na de oorlog, maar ook bunkers, monumenten, museums en ja, eigenlijk alle bunkers die wij onderzoeken wereldwijd. - Maar mensen kunnen er dan niet in? Nee, dat is ook een beetje het doel van de app dat mensen niet zelf een bunker hoeven op te graven. Ze zien direct wat de bunker is. Er staat een tekening bij foto's, informatie wat het inhield. Het geeft mensen die niet graven of niet willen graven ook de mogelijkheid om zoiets te zien. In totaal zijn voor de aanleg van de Atlantikwall 15.000 huizen moedwillig en systematisch afgebroken. In geen enkel land dat door de Duitsers bezet was is dat gebeurd. In Nederland zijn in totaal 350.000 mensen geëvacueerd en die moesten dus hun huis uit om ergens anders een onderkomen te vinden. Aan de Atlantikwall werken minstens 800.000 mannen. Een deel van hen gedwongen. In Noorwegen is wel degelijk dwangarbeid ingezet en daar zijn ongeveer 20.000 mensen omgekomen. De Duitsers gebruikten daar vooral veel Russische en Poolse krijgsgevangenen. En die werden ontzettend slecht behandeld, kregen te weinig eten. Bovendien waren de omstandigheden daar gruwelijk, want het vroor natuurlijk gewoon 20/30 graden daar in de winter. In Frankrijk is er ook sprake geweest van dwangarbeid. Alhoewel niet helemaal duidelijk is op welke schaal, maar in België, Denemarken en Nederland zeker niet. 50.000 Nederlandse mannen moeten aan de muur werken en het kost de Duitsers geen enkele moeite om de arbeiders te vinden. De arbeid was geen probleem omdat de meeste aannemers vrijwillig bereid waren om voor de Duitsers te werken. Aannemers hebben na de bevrijding gezegd dat ze gedwongen waren voor de Duitsers te werken. Dat is niet het geval. Iedereen heeft vrijwillig gewerkt. En het was ook wel logisch want je kon goed verdienen. Jongens van 17 verdienden soms twee keer zoveel als hun vader. Alles was duur of op de bon. Dus moeders vond het wel mooi als er veel geld binnenkwam. Het leek even of de prikstok naar binnen geleed, dus dat ie dan open ligt ? Open ligt of slecht dichtgemetseld? Oei, dat zou betekenen dat de bunker open is, dat ie ooit gekraakt is. Maar daar komen we straks achter. Hij zit dichtgemetseld, maar ik denk niet zo heel goed. Ze metselden hem hier dicht met hele grote brokken. Oh ja. Het kan dat er ruimte tussen zit. Maar we gaan het zo meteen zien. Een betonnen laagje lijkt het. Hier zit een betonnen laagje boven. Zo'n betonnen balk. De spanning onder de mannen neemt toe. Zijn zij de eerste of is er ooit al iemand in deze bunker geweest? Wat gaan ze aantreffen? Het geeft energie! - Zijn ze allebei naar binnen? Van Noorwegen langs Denemarken, Nederland en België tot Frankrijk Is de gehele westkust van Europa in Duitse handen. Bijna in heel Europa staat de Duitse soldaat op de wacht. De mannen van de Haagse bunkerploeg hebben geluk. Ze zijn de eerste na de oorlog die hier binnen staan. Een mooie open ruimte. Mooie deco op de muur. Er staan wat kleine krabbeltjes hier op de muren. Lijkt een vissersboot uit Scheveningen. Of Hoek van Holland. Voor de rest veel takken en spullen. Dat komt allemaal door de schoorsteen naar binnen. Kogelgaten En dan doen ze een bijzondere vondst. Hier vlakbij had je twee radars staan. Deze is hier van hoor. Van het radarscherm. Welk stuk is het denk jij? Met die bocht hè? Voor heel veel mensen is het net een stukje metaal maar voor ons heeft het dan weer zoveel waarde. Dit schenken we hier aan het museum. Hier het museum, daar kunnen we 'm aan schenken. We gaan netjes om met de natuur en de omgeving en we laten alles netjes achter.

Leo Blokhuis loopt in 360° met je door de monumentale Maliebaan in Utrecht waar Duitse militairen én Nederlandse nazi's door de straat marcheren, terwijl op enkele meters afstand een Joods gezin zit ondergedoken. Een paar deuren verderop staat in een kelder de drukpers de verzetskrant Vrij Nederland, die verspreid wordt door buurvrouw en beroemd verzetsvrouw Marie Anne Tellegen. Ondertussen probeert ‘verzetskardinaal’ Jan de Jong vanuit zijn bisschoppelijk paleis het verzet te helpen. Dat alles vindt naast elkaar plaats tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vriend en vijand leven, vaak zonder het van elkaar te weten, slechts een muur van elkaar gescheiden. Vergeet niet rond te bewegen met je muis of telefoon!

Straat van nazi's, Joden en verzet in 360°

Achter de Dijken in de klas

Nazisme staat voor nationaalsocialisme, de politieke stroming die in Duitsland groot wordt onder Adolf Hitler. Ook vandaag zijn er nog mensen die het nazisme aanhangen. Wie zijn deze neonazi's? Klik op de afbeelding om de story van NPO Kennis te lezen.

Story over hedendaagse aanhangers van het nazisme

Wat is een neonazi?

Hitler in de RIjksdag

In de twintigste eeuw verandert Duitsland onder Hitler in een dictatuur. Wat weet jij van de opkomst van het nationaal-socialisme, de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog? Klik op de afbeelding en test je kennis.

Examenquiz bij geschiedenis voor havo/vwo

Wat weet jij over Duitsland in Europa?

In de jaren 50 van de vorige eeuw krijgt iedere jongen van 18 jaar en ouder een oproep: de dienstplicht. Je treedt tijdelijk in dienst van de marine, landmacht of luchtmacht. Voor sommige jongeren is de dienstplicht de mooiste tijd van hun leven, andere proberen er koste wat kost onderuit te komen. Klik op de afbeelding de hele story te lezen.

Scrollverhaal over jongeren die het leger in moesten

Wat hield de dienstplicht in?

Verborgen bunkers uit de Tweede Wereldoorlog

Bekijk de hele aflevering van Andere Tijden

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Oorlogen, bewegingen en opstanden. Belangrijke gebeurtenissen uit de hedendaagse geschiedenis bewerkt uit Andere Tijden (NTR), speciaal voor gebruik in de klas.

Programmaheaders

Programmalogo's

Andere Tijden in de klas

Andere Tijden

Vanaf 1942 leggen de nazi's een muur van bunkers aan langs de Noordzeekust: ze maken deel uit va de Atlantikwall. Na de Tweede Wereldoorlog verstoppen de Duitsers deze bunkers vaak onder grond. De Haagse Bunkerploeg doet onderzoek naar deze verdedigingswerken en graaft bunkers op die na de oorlog zijn verborgen. Andere Tijden gaat met ze mee!

Wereldoorlogen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.