Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Hoe zat het ook alweer? Grote en kleine gebeurtenissen uit de geschiedenis in animaties van minder dan een minuut. Kort, duidelijk en superhandig om je geheugen even op te frissen!

Programmaheaders

Wereldoorlogen

High Speed History

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

In december 2010 breekt er een golf van protesten los in het Midden-Oosten. Het begint in Tunesië en de onrust breidt zich snel uit. Veel mensen in de Arabische landen zijn kwaad over de hoge werkloosheid, de dictatuur en de corruptie. Met social media houden, vooral jonge, betogers elkaar en het buitenland op de hoogte van de ontwikkelingen. Onder druk van de betogers moet de zittende dictator van Tunesië aftreden. Ook de presidenten van Egypte en Jemen stappen op en in Libië wordt leider Khadaffi door de opstandelingen vermoord. Andere regeringen beloven de bevolking hervormingen en meer democratie. Maar in de meeste gevallen komt daar weinig van terecht. De vele doden en gewonden die er tijdens de protesten zijn gevallen lijken achteraf zinloos. In sommige landen, zoals Syrië, is het na de Arabische Lente alleen maar slechter geworden en woedt nu een burgeroorlog.

Van 2010 tot 2014 komen de inwoners van veel Arabische landen in opstand tegen de regering. Er is veel onderdrukking, werkloosheid en corruptie. De betogers vinden dat het anders moet en leiders worden afgezet. Er moet meer democratie komen, maar in veel gevallen komt daar weinig van terecht.

Wat is de Arabische lente?

Johannes Calvijn leeft aan het begin van de 16e eeuw. Hij sluit zich aan bij de reformatie die door Luther is ingezet. Het is een beweging van christenen die kritiek heeft op de machtige Rooms-Katholieke kerk. De reformanten zijn het niet eens met hoe de kerk de bijbel uitlegt en ze vinden dat zij het geloof misbruiken voor eigen gewin. Volgens Calvijn moet dat anders. Iedereen moet zich onderwerpen aan Gods geboden. En daarin zijn we allemaal gelijk en staat niemand boven de ander. Niet de koning of paus, maar een gekozen kerkraad moet de leiding hebben. Ook moeten we, zolang we op aarde zijn, sober leven en hard werken. Ook vindt Calvijn dat kerk en staat gescheiden moeten zijn. Veel Nederlanders komen met de leer van Calvijn in aanraking. En zodoende krijgt het calvinisme veel invloed in Nederland.

Het woord calvinisme is afgeleid van Johannes Calvijn. Hij heeft in de 16e eeuw kritiek op de machtige Rooms-Katholieke kerk. Calvijn vindt dat iedereen zich moet onderwerpen aan de tien geboden en dat we sober moeten leven en hard moeten werken.

Wat is het calvinisme?

In 1815 wordt de Franse keizer Napoleon verslagen bij Waterloo door onder andere Pruisen, Oostenrijk, Rusland en het Verenigd Koninkrijk. Die landen organiseren een congres. Zo kijken ze naar nieuwe grenzen tussen de landen in Europa. Want er mag nooit meer één land in Europa oppermachtig worden. Daarom wordt ook het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden gesticht. Het nieuwe koninkrijk omvat Nederland, België en Luxemburg samen. Dit Nederland moet een sterke buffer vormen aan de noordgrens van Frankrijk. Koning Willem I van Oranje, die België bij Nederland heeft ingelijfd, wordt de koning. En de rust in Europa is voorlopig hersteld.

Nadat in 1815 de Franse keizer Napoleon is verslagen, komen de overwinnaars bij elkaar in Wenen. Ze willen voorkomen dat in de toekomst een land oppermachtig wordt in Europa.

Wat is het Congres van Wenen?

Ver voor onze jaartelling leven de mensen als jagers en verzamelaars. Ze jagen op dieren en zoeken bessen om van te leven. Rond 11.000 voor Christus verandert dat: ze gaan  voedsel verbouwen. Daardoor hoeven ze niet langer rond te trekken, maar kunnen ze op één plek wonen. Dit is de landbouwrevolutie, of neolithische revolutie. De eerste mensen die zich vestigen doen dat in de “vruchtbare sikkel”, daar waar nu landen als Irak, Syrië en Egypte liggen. Naast het verbouwen van gewassen gaan mensen ook dieren houden. Ze gaan bij elkaar wonen en er worden regels opgesteld.  Zo ontstaat de agrarische samenleving. Sommige nederzettingen worden dorpen en groeien later uit tot de eerste steden.

Rond 11.000 voor Christus gaan mensen op een vaste plek wonen. Ze verbouwen voedsel zodat ze niet meer hoeven rond te trekken als jagers en verzamelaars. Zo ontstaat de agrarische samenleving.

Wanneer ontstond de agrarische samenleving?

In 1933 komt Adolf Hitlers nazipartij aan de macht. Het gaat dan niet goed met Duitsland en daar geeft Hitler de Joden de schuld van. Joden zijn volgens hem minderwaardige mensen. Hij neemt ze hun rechten af en sluit ze uit. Eerst in Duitsland maar tijdens de Tweede Wereldoorlog ook in de door nazi-Duitsland bezette gebieden. In 1942 gaan de nazi’s nog een stap verder. Ze bedenken een plan om voorgoed van de Joden af te komen. Dat gebeurt in vernietigingskampen waar Joden worden vergast in speciale gaskamers. Tijdens de Holocaust worden zo’n zes miljoen Joden vermoord. Ruim de helft daarvan in Hitlers vernietigingskampen.

Volgens Adolf Hitler zijn Joden minderwaardige mensen. Eerst neemt hij hun rechten af, daarna laat hij ze afvoeren naar vernietigingskampen, zoals Auschwitz in Polen. Tijdens de Holocaust worden zo’n zes miljoen Joden vermoord.

Wat was de Holocaust?

Karel de Grote wordt in 711 koning van het Rijk der Franken. Zijn rijk is ongeveer zo groot als Frankrijk, Duitsland, België en Nederland bij elkaar. Door oorlogen te voeren en slim te trouwen maakt Karel zijn rijk nog véél groter. Uiteindelijk regeert hij over bijna heel West-Europa. In het jaar 800 laat Karel zich door de paus tot keizer kronen. De eerste keizer sinds de val van het West-Romeinse Rijk. Om zijn rijk te kunnen besturen maakt Karel gebruik van leenmannen. In ruil voor een stuk land helpen zij Karel het land te besturen en in tijd van oorlog het land te verdedigen. Keizer Karel sterft in 814. In Aken kun je nog altijd zijn troon en graf bekijken.

Koning der Franken, zo wordt Karel de Grote ook wel genoemd. Hij voert veel oorlog, maar zorgt ook voor eenheid in West-Europa. Met de hulp van leenmannen bestuurt hij zijn rijk tot zijn dood in 814.

Wie was Karel de Grote?

Een paar eeuwen geleden zijn er nog geen fabrieken in Nederland. Producten worden met de hand gemaakt door vakmensen. Ze werken met eenvoudige gereedschappen. Voor het zware werk gebruiken ze molens, ossen en paarden. Maar door de uitvinding van de stoommachine verandert dit voorgoed. Grote machines in fabrieken nemen veel handwerk over. De krachtige machines werken sneller en produceren daardoor goedkoper. De industrie groeit en mensen trekken massaal naar de stad om daar in de fabrieken te gaan werken. De industriële revolutie begint rond 1760 in Engeland. Pas na 1850 komt de industrialisatie ook in Nederland opgang.

Door de uitvinding van de stoommachine in de 18e eeuw komen er steeds meer machines en fabrieken. Zo kan er goedkoper en sneller geproduceerd worden. De industriële revolutie is begonnen.

Wat was de industriële revolutie?

Op een effectenbeurs wordt gehandeld in aandelen. Handelaars proberen hun aandelen met winst te verkopen. Een van de bekendste beurzen is Wall Street in New York. Op donderdag 24 oktober 1929 gaat het daar helemaal mis. Plotseling begint de waarde van de aandelen extreem te dalen. In paniek probeert iedereen zijn aandelen snel te verkopen. Mede daardoor blijken de aandelen helemaal niets meer waard te zijn. Veel mensen raken zo in één klap al hun geld kwijt. Door de beurskrach raakt Amerika in een diepe economische crisis. Als snel komen ook andere landen in de problemen en ontstaat er een wereldwijde economische crisis.

New York, 1929. De waarde van de aandelen daalt zo snel dat iedereen zijn aandelen probeert te verkopen. De aandelen zijn niets meer waard en er ontstaat een wereldwijde economische crisis.

Wat was de beurskrach?

In 1596 gaat Willem Barentsz op expeditie. Hij wil een noordelijke doorvaart naar Azië ontdekken. Maar het wordt steeds kouder en het schip komt bij Nova Zembla vast te zitten in het poolijs. Dus moet hij met zijn bemanning overwinteren op het ijzige eiland. Hier woeden sneeuwstormen en jagen ijsberen. Om zich te beschermen bouwen de mannen een hut. Ze gebruiken hiervoor aangespoelde bomen en planken van het schip. Ze noemen hun onderkomen ‘Het Behouden Huys’. Pas in de zomer kunnen de overlevenden weer weg. Willem Barentsz sterft en de expeditie is mislukt.

Ontdekkingsreiziger Willem Barentsz is in 1596 op zoek naar een nieuwe route naar Azië, als zijn schip vast komt te zitten in het poolijs bij Nova Zembla. De bemanning bouwt een hut om zich te beschermen tegen sneeuwstormen en ijsberen: het behouden huys.

Wat was het behouden huys?

Zo’n 5000 jaar geleden trekt een nieuwe groep mensen ons land in. Ze kiezen een vaste woonplek en bouwen boerderijen van hout en leem. Ze houden dieren en op hun akkers verbouwen ze gewassen. Hun voorraden bewaren ze in potten die op trechters lijken. Daarom noemen we ze het ‘Trechterbekervolk’. In Noordoost-Nederland bouwen ze hunebedden van zwerfkeien die ze in het landschap vinden. Het zijn de graven voor hun doden. In de graven zijn wapens, sieraden en potten gevonden. Die zijn bestemd voor de grote reis naar een volgend leven. Hunebedden zijn de oudste bouwwerken die in Nederland bewaard zijn gebleven.

In Drenthe vind je de oudste bouwwerken van Nederland: hunebedden. Het zijn graven, gemaakt van zwerfkeien door het Trechterbekervolk. In Drenthe vind je er maar liefst 52.

Wie bouwden de hunebedden?

Ongeveer 2000 jaar geleden veroveren de Romeinen veel gebieden. Zo ontstaat het grote Romeinse Rijk. Ook het zuidelijke deel van Nederland wordt ingenomen. Maar ze komen niet verder dan de Rijn in het midden van ons land. De volken ten noorden van de Rijn zijn moeilijk te bedwingen. Daarom wordt de Rijn de natuurlijke grens van het Rijk. De Romeinen noemen het de ‘limes’, wat grens of pad betekent. De Romeinse limes worden bewaakt met wachttorens, forten en legerplaatsen. Het blijft 400 jaar lang de noordgrens van het Romeinse Rijk.

Ongeveer 2000 jaar geleden zijn de Romeinen de baas in bijna heel Europa. Ook in Nederland. Maar verder dan de Rijn komen ze niet. De rivier vormt de natuurlijke grens van het Romeinse Rijk: de Limes.

Wat was de Romeinse limes?

Desiderius Erasmus wordt rond 1466 geboren in Rotterdam. Hij is humanist en gaat uit van de vrije wil van de mens. Erasmus schrijft boeken die veel verkocht en gelezen worden. Dat is mogelijk door de boekdrukkunst, die dan net is uitgevonden. Hierdoor is Erasmus in zijn eigen tijd al een beroemdheid. Zijn bekendste boek is Lof der Zotheid. In dit boek bespot hij de mens, arm en rijk, om zijn dwaze en gekke gedrag. Erasmus wil ook terug naar de oorsprong van het christendom en de kerk. Daarom bestudeert hij teksten van de oude Grieken en Romeinen en schrijft hij een nieuwe vertaling van het Nieuwe Testament. Erasmus overlijdt in de zomer van 1536.

Er zijn universiteiten en bruggen vernoemd naar deze grote denker uit Rotterdam: Erasmus. Hij schrijft boeken over hoe mensen zich gedragen, het christendom en hij schrijft zelfs een nieuwe vertaling van het Nieuwe Testament van de bijbel.

Wie was Erasmus?

Oranje

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.