PO aardrijkskunde

Natuur en techniek PO

Geschiedenis PO

Sport PO

Engels PO

Taal en spelling po

Kunst PO

Mens en maatschappij PO

Rekenen PO

Jeugdjournaal maandag 8 december

Het NOS Jeugdjournaal is een nieuwsprogramma van de NOS met het laatste nieuws voor kinderen van 9 t/m 12 jaar. Er is dagelijks een ochtenduitzending.

Jeugdjournaal

Het laatste nieuws van NOS Jeugdjournaal

Het Jeugdjournaal in de ochtend met nieuws over de Top2000, de kinderwoorden van 2025 en over kerst.

Nieuws over kerst en de Top 2000

Afscheidsvideo 2025

De Sint en alle pieten hebben ons land weer verlaten. Tot volgend jaar!

Dag Sinterklaas!

Aftelkalender

In december tellen we af naar het nieuwe jaar! In deze aftelkalender kun je tot 31 december elke dag een vakje openmaken voor een winterse video. Klik op de afbeelding om de aftelkalender te openen. 

Winterse schoolplaat vol verrassingen 

Aftelkalender Nieuwjaar

De kandidaten doen een memoryspel. Verliezen ze, dan zorgen de monsters Pats! Boem! en Kledder! voor spectaculaire effecten als ontploffingen, vogelpoep en vallende gewichten. Als iemand wint, dan verschijnt er op één van de schilderijen een film over het productieproces van een alledaags voorwerp.

PatsBoemKledder!

PatsBoemKledder! is een spelprogramma voor kleuters over techniek vanuit ‘Het Museum van Gewone Dingen’.

De kandidaten doen een memoryspel. Verliezen ze, dan zorgen de monsters Pats! Boem! en Kledder! voor spectaculaire effecten als ontploffingen, vogelpoep en vallende gewichten.

Luchtballon (afl. 164)

Nieuw voor primair onderwijs

VO biologie

VO aardrijkskunde

VO geschiedenis

VO Nederlands

Economie VO

Mens en maatschappij VO

Engels VO

VO wiskunde

VO kunst

Grote Geesten – Aletta Jacobs

Van Aristoteles tot Kant: grote denkers hebben veel invloed gehad op hoe wij de wereld zien. Maar wat was de kern van hun boodschap? Human heeft het samengevat in mooie, informatieve animaties.

Grote geesten

HUMAN: Grote geesten

Aletta Jacobs (9 februari 1854-10 augustus 1929) was arts, feminist en pionier in de strijd voor vrouwenrechten. Ze speelt een belangrijke rol in de vrouwenbeweging, zo zette ze zich in voor geboortebeperking en vrouwenkiesrecht. Daarnaast was ze een invloedrijke activist op sociaal en politiek gebied. Haar levenswerk veranderde de positie van de vrouw in Nederland voorgoed.

Aletta Jacobs (1854 - 1929)

Vuur, ik vuur. En dan: "boem", gaat het helemaal heen en weer. Die knal en wat er binnenin gebeurt het is prachtig. "Handrem eraf!" "En we gaan." Dat is het mooiste wat er is. Met een enorme snelheid door het terrein. Nou, dan ga je echt door het lint als cavalerie zijnde. - Het is wel een hele kleine ruimte. - Je zit bovenop elkaar. Als je claustrofobie hebt heb je een uitdaging. Als je op de schutterplaats zit, heb je bijna geen ruimte. Ik heb mensen gezien, die kwamen zelfs naar buiten boven luiks uit om te kunnen ademhalen. Want die waren helemaal uit de dolle. Ja, je zit met z'n vieren, 24 uur op elkaars lip en je bent van elkaar afhankelijk. Dan ben je ook. Dat gevoel heb je, verantwoordelijk te zijn voor elkaar. Net of je met je broertje op stap bent. Dat is het grote museumgebouw. Daar is het gebouw met de voertuigen. Daar gaan we nu heen. Hier zijn de Sherman tanks. Sherman tanks zijn uit de Tweede Wereldoorlog. Meino Jongsma is de directeur van het Cavalerie Museum op de Prins Bernhard Kazerne in Amersfoort. De cavalerie, dat waren ooit de paarden maar vanaf de Eerste Wereldoorlog zijn het tanks en pantserwagens. Kijk, dit zijn de stevige jongens. Wow! Dit is een Centurion tank die is in de jaren vijftig gekocht, maar die hebben we nog gekocht van het geld van de Marshallhulp. Die heb ik in mijn loopbaan nog meegemaakt, want die hebben tot denk ik tot midden jaren tachtig gediend. - En wat is het nou in tanks dat u dat zo aantrekt? Dat is een beetje een grote jongens vraag heh. Want het gaat snel, het is stoer, het is gevaarlijk, je komt overal doorheen en je maakt wat mee. Eh, avontuurlijk leven. Zo begin je natuurlijk als je op een tank rijdt. In de Koude Oorlog heeft Nederland bijna duizend tanks. Zij moeten een eventuele grondaanval van de Sovjet-Unie stuiten, was toen de gedachte. Veel tankers zoals de bemanningsleden worden genoemd beginnen in die tijd bij het leger. Vlieland is voor bijna alle tankers een belangrijke plek. Daar op de Vliehors ligt een groot oefenterrein en het is ook de plek waar ze voor het eerst schieten. Dit was allemaal oefenterrein en er werd hier gigantisch geoefend. Je had geen weet dat het, dat het dicht was hier. Eigenlijk de mooiste tijd van mijn leven geweest. Toch wel Dat daarvoor, is de plek geweest waar ik wel eens mijn eerste schot gedaan heb. - Hoe was dat? Ja, dat is dat wil ik het is op een gegeven moment als je in die tank zit, dat je weet niet wat er gebeurt. Je weet het niet. Er wordt allemaal geroepen van dit en dat en daar moet je rekening mee houden daar moet je rekening mee houden. Maar als je erin zit En je zit op de schutters plaats. En je moet voor de eerste keer moet je die die moet, je moet je af gaan afvuren. Ja dat is je weet niet wat er gaat gebeuren. En dan krijg je die knal en dan denken mensen echt, dan ben je echt vijf/zes seconden echt helemaal flabbergasted, ben je. Gewoon helemaal van de wereld. Dan, zit je voor het eerst in die tank en meest angstige moment is niet eens als commandant, maar als schutter. Dan zit je nog een verdieping lager in de tank en dan zit je daar zo en dan kijk je naast je. Daar zit dat kulas wat naar achter komt. Dat heb je allemaal geleerd en dan zit je erin. Je zit ongeveer zo'n stukje naast dat kanon en dan krijg je iets door en dan vuur! Ik vuur en dan: "boem", gaat het helemaal heen en weer. De eerste keer heb ik niet eens goed kunnen waarnemen of die nou raak was of niet. Moet je, je knippert, je schrikt, je hoort het naast je geluid, je ruikt meteen verbrand kruit Je ziet en ruikt alles. Dus ja, dat is echt gigantisch prachtig. Maar ja, ondertussen gaat de tweede granaat erin en dan krijg je te horen dat je dat opnieuw moet doen. Ja en dan gaat het een stuk makkelijker. Het is een van de mooiste dingen die ik meegemaakt heb. - Het klinkt bijna als een soort ontmaagding. Ja, ja, ja. Ja, dat is het gewoon. De eerste keer dat je dat doet. En ik heb in het verleden, dan was het ook zo dat Dan vroegen mensen even aan mij van wat voel je dan? Ja, ja, je zit in die tank en ik heb begrepen dat al je witte bloedlichaampjes bij het schot, die maken allerlei bewegingen binnen in je lichaam. Dus op den duur is het ook niet echt gezond. Maar oké, dat is het natuurlijk in een wapensysteem sowieso niet. Dat je een schot af vuurt is sowieso niet gezond. Dat is het niet. Maar ja, het is het is prachtig om het mee te maken. Dus ja. Kan niet beter. Gerrit Buurman zit niet alleen in de tank. Hij begeleid op Vlieland ook de schietoefeningen. Dat gebeurt vanuit de landmachttoren. Op het wad stonden allerlei doelen. Harde doelen. - Wat zijn harde doelen? Harde doelen zijn oude tanks vijftien harde doelen hadden we een een zestal/viertal tanks stonden hiervoor en de doelen stonden tussen de pak m beet 800 en de 2000 meter En die werden dus hier met die tanks, werd er geschoten. En ik was degene die hier in het midden zat. En ik hield alles in de gaten. Moest je dan bijvoorbeeld in de gaten houden of ze daar niet aan het vissen waren. Je had ook van die kokkelvissers. En die gingen daar dan liggen. En als je dan scherpe munitie zou nemen kan je 25 kilometer ver. Maar dat wat we hier verschoten, dan zit je meestal op acht en een half, negen kilometer. En dan kon je dus die laatste boog die daar zat, die kon je dan net bereiken. Nou, dan kon ik dat op een gegeven moment, kon ik eerst proberen of ik het te pakken kon krijgen. Ik had ook een marifoon hier en als je dan geen contact kreeg en ze bleven liggen, ja dan kon ik op gegeven moment het bootje uit sturen. Werd er gevraagd of ze alsjeblieft wilden wieberen. Maar het is openbaar gebied dus ja moet je maar hopen dat je dat je ze weg krijgt. Deze tanks werden gebruikt als doelen bij de schietoefeningen. En ze worden nu gebruikt als doelen voor de luchtmacht voor bommen. Je staat hier in de Sahara van Europa, hier. Dit kan je dus in de bewoonde wereld kan je dit niet. Nee. Luister maar, vogels.

Tank

Oorlogen, bewegingen en opstanden. Belangrijke gebeurtenissen uit de hedendaagse geschiedenis bewerkt uit Andere Tijden (NTR), speciaal voor gebruik in de klas.

Andere Tijden in de klas

Andere Tijden

Tijdens de Koude Oorlog had Nederland zo’n 1000 tanks. Geoefend werd er op de Vliehors, een oefengebied op Vlieland. Maar na de val van de Berlijnse muur werd er in Nederland flink bezuinigd op defensie. Hierdoor gingen in 2011 de laatste tanks in de uitverkoop. In 2025 koopt Nederland opnieuw gevechtstanks.

De laatste tanks

Bosnië en Herzegovina is één land. Het ligt in het zuidoosten van Europa, in de Balkan. De hoofdstad is Sarajevo.

Bosnië en Herzegovina is iets groter dan Nederland. Het land bestaat uit twee delen. Bosnië is in het noorden, en Herzegovina in het zuiden. Het land heeft veel bergen, maar ook bossen, rivieren, meertjes en veel watervallen. 

Bosnië - Herzegovina heeft een matig landklimaat. De zomers zijn over het algemeen warm. En in de winter kan het flink afkoelen, in de bergen gaat het dan sneeuwen. 

In Bosnië en Herzegovina leven rond de 3 miljoen mensen. 

Al eeuwenlang wonen er verschillende bevolkingsgroepen naast elkaar. De drie grootste groepen zijn de islamitische Bosniakken, de oosters-orthodoxe Serven en de katholieke Kroaten. Alle drie de groepen hebben hun eigen taal. De talen lijken wel op elkaar, dus iedereen kan met elkaar praten.

Op sommige plekken wonen mensen van verschillende groepen gescheiden van elkaar, in andere regio’s wonen ze samen. 

Nu gaat dat goed, maar de groepen hebben ook veel strijd met elkaar gehad.

Eeuwenlang is Bosnië en Herzegovina onderdeel van verschillende rijken. Waaronder Joegoslavië. In 1992 verklaart het land zich onafhankelijk. 

Maar veel Bosnische Serviërs zijn tegen deze onafhankelijkheid. Er breekt een bloedige oorlog uit, tussen de verschillende bevolkingsgroepen. De Bosnische Burgeroorlog.

Vooral de Bosnische moslims worden slachtoffer van het geweld van de Bosnisch-Servische troepen. 2 miljoen mensen slaan op de vlucht en ruim 100.000 mensen worden vermoord. In de hoofdstad Sarajevo vallen zoveel doden dat de begraafplaatsen snel vol raken en mensen worden begraven in parkjes en op voetbalvelden.

In Srebrenica, waar Nederlandse VN-soldaten werken, worden duizenden moslimmannen vermoord. Het is de grootste massamoord in Europa sinds de Tweede Wereldoorlog.

In 1995 komt er een einde aan de oorlog. Sindsdien bestaat het land als Bosnië en Herzegovina. Het heeft nu een eigen regering waarin alle bevolkingsgroepen vertegenwoordigd zijn.

De oorlog heeft veel schade aangericht aan steden en dorpen. In de jaren daarna is veel hersteld, maar de economie groeit maar langzaam. 

Veel mensen werken in de landbouw, ze verbouwen graan, groenten en fruit. Ook verdienen mensen hun geld in de industrie of in het toerisme. Bosnië wordt nog lang niet zo vaak bezocht als buurland Kroatië, maar het toerisme trekt aan. Vooral voor natuur en oude steden.

In de stad Mostar staat een beroemde brug. Tijdens de burgeroorlog is die gebombardeerd. Daarna is hij weer steen voor steen herbouwd. Het een belangrijk symbool geworden voor de vrede. Toeristen komen kijken naar de bekende brugspringers, die 24 meter naar beneden in het water springen.

Bosnië en Herzegovina heeft een rijke mengeling van culturen. In Sarajevo zie je minaretten van moskeeën naast kerktorens en andere oude gebouwen. De stad staat bekend als een plek waar oosterse en westerse invloeden samenkomen.

Van de oorlog is nog steeds veel schade te zien. Zoals vernielde gebouwen met kogelgaten. Street-art kunstenaars maken hier op sommige plekken iets vrolijks van.

De Bosnische keuken is vooral beïnvloed door Turkije, het Middellandse Zeegebied en Centraal-Europa. Čevapi is populair: gegrild vlees. Net als burek, met bladerdeeg. En het is echt een koffieland, koffiedrinken is een belangrijk ritueel.

Bosnië en Herzegovina is een land vol natuur met een bijzondere mix van culturen. Na een heftige burgeroorlog proberen de inwoners samen verder te leven.

Bosnië

Wat voor dieren leven er in het regenwoud? Wat geloven de mensen in India? En hoever ligt Australië bij ons vandaan? De Wereld Rond neemt je mee naar allerlei landen op de wereld.

De wereld rond

Oefenen met topografie

Een bloedige burgeroorlog, daar staat Bosnië en Herzegovina vooral bekend om. Maar het land heeft ook prachtige landschappen en een bijzondere cultuur.

Bosnië en Herzegovina

Het grootste stoomgemaal ter wereld

Gebruik nieuws in de klas en sluit aan bij de actualiteit met deze korte reportages van NOS. De video's zijn speciaal geselecteerd bij het curriculum van het voortgezet onderwijs.

NOS Nieuwsclips

Alle video's van NOS

Het Woudagemaal is een nog werkend stoomgemaal in Lemmer. Het gemaal pompt overtollig water vanuit Friesland naar het IJsselmeer. Dat gebeurt niet elektrisch maar met stoom. Het Woudagemaal staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO.

NOS nieuwsclips

Nieuw voor voortgezet onderwijs

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Schooltv

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!