Groep 3/4/5

Showprogramma waarin vliegensvlug onderwerpen uit de wereldoriëntatie voorbijkomen. In de studio staat de vraag centraal of het waar is of niet. Is het 'kletspraat'?

Programmaheaders

Wiskunde

Studio Snugger

Studio Snugger op Zapp

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Hoeveel mensen passen er in een trein? 100. 100 personen passen er in zo'n treinstel. Wie bent u dat u dat zo goed weet? Anna Spiegelei, mensenpropper. U ziet eruit als gewone conducteur. Leuke grap, ben ik niet. Geen gewone conducteur. Ik ben opgeleid voor de drukke stations als mensenpropper. Gaat u me nu vertellen dat u mensen in treinen propt? Ik ga u nu vertellen dat ik mensen in treinen prop. Dat lijkt me sterk, daar heb ik nog nooit van gehoord. Nou, dat bestaat wel. Er gaan namelijk heel veel mensen met de trein. Dat klopt inderdaad. Dit is een trein. Dat zie ik. Normaal gesproken gaan er 25 mensen in zo'n trein. Dan zit je al vrij krap. Dat dacht je. Maar tijdens de spits prop ik er 100 in. Dat lijkt me sterk, dat is evenveel als dat er kinderen in de studio zitten, dat past nooit. Jongens en meisjes, wij gaan het bewijzen en wij gaan met zijn allen deze coupe in. We beginnen met deze rij. Rustig jongens, beetje doorlopen, beetje proppen. Beetje aansluiten daar. Dat is niet te geloven! 100 kinderen zitten erin! Ik wil er ook nog wel bij! Wat is dit? Waar is iedereen heen? Je loopt er gewoon uit en iedereen is hier. Het is gewoon kletspraat! 

In een Nederlandse treincoupé passen meestal 50 mensen. Een trein bestaat uit meerdere coupés. In een hele trein passen wel 15 schoolklassen. Een mensenpropper zoals in Japan, hebben we hier gelukkig niet nodig. Toch is het soms wel dringen in de Nederlandse treinen. De hele trein staat dan vol met mensen. Vooral tijdens de spitsuren is het druk. Dat zijn de uren in de ochtend dat mensen naar hun werk gaan. En ’s avonds als mensen weer snel naar huis willen. Er rijden de hele dag door treinen door Nederland. De treinen namelijk volgens een vast rooster. Dat noem je de dienstregeling. Handig, want zo kun je online precies zien hoe laat de trein vertrekt.

Op drukke stations werken mensenproppers

Programmalogo's

Elke dag reizen er veel mensen met de trein. Vooral in de spitsuren is het erg druk. Hoeveel mensen passen er eigenlijk in een trein?

Is het snugger of kletspraat?

Drijfzand is dodelijk! Drijfzand ziet eruit als grond waar je gewoon op kunt lopen. Maar onder de dunne zandlaag zit blubberwater. En die blubber is levensgevaarlijk. Wanneer je erop stapt, zak je door de bovenste zandlaag heen. Net zoals bij dun ijs. En dan verdrink je. De blubber trekt je lichaam de grond in en boven je sluit de zandlaag zich. Daarom vindt niemand je ooit nog terug. 

Kletspraat? Maar hoe zit het dan wel? 

Drijfzand is gelukkig niet dodelijk, maar het kan wel heel gevaarlijk zijn. Je kunt er niet zomaar zelf uitkomen. Drijfzand is een mengsel van zand, water, klei en zout. Het grootste deel is water. Gewoon ‘droog’ zand op het strand bestaat uit veel losse zandkorreltjes. De zandkorreltjes zitten heel dicht op elkaar. Het is een stevige massa. Ga je erop staan, dan komen door jouw gewicht de korreltjes nog dichter op elkaar. Je kunt er niet in wegzakken. Bij drijfzand is het anders, er zit water tussen de zandkorreltjes. De korreltjes kunnen niet meer zo dicht op elkaar plakken en vormen dus geen stevige ondergrond meer. Als je hierop gaat staan, dan zak je er juist in weg. Toch zul je nooit helemaal wegzakken. Je blijft ongeveer tot op je middel hangen, verdrinken kan dus niet. Drijfzand komt ook voor in Nederland, bijvoorbeeld op de Waddeneilanden. Goed op deze bordjes letten dus, want voor je het weet…

In drijfzand kun je verdrinken

Op gewoon zand blijf je staan. In drijfzand kun je wegzakken. Hoe kan dat? En kun je er ook in verdrinken?

Vandaag gaat mijn spreekbeurt over vegetariërs. Dat zijn mensen die geen vlees eten. Je kan niet zien of iemand vegetariërs is. Maar je kan het wel ruiken. Mensen die geen vlees en vis eten laten namelijk veel meer scheten. Veel meer scheten dan iemand die wel vlees of vis eet. Vegetariërs eten vooral groente  en je lichaam is heel lang bezig kom van die groente een grote mooie dikke drol te maken. Bij dat proces komt heel erg veel gas vrij. Veel meer gas dan bij iemand die vlees of vis eet, want vlees of vis dat poep je eigenlijk meteen uit. Heel veel groente eten levert veel scheten op. Is het echt waar? Daar wil ik meer over weten. Mensen die vlees eten, laten dus minder scheten dan vegetariërs...  Wat is een vegetariër precies? Eet jij wel eens een lekkere speklap, een hamburger of een grote portie bitterballen? Er zijn mensen die helemaal nooit vlees eten. Die noemen we vegetariërs. Sommige mensen doen dit omdat ze vlees niet lekker vinden en anderen omdat ze vinden dat de dieren geen goed leven hebben gehad. Wat eten mensen dan in plaats van vlees? Er is steeds meer namaakvlees te koop. Kijk maar in de supermarkt. Mensen hebben manieren bedacht om van groenten bijvoorbeeld burgers of balletjes te maken. Het ziet er wel uit als vlees en het smaakt er soms ook naar,  maar het is gemaakt van plantaardige producten zoals sojabonen. Je mag zelf weten of je wel of geen vlees eet. Aan jou dus de keus of het een vlees- of groentekroket wordt….

Mensen die geen vlees en vis eten laten meer scheten

Als je geen vlees eet, ben je een vegetariër. Maar klopt het dat je dan ook meer scheetjes laat? Studio Snugger zoekt het antwoord!

Hoe komt het dat mijn oma steeds kleiner wordt? Dat lijkt maar zo. En wie bent u dan precies dat u dat zo goed weet? Herken je mij niet meer? Oma Snugger! Natuurlijk herken ik u wel maar nu weten de mensen thuis ook wie u bent. Volgens mij weet je dat helemaal niet meer en je komt nooit langs. Ik kom heel vaak, ik ben vorige maand nog langs geweest! Misschien was het ietsje langer geleden. Maar de vraag was waarom u steeds kleiner wordt. Dat zeg ik, dat lijkt zo. Waarom lijkt dat dan zo? Omdat jij nooit langskomt. En als je dan langskomt ben je ineens een stuk groter gegroeid. Dat zegt u ook inderdaad elke keer weer. Jongen want ben je groot geworden. Hoe komt het dan dat u steeds kleiner lijkt. Dit ben jij, toen je een paar jaar oud was. Dan ben je dus een stuk kleiner dan ik. Toen kwam je trouwens wel veel vaker op bezoek. Ja, nu weten we het wel. Hier ben je tien jaar oud. Ik ben nog steeds even groot. U zegt dus eigenlijk: doordat ik groter was, leek u kleiner. Zo zit het. Dit ben jij nu. Zie je wel? Nu lijk ik dus een heel stuk kleiner. Nou snap ik het! Wacht eens even, zo lang ben ik helemaal niet! 

Kletspraat! Kletspraat? Maar hoe zit het dan wel?

Oude mensen krimpen allemaal. Nu groei jij nog, elk jaar komt er wel zeker 5 centimeter bij! En ergens tussen jouw 9e en 18e verjaardag krijg je ook nog eens een groeispurt. Dat betekent dat je in korte tijd een heel stuk langer wordt. Soms komt er dan wel 10 centimeter bij in één jaar. Jongens zijn meestal langer dan meisjes. Hoe ouder je wordt, hoe minder je nog groeit. En… vanaf je 40ste verjaardag begint het krimpen! Iedere 10 jaar iets wel één centimeter. Dat lijkt weinig, maar het is wel een gek idee dat je kleiner wordt.. Je krimpt omdat de botten in je ruggengraat minder ver uit elkaar gaan staan. Dat gaat heel langzaam. Wat kun je daar aan doen? Helemaal niets! Nouja, door je rug zoveel mogelijk goed rechtop te houden en door yoga-oefeningen te doen. Een beetje gezond eten. Maar krimpen.. dat doet uiteindelijk iedereen.

Oude mensen krimpen

Lijkt jouw opa of oma ook steeds kleiner te worden? Misschien komt dat wel omdat ze krimpen…

Hoe word ik minder vaak ziek? Als je een tatoeage neemt word je veel minder vaak ziek. Ik heb nog nooit de waterpokken gehad. Nee maar de waterpokken is ook een kinderziekte he, en toen had u nog geen tatoeages neem ik aan? Nee dat klopt. Maar als de rest van het land ziek is heb ik nergens last van. Nog nooit een loopoor gehad, diarree,  heb ik allemaal niet. Jij wil toch ook gezond worden? Als het kan wel! Dan moet je een tatoeage nemen. Waar wil je hem hebben? Op je been, arm, nek? Hoe gaat dat dan? Dat doe ik met deze geweldige tatoeeermachine. Kan dat niet met een pennetje? Nee nee nee, het moet met een naald en het moet lekker diep in de huid. Je wil toch gezond worden? Nou dan! Ik weet niet of dit zo\n goed idee was. Zullen we een appeltje doen? Of een sinaasappel, nog gezonder. U hebt zelf veel tatoeages he. Wat is nou de laatste die u hebt genomen? Dat is deze, die roos hier. Dat is gek, het lijkt alsof uw vel een beetje loszit. Volgens mij is dat een plakplaatje! Volgens mij is dat geen echte tatoeage. Is het echt waar? Daar wil ik meer over weten! 

Het klopt dus dat je minder snel ziek wordt, als je een tatoeage op je lichaam hebt. Je afweersysteem krijgt een opkikker. Maar hoe wordt een tatoeage eigenlijk gezet? Als je een tatoeage laat zetten, gebruikt de tatoeëerder een soort automatische pen waar naaldjes uitkomen. Deze naaldjes doorboren je huid en laten dan een heel klein bolletje inkt achter. De naaldjes gaan meer dan 100x per seconde op en neer de huid in. Je huid is niet gewend aan deze inkt en maakt als reactie een soort laagje aan om de inkt heen, om je huid te beschermen tegen deze indringer. Sommige mensen maken van hun lijf een kunstwerk. 
Vroeger zag je vooral in gevangenissen veel tatoeages. Een tattoo van een traan onder je oog, betekende bijvoorbeeld dat je iemand had vermoord. Kinderen onder de 16 jaar hebben toestemming van hun ouders nodig. Het kan zijn dat je later spijt krijgt van je tatoeage. Je krijgt hem dan niet zomaar weg.. misschien is het verstandiger om een mooi plaklaatje te nemen.

Mensen met een tatoeage worden minder vaak ziek

Iedereen wordt wel eens ziek. Maar mensen met een tatoeage op hun huid worden bijna nooit ziek! Is het snugger of is het kletspraat?

Wolven huilen bij volle maan. Dat doen ze omdat het dan veel te licht is om te kunnen jagen.  Wolven besluipen hun prooi namelijk het liefst in het pikkedonker. Hij heeft speciale ogen die alles haarscherp  zien, hoe donker het ook is. Een hert en een zwijn hebben die speciale ogen niet, die zien bijna niets in het donker. Maar bij volle maan zien ze de wolven wel aankomen. De kans dat een wolf een lekker hapje kan vangen is dus klein met zoveel licht. Daar baalt de wolf van en dat laat ie maar al te graag horen. Voor de andere dieren in het bos is dat gejank juist goed nieuws. Als ze het horen weten ze dat de kust veilig is. Even een rustige nacht, zonder dat ze bang hoeven te zijn verslonden te worden. Welterusten. Kletspraat! Wolven janken als ze aan het jagen zijn, bijvoorbeeld. Dit janken heeft niets met verdriet te maken. Op deze manier praten ze met elkaar. Wolven kunnen elkaar zo precies laten weten waar ze zijn. Dat is handig als ze een ander dier willen aanvallen. Wolven leven in groepen. Een groep wolven heet een roedel. Zo’n roedel wolven bestaat uit familie. De mannetjeswolven gaan vaak jagen. Op zoek naar vlees. Wolven kunnen tot wel 10 kilo vlees eten. Dat zijn ongeveer 50 hamburgers! Maar een wolf eet soms ook vruchten of gras. In Nederland zul je, behalve in dierentuinen, weinig wolvengejank horen. Deze wolf komt uit Duitsland. Daar leven wel wat wolven in het wild. Wolven zijn gevaarlijk voor mensen, als je wolvengejank hoort, kun je maar beter maken dat je wegkomt!

Wolven huilen als ze geen prooi kunnen vangen

Zijn ze verdrietig of is er iets anders? Als het volle maan is huilen wolven. Komt dat omdat ze teleurgesteld zijn dat ze zo goed zichtbaar zijn tijdens de jacht of is er een andere reden? Studio Snugger geeft het antwoord.

Wanneer beginnen baby’s te praten? Dat weet ik eigenlijk niet. En daarom zeg ik: Studio Snugger, kom maar met het antwoord! En daar is het antwoord al, zegt u het maar. In de buik. Even serieus. Nee, ik ben serieus. Baby’s spreken een soort oertaal, vergelijkbaar met het geluid dat walvissen maken. Maar alleen de moeders kunnen het begrijpen. Oke, en wie bent u dat u dat zo goed weet? Ik ben Antje Kramer uit Apeldoorn en dit is mijn derde kindje, dus ik ben een soort van ervaringsdeskundige. Oke maar mevrouw Kramer, u gaat toch niet vertellen dat baby’s een soort walvissengeluid maken? Nee, baby’s in de buik kunnen al wel praten. We hebben samen deze babykamer ingericht. Ik heb haar meegenomen naar een babywinkel en zij heeft alle spulletjes zelf uitgekozen, ze heeft een beetje dure smaak. Ik vind het een beetje een raar verhaal hoor. Ja het is ook pas net ontdekt door een moeder in Australië die dacht wie zit er nou de hele tijd door me heen te praten, nou dat bleek dus die baby te zijn die zich met het gesprek wilde bemoeien. Nou, daar heb ik nog nooit van gehoord. Omdat alleen de moeders het horen. En wat hoort u dan? Nou, zoals ik zei het is een soort walvissengeluid, oh, ik geloof dat ze iets wil zeggen. Ach, ze zegt dat ze u zo’n leuke man vindt, een echte kindervriend! Ach wat leuk, ja, ik kan ook eigenlijk heel goed met kinderen omgaan. Nou, dat zegt ze niet tegen iedereen hoor! En kan ik ook tegen haar zeggen dat ik haar een leuke baby vind? Ja, dan moet u zeggen: hmmmm shahaaa! Hmmm Shihaaa. Nee shahaa. Ok ik denk dat ik hem heb: hmmm shahaaa. Ja dat is goed! Nou, ik vind het hartstikke leuk om met baby[’s te kunnen praten. Ja, je bent nooit meer alleen!

Dit is natuurlijk kletspraat. Baby’s kunnen in de buik nog helemaal niet praten. Als je een toeter op een zwangere buik zet, dan hoor je wel geluiden. Je hoort lucht- en waterbellen en je kan het hart van de baby horen kloppen. In de buik kan hij zijn stem nog niet gebruiken. Hij kan zelfs nog niet ademen. De baby zit in vruchtwater met een navelstreng vast aan zijn moeder. Zo krijgt hij voedingsstoffen en zuurstof binnen. Bij de geboorte gaat een baby meteen huilen van de schrik. Dat huilen is heel belangrijk, want daarbij neemt hij vanzelf een hap lucht en begint de ademhaling. De baby kan dus vanaf dat moment zijn stem gebruiken. De eerste tijd na de geboorte is huilen zijn enige manier om te duidelijk te maken wat hij wil. Na een paar maanden gaat een baby zijn stem ontdekken en komen er steeds meer geluiden bij. Vanaf 7 maanden beginnen ze fantasiewoordjes uit te spreken, maar dat zijn nog geen bewuste woordjes. Rond hun eerste verjaardag begint een baby vaak bewust te praten. Het is nog niet altijd voor iedereen te verstaan, maar kinderen kunnen elkaar dan vaak heel goed begrijpen.

Baby’s in de buik kunnen praten

Bij een vrouw die zwanger is, groeit een baby in de buik. Maar begint een baby in de buik al met praten? Of is het kletspraat?

De meester heeft gelijk. Uit onderzoek blijkt dat jongens vaker liegen dan meisjes. Als jongens liegen is dat vaak om hun gelijk te krijgen, terwijl meisjes vooral liegen om een anderen geen pijn te doen.
Mensen spreken nou eenmaal niet altijd de waarheid. Gebeurt dit per ongeluk, dan heet dat een vergissing. Doe je dit expres, dan heet dat een leugen.
Als Pinokkio liegt, dan zie je dat aan zijn groeiende neus. Maar ook bij mensen kan je ontdekken of iemand liegt. Leugenaars vermijden oogcontact, ze friemelen, tuiten hun mond, zitten veel aan hun neus en hebben een snelle ademhaling.
Een leugendetector is een andere manier om te ontdekken of iemand liegt. Als iemand de waarheid spreekt, dan blijven de kringeltjes laag. 
Maar iemand die liegt is vaak zenuwachtig. Hij zweet meer, spant zijn spieren aan en krijgt een hogere hartslag. De leugendetector voelt dit aan. De kringeltjes gaan dan omhoog.
Zo kan je dus precies zien of iemand liegt.
Zie je? Ik spreek de waarheid!

Jongens liegen vaker dan meisjes

Als jongens liegen is dat vaak om hun gelijk te krijgen, terwijl meisjes vooral liegen om een anderen geen pijn te doen.

Van zweten ga je beter samenwerken

Als je sport, ga je zweten. En als je zweet, ga je beter samenwerken! Zweet is dus handiger dan je misschien denkt.

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien! Nederland heeft een nepkoning. Dat weet bijna niemand, terwijl het niet zo moeilijk is om dat te ontdekken. Iedereen weet meteen hoe een koning eruit moet zien. Een koning heeft een kroon op. Maar waar is die kroon als je de Nederlandse koning ziet? Foetsie! In andere landen gaat dat wel anders. Als bijvoorbeeld de koningin van Engeland een belangrijke toespraak moet houden, heeft ze deze prachtige kroon op. Die kreeg zij lang geleden toen e koningin werd en die heeft ze nu nog steeds. Maar hoe ziet een belangrijke toespraak van de Nederlandse koning eruit. Zo. Nergens een kroon te bekennen. Zelfs toen Willem Alexander koning werd droeg ie wel een mooie mantel, maar geen kroon. Hij is dus een nepkoning. Tenzij de kroon op het verkeerde hoofd terecht is gekomen natuurlijk. 
Kletspraat! Kletspraat? Maar hoe zit het dan wel? Koning Willem Alexander is wel een koning. Hij is koning omdat ie is ingehuldigd. Bij een inhuldiging krijgt de koning geen kroon op zijn hoofd en bij een kroning wel. Het verschil tussen een inhuldiging en een kroning is dat men bij een kroning de regels van de kerk volgt. De nieuwe koning krijgt de kroon van de oude koning op en wordt dus gekroond. In Nederland heeft de kerk niet zo veel macht en wordt de koning dus ingehuldigd. Ook bij een inhuldiging wordt de kroon van de oude aan de nieuwe koning doorgegeven maar de koning zet deze kroon niet op. Er is dus wel een Nederlandse kroon maar koning Willem Alexander zet deze nooit op. Kan iedereen koning worden? In Nederland word je als koning geboren. Dat wil zeggen, het oudste kind van de koning wordt automatisch de nieuwe koning. Dus hoe hard je ook oefent, als je geen kind bent van de koning zul je zelf nooit koning worden. Ze is het nou eenmaal afgesproken in Nederland. Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger. Op Schooltv.nl

Een echte koning draagt een kroon

Willem-Alexander is de koning van Nederland. Maar een koning hoort toch een kroon te dragen? Dat doet onze koning niet. Is hij dan wel een echte koning?

In de eieren die wij eten zal inderdaad geen kuiken zitten. Dat komt omdat een ei eerst bevrucht moet worden voordat er een kuiken in groeit. Kijk, dit is een vrouwtjeskip, een hen, en dit is een haan; een mannetjeskip. Je kan een haan herkennen aan de kam op zijn hoofd en aan de staartkammen. Die zijn een stuk groter dan bij een kip. Als de haan het ei van de hen bevrucht dan kan er een kuiken uit het ei komen. Op boerderijen met hanen en hennen is het voor een boer een eitje om te zien of een ei bevrucht is of niet. Hij hoeft er alleen een lamp onder te houden. Als het ei licht van binnen is, dan is het ei niet bevrucht. Als het ei donker van binnen is, dan zit er een kuiken in. Maar de eieren die je in de winkel ziet komen van speciale boerderijen. Op deze boerderijen hebben ze heel veel kippen die goed zijn in het leggen van eieren.

In eieren uit de supermarkt kan een kuiken zitten

De kip of het ei? Één ding is zeker: een kip komt uit een ei. Toch komen er uit de eieren in de supermarkt niet ineens kuikentjes gekropen.

In een schelp hoor je de zee. Houd je een schelp tegen je oor, dan hoor je het ruisen van de golven. Lang dacht men dat het geluid van de zee bleef hangen in de lange tunnel van de schelp. Maar daar is dus helemaal niets van waar. Wat horen we dan wel? Het is eigenlijk heel simpel. Je hoort het bloed stromen in je oor en je hoofd. Normaal gesproken, kan je je bloed niet horen stromen. Maar door een gedraaide schelp tegen je oor te houden, kan dat wel. De bijzondere vorm versterkt en weerkaatst het geluid van het stromende bloed. Best handig wanneer het strand te ver weg is.

Kletspraat! Het ruisende geluid dat je hoort komt niet van de schelp en het is ook niet het geluid van bloed dat stroomt in je oor of hoofd. Het is gewoon het geluid dat er op dat moment om je heen te horen is. Maar waarom klinkt het dan als het ruisende geluid van de zee? Dat komt omdat de schelp delen van het geluid om je heen tegenhoudt en andere delen van het geluid door laat. Een schelp aan je oor werkt dus als een geluidsfilter. De delen van het omgevingsgeluid die worden doorgelaten weerkaatsen in de schelp. Je hebt overigens niet eens zo’n speciale schelp nodig om het ruisen te horen. Je kan ook gewoon een glas of een beker tegen je oor houden om het geruis te horen. Laat dan wel een klein stukje open. Zo kan het omgevingsgeluid het glas in en als een ruis je oor in weerkaatsen.

In een schelp kun je de zee horen

Het ruisende geluid dat je hoort komt niet van de schelp en het is ook niet het geluid van bloed dat stroomt in je oor of hoofd. Het is gewoon het geluid dat er op dat moment om je heen te horen is.

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Studio Snugger

Type videos