Groep 3/4/5

Showprogramma waarin vliegensvlug onderwerpen uit de wereldoriëntatie voorbijkomen. In de studio staat de vraag centraal of het waar is of niet. Is het 'kletspraat'?

Programmaheaders

Wiskunde

Studio Snugger

Studio Snugger op Zapp

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien. Als je bij een vulkaan woont, heb je geen verwarming nodig. Daarom wonen er zoveel mensen onderaan vulkanen. Je zou denken dat dat levensgevaarlijk is. En dat klopt. Als een vulkaan tot uitbarsting komt, is de gloeiendhete lava die naar beneden stroomt allesvernietigend. Toch nemen deze mensen het risico. Er zijn namelijk bijna nooit vulkaanuitbarstingen. En als je onder een vulkaan woont, heb je wél het hele jaar voordeel van deze berg. De warme lava die onder de grond borrelt, zorgt voor aangename temperaturen in de huizen. “Ik heb het hele jaar door een warm huis dankzij de lava onder de grond. Ik hoef niet te betalen voor verwarming en zo hou ik geld over voor belangrijke dingen!” Kletspraat. Maar hoe zit het dan wel? Er wonen ongeveer 350 miljoen mensen in de buurt van een vulkaan die kan uitbarsten. Dit doen ze voor de vruchtbare grond. Nederland heeft 2 vulkanen, deze liggen allebei in de zee. Ze zijn niet meer actief en zullen dit ook niet meer worden. Ze zijn 160 miljoen jaar oud en uitgedoofd. Je hoeft dus niet bang te zijn dat er binnenkort lava door je tuin stroomt. Wanneer een vulkaan wel actief is, kan hij uitbarsten. Sommige uitbarstingen zijn zo groot dat je ze vanuit de ruimte kunt zien. Mensen die bij vulkanen wonen doen dit dus vanwege de vruchtbare grond, maar er zijn ook dieren die slim gebruik maken van die grond. De hamerhoen is een vogel die zijn eieren in het zand in de buurt van vulkanen begraaft. Omdat de grond rond actieve vulkanen wat warmer is hoeft de hamerhoen de eieren dan niet zelf uit te broeden. Als de eieren daarna uitkomen graven de kuikens zich door het zand naar boven. De ouders hebben er maar weinig werk mee. Best handig zo’n vulkaan! Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger.

Je hebt geen verwarming nodig als je bij een vulkaan woont

Programmalogo's

Er wonen veel mensen bij een vulkaan omdat je dan geen verwarming nodig hebt. Of is er toch een andere reden waarom mensen daar wonen?

Is het snugger of kletspraat?

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien. Waarom spreekt niet iedereen dezelfde taal? Dat komt door het klimaat. Het klimaat? En wie bent u precies dat u dat zo goed weet? Ik ben Wietske Storms, weervrouw bij RTV Middendoor. Ja, u bent de weervrouw. Maar hoe komt het dat het klimaat ervoor zorgt dat we allemaal een andere taal spreken? Dat komt door de temperatuur en de wind en de regen. Die hebben allemaal effect op de keel en de stem. En daarom klinken alle talen in alle verschillende landen anders. Maar hoe werkt dat dan precies? Heel simpel. Stel, je hebt het koud. Dan begin je te bibberen. Je spant al die spieren aan en alles wordt hard. En dat ga je dus horen. Als u meekijkt op de kaart van Europa... In het noorden is het koud. Alle landen die daar liggen zijn koud. Hoe kouder het land hoe harder de taal. Hoor maar: ZE ZEGT WAT ZWEEDSE WOORDEN Dat is Zweeds. Ja! Klopt, dat is Zweeds. Ik heb de klimaatkast meegenomen. Daar kun je een koud of warm klimaat mee nabootsen. Ik dacht: hoe leuk zou het zijn als meneer Snugger daar in ging zitten. Wat denken jullie? Ja! Je, meneer Snugger, zou u er even in willen. Voor de wetenschap. Het doet niet zeer, meestal. Meestal niet. Daar houd ik u aan. Meestal doet het geen pijn. Ik zet 'm op een ijskoud gebied. Toch? Een ijskoud klimaat. Zo.Koud ineens hier. Ja, dat wordt heel koud, let maar op. En dan dacht ik dus... Als u nu leest wat hier staat. 'Kaasomelet om mee te nemen'. Maar dat moet dan in het Zweeds... want het Zweeds is een taal... uit het koude klimaatsgebied.  Ja? Kunt u dat voorlezen? Ik wil het wel proberen. HIJ LEEST HET ZWEEDSE BORD VOOR Klinkt dus keihard, he? Dat is nou het koude klimaatsgebied. We zetten 'm nu even op iets warms. Ik red u even, hoor. Zuid-Frans warm. Lekker warm ineens! Dan geven deze even aan u. Lekker warm! SJOERD LEEST HET FRANSE BORD VOOR Kijkt, dat klinkt zacht en warm. Net gesmolten chocolade. Want het Frans is namelijk een taal uit het warme klimaatsgebied. Heerlijk!Voila! Wat gebeurt er nou als ik weer die voorlees in een warm klimaat? Nee, dat kan niet. SJOERD LEEST HET ZWEEDSE BORD VOOR Nee, dat gaat niet! SJOERD LEEST HET FRANSE BORD VOOR Nee, dat was niet echt een goede uitspraak. Het maakt helemaal niks uit! Nu het warm is klinkt die koude taal niet ineens heel warm. U mag gaan. Bedankt! Wat een onzin! Kletspraat. Maar hoe zit het dan wel? Taal bestaat al heel erg lang. Wetenschappers zijn het er niet over eens hoe lang. De één zegt 50.000 jaar, de ander wel 2 miljoen. Nogal een verschil. We spreken verschillende talen omdat mensen vroeger heel ver uit elkaar woonden. En ieder groepje mensen bedacht zijn eigen taal. Als je alle talen wil leren ben je nog wel even bezig. Er bestaan namelijk minstens 6000 gesproken talen. Hiernaast bestaan er ook nog 140 gebarentalen. Deze talen worden gebruikt door dove mensen en kunnen verschillen per land. Dove mensen zeggen geen “hatsjie” bij het niezen. Want dit geluid is in elke taal anders. Engelstaligen zeggen “achoo” en Japanners niezen weer met “hakashun”. Bij doven hoor je vooral de ademgeluiden die zij maken bij het niezen. Soms wil je dat jouw bericht alleen gelezen kan worden door degene voor wie het bestemd is. Dan kun je er geheimtaal van maken. De Egyptische farao’s gebruikten geheimtaal om de nieuwste roddels aan elkaar door te geven. Als jij geheimtaal wil gebruiken, kan je bijvoorbeeld andere talen gebruiken of letters wisselen. Je zou de taal Rotokas kunnen gebruiken. Deze taal heeft een alfabet met maar 12 letters! Dan is scrabble wel een stuk makkelijker.. Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger.

Talen zijn verschillend door het klimaat

Als je in een koud land woont, klinken de woorden een stuk harder omdat je aanspant om jezelf warm te houden. Tenminste, dat beweert weervrouw Wietske Storm. Of is het toch kletspraat? En hoe is taal dan ontstaan?

Is het snugger of kletspraat? We zullen het zien. Hoe vangt een ijsbeer een zeehond. Hoe vangt een ijsbeer een zeehond. Door zijn poot voor zijn snuit te houden. Wie bent u precies dat u dat zo goed weet? Ik ben Peter van Zeijten, van sportviswinkel Van Zeijten... dan weet u zeker dat ze bijten. Ja, hartstikke leuk(!) Maar u verkoopt dus hengels en zo, sportvisgerei. weet u dan van ijsberen? Wel, een ijsbeer vist ook. Waarom verbergt hij dat zijn snuit? Dat zal ik u laten zien, Heel graag. Kijk, ik pak de snuit van de ijsbeer er even bij. Kijk daar hebben we hem. Daar hebben we hem. Kijk, een ijsbeer heeft een witte vacht. Dat verschaft hem een hele goede schutkleur. Schutkleur, dat moet u even uitleggen. Een dier heeft een hele goede schutkleur, wanneer de kleur van zijn jachtomgeving... overeenkomt met de kleur van zijn vacht. Juist. De Noordpool is wit. Ja. Dus een ijsbeer heeft een hele goede schutkleur, behalve... O, zijn snuit. Precies! Want die is pikzwart. Die is zwart, ja. Die steekt enorm af. Dat kun je heel goed zien. Dat ziet dus een zeehond van een kilometer afstand. Ik snap het. Meneer Snugger... Ja. U bent een zeehond. Oke. En dit is de Noordpool. Ja. En hier beneden bevindt zich de Noordelijke IJszee. Ja. Gaat u er maar in. Moet ik hier in de Noordelijke IJszee? Duik er maar in. Dat lijkt me hartstikke kou. Koud! Ja, het begin is even lastig.. maar als u eenmaal door bent, dan is er niks meer aan.  En wat een ijsbeer dan doet he... Die gaat bij een wak zitten wachten... totdat die zeehond op gegeven moment adem gaat halen, boven water komt. Kon ik dat... 'GEBRUL' Die zag u niet aankomen, he. Die zag ik niet aankomen. Precies. Dat komt omdat ik mijn poot voor mijn snuit hield. Ik snap het, dan zie je die zwarte snuit niet. Maar de ogen van die ijsbeer zijn ook hartstikke zwart. Ziet die zeehond die dan niet van een kilometer? Nou kijk, daar houdt hij dus zijn andere klauw voor. Ja. Dus eigenlijk zo. Maar dan ziet hij helemaal niks meer.
Kletspraat. Maar hoe zit het dan wel? Er is nog nooit een ijsbeer gezien die tijdens de jacht zijn neus verstopte. Die grote zwarte neus is goed zichtbaar en de ijsbeer kan daar heel goed mee ruiken. Misschien dat jij je avondeten kan ruiken als je vader of moeder aan het koken is en jij op je kamer aan het spelen bent. De ijsbeer kan dat van nog een stukje verder. Als de wind goed staat kan deze witte beer een levende zeehond op drie kilometer ruiken en een dode zeehond zelfs op 16 kilometer. Vroeger bestonden er geen ijsberen, toen had je alleen maar bruine beren. Met die kleur vielen ze niet op tijdens het jagen in het bos. Maar toen de ijstijd aanbrak, moesten de beren ook jagen op het ijs. Daar is bruin een iets minder handige kleur als je niet wil opvallen. Langzaamaan werd hun vacht steeds witter en kregen de beren meer het uiterlijk van de ijsbeer die we nu kennen. Die mooie vacht willen ze natuurlijk wel wit houden, en een douche vind je niet zo snel op de Noordpool. IJsberen maken zich schoon door in de sneeuw te rollen. Doe mij dan toch maar een lekker warm bad. Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger.

Een ijsbeer verbergt zijn snuit tijdens de jacht

Volgens Peter houden ijsberen tijdens de jacht een poot voor hun snuit zodat ze minder opvallen in de sneeuw. Zo kunnen ze makkelijker zeehondjes vangen. Of is dat kletspraat?

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien. Hoe ontstaan grotten? Die maak ik. Die maakt u. Wie bent u precies dat u dat zo goed weet? Ik ben Han Remouchamps, grotarchitect. U moet de Grotten van Han hebben. Dag meneer Han Remouchamps. U ontwerpt grotten? U bent grottenarchitect? Voor wie doet u dat dan? Die ontstaan natuurlijk niet uit zichzelf. Ik doe dat voor toeristen. Mensen die op vakantie zijn, willen graag een grot bezoeken. Ja, dat kan, dat heb ik ook. Ik ben op zomervakantie ook wel eens in een grot geweest. Maar het leek niet alsof iemand dat ontworpen had. Nou, wij grotarchitecten proberen het zo natuurlijk mogelijk vorm te geven. Juist, dus u zegt eigenlijk: je ziet het niet, maar alle grotten zijn ontworpen door grotarchitecten. Nou, nee, soms hebben ze niet genoeg geld en dan huren ze een gewone architect in. Dan krijg je dit soort geprutsel. O, dit. Ja. Van Petra. Ja, dit ken ik inderdaad. Dat ziet er niet eens uit als een grot. Dat kun je geen grot noemen, nee. Nee, kijk dit is een schets van een grot van mij. Een nieuw project vlak om de hoek, binnenkort is de opening. Dit zijn wat schetsen, ik moet nog wat finetunen. Daarom ben ik ook hier. Misschien kan ik de kinderen om wat hulp vragen. O, wat kunnen de kinderen dan voor u doen? Nou, het moet nog een beetje ingericht worden. Een kale grot, koopt niemand een kaartje voor. Natuurlijk niet. Dat doe ik meestal met deze dingen, misschien kent u ze. Die herken ik! Die zaten ook in de grot waar ik was! Dan bent u in een grot van mij geweest! Ik wilde vragen of de kinderen me willen helpen om die op te hangen. Met z'n allen naar de grot? Voorzichtig, he. Dan gaan we naar de grot en krijgen alle kinderen een helmpje. En een stala-ding om op te hangen of neer te zetten. En dan gaan we met z'n allen in de bus naar de grot om in te richten. Ja. Mag ik zelf ook mee? Warme kleren aan. Warm aankleden. Kletspraat! Kletspraat, maar hoe zit het dan wel? Grotten kunnen ontstaan door wind, water en door vulkanisch gesteente. Sommige grotten zijn zo groot dat je er in kunt verdwalen. De grootste grot ter wereld vind je in Vietnam. Deze grot heeft meerdere ruimtes, waarvan er 1 wel 200 meter hoog is en 5 kilometer lang. Mensen dachten vroeger nog wel eens dat er enge monsters en draken in grotten woonden. Dit kwam door gevonden botten van grote dieren. De holenbeer was zo’n dier. Bij slecht weer schuilde hij in grotten en hij hield er zijn winterslaap. De holenbeer is uitgestorven, die zal je dus niet meer tegenkomen in een grot. Wel leven er een hoop andere dieren in grotten. Die hebben zich helemaal aangepast aan het donker. Er zijn vissen en salamanders zonder ogen. Je ziet namelijk toch niks in het donker. In Nieuw-Zeeland maken bijzondere wormen gebruik van het donker. Deze glimwormen maken plakkerige draden in de grotten en lokken hiermee prooien naar zich toe door de draden te belichten, als lampjes. Zo laten ze het eten naar zich toe komen. Een soort bezorgservice voor wormen dus. Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger.

Grotten worden ontworpen door architecten

Han is grotarchitect en heeft de kinderen bij Studio Snugger nodig om een grot in te richten.

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien. Wanneer mag je een beugel? Wanneer mag je een beugel? Als je wankel op je benen staat. Als je wankel op je benen staat? Wie bent u precies dat u dat zo goed weet? Mijn naam is Ivana Janković. Ik ben een artiest acrobaat die in het circus en mijn top act is het strakke koord. Juist heel mooi. Hé maar zeg, een beugel is toch voor als je tanden scheef staan om ze recht te zetten? Of als je een grote overbeet hebt. Ja ja, dat klopt. Maar door een beugel wordt je evenwichtsgevoel ook beter. Maar wat is die top act van u dan op dat slappe koord? Ja, ik loop daarover heen en terug en geblinddoekt en ook nog eens achterstevoren. Nou, dat willen we dan wel eens zien. Ja, dat willen we weleens zien. Wist u trouwens dat veel topsporters een beugel hebben? Nee, dat heb ik nooit gezien. Als ze op de foto moeten dan doen ze die beugels natuurlijk even oud. Ja, nee, dat is jaja. Gaat u nou maar die top act van u doen. U gelooft in mij kennelijk niet. Nou, dat zeg ik niet direct. Maar we willen natuurlijk wel zien als iemand... Ik ben iets vergeten. Mijn blinddoek, mijn blinddoek ben ik vergeten. Doet u maar gewoon uw ogen dicht. Dat hoort bij die act. Alstublieft. Nou gauw terug op dat koord. Bedankt. Huppakee. Rustig, rustig. Oké nou. O mijn stok. Ik ben mijn stok vergeten. Ja, maar waar heeft u nou weer een stok voor nodig? Voor het evenwicht. Voor evenwicht? Daar had u toch die beugel voor gehad. Maar het is echt waar. Ik heb die stok nodig. Dat u rechte tanden kreeg. Dat zei u net. U heeft niks gezegd over een stok. Snugger. Is het echt waar? Daar wil ik meer over weten. Als je tanden scheef staan, kan je een beugel nemen. Een bijkomend voordeel is dat je evenwichtsgevoel beter wordt als je tanden rechtgezet zijn. Misschien zijn je tanden vanzelf scheef gaan staan, maar vaak komt het ook door duimen. Veel kinderen duimen. Als je aan je duim zuigt, zet je kracht in je kaken en daardoor gaan je tanden schuin staan. Dan kunnen er spleetjes ontstaan tussen de tanden. Wat handig kan zijn, want soms past daar precies een frietje doorheen. Heb je dat toch liever niet, dan kunnen je tanden weer recht worden gezet met een beugel. Het is hartstikke normaal om een beugel te dragen. Eén op de drie Nederlanders krijgt een beugel. Je krijgt pas een beugel als je geen melktanden meer hebt. Als je een beugel moet, dan ga je naar de orthodontist. Dat is een soort tandarts die ervoor zorgt dat je tanden weer recht gaan staan. De orthodontist bepaalt eerst wat voor beugel je moet. Dat is vaak eerst een blokbeugel. Deze beugel kan je zelf uit en in doen. Daarna krijgen veel mensen een slotjesbeugel, daarbij worden er blokjes op je tand geplakt met een draad ertussen. Als je een slotjesbeugel hebt, moet je wel oppassen met wat je eet. Kauwgum blijft namelijk lekker plakken en ook ander eten gaat tussen je blokjes zitten. Goed poetsen dus, anders kan iedereen zien wat je die avond daarvoor hebt gegeten.

Je krijgt een beugel als je wankel op je benen staat

Acrobaat Ivana vertelt dat je een beugel krijgt als je wankel op je benen staat. Je evenwichtsgevoel wordt namelijk beter als je tanden recht staan.

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien. Hoe vindt een wolf zijn prooi.  Hoe vindt een wolf zijn prooi? Door samen te werken met een raaf. En wie bent u, dat u dat zo goed weet? Ik ben Roodkapje. Inspecteur Roodkapje. Roodkapje? Van dat sprookje? Die bestaat toch alleen in een sprookje? Ja, maar dat sprookje gaat dus over mij. Dat meisje dat op bezoek ging bij haar oma, dat was ik toen ik 8 was. Echt waar? Ja. Ik bedoel, eh... U ziet er helemaal niet uit als Roodkapje. Ja kijk, normaal ga ik ook undercover, he. Dan kan ik m'n onderzoek veel beter doen. Uw onderzoek? Ja, nou zie ik het! Wat voor onderzoek? U herinnert zich misschien dat mijn oma en ik werden opgegeten. Ja. Degene die dat gedaan heeft, loopt nog steeds vrij rond. Ik snap het! U wilt de Grote Boze Wolf arresteren. De Grote Boze Wolf? Nee, dat was alleen maar een meeloper. De echte schuldige is de raaf. Ja, dat heb ik ontdekt. Een raaf? De raaf, ja. Wat heeft een raaf met de wolf te maken? Wat ik al zei: de raaf helpt de wolf bij het vinden van zijn prooi. Zal ik laten zien hoe dat bij mij ging? Als u denkt dat dat helpt. Kijk, ik zal het even laten zien. Ik denk niet dat het veel uitmaakt. We hebben hier het bos nagebouwd waar het allemaal gebeurd is. Dat was hier... Ja, hahahaaa! Eh... dat is een veertje. Jaha. Een veer van een raaf. Die raaf is dus hier geweest. En die is daarna samen met die wolf op jacht gegaan. Maar mevrouw, raven en wolven die samen jagen... dat gelooft toch niemand? Wat een kletspraat! Waarom zou die wolf die raaf niet opeten? Omdat hij dan zijn jachtmaatje kwijt is! Zijn jachtmaatje kwijt is! Duidelijk een staaltje van kletspraat! Snugger? Daar wil ik meer over weten. De raaf en de wolf werken samen om aan eten te komen. Er zijn veel meer samenwerkingen tussen dieren. Dassen en coyotes houden allebei erg van knaagdieren. Eekhoorns hebben boven de grond geen schijn van kans tegen een coyote, maar kunnen wel vluchten in hun holen. Een das daarentegen kan de knaagdieren perfect uitgraven, maar grote kans dat ze aan de andere kant van het hol ontsnappen. De oplossing? Een samenwerking. De das graaft en de coyote wacht de arme knaagdiertjes aan de andere kant van het hol op. Ook de krokodil heeft een partner; een eigen tandarts. Geen mens, maar een vogeltje. Deze dappere vogel vind je regelmatig in de opengesperde bekken van krokodillen. De vogeltjes gaan tussen de tanden op zoek naar kleine restjes eten en plukken alles uit het gebit van dit gevaarlijke roofdier. De krokodil houdt zijn bek netjes open. Hij vindt het alleen maar fijn dat zijn tanden weer goed schoongemaakt worden. Op deze manier blijft het gebit van de krokodil gezond en schoon, terwijl de vogel een lekkere maaltijd krijgt. Gelukkig eet onze tandarts geen restjes uit onze tanden.. Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger!

Wolven werken samen met raven

Raven helpen wolven om hun prooi te vinden. Daarna mogen ze ervan mee-eten. In het dierenrijk zijn nog meer van zulke mooie samenwerkingen te zien.

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien. Waarom reizen er geen mensen meer naar de maan? Omdat 't op de maan te hard waait. Te hard waait? En wie bent u dan precies dat u dat zo goed weet? Ik ben Fred Hak, schoenmaker. En u zegt: Het waait te hard op de maan? Misschien kent u de beelden nog, 50 jaar geleden... die astronauten op de maan. Toen waaide 't ook al te hard. Wat gebeurde er met die astronauten dan? Die zijn weggewaaid. Allen weggewaaid? Ja, nooit meer iets van gehoord. Maar nu, nu kan het weer. Juist. Want het is nu gestopt met waaien op de maan? Nee. Nee, nu hebben wij verzwaarde schoenen. Verzwaarde schoenen? O, dat zijn deze schoenen? Ja. En zijn die zo zwaar? Ja. Zo zwaar kunnen die toch niet zijn? Die... O. Die zijn zwaar, zeg, hee! Dat had u niet gedacht, he? Nee. Deze schoenen zijn verzwaard met verdicht lood. Als je die aan hebt, dan waai je niet meer weg. En je stapt er zo in. Gaat uw gang, meneer Snugger. Ik mag er zelf in nu? Ja. Dat ga ik dan proberen. Hoe weten we dan dat die schoenen op de maan werken? Kijk, hiermee zet ik de maanwind aan. Ja, dat is al een flinke bries, zeg! Zo! En nu gaan we naar standje 3. Ik waai bijna uit m'n jasje. Storm op de maan! O! Ooooooh! Help! Help, ik waai weg! Haha! Nee, hoor! Niet met deze schoenen. Dus kun je een beetje wandelen op deze schoenen op de maan? He... U bedoelt lopen op deze schoenen? Ja, lopen op deze schoenen. Nee, dat gaat niet. Daar zijn ze veel te zwaar voor. Dan zou je toch andere... Schoenen waar je niet op kunt lopen? Wat is dat nou weer voor een uitvinding? Kletspraat! Maar hoe zit het dan wel? Op de maan is geen wind. Wind is namelijk verplaatsing van lucht en er is helemaal geen lucht op de maan! Het kan daar dus nooit waaien. Wist je dat de maan steeds verder van de aarde af komt te staan? Ieder jaar beweegt de maan zich bijna 4 cm van de aarde af. Dat is ongeveer even snel als jouw vingernagels groeien. Toen de ruimtevaart begon, werden er eerst dieren de ruimte ingeschoten. Zo werd er getest of de toestellen veilig waren en of je kon overleven in de ruimte. Apen, honden, een kat, schildpadden en zelfs spinnen zijn de menselijke astronauten voorgegaan. De chimpansee Ham was speciaal getraind voor de reis en liet zien dat je in de ruimte taken kunt uitvoeren. Vlak na Ham konden ook mensen de ruimte in. De laatste reis naar de maan is alweer even geleden, maar er zijn wel weer plannen om naar de maan te gaan. Deze missies zijn gericht op onderzoeken en toerisme. Wie weet kunnen we over enkele jaren dus wel op vakantie naar de maan. Daar zal je vast een hoop spaargeld voor nodig hebben, maar je maakt wel indruk op je klasgenoten. Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger.

Het waait te hard op de maan om er naartoe te gaan

Schoenmaker Fred Hak heeft schoenen gemaakt waarmee je niet kan wegwaaien op de maan. Maar waait het wel op de maan?

Is het snugger of kletspraat? We zullen het zien.
Dankzij z’n oorsmeer weten we hoe oud een walvis is. Deze gigantische beesten kunnen heel oud worden. Soms wel 200 jaar! Je kunt een walvis natuurlijk niet vragen hoe oud hij is. Maar je kunt wel zijn oorsmeer uit z’n oor trekken. Dit is een hele vieze, dikke gestreepte staaf , die de je  langzaam uit zijn oor kan trekken. En dan ga je net zoals bij een boom, de ringen van het oorsmeer tellen. Walvissen maken hun oren nooit schoon. Dus hoe ouder de walvis, hoe meer ringen er in zijn oorsmeerstaaf zitten. Deze walvis is bijvoorbeeld 163 jaar oud. Kan iemand 163 kaarsjes op een stukje plankton prikken?
Is het echt waar? Daar wil ik meer over weten.
Onderzoekers ontdekten dat je aan de hand van het oorsmeer van een walvis kan zien hoe oud een walvis is. Ook kun je zien hoe vaak een walvis zwanger is geweest. Je zou denken dat je oren nodig hebt om oorsmeer te hebben. Maar walvissen hebben geen oren aan de buitenkant van hun lichaam, maar alleen een gaatje. Die houden ze waterdicht door het oorsmeer. Ze vangen met hun hele lichaam geluid op en dat wordt overgebracht naar het gehoorbeen. Hierdoor kunnen ze heel goed horen. Andere walvissen horen ze al van ver, maar bijvoorbeeld ook het geluid van schepen. Hierdoor kunnen ze elkaar niet meer goed horen en planten ze zich minder snel voor. Sommige mannetjeswalvissen zingen een lied om een vrouwtje voor zich te winnen. Hun mooie gezang wordt dan verstoord door het lawaai. Dan kan het liefdesliedje nog zo mooi zijn, naar een vrouwtje kunnen ze dan wel fluiten. Hopelijk heb jij meer succes als je een liedje zingt voor iemand die je leuk vindt.
Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger!

Je kan aan zijn oorsmeer zien hoe oud een walvis is

We weten hoe oud een walvis is door zijn oorsmeer. Dit is een hele vieze, dikke gestreepte staaf waarin ringen zitten. Die kan je net zoals bij een boom tellen. Hoe ouder de walvis, hoe meer ringen er in zijn oorsmeerstaaf zitten.

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien!
Kan je de toekomst voorspellen? Nou, zegt u het maar. Jazeker! Je kunt de toekomst voorspellen. Die kan je voorspellen? Ja. En wie bent u precies dat u dat weet?Ik ben Wibo Wiebie. Ik ben toekomstvoorspeller. Juist. U weet wat ik nu wil vragen, want u kunt de toekomst voorspellen. Dat ga ik u nu vertellen! Wabibi-wababa, wabibi-wababa. Wabibi-wababa. Wat he... wat bent u aan het doen? Wat is dat? Dit is een Quaniinyo. Maar hoe werkt die Quaniinyo van u? Ik ga het even uitleggen. Heeft u kinderen, een neefje of nichtje misschien? Ik heb toevallig een nichtje. Dat komt goed uit! Snel, een getal onder de 10 en dan gaat de Quaniinyo de haarkleur van uw nichtje voorspellen. Oke, eh... drie! Is dat goed? Drie, dat is goed. Abababibo-abababiba. Ababba-abiba. Grijs! Grijs? Daar klopt helemaal niks van. Ze is hartstikke blond! Ja, maar meneer Snugger... uw nichtje is nu blond maar dit is een toekomstvoorspeller. Later, als ze heel oud is krijgt ze grijze haren. Ja. Daar zit natuurlijk wel wat in. Kunt u dan ook mijn toekomst... Natuurlijk! Snel! Een getal onder de tien. Eh, zes! Habiba-hababa, habiba-hababa. Habiba-hababa, habiba-habab... Dat was vijf.Ja. Habiba-hababa. Zes. En de toekomst van u, meneer Snugger... O!Wat? De Quaniinyo zegt... dat u later heel beroemd zult worden. Echt waar? Ja! U krijgt een eigen televisieshow in Amerika! In Amerika? Ja. U wordt ook heel rijk, kijk maar. Heel erg rijk. Heel erg rijk! Schatrijk! U wordt miljonair. Miljonair! U krijgt landhuizen, kastelen. Kastelen! En een kluis vol met juwelen. Juwelen! Meneer Snugger! Wat is er? Ik zie hier ook een heleboel inbrekers! Nee, geen inbrekers! Ah, ja...Nee! Aah, die kluis... Nee! Doe maar weer dicht! Nee, nee! Ik wil geen inbrekers! De hele kluis gaat leeg! Dat wil ik helemaal niet! Maar! Maar... dat hele verhaal kan toch niet op dit kleine papiertje staan?
Kletspraat! Maar hoe zit het dan wel?

Veel mensen denken dat je de toekomst kunt voorspellen. Dit gebeurt al heel lang en op veel manieren. Een techniek die vaker terugkomt is het inzetten van dieren. In 2010 liet Duitsland een octopus, genaamd Paul, de winnaars van WK-wedstrijden voorspellen. Paul voorspelde heel veel goed, helaas ook dat Spanje de finale van Nederland zou winnen. Vroeger werden er ook al dieren gebruikt om de toekomst te voorspellen. De romeinen deden bijvoorbeeld aan kip lezen om de uitslagen van veldslagen te bepalen. Ze lieten de kippen dan graan eten en hoe gretiger ze aten des te groter de kans op een overwinning. Het oude Egypte, Griekenland en China hadden ook een aparte manier om de toekomst te achterhalen. Ze lieten namelijk hun poep onderzoeken. Aan de hand van de vorm, grootte en textuur stelden deze waarzeggers een diagnose over wat de toekomst voor je zou brengen. Het zou je beroep maar zijn… 
Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger.

Je kan de toekomst voorspellen met een happertje

Wibo Wiebie kan de toekomst voorspellen met een Quaniinyo, een happertje. Maar is dat wel echt zo? En op welke manieren denken mensen nog meer dat ze de toekomst kunnen voorspellen?

Is het snugger? Of is het kletspraat? We zullen het zien!
Waarom is snot groen? Dat komt dus door de vitamines. En wie bent u precies? Mijn naam is Harrie Covert, ik ben groenteboer. En u zegt dat snot groen is door de vitamines erin? Zo is het. Dezelfde vitamines die in spinazie en sperziebonen zitten en in spruitjes, allemaal groen. Maar hoe komen die dan in je snot? Dat is de manier waarop jouw lichaam die vitamines eruit gooit. Maar vitamines zijn toch juist goed voor je? Niet als je er teveel van eet. Als jij te veel drinkt, plas je dat uit. Ja. Maar als je te veel groente eet, dan komt dat dus je neus uit! Precies. Ik snap het. Snot is vitamine die je niet nodig hebt, zegt u. Precies. Gelukkig beseffen steeds meer mensen dat elke dag groente eten niet goed voor je is. Daarom heb ik in mijn winkel ook een ruim assortiment aan vervanggroente. Vervanggroente? Ja! Het voelt goed, maar smaakt beter. O. Oke. Proeven! Ha! Dit spruitje is heerlijk! Hehehe. Het is gewoon snoep! Precies. Lekker! Dus dit moet je eten als je snot groen wordt? Precies! Dus goed controleren of je snot groen is. Trouwens, hoe zit dat met jullie? Is jullie snot een beetje groen? Jaaaaaaaaaa! Controleer dat maar eens even! Even je neus snuiten allemaal! Jullie ook! Meneer! Meneer! Even goed die snotkokers snuiten! Dit is heel onsmakelijk! We gaan geen snot aan elkaar laten zien! 
Kletspraat! Kletspraat, maar hoe zit het dan wel?
Als het goed is, is je snot meestal doorzichtig. Is je snot groen, dan komt dat door ziekmakende bacteriën in je lichaam. Snot zorgt ervoor dat stof en ander vuil niet je neus binnenkomt en dat je neus niet uitdroogt. Blijkbaar is dat geen makkelijke klus, want je lichaam maakt er wel een liter snot per dag voor aan. Gelukkig druipt dat niet allemaal je neus uit, maar glijdt het meeste ongemerkt door je keel weg. Maar er blijven ook weleens harde stukjes snot in je neus zitten. Al zal niet iedereen het toegeven, de meeste mensen peuteren in hun neus. Bij sommige mensen is het neuspeuteren wel heel extreem. In hun hersenen krijgen ze een seintje dat ze moeten neuspeuteren. Ze kunnen wel zo’n één à twee uur per dag in hun neus graven. Maar waar laat je je aanwinst als je zo lekker bezig bent geweest? Misschien eet je het wel op. Je hoeft in ieder geval niet bang te zijn dat je er ziek van kan worden. Het is alleen niet zo’n fris idee, er kunnen wel negen verschillende soorten schimmels in je snot zitten. Eet smakelijk!
Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger.

Snot is groen door vitamines

Waardoor is snot groen? Volgens groenteboer Harrie Covert komt het door de vitaminen die je binnenkrijgt als je groente eet. Maar is dat wel waar?

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien!
Wat moet je doen als je je eten niet lust? Dan moet je gaan staan. Wie bent u dat u dat zo goed weet? Ik ben Peter Bakker, de man van Bella Bakker... en vader van drie kinderen Bakker. Wij hebben thuis alle stoelen de deur uitgedaan. Dit is hoe u eet, zonder stoelen? Ja, anders krijgen wij het niet naar binnen. Mijn Bella is een prachtvrouw. Alleen houdt ze nogal van experimenteren in de keuken. Ja. En dat resultaat is niet altijd... Helemaal zo ideaal als mogelijk was geweest. Precies. Ik heb wat voorbeelden: kippendij in koffiedik. Dan heb ik ook nog pompoenlapjes met gesuikerde leverworst. Pompoenlapjes met gesuikerde leverworst. Hier, meergranenrijst met schimmelkaassiroop, toetje. Maar wat heeft dat met stoelen te maken? Dit hebben wij opgelost door te gaan staan, want dan heb je veel minder last van de smaak. Kijk, als je staat, dan word je alert. Alert betekent oplettend, toch? Precies. En als je lichaam in die oplettende stand staat, proef je veel minder. Kiest u er maar een uit. Zo heb bijvoorbeeld soep getrokken uit eendenblaas met yoghurtcultuur. Ik vind het heel moeilijk te kiezen. Misschien gedroogde kabeljauw met bruine bonenpudding? Doe dan maar de kippendij. Met koffiedik? Met koffiedik. Geweldige keuze.  En dan moet ik...dan ga ik...Ja. Een hapje nemen. Neem er maar een flinke hap. Nou, een kleintje dan. Fieuw. Nee! Niet doen. Nou, dat smaakt echt nergens naar. Precies! Kan je nagaan, als je was gaan zitten dan was het dus nog veel viezer geweest. Meneer, ik denk niet dat dat hoeft. Dat het niet nodig is dat ik ga zitten en nog meer proef. Want ik heb al genoeg gehoord! Maar het verschil is enorm! Dat neem ik grif aan, of niet? Ik geloof er niets van!
Snugger!
Is het echt waar? Daar wil ik meer over weten.
Als je staat, dan proef je minder. Een baby kan dit trucje nog niet toepassen als hij iets niet lust. Baby’s proeven ook nog eens veel meer dan volwassenen. Dat komt doordat een baby vier keer meer smaakpapillen heeft dan een volwassene. Smaakpapillen zijn knopjes op je tong die doorgeven aan je hersenen wat je proeft. Bij dieren zitten die weleens op andere plekken dan de tong. Bij sommige vissen zitten ze op hun kop, de octopus proeft met zijn tentakels en veel insecten hebben de smaakpapillen op hun antennes, haartjes of poten. Als je met je poten proeft, dan moet je wel opletten waar je loopt. Je zou maar in de hondenpoep staan... Niet alle dieren kunnen de smaken proeven die wij proeven. Katten proeven bijvoorbeeld geen zoet. Terwijl jij als baby al zoet kon proeven toen je nog in de buik zat. At je moeder veel zoete dingen toen ze zwanger was? Dan is de kans groot dat jij nu ook van zoetigheid houdt. Je kan je moeder dus de schuld geven van je snoepverslaving.
Zo zit dat dus. Tot de volgende keer bij Studio Snugger!

Je proeft minder als je staat

Als je staat, proef je minder. Dit komt doordat je lichaam dan in oplettende stand is en minder aandacht geeft aan smaak.

Is het snugger of is het kletspraat? We zullen het zien. Wie maakt eigenlijk het park schoon? Zegt u het maar. Wie maakt het park schoon? Kraaien. Kraaien. 
En wie bent u precies? Dat u dat zo goed weet? 
Ik ben Marianne van Kalkhoven. Ik werd bij de gemeentereiniging in Haarlem en ik train kraaien om parken op te ruimen. Nou volgens mij dat u een heks. Ach, dat zegt altijd iedereen. Maar waarom? Ik zou het echt niet weten. Omdat u een bezem heeft in een wrat op uw neus? Ja die heb ik van mijn moeder. Maar zeg, zullen we het even over mijn kraaien hebben? Ja, heel graag. Kraaien zijn ontzettend intelligente beesten. Wist u dat ze menselijke gezichten kunnen onthouden? 
Eh nee, wat heeft dat te maken met het schoonmaken van het park? 
Helemaal niks maar ik vond het gewoon even leuk om te vermelden. Hahaha. Nee wat ik doe is het volgende. Ik laat die kraaien lekker rondfladderen. En als ik dan in peuken zie of een propje, dan zeg 'pak maar op, pak maar op' en dan klepper ik altijd even met m'n doosje. Zal ik het even voordoen? Nou, dat hoeft niet hoor. Want ik geloof er toch niks van. Waarom niet? Omdat u een heks bent. Ik ben geen heks, ik ben ambtenaar in Haarlem, bij de gemeentereiniging. Waarom bent u dan die bezem bij u? Nou ja, gewoon, om een stoepje aan te vegen. En u vliegt er niet af en toe stiekem een stukje op? Natuurlijk niet. Nou ja, heel af en toe. Als ik dan met mijn autootje in de file terecht kom, dan wil ik nog wel eens een stukje met de bezem doen. Zie je wel. U bent een heks. Hahaha. Grapje! Grapje!
Nou ik geloof er niks van. Natuurlijk wel. Normale mensen vliegen toch niet op een bezem? Maar normale parken worden ook niet schoongemaakt door kraaien. 
Het is kletspraat, u mag gaan. Dankuwel! Snugger, Is het echt waar? Daar wil ik meer over weten. 
In sommige pretparken zijn kraaien getraind om propjes en peuken op te rapen. Als ze de propjes inleveren, krijgen ze iets lekkers. Zij ruimen dus de rommel van mensen op. De natuur ruimt z'n eigen afval op. De bladeren die van de bomen vallen worden gegeten door kleine beestjes, zoals pissebedden en regenwormen. Zij poepen die bladeren weer uit en dat is dan weer goed voor de planten. 
Naast resten van bomen en planten worden ook dode dieren opgeruimd door kleine diertjes. Maden bijvoorbeeld eten de resten van dode dieren. Niet alleen in het bos wordt er schoongemaakt door dieren zelf, in de zee zijn er ook een paar fanatieke schoonmakers. Als er onder water een groep vissen wacht, dan is de kans groot dat ze een poetsbeurt krijgen door garnalen. 
Deze poetsgarnalen lokken vissen naar zich toe om ze schoon te maken. Dat doen ze door te dansen of hun grote scharen te laten zien. Ook herkennen de vissen ze aan de felle kleuren die ze vaak hebben. Zo zijn ze hun eigen reclameborden voor de poetsgarnalenwasserette. Na een poetsbeurt zijn en de vis en de garnaal blij, want het vuil is hun voedsel. Dat is vast smullen zo'n vieze vis. 
Zo zit dat dus. Tot volgende keer bij Studio snugger.

Kraaien maken parken schoon

Kraaien kunnen worden getraind om op te ruimen. In parken kunnen ze dan propjes en peuken oprapen. Is dat snugger of kletspraat?

Kraaien maken parken schoon 

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Studio Snugger

Type videos