Name: Wat zijn de gevolgen van slaaptekort?
Uploaded: 2024-07-01T10:22:00+02:00
Duration: 5 min 56 s
Description: Slapen is een basisbehoefte, net als eten en drinken. De meeste mensen hebben 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig om goed te kunnen functioneren. Haal je dat niet? Dan kun je last krijgen van concentratieproblemen, vermoeidheid en zelfs depressie.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Lig jij ook vaak in je bed te woelen? Dan ben je niet de enige. Bijna één op de vijf Nederlanders heeft problemen met slapen. Zo'n slaaptekort levert vaak flinke wallen en een slecht humeur op. Maar het heeft ook gevolgen die je misschien nog niet kent. Onze slaap wordt gereguleerd door ons circadiaanritme, ook wel onze biologische klok genoemd. Dat ritme van slapen en wakker worden is voor een deel erfelijk bepaald en ligt vast in je hersenen. Je biologische klok reageert op licht. Zodra het donker wordt, begin je met het aanmaken van melatonine, een hormoon dat ervoor zorgt dat je slaperig wordt. We slapen 's nachts in cycli van ongeveer 90 tot 120 minuten. Iedere cyclus bestaat uit vier slaapstadia en als we een goede nacht hebben, maken we ongeveer 4 á 5 van die cycli mee. Fase 1 en 2 zijn de fases van de lichte slaap. Fase 1 is de overgang van wakker zijn naar in slaap vallen. Onze hartslag daalt en onze ademhaling vertraagt. Ook daalt onze lichaamstemperatuur en onze spieren trekken zich nu en dan samen. Fase 3 wordt wel Deltaslaap genoemd omdat we op een EEG hele langzame deltahersengolven kunnen waarnemen. Dit is de diepe fase van de slaap waarin ons lichaam groeihormonen aanmaakt die onze spieren en botten nodig hebben. Hierdoor kan ons lichaam zich herstellen. De laatste fase is de Rapid Eye Movement of afgekort de remslaap. Het is de fase waarin we de meest levendige dromen hebben. Gemiddeld heb je zo'n 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig om goed te kunnen functioneren. Maar hoe diep je slaapt, doet er dus ook toe. Tijdens je diepe deltaslaap maak je immers groeihormonen aan en ruimt je lichaam de afvalstoffen op. Slaap je te kort of heel licht, dan gebeurt dit minder. En op de lange termijn kan slaapgebrek de kans op onder andere dementie, kanker en hart- en vaatziekten vergroten. Maar op korte termijn merk je natuurlijk ook al verschillende dingen. Je wordt prikkelbaar, hebt weinig puf, je geheugen gaat achteruit en logisch nadenken wordt moeilijker. En als je bijvoorbeeld slaperig in de auto stapt, dan kan dat zelfs levensgevaarlijk zijn. Je concentratie en reactievermogen worden namelijk ook minder. We weten bijvoorbeeld uit onderzoek dat als we zo'n 17 tot 19 uur achter elkaar wakker zijn, dat al gelijk onze prestaties achteruit gaan. We presteren dan net zo als iemand die twee glazen alcohol op heeft. Je denkt dat je gewoon kan rijden, maar ondertussen is je reactievermogen vele malen trager en je kan zelfs in een microslaap vallen. Hiermee val je heel kort in slaap, maximaal 15 seconden, terwijl je ogen dan nog open kunnen staan. En dat kan fatale gevolgen hebben. In bijna 20% van alle verkeersongevallen speelt vermoeidheid een rol. Ook op je werk of op school heeft slaaptekort gevolgen. Als je te weinig slaapt, maak je namelijk meer fouten. Zo blijkt uit onderzoek dat studenten met slaaptekort gemiddeld een halve punt lager staan dan medestudenten. Vervelend voor hen. Maar hoe zit het dan bij beroepen waarin fouten maken hele grote gevolgen kan hebben? Hoe is het vandaag de dag gesteld met de slaap cultuur op het Binnenhof? Hoeveel uur slaap jij zo ongeveer per nacht? Ik durf dat eigenlijk niet te zeggen, haha. Doordeweeks 6 uur in het weekend probeer ik iets langer. Ik denk doordeweeks zes. Ik heb er wel zes à zeven nodig. Als ik 5 uur haal, dan ben ik wel blij. Het zijn er meestal vier. Ja, en dan ook af en toe een keer zes. 
Ik probeer zes, zeven uur te pakken zo als dat lukt en het liefst onafgebroken. Maar we hebben kleine kinderen. Het is ook best wel vaak vijf, omdat het gewoon niet anders kan. Het is ook wel eens 5 uur, ja. Ja, vaak nog druk bezig en ook wel een lichte hobby om nog even een Netflix-aflevering te zien. Is er een groot gebrek aan slaap? Absoluut. Absoluut. Mensen denken vaak dat ze prima functioneren op weinig slaap, maar uit onderzoek blijkt dat dit helemaal niet zo is. Zo deed men onderzoek met drie groepen mensen. De eerste groep kreeg geen slaap. De tweede groep 4 uur en de laatste groep kreeg 6 uur slaap. Tijdens dit onderzoek moest iedereen een opdrachtje doen waarbij ze hun cognitieve functies moesten gebruiken, zoals waarneming, concentratie en geheugen. En wat bleek? De groep zonder slaap deed al na twee dagen vrijwel alles fout. Maar wat gebeurt er nou als je 4 uur slaapt per nacht? Hoeveel beter doe je het dan? Nou, een stuk beter, vooral in het begin. Maar wat zien we? Als je ze maar lang genoeg volgt. Veertien dagen was nog niet eens zo heel erg lang. Dan zitten ze op hetzelfde niveau als die groepen hier die helemaal geen slaap kreeg. En wat gebeurt er als we ze 6 uur slaap geven? Een stuk realistischer. Wederom, het gaat nog beter, maar hier ook. Als je ze maar lang genoeg volgt, kom je eigenlijk weer in die gevarenzone. Voor iedereen geldt dus als je langdurig te weinig slaapt, dan heeft dat negatieve gevolgen, ook op mentaal gebied. Iedereen denkt aan te veel stress op je werk. Dat is inderdaad de nummer één risicofactor. Maar daarna komt echt slecht slapen. Ja, als je slecht slaapt is het ook makkelijker om overgewicht te krijgen. Hart- en vaatziekten, diabetes en je stemming heeft er erg onder te lijden. Ja. Hoe ernstig kan dat worden? Die stemming? Nou. Slapeloosheid is bijvoorbeeld de allerbelangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van een depressie. 
Slaapexperts adviseren om in ieder geval een vast slaapritme aan te houden en 's ochtends jezelf bloot te stellen aan helder ochtendlicht. Daardoor slaat je biologische klok aan, waardoor je wakker wordt en 's avonds weer op tijd moe. Ook is het 's avonds van belang om het licht te dimmen en ook niet te lang naar felle schermen te kijken. Maar ja, zeg maar eens, net als Alexander Pechtold nee tegen nog één laatste aflevering.

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Je biologische klok zorgt ervoor dat allerlei processen in je lichaam op een bepaalde tijd gebeuren, zoals wakker worden en honger krijgen. Superslim! Maar hoe werkt dat precies? Klik op de afbeelding om de story te lezen.

Story over je bioritme

Hoe werkt je biologische klok?

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

Programmaheaders

Programmalogo's

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

De vraag naar psychische hulp is groter dan ooit: drie op de tien jongeren voelen zich depressief. Dat zie je niet meteen aan de buitenkant. Zes jonge mensen vertellen hoe alledaagse situaties voor hen grote obstakels zijn. In deze special van de NOS kruip jij een dag in hun hoofd en ervaar je hoe dat voelt.

Scrollverhaal over depressies onder jongeren

Ik zie wat jij niet ziet

Hoe is het voor mensen in andere landen om buitenstaander te zijn, puber, homo, verslaafd of... ongesteld? Je ziet de overeenkomsten en verschillen tussen culturen in onze steeds kleiner wordende wereld.

Metropolis in de klas

Alles van Metropolis

Het aantal mensen met psychische klachten stijgt. Depressie, burn-outs, stress; het is niks ongewoons meer. Maar hoe tackelen mensen wereldwijd hun mentale kopzorgen? In dit scrollverhaal laten de correspondenten van Metropolis zien wat er in hun land gedaan wordt om het hoofd op orde te houden.

Scrollverhaal over omgaan met kopzorgen

Metropolis over therapie - Scrollverhaal over omgaan met kopzorgen

Als je bij iemand op de kamer ligt die snurkt, kan dat behoorlijk vervelend zijn. Maar wist je dat snurkers er vaak helemaal niets aan kunnen doen dat ze snurken? Meer over dit wonderlijke fenomeen lees je in de story van NPO Kennis.

Scrollverhaal over hinderlijke slaapgeluiden

Waarom snurken mensen?

Wat zijn de gevolgen van slaaptekort?

Alles over slaap bij NPO Kennis

Slapen is een basisbehoefte, net als eten en drinken. De meeste mensen hebben 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig om goed te kunnen functioneren. Haal je dat niet? Dan kun je last krijgen van concentratieproblemen, vermoeidheid en zelfs depressie.

Mens en lichaam

Te weinig slapen kan gevaarlijk zijn

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Herfstbladeren

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.