Hoe kan het nou dat we opeens zo ontzettend veel last hebben van die eikenprocessierupsen? Eikenprocessierupsen houden van warme omstandigheden en door klimaatverandering is het gewoon in Nederland steeds aantrekkelijker voor ze geworden. Nu kunnen ze hier prima overleven. En ja, daarbij is natuurlijk dat we ontzettend veel eiken hebben. Dus je ziet hier ook volop eiken, alleen maar eiken, daardoor heel weinig natuurlijke vijanden en kunnen ze zich heel erg goed vermenigvuldigen en steeds meer uitgroeien tot een probleem. Best wel gek, want nou is er sprake van een echte plaag. En toch hebben die beesten volop natuurlijke vijanden. Even een paar voorbeelden. Dit is de poppen-rover. Een klein torretje, hij ziet er onschuldig uit, maar voor de processierups is het een plaag. De sluipwesp, voor ons totaal ongevaarlijk, maar voor de eikenprocessierups een ware plaaggeest. Waarom? Die sluipwesp legt zijn eitjes in de jonge rupsen en de larven van die sluipwespen voeden zich dan met de inhoud van die rupsen. Het zijn echte parasieten. Vogels; kauwen, meesjes, merels. Ze blijken allemaal dol te zijn op de eikenprocessierupsen. Kortom, natuurlijke vijanden genoeg. Maar waar kunnen die natuurlijke vijanden hier overleven? Die hebben lage begroeiing nodig en struiken om in rond te kunnen scharrelen. Die hebben bomen nodig die er heel anders uitzien dan deze om hun nestjes in te kunnen bouwen. En die hebben natuur nodig. Natuur met allerlei verschillende bomen, planten, bloemen en struiken om in te kunnen overleven. Kijk, dit is beter. Een prachtig eikenlaantje met allemaal eikenbomen, maar die zijn omringd door allerlei andere bomen, planten en struiken. Hier bijvoorbeeld: fluitenkruid voor de insecten. Daar hebben we een meidoorn met bloeiende bloemetjes, ook voor de insecten een vogelnestje. En daar gaten voor de spechten, dus hier kunnen de natuurlijke vijanden; insecten, vogels hun werk doen. De beste methode tegen de eikenprocessierups is dus om die diversiteit in de natuur terug te brengen, maar dat gaat niet zo snel of makkelijk. Dus tot die tijd moet de overlast van de processierups eerst op korte termijn bestreden worden. Je moet goed kijken, maar check. Als ik het een beetje heen en weer schudt, dan zie je ze steeds duidelijker. Die hele dunne haartjes, die sliertjes. Dat zijn ze. Dit is een veelbelovende methode om die overlast tegen te gaan. Deze krioelende wormpjes heten nematoden en leven normaal gesproken in groten getale in onze bodem. En sommige soorten nematoden gaan dan op zoek naar andere kleine wormpjes om daarbij naar binnen te kruipen. Het resultaat: een dood wormpje. En dat doen ze ook bij rupsen-larven, maar die leven dus hoog in de boomkruin. En zodra die nematoden boven de grond gehaald worden, leven ze vaak maar voor hooguit een paar uur. Ze hebben de bodem echt nodig om te kunnen leven en ze kunnen niet tegen licht. Dus hoe krijg je dan die nematoden uit de bodem? Bij die larven is in de bomen. En daar is inmiddels een bijzonder apparaat ontwikkeld. Dit is een nematoden-sproeier. Kijk hier in deze tank zit water met miljoenen krioelende nematoden en dit is een soort sproeikanon. En die sproeit met heel veel lucht, een soort nevel met water en nematoden zo de boom in. Het gebeurt haast allemaal ‘s nachts. Overdag zouden de nematoden gelijk doodgaan door het licht, kunnen ze niet tegen. Maar in de nacht blijven ze een paar uur leven. En dat is net lang genoeg om die eikenprocessierupsen binnen te kunnen sluipen. Henry, werkt dit goed? Dit werkt zeker goed als je maar op tijd bent. Het juiste tijdstip is heel erg van belang. Dus als die rupsen nog maar net uit het eitje zijn gekomen, dan moet je erbij zijn voordat ze overlast bezorgen. Als ze brandharen hebben, dan ben je te laat. En dan zouden we toch nog steeds overlast kunnen ervaren. We zijn nu wel op tijd he? We zijn al perfect op tijd, want ze zijn nog heel klein. En komen we ooit denk je van die eikenprocessierupsen-plaag af? Nou, ik denk dat we niet van eikenprocessierupsen afkomen. Ik denk dat we naar een andere boom moeten, dat we rustig over moeten schakelen naar de beheer door natuurlijke vijanden. En dan denk ik dat het prima in balans is te brengen en dat we eigenlijk heel goed samen kunnen leven met de eikenprocessierups.
