Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Hoe zat het ook alweer? Grote en kleine gebeurtenissen uit de geschiedenis in animaties van minder dan een minuut. Kort, duidelijk en superhandig om je geheugen even op te frissen!

Programmaheaders

Wereldoorlogen

High Speed History

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Zo’n 7500 jaar geleden stroomt de Rijn in het westen van ons land, door een moerassige rivierdelta de Noordzee in. Tussen de geulen zijn stukken land verzand en vormen natuurlijke eilanden. Daar leven dieren en vogels. Vissen zwemmen er in het ondiepe water. Op de hoogten leven ook mensen die als jagers en verzamelaars rondtrekken. Een van deze mensen is Trijn. Zij is een kleine vrouw en moeder van twee kinderen. Ze is ongeveer 50 jaar oud als ze sterft. Ze wordt met van bot gemaakte kralen en een hond in een graf gelegd. Hierdoor weten we hoe ontwikkeld deze nomaden zijn geweest. Op een plek aan de over van Merwede waar nu Hardinxveld ligt, wordt in 1998 tijdens de werkzaamheden aan het spoor haar skelet gevonden. Trijn is het oudste gevonden lichaam in Nederland en een verre voormoeder van de Nederlanders.

7500 jaar geleden is West-Nederland een nat en moerassig land. Toch leven er op rivierduinen wel mensen. Een van die mensen is Trijntje. Als haar skelet wordt gevonden bij de aanleg van een spoor, blijkt zij het oudst gevonden lichaam te zijn in Nederland.

Wie was Trijntje?

Anton de Kom wordt in 1898 in Suriname geboren. Dat is dan een kolonie van Nederland. Op zijn 23e verhuist hij naar Nederland. Hij strijdt tegen racisme en schrijft artikelen over het kolonialisme. Terug in Suriname begint hij een adviesbureau voor de armen. Hij stoort zich aan de ongelijkheid in Suriname en wil dat bespreken met de Nederlandse gouverneur. Die stelt dat niet op prijs en Anton wordt gearresteerd en het land uitgezet. In Nederland schrijft hij het kritische boek, ‘wij slaven van Suriname’. Als de Tweede Wereldoorlog aanbreekt gaat hij in het verzet om tegen een andere onderdrukker te strijden. Maar hij wordt opgepakt en sterft in een concentratiekamp.

Anton de Kom wordt eind 19e eeuw geboren in Suriname. Tijdens zijn leven strijdt hij tegen racisme en onderdrukking van zwarte mensen. Maar in zijn tijd wordt dat niet op prijs gesteld. In de Tweede Wereldoorlog gaat hij in het verzet tegen de Duitse bezetter, maar uiteindelijk wordt hij gearresteerd en sterft hij in een concentratiekamp.

Wie was Anton de Kom?

De Spaanse Griep is een wereldwijde pandemie in 1918. De griep wordt veroorzaakt door een virus dat waarschijnlijk via vogels op varkens op mensen wordt overgebracht. Het is in Kansas, Amerika ontstaan en de slachtoffers zijn vooral jongvolwassenen. Door het sturen van militairen naar Europa breidt de ziekte zich uit. Omdat Spaanse kranten er voor het eerst over schrijven, krijgt het zijn naam: de Spaanse Griep. Tijdens de oorlog verspreidt het virus zich onder militairen en tijdens de bevrijdingsfeesten ook tussen gewone mensen. Slachtoffers krijgen eerst koorts, worden kortademig en sterven dan aan een longontsteking. Wereldwijd eist de ziekte 40 miljoen slachtoffers. In 1919 verdwijnt de griep even snel als het is gekomen, maar de exacte samenstelling is nog steeds onbekend. Een pandemie als de Spaanse Griep kan nog steeds uitbreken.

In 1918 breekt er een wereldwijde pandemie uit. Wanneer de Spaanse kranten hier als eerste over berichten, krijgt het virus de naam ‘Spaanse Griep’. Wereldwijd eist de ziekte 40 miljoen slachtoffers.

Wat is de Spaanse Griep?

Vanaf de 8e eeuw wonen de Noormannen in Scandinavië.  Ze zijn meestal boer, maar door schaarste trekt een deel er per schip op uit. Zij worden de Vikingen genoemd en met hun ‘drakenschepen’ trekken naar Europa. Daar plunderen ze steden, roven ze voedsel en kostbaarheden en soms steken ze de steden in brand. Vooral in Engeland krijgen de Vikingen zo voet aan de grond maar ze komen ook naar Nederland. Tussen 834 en 863 wordt Dorestad, waar nu Wijk bij Duurstede ligt, meerdere malen geplunderd. Na verloop van tijd worden de rooftochten minder en wordt afpersing een belangrijk middel om geld te verdienen. Steden betalen de Vikingen om zo plundering te voorkomen. Rond 1100 komt er een eind aan de macht van de Vikingen.  De steden weten zich beter te verdedigen en veel Noormannen bekeren zich tot het christendom.

De Vikingen waren Noormannen die er vanaf de 8e eeuw met hun drakenschepen op uit gingen om andere Europese steden te plunderen. Ook Nederland kreeg te maken met de gevreesde Vikingen.

Wie waren de Vikingen?

De 18e eeuw is de tijd van de Verlichting. Wetenschappers, schrijvers en filosofen gaan anders denken. Ze willen alleen nog uitgaan van feiten. Daarmee rekenen ze af met verouderde tradities, bijgeloof en intolerantie. Een belangrijke grondlegger van de Verlichting is Rene Descartes. Van hem is de uitspraak: “cogito ergo sum” – ik denk dus ik ben. Nieuwsgierigheid en een open geest leiden tot veel nieuwe inzichten. Zoals de theorie van de zwaartekracht door Isaac Newton.  Maar er wordt ook nagedacht over de inrichting van de staat. Burgers hebben recht op vrijheid en gelijkheid, aldus de verlichtingsfilosofen. Dat leidt uiteindelijk tot de Franse Revolutie in 1789.

In de achttiende eeuw rekenen wetenschappers, schrijvers en filosofen af met ouderwetse tradities, bijgeloof en intolerantie. Ze vinden feiten belangrijk. De verlichting leidt tot veel nieuwe inzichten.

Wat is de Verlichting?

In juni 1941, tijdens de Tweede Wereldoorlog, valt Duitsland de Sovjet-Unie binnen. Hitler denkt dat hij de communisten snel op de knieën zal krijgen maar de strenge Russische winter gooit roet in het eten. De Duitse troepen lopen vast bij Moskou en Leningrad. Daarop trekken de Duitse troepen door richting Stalingrad. In de herfst van 1942 wordt de stad grotendeels bezet. Maar dan valt opnieuw de ijskoude Russische winter in. De Russen, gewend aan de kou, weten de Duitsers in Stalingrad te omsingelen. In 1943 moeten de geteisterde Duitse troepen zich overgeven. De Slag bij Stalingrad betekent een ommekeer in de oorlog. Vanaf dat moment wordt het Duitse leger steeds meer teruggedrongen en verliest het uiteindelijk in 1945 definitief de oorlog.

In 1942 bezetten de Duitse troepen van Hitler de Russische stad Stalingrad. Maar de Russen weten de Duitsers terug te dringen en in 1943 geven de Duitsers zich over. Het is het begin van het einde voor het Duitse leger.

Wat is de Slag bij Stalingrad?

Eind 18e eeuw is stadhouder Willem V van Oranje aan de macht in Nederland. Hij gedraagt zich als een koning en daar is niet iedereen blij mee. Zo zijn er de Patriotten die in opstand komen tegen zijn macht. Ze zijn geïnspireerd door de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring uit 1776. Deze maakt van Amerika een republiek en onafhankelijk van Engeland. Maar ook wordt het recht op leven, vrijheid en het nastreven van geluk voor alle burgers vastgelegd. Dat willen de patriotten ook in Nederland. Ze richten eigen legertjes op, vrijkorpsen en het komt tot een burgeroorlog tussen hen en de aanhangers van Oranje, de Orangisten. Willem krijgt uiteindelijk hulp van Pruisen om de Patriotten te verslaan. Ze slaan op de vlucht en komen in Frankrijk terecht.

Aan het eind van de 18e eeuw komen de Patriotten in opstand tegen stadhouder Willem V van Oranje. Ze willen meer vrijheid, net als de Amerikanen. Maar Willem slaat terug.

Wie waren de Patriotten?

De Middeleeuwen is de naam voor de periode tussen 500 en 1500 na Christus. Middeleeuwen betekent letterlijk: tussenperiode. In deze tijd wordt in Europa de Christelijke godsdienst erg belangrijk. Er komen veel kerken en kloosters en de geestelijken krijgen veel macht. Ook de mensen van adel hebben een belangrijke positie. Ze dwingen de boeren in hun gebied om de oogst af te staan. De boeren zijn niet zelfstandig en worden ‘horigen’ genoemd. In de Late Middeleeuwen groeien de steden door de toenemende handel. In deze steden ontstaat een nieuwe machtige groep: de vrije burgers. De middeleeuwen eindigen als de renaissance de vroegmoderne tijd inzet.

Met Middeleeuwen bedoelen we periode tussen 500 en 1500 na Christus. In deze tijd krijgen de kerk en de adel veel macht. Boeren staan helemaal onderaan de maatschappelijke ladder.

Wat zijn de Middeleeuwen?

De Chinees Mao Zedong is de zoon van een rijke boer. Hij wordt in 1921 lid van de Communistische Partij. Na een burgeroorlog weten de communisten in 1949 de macht te grijpen. China heet voortaan: de Volksrepubliek China en Mao wordt het staatshoofd. Zijn ideeën worden vastgelegd in Het Rode Boekje. Iedereen in China moet het dit boekje uit het hoofd leren. Het is onderdeel van de Culturele Revolutie die Mao in de jaren 60 in gang zet. Daarbij worden tegenstanders en andersdenkenden op grote schaal gemarteld en vermoord. De repressie en de hongersnoden kosten miljoenen Chinezen het leven. In 1976 overlijdt Mao waarna de dictatuur iets minder streng wordt, maar nog altijd is de Communistische Partij in China aan de macht.

Mao Zedong is van 1949 tot 1976 de communistische dictator van China. Hij laat zijn tegenstanders martelen en vermoorden. Onder zijn bewind zijn er hongersnoden en wordt de bevolking onderdrukt.

Wie was Mao Zedong?

In de oudheid zijn er in het huidige Griekenland verschillende kleine staten. Zo zijn er de Grieken en de Trojanen. Als de Griekse Helena verliefd wordt op de Trojaanse koningszoon, Paris gaat ze met hem mee naar Troje. Maar Helena is al getrouwd met Menelaos, de koning van de Griekse stad Sparta en die is woedend, dit betekent oorlog. De oorlog duurt al 10 jaar, als de Griekse held Odysseus een list bedenkt.  Hij bouwt een groot houten paard waarin een paar Grieken zich verstoppen. Het paard wordt voor de poorten van Troje gezet. De Trojanen halen het paard als teken van de overwinning de stad in en het is feest.  Als ze zijn uitgefeest en diep in slaap zijn, stappen de Grieken uit het paard. Ze zetten de stad in brand en openen de poorten. De stad wordt overmeesterd en Menelaos heeft zijn vrouw Helena terug.

Lang geleden is de Griekse stad Sparta in oorlog met Troje. Odysseus bedenkt een list om Troje te overmeesteren: een groot houten paard waarin soldaten verstopt zitten.

Wat was het paard van Troje?

In 1914 wordt de aartshertog van Oostenrijk-Hongarije doodgeschoten. Franz Ferdinand sterft door kogels afgevuurd door een Bosnisch-Servische nationalist. Daarop verklaart Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan Servië. Rusland steunt Servië en Oostenrijk-Hongarije krijgt steun van Duitsland. Al die landen raken met elkaar in oorlog. Samen met hun bondgenoten vormen ze twee kampen. De geallieerden met Rusland, Frankrijk en Engeland en de centralen met Oostenrijk-Hongarije, Duitsland en het Ottomaanse Rijk. Jonge jongens uit alle landen trekken vol enthousiasme de oorlog in. Maar de strijd is wreed, duizenden granaten, machinegeweren en gifgas zaaien dood en verderf. Beide partijen winnen nauwelijks terrein en in de loopgraven langs het front sterven duizenden soldaten. De oorlog wordt in 1918 gewonnen als de geallieerden steun krijgen van de Amerikanen en Duitsland en Oostenrijk-Hongarije worden verslagen.

Van 1914 tot 1918 woedt er in Europa een bloedige oorlog tussen de geallieerden en de centralen. De oorlog eist miljoenen levens. De strijd eindigt als Duitsland en Oostenrijk-Hongarije worden verslagen door de geallieerden met steun van Amerika.

Wat is de Eerste Wereldoorlog?

Na 1945 streven veel landen in Azië en Afrika naar onafhankelijkheid. Ze willen niet langer een kolonie zijn van de Europese landen. Ze worden gesteund door de winnaars van de Tweede Wereldoorlog:  Amerika en Rusland. Maar de Europese landen willen hun koloniën niet zomaar loslaten. Zo voert Nederland tussen 1945 en 1949 een koloniale oorlog tegen Indonesië. Onder de naam Nederlands-Indië is het eeuwenlang een kolonie van Nederland geweest. Zo’n onafhankelijkheidsoorlog gaat vaak gepaard met hevige strijd. Maar India maakt zich in 1947 zonder veel geweld los van Engeland.  In de jaren 60 gaat de dekolonisatie verder in Afrika. En ook Suriname wordt in 1975 onafhankelijk van Nederland.

Na de Tweede Wereldoorlog komen veel landen in Azië en Afrika in opstand tegen de kolonisten. Maar de Europese landen willen hun koloniën niet zomaar laten gaan.

Wat is de dekolonisatie?

Oranje

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.