Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Burgerschap, mediawijsheid, welvaart en samenleving

NOS op 3

Programmalogo's

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De H van Harvey, de I van Irma, de J van Jose. Was het je al opgevallen dat orkanen vaak op alfabetische volgorde voorbijkomen? Ze komen dan ook van een heus alfabetisch lijstje. En wel van een lijstje van de meteorologische organisatie van de VN. Zij hebben van alle tien de zeegebieden over de hele wereld waar orkanen voorkomen namenlijsten klaarliggen. Die lijsten worden om de zoveel tijd herhaald. Voor het gebied waar Sint-Maarten in ligt ziet dat lijstje er zo uit. Dit jaar werd dus de eerste orkaan Arlene genoemd, die daarna Bret en die daarna Cindy. Volgend jaar krijgen we waarschijnlijk te maken met Alberto, Beryl en Chris. Maar hoe zijn deze lijstjes nou ontstaan? Sinds de Middeleeuwen krijgen orkanen al namen. Eerst werden ze vernoemd naar Heiligen, toen krijgen ze een cijfer en daarna werden ze vernoemd naar vrouwen uit de persoonlijke kring van meteorologen. Een mensennaam onthoud je namelijk makkelijker en die van een vrouw zou minder angst aanwakkeren, was het idee daarachter. Maar daar waren feministen uit de jaren ’60 het niet mee eens en dus zijn er nu ook mannennamen. De huidige lijstjes worden in principe steeds herhaald behalve als een orkaan heel heftig is geweest of de naam politiek omstreden is. De orkanen in niet-westerse zeegebieden hebben trouwens ook minder westerse namen. In de regio Indonesië heten de orkanen bijvoorbeeld Flaboyan en Belimbing en in de regio rondom Japan krijgen ze namen als Shanshan en Kong-rey.

Hoe komt een orkaan aan zijn naam?

Orkanen zoals Irma krijgen altijd een naam. Die namen zijn van tevoren bedacht door de VN. De eerste orkaan van het jaar krijgt de beginletter A en de orkanen daarna beginnen steeds met de volgende letters van het alfabet.

Stormen op alfabetische volgorde

De wereld is zich aan het herbewapenen. Deze trend zie je al een paar jaar in de internationale verkoop van wapens. Landen als China, India, Rusland en ook de VS investeren flink in hun wapenarsenaal. Daarnaast trekt Trump de Navo in twijfel en lijkt hij sowieso een grillige factor op het wereldtoneel. Het internationale systeem wordt steeds minder stabiel volgens expert, en daar speelt zeker Noord-Korea een rol in. Maar hoeveel wapentuig hebben de belangrijke landen in de wereld? In dit overzicht nemen we alleen een selectie mee van landen die op dit moment een grote rol spelen. We laten de slagkracht in cijfers zien, maar dat zegt nog niets over de staat en de inzetbaarheid van het materieel en de geoefendheid van de troepen. 

We beginnen bij de VS, nog steeds veruit de grootste militaire macht. Het land heeft bijna 1,4 miljoen actieve militairen paraat. Qua wapentuig staan de VS er als volgt voor: het land heeft zo’n 3000 tanks, 3500 jachtvliegtuigen en 93 gevechtsschepen. Atoomwapens spelen nog steeds een grote rol in de militaire verhoudingen: Amerika heeft er op dit moment 7000.

Dan Rusland. Na jaren van verslonzing is er weer stevig geïnvesteerd in de modernisering van het leger. Naast de ruim 800 duizend actieve militairen heeft Rusland bijna 3000 tanks, meer dan 1000 jachtvliegtuigen en 32 gevechtsschepen. Met kernwapens lopen ze voorop, met bijna 7300 stuks. 

China verhoogde afgelopen jaren meermalen het defensiebudget. Het land had altijd al een groot leger qua manschappen; op dit moment bestaat het uit bijna 2,2 miljoen militairen. Verder hebben de Chinezen bijna 7000 tanks, 2000 jachtvliegtuigen en 78 gevechtsschepen. Het kernwapenaantal staat op 260. 

Zoals gezegd speelt Noord-Korea een steeds grotere rol. Vooral door het testen van raketten en kernwapens. Het onvoorspelbare gedrag is met name een bedreiging voor de regio, maar het is moeilijk om harde cijfers te krijgen over de militaire slagkracht van dit gesloten land. De schattingen zijn als volgt. Noord-Korea heeft ongeveer 700 duizend actieve militairen en 5000 tanks, met daarbij de kanttekening dat veel van het materieel verouderd is. DE luchtmacht heeft waarschijnlijk 570 gevechtsvliegtuigen en de marine zo’n 10 oorlogsschepen. En experts schatten dat Kim-Jong Un 10 kernkoppen tot zijn beschikking heeft. 

Voor het perspectief kijken we tenslotte even naar Nederland. IN ons eentje zijn we niet veel waard tegen de grootmachten, maar we zijn lid van de Navo en de VN. Zelf hebben we 42.000 actieve manschappen, officieel 0 eigen tanks maar we leasen er 18 van Duitsland. Verder hebben we 62 gevechtsvliegtuigen en 10 gevechtsschepen. Atoomwapens: ook 0, maar waarschijnlijk liggen er 20 Amerikaanse kernbommen in Nederland opgeslagen. 

Voor het totaalbeeld nog een overzicht van de landen en legers in cijfers. Waar de herbewapening toe leidt, dat is uiteindelijk aan de spelers.

Wereldmachten in kaart

Noord-Korea pronkt graag met zijn raketten en Amerika heeft meer dan een miljoen militairen. Welke landen hebben de meeste wapens en hoe zit het eigenlijk met ons eigen leger?

Wie heeft de meeste wapens?

Omstreden standbeelden in Nederland

In Nederland vind je standbeelden van mensen die een grote rol hebben gespeeld in onze geschiedenis. Maar er zitten ook beelden bij die omstreden zijn omdat ze over ons koloniale verleden gaan. Hoe gaan we om met standbeelden van Peter Stuyvesant, Jan Pieterszoon Coen en generaal van Heutsz?

Stuyvesant, Pieterszoon Coen en van Heutsz

De geschiedenis van het kalifaat van IS

In 2014 roept de extremistische terreurbeweging IS het kalifaat uit: een eigen streng Islamitische staat in Irak en Syrië. Sindsdien wordt IS bestreden door het Syrische leger en door de VS gesteunde rebellen. Stukje bij beetje wordt er grondgebied terugveroverd op IS.

Islamitische Staat onder vuur

Ruim 200 jaar lang handelt Nederland in mensen. Dat begint in de 17e als de West-Indische Compagnie, de WIC, een deel van Brazilië afpakt van de Portugezen. Nederland heeft daar plantages, maar niet genoeg arbeiders. De WIC verovert in 1637 een belangrijke plek aan de Afrikaanse goudkust: fort Elmina, nu in Ghana, is twee jaar lang het hoofdkwartier van de Nederlandse handel in West-Afrika. Nederlanders varen er met schepen vol wapens, drank en textiel naartoe en met die spullen kopen ze slaven, Afrikanen die door Nederlandse mensenhandelaren in het binnenland zijn ontvoerd. Voor een man betalen ze zo’n 40 gulden, hij kan worden doorverkocht voor zo’n 200 gulden. In de forten worden ze vastgehouden tot ze de zee op gaan naar de nieuwe wereld. Ze krijgen een brandmerk met het WIC-logo en wachten in donkere, afgesloten ruimtes. De oversteek over de Atlantische Oceaan duurt soms wel twee maanden. De schepen zijn overvol. Een op de acht tot slaaf gemaakt en overleeft de tocht niet op. Zieken en doden worden overboord gegooid. De schepen varen vanuit de nieuwe wereld terug met wat er op de plantages wordt geproduceerd: suiker, katoen, koffie, cacao en tabak. Tussen 1650 en 1675 is Nederland verantwoordelijk voor de helft van alle slaventransporten over de oceaan. Curaçao is een belangrijke tussenstop. Vanuit daar verkopen Nederlanders de tot slaaf gemaakte Afrikanen aan andere Europeanen. Als een van de laatste Europese landen schaft Nederland op 1 juli 1863 de slavernij af. Ons land heeft dan zo’n 600.000 Afrikanen verscheept. Toch moeten sommigen in Suriname en op de Antillen nog 10 jaar gedwongen doorwerken voor ren heel laag loon. Op 1 juli vieren we het einde van de slavernij tijdens keti koti, dat betekent verbroken ketenen.

De Nederlandse slavenhandel

Nederland heeft eeuwenlang slaven vanuit Afrika verscheept naar Zuid-Amerika om daar te werken op plantages. De slavernij werd officieel afgeschaft op 1 juli 1863, maar ook daarna blijft de slavernij op sommige plekken nog jaren in stand.

Afgeschaft op 1 juli 1863

De Nederlandse veeteelt is groot en intensief. Dus als er iets misgaat, gebeurt dat ook op grote schaal. We lijken het land van de megastallen, waar meer dieren wonen dan mensen. Maar dat was niet altijd zo. Na de Tweede Wereldoorlog begon de gewone boer met een redelijk klein bedrijf op te schalen. De overheid stimuleerde dit. Iedereen moest genoeg te eten hebben na jaren van voedselschaarste. Ook gingen mensen meer verdienen dus dagelijks een stuk vlees op je bord was ineens een optie. Efficiëntie werd dus belangrijk maar vooral ook schaalvergroting. Grote akkers en grote stallen maakten van het boerenleven een industrie. Dit zorgde ervoor dat de geproduceerde hoeveelheid vlees, melk en eieren ongelooflijk steeg maar dat het aantal bedrijven juist flink daalde. Kortom: intensieve veeteelt. Wat ook wel nodig is, want alle dieren in de wei, dat zou niet eens passen. Nederland exporteert het grootste gedeelte van wat we in de stallen produceren. Dat legt ons economisch gezien geen windieren. Maar veel dieren dicht op elkaar zetten zorgt ook voor risico’s op ziektes, gassen en mest. De beesten die we het meeste ophokken zijn kippen. Daarvan zijn er zo’n 106 miljoen. Als we die allemaal zouden verdelen krijgt elke Nederland zo’n zes kakelende vrienden in zijn tuin. Varkens staan op 2 met 12,5 miljoen. En daarna komen de koeien waar er ongeveer 4,3 miljoen voor zijn, voor de productie van vlees of melk. Een deel daarvan zit in een van de 850 megastallen die er in Nederland zijn. Maar wanneer spreek je van een megastal? Dat verschilt per diersoort. Al dat ophokken gaat regelmatig mis. De uitbraak van de vogelgriep zorgde ervoor dat in totaal 32 miljoen kippen moesten worden geruimd. En door de varkenspest gingen er in totaal over meerdere jaren 12 miljoen varkens aan. Daarnaast kunnen al die eerder genoemde gassen voor een licht ontvlambare stal zorgen. Vanaf 2014 zijn er strengere veiligheidseisen voor alle nieuwe megastallen maar veel zijn van voor die tijd en dus een stuk minder veilig. Bij stalbranden kwamen vorig jaar meer dan 200 duizend dieren om. Gegrild voor ze ooit een kiloknaller konden worden.

Megastallen in Nederland

In megastallen kunnen veel dieren gehouden worden. Dat is efficiënt, maar het brengt ook risico’s met zich mee.

Nadelen van intensieve veeteelt

zu: Je hebt nog een lange weg te gaan jongeman, als jij bent. Heb je wel eens de stekker uit een vriezer getrokken en een dag lang gewacht .pfff. Het klinkt misschien gek, maar dat is wat er op dit moment in het groot gebeurt met permafrost. Wat? Permafrost. De naam zegt het eigenlijk al: permanent bevroren ondergrond. Dat komt voor op gebieden waar het erg koud is zoals hooggebergtes maar vooral rond de Polen. De grote vraag is: hoe permanent is die grond nog bevroren? Normaal gesproken ontdooit in de zomer alleen de bovenste laag tot enkele meters dik, de opdooilaag. In de winter bevriest ie weer, elk jaar opnieuw. Maar die cyclus is tegenwoordig niet meer zo vanzelfsprekend. Door stijgende temperaturen dreigt steeds meer van die bevroren onderlaag ook te ontdooien. De opdooilaag wordt als het ware steeds dikker. En dat is een probleem. In die bevroren grond ligt namelijk een gigantische hoeveelheid aan organisch materiaal opgeslagen, ontstaan van duizenden jaren van planten en dieren die daar hebben geleefd. Dankzij permafrost blijft het in de grond zitten, maar als die ontdooit wordt dat door bacteriën afgebroken. Daar komen broeikasgassen bij vrij, zoals CO2 en methaan en die komen dan in onze atmosfeer terecht. Klimaatonderzoekers maken zich grote zorgen, want die broeikasgassen versterken het huidige broeikaseffect en bedenk ook dat die dooiende permafrost nog niet is meegenomen in de Ipcc-rapport, de basis voor het rapport van Parijs. Ze vrezen dat we langzaam een tipping point bereiken, dat de aarde zo ver opwarmt, dat dat proces niet meer valt terug te draaien en eeuwenlang blijft doorsudderen. Hoeveel organisch materiaal er precies in de bodem verstopt zit, maar dat die permafrost maar beter permanent bevroren kan blijven, zoveel is duidelijk.

Wat is permafrost?

Permafrost is permanent bevroren ondergrond. Normaal gesproken ontdooit in de zomer alleen de bovenste laag. Maar door klimaatverandering ontdooit er elk jaar steeds meer permafrost. En dat is een probleem, want zo komen er ook steeds meer broeikasgassen vrij.

Een ondergronds klimaatprobleem

Je bent een vreemde taal aan het leren voor een toets of omdat je nar het buitenland gaat, maar die woordjes blijven maar niet in je hoofd zitten. Hoe kun je die nou het beste opslaan in je brein? Zeven jonge wetenschappers van de Radboud Universtieit wonnen een internationale wedstrijd met hun methode van woordjes leren. Ze hebben vier tips voor je:

1.	Deze ken je nog van vroeger. Schrijf niet alleen je woordjes in twee kolommen op maar overhoor je zelf ook. Dek bijvoorbeeld de vertaling met je hand af.  Zo zoek je de vertaling in je geheugen op en oefen je het herinneren. 
2.	Varieer met oefenen. Vertaal beide kanten op en zorg ervoor dat je de rijtjes niet op vaste volgorde leert. Door ze door elkaar te husselen voorkom je dat je geheugen de volgorde onthoudt in plaats van de woordjes zelf. 
Het is ook goed om wat pauzes te nemen tussen het leren. Beter dan een uur stampen kan je twee keer een half uur leren over de dag verspreiden. Zo train je je geheugen om dieper te graven. 
3.	Bedenk een ezelsbruggetje en visualiseer dat. Bijvoorbeeld sumo, het Spaanse woord voor sap. Stel je daarbij een sumoworstelaar voor, die sap drinkt.  Het idee erachter is is dat het gemakkelijker is een woord in je brein terug te vinden as je het koppelt aan iets dat je al kent. Je maakt dus gebruik van een associatie die je al hebt Je kan het trouwens nog beter onthouden als je de sumoworstelaar iets laat doen wat je wel of niet leuk vindt. Laat hem bijvoorbeeld sap over je jurkje knoeien, zo blijft ie je zeker bij. 
4.	Verbind het woord of beeld aan een locatie die je kent. Bijvoorbeeld, zet de sumoworstelaar op de keukentafel thuis. En doe dit ook met andere woorden. Zet het woord voor banaan in het Litouws op je nachtkastje en hang het woord voor konijn in het Frans aan je hanglamp. Omdat je de ruimte goed kent is het makkelijker om het woord weer op te roepen. 
Dat waren ze, doe er je voordeel mee.

Hoe kun je het beste woordjes leren?

Woordjes leren, bijvoorbeeld voor Frans of Engels, is voor veel jongeren een kwestie van stampen. Maar je onthoudt woordjes veel makkelijker als je ze bijvoorbeeld associeert met iets dat je al kent. In deze video krijg je vier handige studietips voor het leren van woordjes voor school.

Vier tips voor het onthouden van woordjes

Turbulentie. Herken je dit? Dan heb jij vast ook wel eens gedacht dat je doodging. En slecht nieuws: volgens Britse onderzoekers gaan we in de toekomt vaker deze doodsangst doorstaan. Kom ik zo op terug. Allereerst: wat is turbulentie eigenlijk? Nee, je komt niet in een soort luchtzak terecht en je valt ook niet tien meter naar beneden. Dat zijn allemaal fabeltjes. En nee, je gaat niet dood.  Turbulentie is het resultaat van verschillende luchtstromen die hard tegen elkaar aan bewegen. En vliegtuigen vliegen door die luchtstromen heen.  In drie gradaties: lichte, matige en zware turbulentie. En alleen bij die laatste moet je je echt zorgen maken om blauwe plekken. Hoe het ontstaat? Dat kan op meerdere manieren. Natuurlijk Harde wind, laag bij de grond die overal tegenaan botst. Hogerop veroorzaken stevige buien opwaartse en neerwaartse luchtstromen. Dat komt door de warmte die ontstaat door waterdamp die condenseert naar druppels. En die warmte stijgt op. Daar heb je niet veel fantasie voor nodig. Maar wat dacht je van een berg? Harde wind wordt door de berg omhoog geduwd en zo staat er een golfbeweging die op kilometers hoogte en honderden kilometers voorbij de berg kan worden gevoeld. Dan is er nog wake turbulentie, of zog-turbulentie, in de slipstream van een vliegtuig zelf. Vandaar de strenge regels voor de minimale afstand tussen twee vliegtuigen. War bergen liggen weten we ook wel en dankzij de boordradar weet de piloot ook waar de zware onweersbuien heen. Dus daar vliegen we wel omheen. Het wordt pas echt spannend als we het hebben over clear air tubrulence, De naam zegt het al: turbulentie bij een strakblauwe hemel. En daar kan geen radar tegenop. Clear air turbulence komt meestal voor bij jetstreams of  straalstromen op 10 km hoogte in de troposfeer, de kruishoogte van grote vliegtuigen.  Die jetstreams zijn een soort luchtrivieren van soms wel 200 km per uur of meer. Die ontstaan doordat warme lucht uit de tropen en koude lucht uit de polen elkaar ontmoeten. We gebruiken ze ook om sneller van A naar B te vliegen. Maar die stromen botsen met langzamer bewegende vlucht. Dat noemen we wind sheer of windschering. Dat betekent: turbulentie. En daar gaan we dus meer van zien, zeggen onderzoekers.  Dus zet je schrap. Er is ook goed nieuws. Turbulentie lijkt uiteindelijk veel enger dan het werkelijk is. Een vliegtuig zal er niet van neerstorten. Ze zijn zo ontworpen dat ze positieve en negatieve g-krachten kunnen opvangen en ze keren gewoon terug naar hun natuurlijke baan. Maar toch: door vervelende vertragingen en schade kost dat luchtvaartmaatschappijen jaarlijks miljoenen. Ook zijn er door zware turbulentie jaarlijks enkele gewonden en het is gewoon doodeng. Als je zelf in elk geval geen blauwe plekken wil: gordel om.

Hoe ontstaat turbulentie?

Als je vliegtuig begint te schudden betekent dat meestal niet dat je neerstort, maar dat warme en koude lucht met elkaar botsen: turbulentie. Hoe ontstaat turbulentie en hoe gevaarlijk is het?

Botsende luchtstromen

Populisme, een populair begrip, maar wat betekent het nou precies. Veel mensen hebben de klok wel horen luiden maar weten niet waar de populistische klepel hangt. En daarom sta ik de popelen om daar iets over te vertellen. Populisme komt van het Latijnse woord populus en dat betekent volk. Populisten zeggen altijd namens het volk te praten, als een afgebakende homogene groep. En de gemeenschappelijke vijand is de gevestigde orde. In andere woorden: de gewone man wordt  genaaid door de corrupte elite en de politiek moet een vertaling zijn van de wil van het volk. Om het volk te verenigen of te mobiliseren is een charismatisch leider nodig en dat zien we de laatste tijd erg veel. Bijvoorbeeld de bevlogen Varage die tekeer gaat tegen de EU en migranten. De excentrieke Trump tegen het Amerikaanse politieke establishment en migranten. En Europese  rechte leiders zoals Le Pen en Wilders tegen de EU, het politieke establishment en migranten. Maar populisme is zeker niet noodzakelijk nationalistisch of antimigrant, wat dacht je van Bernie Sanders, een radicaal linkse politicus. Alleen zijn volgens hem niet migranten het probleem, maar Wallstreet. En kijk naar de Occupy-beweging. Weliswaar zonder een grote leider, maar wel de 99% tegen 1%, de corrupte elite. Hoe populistisch wil je het hebben? Het populisme is dus niet rechts of links en ook niet per se goed of kwaad. Populisme is dan ook vooral een effectief middel, een politiek gereedschap dat je kan gebruiken voor verschillende politieke boodschappen. Maar er zijn problemen met populisme. Een veelgehoord kritiek is dat populisten vooral uitblinken in mooie woorden en luchtkastelen bouwen maar vervolgens niet komen met een plan om de problemen ook echt aan te pakken. Een ander probleem: verdeeldheid. Want het volk van de populist is per definitie altijd maar een deel van de bevolking.  De PVV bijvoorbeeld vertegenwoordigt met 20 zetels 1 op de 7,5 Nederlander. Wie zijn dat dan en wie zijn dat vooral niet? En dan is er ook nog de vaagheid van de term want een echte sluitende definitie is er niet en er wordt ook nog over gesteggeld. Bovendien is het ook niet zo zwart-wit als het lijkt, als in iemand is 100% wel of niet populistisch. Zo worden steeds meer politici uit juist die gevestigde orde verweten zich ook populistisch te gedragen en de kiezer naar de mond te praten. In dit opzicht zou het populisme  al veel verder zijn doorgedrongen in de Nederlandse politiek. Niet voor niets zei Rutte dat Nederland ho heeft gezegd tegen het verkeerde soort populisme. Maar wat dan het goede soort populisme is? Het populisme is zo’n breed begrip is dat we het misschien niet eens over het populisme moeten hebben. Er is meer nuance nodig. Want dat is wat het volk wil.

Populisme, wat is dat precies?

Het gaat in de politiek vaak over populisme. Poltici zoals Wilders en Trump zijn er heel goed in om mensen aan zich te binden door ze naar de mond te praten over onderwerpen als de EU en migranten. Maar populisme is niet per se rechts. Wat is het populisme precies en waarom is het zo’n lastig begrip?

Zeggen wat het volk wil horen

Politiek links en politiek rechts. Waar hebben we het eigenlijk precies over? Het lijkt allemaal zo simpel, maar links en rechts zijn veel complexer dan je misschien denkt. Zeker bij ons, want hier kies je niet uit een van de twee kampen zoals de Amerikanen of Britten doen. Sterker nog, door ons meerpartijenstelsel zie je door de bomen misschien het bos niet eens meer. Dus we scheppen een beetje orde in de chaos. We beginnen bij het begin. Voor de allereerste links-rechtsteenstelling in politiek verband moeten we terug naar het jaar 1789. De Franse revolutie.  De revolutionairen wilden af van het ancien regime, de absolute monarchie met totale macht voor de koning. Vrijheid, gelijkheid en broederschap, dat waren nieuwe idealen maar niet iedereen wilde verandering. En zo ontstond de assemblee nationaal, de nationale vergadering. Een voorzitter, twee kampen. Links van de voorzitter zaten de revolutionairen die het allemaal anders wilden, dus progressief. En rechts zaten de taanhangers van de koning die alles bij het oude wilde laten, dus conservatief.  Tot op de dag vandaag associëren we links met progressieve en rechts met conservatieve ideeën. Maar het zijn zulke rekbare begrippen geworden dat ze vaak al lang niet meer als rechts of links getypeerd kunnen worden. Soms verschilt het gewoon per thema wat je zou willen veranderen of behouden. Een ander onderscheid dan, economie. Daar zien we weer een andere links-rechtstegenstelling. Helemaal links vind je de socialisten. Zij willen een grote rol voor de overheid, geld verdien je niet alleen voor jezelf maar ook voor de staat, en die kan het dan weer herverdelen voor het algemeen belang. Helemaal rechts vind je de libertariers, zij willen juist een minimale rol voor de overheid. Iedereen dopt zijn eigen boontjes. Geld verdien je voor jezelf en daar mag je best rijk mee worden. Een duidelijk onderscheid, maar in de praktijk ook niet zo zwart-wit. Er zijn allerlei tussenvormen zoals de sociaal-democratie, het liberalisme, het sociaal-liberalisme. En daar vormen allerlei linkse en rechtse ingrediënten samen het recept. Dan is er ook nog zoiets als cultureel links en rechts en dat gaat dan weer over zaken als nationalisme, identiteit, integratie en migratie. Wat je ziet is dat linkse partijen vaak veel meer hebben met internationale solidariteit en rechts zich veel vaker nationalistischer profileert. Maar ook dat is in de praktijk niet zo zwart-wit omdat partijen gemixte belangen kunnen hebben. En dan heb je ook nog de tijdgeest. In bijvoorbeeld de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw werd links-rechts bijna alleen maar economisch geïnterpreteerd terwijl mensen zich tegenwoordig vooral cultureel oriënteren. Lang verhaal kort: links en rechts hebben meerdere betekenissen die kriskras door elkaar worden gebruikt. Dus of jij links of rechts bent hangt van zoveel zaken af  dat eigenlijk die schaal praktisch niet meer bestaat. De links-rechtstegenstelling is dus nogal een versimpelde weergave van een complexe realiteit om de boel overzichtelijk te houden. Partijen profileren zichzelf daarom ook graag als links of rechts of juist als middenpartij.

Politiek links en rechts

In Nederland spreken we van linkse en rechtse politieke partijen. Dat houdt het lekker overzichtelijk. Links is progressief, rechts conservatief. Maar vaak is de links-rechtstegenstelling helemaal niet zo zwart-wit.

Niet zo zwart-wit als het lijkt

Het zal je niet zijn ontgaan. Het gaat slecht in Jemen. Tussen de 16 en 17 miljoen mensen hebben geen toegang tot voldoende eten, drinkwater en medicijnen. Maar waarom gaat het er zo slecht? Jemen ligt net onder Saoedi-Arabië en Oman, maar is lang niet zo rijk als die olielanden. In het land wonen ongeveer 24 miljoen mensen. Jemen heeft last van terreuraanslagen van Al Qaida, separatisten, corruptie, droogte en voedselschaarste. Sinds 1972 wordt Jemen geteisterd door burgeroorlog na burgeroorlog. De laatste woedt sinds 2012 waarbij verschillende groeperingen om de macht vechten. In 2014 weet een van die groepen de president af te zetten. Buurland Saoedi-Arabië en acht bevriende staten gaan over tot luchtaanvallen om zo de macht weer terug te krijgen bij de president. Al Qaida en IS maken gretig gebruik van de chaos door delen van het zuiden in te nemen en aanslagen te plegen. De grote verliezer Slachtoffer is de Jemenitische burger. Meer dan de helft van de Jemenieten heeft hulp nodig. Volgens de VN is er meer dan 300 miljoen euro aan internationale hulp nodig. Waarom zou jij daaraan bijdragen? Om de mensen te hulpen maar ook hoe instabieler het land wordt, hoe sterker terreurorganisaties en rebellen kunnen worden.

Jemen: verscheurd door burgeroorlog en hongersnood

Het gaat slecht in Jemen, het armste land van het Midden-Oosten. Er is te weinig voedsel, er is een burgeroorlog gaande en er worden veel terroristische aanslagen gepleegd. Daarom is er hulp nodig in het land.

17 miljoen Jemenieten hebben hulp nodig

ijsjes 

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

NOS op 3

Type videos