Groep 3/4/5

Showprogramma waarin vliegensvlug onderwerpen uit de wereldoriëntatie voorbijkomen. In de studio staat de vraag centraal of het waar is of niet. Is het 'kletspraat'?

Programmaheaders

Wiskunde

Studio Snugger

Studio Snugger op Zapp

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien. Is er een taal die alle mensen kunnen verstaan? Ja, gebarentaal! Gebarentaal? Ja, gebarentaal. Ja, ik verstond u de eerste keer al. Wie bent u precies dat u dat zo goed weet? Ik ben Constance Turbulance. Ik ben stewardess dus ik reis de hele wereld over en dan zie je dat over de hele wereld gebarentaal met elkaar wordt gesproken door dove mensen. Dus wat u zegt dat als we allemaal gebarentaal leren dat iedereen op de wereld elkaar zou kunnen verstaan. Dat vind ik moeilijk te geloven. Ik kan het bewijzen. Graag. Ik ken een mop die ik overal ter wereld kan vertellen, waar ik ook kom. Welke mop is dat dan? Waarom heeft een stewardess altijd een lege fles in haar karretje? Voor de mensen die niets willen drinken. Hahaha. Nou hij is niet heel geweldig. U vertelt hem nu gewoon, dit is geen gebarentaal. Ja dat klopt, ik wilde jullie ook even laten lachen. Maar ik kan het bewijzen, ik kan hem ook in gebarentaal. Daarvoor heb ik contact met ITalie. Buon giorno! Daar gaan we. Hahahaha! Hij snapt hem! Ciao! Hij moest lachen om de gebarentaal die u deed. Ik kan hem ook aan een Fransman vertellen. Bonjour Jacques! Gaan we weer. Hahaha oui oui. Hij vindt hem ook wel leuk geloof ik. Hoewel, die man kwam me bekend voor. Ik kan hem ook in het Duits vertellen, aan een echte Duitser. Guten tag Heinrich. Ja hahaha. Hij moet niet echt heel hard lachen. Ja, Duitsers houden niet zo van moppen. Dat kan, maar het kan ook dat ie hem drie keer gehoord heeft, want het is steeds dezelfde man! Ik heb hem al achter zien staan, volgens mij staat ie gewoon daar! Daar heb je hem, het is kletspraat!
Gebarentaal is de taal van dove mensen. Het is een visuele taal. Dat betekent dat je de taal kan zien. In gebarentaal worden woorden en letters uitgebeeld door het lichaam. Maar net als bij de sprekende taal heeft elk land zijn eigen gebarentaal. Er is dus niet maar 1 gebarentaal, er zijn wel 140 soorten gebarentaal. Al die talen hebben hun eigen gebaren voor woorden. Meestal zijn die gebaren totaal verschillend, maar ze kunnen ook op elkaar lijken. Hier een paar voorbeelden. Nu zal ik wat vertellen over water. Kun je iets omhoog met de camera? Dankjewel. In gebarentaal is het belangrijk dat het gebaar en de mimiek samen zijn, dat je het volledige plaatje hebt. Ik zal wat voorbeelden geven van gebaren uit verschillende landen. Het eerste voorbeeld komt uit de Nederlandse gebarentaal. Dat is water. Waarom is dat? In Nederland zie je heel veel water om je heen. Een ander gebaar is een Aziatisch gebaar, dat is water, op deze manier. En in Australië en Nieuw-Zeeland gebaren ze het op deze manier. En waarom is dat? In Azië, Australië en Nieuw-Zeeland gebaar je water bij je hoofd, en dat heeft ermee te maken dat ze daar veel drinken omdat het daar warm is. Maar je hebt ook veel gebaren die hetzelfde lijken, zoals kat. En in Engeland gebaar je kat. En wil je zelf ook een beetje gebarentaal leren, probeer dan eens je eigen naam te spellen!

Gebarentaal is overal ter wereld hetzelfde

Programmalogo's

In elk bijna land ter wereld spreken ze een andere taal. Maar met gebaren kun je je in elke taal verstaanbaar maken. Of niet?

Is het snugger of kletspraat?

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien. Hoe kom je van je bril af? Dan moet je wortels eten. En wie bent u precies dat u dat zo goed weet? Ik ben opticien, ik ben Hans van Hetzelfde. hoe werkt het dan, met die slechte ogen? Dat zal ik even laten zien, als je dat kan zien. Als het niet zo is, moet je een bril op. Een bril. Als je deze opzet en dit parcours probeert te lopen en dan bij die deur aanbellen zonder ergens op te botsen. Oke. Ho. Sorry. Ja. Oke. Wacht even. Dit slaat nergens op. Dit zijn hele dikke glazen, daar kan ik niks door zien. Probeer het met deze bril. Nee, dat is goed. Oke. Ja. Oke. Ja. Stop maar! Zet die bril maar eventjes af. Hier zie ik helemaal niks door. Probeer deze wortel op te eten en probeer het dan nog eens. En daar aanbellen. Kijk, geen enkel probleem! Dat gaat hartstikke goed. Hier, hops. Het werkt inderdaad prima. Wacht eens even, dat komt gewoon doordat ik goede ogen heb. Nee, wortels zijn hartstikke goed voor je ogen. 
Het is inderdaad kletspraat. Van wortels ga je niet beter zien. Wortels zijn wel goed voor je ogen. Er zit namelijk veel vitamine A in. Als je te weinig vitamine A binnen krijgt dan krijg je droge ogen en kan je bij weinig licht niet zo goed zien. Een halve wortel per dag zorgt al voor genoeg vitamine A. Maar ook in boter, zoete aardappelen, lever en vleespompoen zit heel veel vitamine A.
Maar eet je je nou vol met wortels en zoete aardappel dan betekent nog niet dat je dan de ogen van Superman krijgt. Toch blijven mensen dit geloven. Maar waar komt dit fabeltje vandaan? 
In de oorlog had men een nieuw geheim wapen uitgevonden, de radar. Daarmee konden hun vliegtuigen ’s nachts de vijand makkelijk opsporen. Maar zij wilden niet dat de vijand hier iets over te weten kreeg. Dus verzonnen ze het verhaal dat de piloten zulke goede ogen hadden omdat ze veel wortels aten. Veel mensen geloofden dit en daardoor wordt het nu nog steeds gezegd.

Wortels zijn goed voor je ogen

Wortels zijn heel gezond. Misschien heb je wel eens gehoord dat je er goede ogen van krijgt. Is het snugger of is het kletspraat?

Gebarentaal is de taal van dove mensen. Het is een visuele taal. Dat betekent dat je de taal kan zien. In gebarentaal worden woorden en letters uitgebeeld door het lichaam. Maar net als bij de sprekende taal heeft elk land zijn eigen gebarentaal. Er is dus niet maar 1 gebarentaal, er zijn wel 140 soorten gebarentaal. Al die talen hebben hun eigen gebaren voor woorden. Meestal zijn die gebaren totaal verschillend, maar ze kunnen ook op elkaar lijken. Hier een paar voorbeelden. 

Nu zal ik wat vertellen over water. Kun je iets omhoog met de camera? Dankjewel. In gebarentaal is het belangrijk dat het gebaar en de mimiek samen zijn, dat je het volledige plaatje hebt. Ik zal wat voorbeelden geven van gebaren uit verschillende landen. Het eerste voorbeeld komt uit de Nederlandse gebarentaal. Dat is water. Waarom is dat? In Nederland zie je heel veel water om je heen. Een ander gebaar is een Aziatisch gebaar, dat is water, op deze manier. En in Australië en Nieuw-Zeeland gebaren ze het op deze manier. En waarom is dat? In Azië, Australië en Nieuw-Zeeland gebaar je water bij je hoofd, en dat heeft ermee te maken dat ze daar veel drinken omdat het daar warm is. Maar je hebt ook veel gebaren die hetzelfde lijken, zoals kat. En in Engeland gebaar je kat. En wil je zelf ook een beetje gebarentaal leren, probeer dan eens je eigen naam te spellen!

Wat is gebarentaal?

Dove mensen kunnen niet horen, maar met gebarentaal kunnen ze toch gesprekken voeren. Maar gebarentaal is niet overal hetzelfde. Aan de andere kant van de wereld gebruiken ze andere gebaren dan hier in Nederland.

Praten met je handen en je gezicht

Een kassa bliept alleen als de scanner de streepjescode op je boodschappen herkent. Op bijna alles wat je kan kopen in een winkel staat een streepjescode. De kassa kan op die manier heel snel kan uitrekenen hoeveel je moet betalen voor je boodschappen. Maar dat is maar één voordeel van de streepjescode. Streepjescodes zijn heel belangrijk voor een winkel. De kassa’s kunnen bijhouden of er bijvoorbeeld nog genoeg melk in de winkel is of dat er nieuwe bijbesteld moet worden. Ook weet de kassa wat de houdbaarheidsdatum is en wanneer een product moet worden afgeprijsd. Als je naar een streepjescode kijkt dan zie je smalle en brede strepen met daaronder een hele rij cijfers. In kassataal betekenen de streepjes precies het zelfde als de cijfers die er onderstaan. Het lijkt een soort geheimtaal, maar dat is het dus niet. Een kassascanner kan de streepjescode veel sneller lezen dan de cijfers die er onderstaan. Veel sneller dan een mens die de cijfertjes moet lezen en op zoek moet naar wat het betekent. Een scanner is een raampje waar een infrarode laserstraal door heen schijnt. Als de kassajuffrouw de streepjescode in dat rode licht houdt, vertaalt de kassacomputer de streepjes in cijfers die samen een nummer vormen. Als de scanner de streepjes goed heeft gelezen, geeft ie een piep.

Kassa’s bliepen als de klant genoeg geld op zijn rekening heeft staan

Een streepjescode lijkt op een geheimtaal, maar in kassataal betekenen de streepjes precies hetzelfde als de cijfers die er onder staan. Een kassascanner kan de streepjescode alleen veel sneller lezen.

Heb je veel snot in je neus, ophalen die neus! Het is misschien minder aantrekkelijk voor de mensen om je heen, maar het is echt gezonder dan het snuiten van je neus. 
Je neus produceert altijd een beetje slijm. Met dit slijm beschermt je neus zichzelf. Het is een soort dekentje voor de neus. Het vangt bacteriën op en voert het af. Via je keel komt het dan in je maag terecht. De maag maakt de virussen en bacteriën die in je snot zitten onschadelijk. Het lijkt misschien logisch om je snot kwijt te raken door het naar buiten te werken. Even flink snuiten en je bent het snot kwijt. Toch is dit niet goed. Vanuit je neus lopen er tunneltjes naar verschillende ruimtes in je hoofd.  Als je hard je neus snuit, blaas je de bacteriën die ruimtes in. Op die plekken kunnen de bacteriën voor dan ontstekingen zorgen en word je nog zieker. Als je toch je neus wilt snuiten, snuit dan zachtjes. Gebruik een schoon, papieren zakdoekje. Snuit niet je hele neus in een keer leeg, maar blaas zachtjes eerst via het ene neusgat en dan via het andere neusgat. En voor de mensen die zeggen dat snuiten beter is, haal je gewoon je neus op.

Als je verkouden bent, kun je je neus beter ophalen dan snuiten

Vanuit je neus lopen er tunneltjes naar verschillende ruimtes in je hoofd.  Als je hard je neus snuit, blaas je de bacteriën die ruimtes in. Op die plekken kunnen de bacteriën voor dan ontstekingen zorgen en word je nog zieker.

Je kan je zelf niet kietelen. Dat komt omdat je hersenen en je lichaam al weten wat er gaat gebeuren. Het verrassingseffect is weg omdat je zelf bedenkt waar je gaat kietelen. Onverwachte aanraking is belangrijk bij kietelen. Maar als je het zelf doet, is het niet meer onverwacht. Het is maar goed dat onze hersenen zo werken want anders zou je elke keer als je jezelf per ongeluk aanraakt, kunnen schrikken en denken dat iets of iemand anders dat doet.
Bij kietelen reageert je lichaam alsof er gevaar dreigt. Je spieren spannen vanzelf samen, je kronkelt in allerlei bochten en maakt afwerende gebaren. Dat noemen we een reflex. Het is een beweging die je niet zelf doet. Ons lichaam heeft heel veel reflexen. Dat is belangrijk want het beschermt ons. Zo hoef je bijvoorbeeld niet eerst na te denken over wat je moet doen als je met je blote been in de brandnetels staat. Door een reflex trek je je been al meteen weg. Wetenschappers denken dat de kietelreflex bedoeld is om je te beschermen tegen een aanval.
Toch is er wel een truc om je zelf te kunnen kietelen. Je hebt daar een machine voor nodig die met een vertraging jouw kietelopdracht uitvoert. Als de machine iets later reageert met de kietelbewegingen te maken dan dat jij de kietelmachine bedient, wordt het weer onverwacht en kietelt het.

Je kan jezelf niet kietelen

Als je wordt gekieteld dan reageert je lichaam alsof er gevaar dreigt. Je spieren spannen samen, je kronkelt in allerlei bochten en je maakt afwerende gebaren. Dat noemen we een reflex. Het is een beweging die je niet zelf doet. Ons lichaam heeft heel veel reflexen. Dat is belangrijk want ze beschermen ons.

Heel veel mensen vieren kerst in de zomer. Dat is best logisch. De kachel hoeft niet aan. Maar je kunt lekker met je familie buiten eten in de zon. Kerstcadeautjes zijn in de zomer ook veel leuker. Ook de Kerstman is blij, hij kan dat warme pak uittrekken. Misschien wil jij voortaan ook kerst vieren in de zomer? Zet je sneeuwpop dan wel een zonnebril op.

Het is waar. Aan de andere kant van de wereld vieren ze kerst in de zomer. Op 25 december is het kerst. In Nederland en Europa is het dan winter. We dragen warme kleding aan, gooien sneeuwballen en zetten de kachel aan. Maar op het zuidelijk halfrond is het op 25 december zomer. Daar vieren ze kerstmis in hun zwembroek. Dat komt door de stand van de aarde.
Om licht te krijgen draait de aarde om de zon. Dat rondje duurt 365 dagen. Een heel jaar dus. Maar omdat de aarde schuin staat schijnt de zon elke keer op een ander plekje het sterkst. Kijk, de aarde kan je in tweeën delen. Het zuidelijk halfrond en het noordelijk halfrond. De helft van het jaar staat het zuidelijk halfrond pal in de zon en de andere helft van het jaar staat het noordelijke halfrond in het licht. Op het plekje waar de zon het sterkst schijnt is het zomer. Nederland zit in het noordelijk halfrond. Op 25 december staat met kerst het zuidelijk halfrond  vol in de zon. Bij ons op het noordelijk halfrond is het dan winter terwijl het aan de andere kant van de wereld in Australië het dan zomer is.
Toch wordt kerst daar op dezelfde manier gevierd als bij ons; er zijn kerstcadeautjes en kerstbomen. Er lopen zelfs kerstmannen rond in rode pakken. Dat zal wel heet zijn!

In Australië vieren ze kerst in de zomer

Kun je het je voorstellen, kerst vieren in je zwembroek? Toch kan het, in Australië! Je kan de aarde namelijk in tweeën delen: het zuidelijk halfrond en het noordelijk halfrond. De helft van het jaar staat het zuidelijk halfrond pal in de zon en de andere helft van het jaar staat het noordelijke halfrond in het licht. Op het plekje waar de zon het sterkst schijnt is het zomer. Daarom is het in Australië zomer als het kerst is.

Vieren ze in Australië kerst in de zomer?

IJsbergen in de zee kunnen we drinken. Als je ze laat smelten tenminste. Op aarde is er heel veel water. Jammer genoeg is het meeste daarvan zeewater. Dat is zout en dus niet te drinken. Er is daardoor voor alle mensen op de wereld veel te weinig zoet drinkwater.
Dat is inderdaad wel een groot probleem, ja.
Gelukkig is daar een oplossing voor: de ijsberg. In de zeeën van de Noord- en Zuidpool drijven er genoeg. IJsbergen kunnen wel zo groot zijn als een eiland en zo hoog als flat. In de toekomst kunnen sleepboten die grote ijsbergen gaan ophalen.
Wat een goed idee zeg!
Als je zo’n grote ijsberg zou smelten dan heb je voor een heel jaar genoeg drinkwater voor alle mensen op de wereld.
Uit de zee? Dat geloof je toch zelf niet? Dat is toch bevroren zeewater! Dat is hartstikke zout.
Ach, daar zou u best eens gelijk in kunnen hebben.
Het is echt waar. Je kan een gesmolten ijsberg zo opdrinken. Het is heel schoon zoet water. Een ijsberg bestaat namelijk uit samengeperste sneeuw. Een ijsberg is dus niet zout. Hoewel er zeewater tegen de buitenkant van de ijsberg aan komt, zal het zich nooit met het binnenste van ijsberg vermengen. Hoe ontstaat een ijsberg? IJsbergen komen voor in de zeeën van de Noord en de Zuidpool. Daar valt al duizenden en duizenden jaren sneeuw. Al die sneeuw stapelt elk jaar laag voor laag op elkaar en wordt samengeperst tot dik ijs. Dit noemen we gletsjers; een dikke ijslaag die zwaar genoeg is om over het land naar zee te glijden. Aan de rand van het land breken grote stukken van de gletsjers af en vallen in zee. Zo’n brok ijs in zee noemen we een ijsberg. 
Op aarde is er heel veel zout water en maar weinig zoet water. In Nederland hebben we gelukkig veel zoet drinkwater, maar in veel warme landen niet. Die landen zouden wel ijsbergen willen gaan ophalen, maar helaas is dat nog  te moeilijk. Tegen de tijd dat de ijsberg er is, is ie al gesmolten.


Het water van gesmolten ijsbergen kun je drinken

IJsbergen komen voor in de zeeën van de Noord- en de Zuidpool. Ze bestaan uit samengeperste sneeuw. Maar kun je gesmolten ijsbergen drinken?

Een verwarming in de straat is dé oplossing tegen gladheid. Door zout op de weg te strooien, smelt het ijs en glijden we niet uit. Zo gebeuren er geen gevaarlijke ongelukken. Strooizout is alleen niet zo goed voor de natuur. Bomen en planten worden er ziek van. Er is nu een veel simpelere oplossing: de vloerverwarming. Je ziet ze steeds vaker; een fietspad of een straat met ingebouwde verwarming. Het werkt net als de vloerverwarming die mensen in hun huis hebben. ‘s Ochtends zet je eerst die verwarming aan en daarna  die van de straat. Door de verwarmde straten smelt alle sneeuw en ijs. Helaas is daar niet iedereen even blij mee.

Het kan echt! Door warm water door buizen te leiden onder de straat wordt het wegdek een beetje opgewarmd. Precies genoeg om te voorkomen dat de straat bevriest door sneeuw en water. Dat warme water komt heel diep uit de grond. In Reykjavik, de hoofdstad van het koude IJsland, is een winkelstraat die tijdens de strenge winters verwarmd wordt door warm grondwater. Dat warme water komt in IJsland gewoon uit de grond omdat er daar heel veel werkende vulkanen zijn. Zelfs in Nederland hebben we straatverwarming. Niet door vulkanen, maar op een andere manier. In Wageningen is een fietspad dat verwarmd wordt door water. De verwarming werkt met warmte-koude opslag. Dat gaat als volgt: In het fietspad zit een  buizensysteem met daarin water. Als de zon schijnt, warmt het fietspad op en daarmee het water in de buizen. Die buizen gaan tot 150 m diep in de grond. Het warme water dat in de zomer in de grond wordt opgeslagen, wordt in de winter weer naar boven gepompt. Zo kan het fietspad verwarmd worden. Dit kost allemaal geen energie omdat de elektrische pomp die het warme water rondpompt op zonne-energie werkt. In de winter is het fietspad sneeuwvrij en hoeft er niet meer van dat vieze zout gestrooid te worden.

Straatverwarming helpt tegen gladheid

Door warm water door buizen te leiden onder de straat wordt het wegdek een beetje opgewarmd. Zo kan je voorkomen dat de straat bevriest door sneeuw en water.

Van de hik word je groot. Ineens is die daar… de hik! Je wilt hem stoppen, maar je kan er niks aan doen. En dat is maar goed ook. De hik is namelijk erg belangrijk. Want heb je de hik, dan ben je aan het groeien. Let er maar eens op als je de hik hebt. Je bovenlichaam krijgt een zetje omhoog. Met dit zetje worden je botten, je spieren en je huid een heel klein stukje opgelengd. Al die hikjes bij elkaar, zorgen ervoor dat je per jaar een paar centimeter groeit. Daarom hik je ook vaak als je iets gegeten of gedronken hebt. Je hebt dan genoeg energie en vitamines in je lichaam om weer een klein beetje langer te worden. Dus heb je de hele dag de hik. Kijk dan niet verrast, als je je broek niet meer past. Het is inderdaad kletspraat. Van de hik word je niet groter. De hik werkt als volgt. Daar, vlak boven je buik en vlak onder je borst, zit een spier. Die spier heet het middenrif en die lijkt een beetje op een trampoline. Meestal krijgen we de hik als je te snel gegeten hebben of als je iets met prik gedronken hebt. Die spier trekt dan ineens heel hard samen. En omdat het middenrif tegen je longen aanzit schiet er ineens lucht in je longen. Onderweg komt die lucht langs je stembanden en dat maakt een geluid: Het hik-geluid. Dat hik geluid herhaalt zich vaak een aantal keer. Daar wil je het liefst zo snel mogelijk van af. Er zijn veel verschillende manieren verzonnen over hoe je de hik het snelste kwijtraakt. Zo zou het helpen als iemand je laat schrikken, je een slokje water op je kop drinkt of als je tegen je neus drukt als je slikt.

Als je de hik hebt, ben je aan het groeien

De hik kan zomaar ineens ontstaan. Meestal krijg je de hik als je te snel gegeten hebben of als je iets met prik gedronken hebt.

Mijn spreekbeurt van vandaag gaat over haar. Ik weet namelijk hoe het komt dat krullend haar krom is en steil haar recht. Dat heeft alles te maken met tunneltjes op je hoofd. Het haar op ons hoofd groeit uit een haarzakje. Dat is eigenlijk een klein tunneltje in je huid. Zo'n haarzaktunneltje kan rechtdoor gaan, maar ook een bochtje maken. Als je op je hoofd alleen maar rechte tunneltjes hebt dan groeit er steil haar. Maar als je alleen maar kromme tunneltjes hebt dan groeit er krullend haar op je hoofd. Wist je dat je wel meer dan honderdduizend van die haarzaktunneltjes op je hoofd hebt? En al die tunneltjes duwen elke dag de haren uit je hoofd. Per maand wel 800 meter! Echt waar!

Het is waar! In de huid op je hoofd zitten wel honderdduizend haarzakjes. Op de bodem van deze zakjes groeien nieuwe haren die via het haarzaktunneltje naar buiten komen. Uit elk haarzakje groeit één haar. Deze perst zich door de bovenkant naar buiten, zoals de tandpasta uit een tube. De vorm van het haarzaktunneltje bepaalt of de haar steil is of krult. Het haarzakje kan een ronde rechte tunnel zijn of een platte tunnel met een bocht. Steil haar groeit door een rechte tunnel naar buiten. Krullend haar groeit uit een plat tunneltje met een bocht. Omdat dit haar een bochtje moet maken, krijgt het aan de buitenkant een krul. De vorm van de haarzakjes zijn niet bij iedereen hetzelfde. Sommige mensen hebben krullend en anderen steil of golvend haar. Net als bij de kleur van je ogen staat de vorm van je haarzakje al vast voordat je geboren wordt. En wil je graag krullen maar heb je steil haar? Dan zorgt de kapper dat je toch krullen krijgt. Als je tenminste lang genoeg haar hebt…


Haar groeit uit haarzaktunneltjes op je hoofd

Het haar op ons hoofd groeit uit een haarzakje. Dat is eigenlijk een klein tunneltje in je huid.

Wat een kletspraat vertelt deze mijnwerker. Het zit heel anders. Eb en vloed noemen we ook wel laagwater en hoogwater. Aan het strand is het elke dag wel twee keer hoog- en laagwater. Wanneer het laagwater is dan lijkt het net alsof de zee zich teruggetrokken heeft. Je moet veel verder lopen om bij het water te komen. Waar blijft al dat water? Omdat uit te leggen moet je paar dingen weten over de aarde en de maan. Op aarde is er heel veel water in de enorme zeeën en oceanen. De maan draait hoog in de lucht, in de ruimte rondjes om onze aarde. Omdat het water in de zee kan bewegen lukt het de maan om als een magneet aan het zeewater te trekken. Dat water wil dan naar de maan toe. Dat lukt natuurlijk niet, maar het komt toch een beetje omhoog. Zo ontstaat er op zee een hele grote bult water. Omdat de aarde zelf ook rond draait, is er aan de andere kant van de wereldbol ook een bult water. Deze twee water bulten schuiven elke dag over de aardbol waardoor we aan het strand hoog en laag water krijgen.

Als het eb is zakt het water de grond in

Als het eb is, staat het water laag en bij vloed juist hoog. De maan heeft een belangrijke rol in het ontstaan van eb en vloed. Maar ook het ronddraaien van de aarde zorgt voor hoog en laag water. 

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Studio Snugger

Type videos