Name: Topstukken van het Rijksmuseum
Uploaded: 2018-01-30T00:00:00+01:00
Duration: 5 min 40 s
Description: In de Gouden Eeuw is het een trend onder schilders om naar Italië te gaan om mooie zomerse landschappen te schilderen. We noemen deze schilders Italianisanten. Maar ze maken het zo af en toe wel wat mooier dan het eigenlijk is.

Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Wat een mooi schilderij, vind je niet? We zien een berg, dus dit moet ergens in het buitenland zijn. Hier ligt een boot aan de oever van een rivier, met vracht en passagiers aan boord. Er schijnt een goudgeel licht van de zon en aan de langgerekte schaduwen kun je zien dat het het eind van de middag is. Een lekker lo-me warme zomerdag dus… in een warm land. Dit kunstwerk is van Adam Pijnacker en stelt een Italiaans rivierlandschap voor. 

In het Rijksmuseum hangen meer van dit soort prach-tige schilderijen. Ze zijn gemaakt door een groep kun-stenaars die we de Italianisanten noemen. In deze zaal zijn ze allemaal bij elkaar opgehangen. Met een beetje fantasie kun je zeggen dat het een soort vakantiefoto’s zijn van 400 jaar geleden zijn. Mooie foto’s die we te-genwoordig maken van zonnige oorden en die delen op Facebook, Instagram en Snapchat. We laten zien hoe mooi de wereld is op plekken in het buitenland.
In de 17e eeuw kennen ze de wereld nog niet zo goed als wij die nu kennen. Reizen duurt in die tijd veel lan-ger, want je kan niet zomaar het vliegtuig of de trein ergens naartoe nemen. Daarom is een land als Italië voor bijna iedereen in Nederland in de 17e eeuw nog onbekend gebied.

Italië staat wel op kaarten en in atlassen, zoals hier op deze mooie oude kaart van Europa, maar hoe het er daar dan uit zou zien… Dat is voor veel mensen een raadsel. Schilders worden nieuwsgierig en beginnen aan lange reizen naar het Zuiden van Europa
Veel van hen doen een Italië-reis als onderdeel van hun opleiding, een beetje vergelijkbaar met een bui-tenlandse reis op school. Deze reizende schilders zijn de 'Italianisanten'. Ze ontdekken de mooiste gebieden en nieuwe landschappen waar ze kunst van maken.  
De Italianisanten schilderen landschappen met bergen, natuur, water en hier en daar een groepje mensen of dieren. En ze geven hun werk allemaal een gouden gloed van het zonlicht. Een beetje alsof je een foto maakt met een mooi filter erover. 

Nog een kunstwerk van een Italianisant. Jan Both schildert dit landschap rond het jaar 1650. Ook hier zie je weer dat prachtige gouden zonlicht. En we krijgen een inkijkje in hoe een reis naar Italië eruit kan hebben gezien: lopend met een pakezel over kleine paadjes de weg zoeken. Dat zal wel zwaar zijn geweest! Het duurt vaak weken tot maanden voordat ze op de plaats van bestemming aankomen, want auto’s of treinen zijn er dan nog niet. Bij de brug hier vooraan is een kunste-naar geschilderd. Is dit Jan Both zelf? Heeft hij inder-daad op zo’n plek dit kunstwerk gemaakt? Nee, hij houdt ons voor de gek. Later zijn we erachter geko-men dat hij dit schilderij in zijn atelier heeft gemaakt. Een beetje fantasie komt er dus wel bij kijken. 
Sommige kunstenaars maken het helemaal bont met hun fantasie. De schilder van De Ossendrift heeft na-melijk een heel eigen landschap verzonnen. Hier links drijft een herder zijn kudde door een waterplaats en rechts staat een groepje bomen. Maar zie je wat voor bomen het zijn? Naaldbomen! Die komen helemaal niet voor op het platteland in het warme Italië. De schilder heeft verzonnen dat hij dit zo heeft gezien.
De stijl van de Italianisanten wordt populair en ook schilders die nooit in Italië zijn geweest gebruiken on-derdelen van de kenmerkende stijl van de Italianisan-ten. Albert Cuyp bijvoorbeeld. Hij heeft nooit een stap gezet in Italië, maar hij gebruikt hier wel duidelijk de goudgele gloed.  

Maar eigenlijk maakt het niet zoveel uit dat het niet helemaal waarheidsgetrouw is. Want zeg nou zelf, ie-dereen vindt het toch leuk om zijn vakantieverhalen en foto’s wat extra’s te geven?

In de tijd van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden viert de Hollandse schilderkunst haar hoogtijdagen. Meesterschilders als Johannes Vermeer en Frans Hals zijn succesvol. Maar de bekendste meester uit die periode is toch wel Rembrandt van Rijn. Zijn werken hangen tentoongesteld over de hele wereld en zijn beroemdste schilderij is de Nachtwacht. 

Quiz over een Hollandse meester

Wat weet jij over Rembrandt?

In deze interactieve schoolplaat ontdek je meer over het kleurgebruik van Rembrandt, de emoties die dit grote schilderij oproept en vrouwen in de schilderkunst. Klik op de paletten om de video’s met de vragen te bekijken. Achter de andere knoppen vind je meer informatie, handig bij het achterhalen van de antwoorden. Zo ontdek je allerlei geheimen van dit beroemde schilderij.

Interactieve schoolplaat over de geheimen van dit grote schilderij van Rembrandt

Achter de Nachtwacht

Er zijn van die schilderijen die je gewoon moet kennen. De Nachtwacht en de Mona Lisa bijvoorbeeld. Maar weet je ook wie ze gemaakt heeft? Kies bij elke afbeelding de juiste kunstenaar of bekijk de video voor het antwoord!

Quiz over kunstwerken en hun makers

Herken het schilderij

Vincent van Gogh wordt nu gezien als een van de grootste kunstschilders aller tijden. Maar tijdens zijn leven wil niemand zijn schilderijen hebben. Van Gogh is bekend om zijn manier van schilderen, zijn zelfportretten, zonnebloemen en het afsnijden van zijn oor. Test je kennis over deze wereldberoemde schilder in de quiz. 

Quiz over de wereldberoemde schilder

Wat weet jij over Vincent van Gogh?

Topstukken van het Rijksmuseum

Naar de interactieve schoolplaat van het Rijksmuseum

In het Rijksmuseum in Amsterdam vind je belangrijke kunstwerken uit de Gouden Eeuw. Wat is het verhaal achter topstukken zoals De Nachtwacht van Rembrandt, Het Melkmeisje van Vermeer en andere kunstwerken?

Rijksmuseum header

Zoom in op het Rijksmuseum

In de Gouden Eeuw is het een trend onder schilders om naar Italië te gaan om mooie zomerse landschappen te schilderen. We noemen deze schilders Italianisanten. Maar ze maken het zo af en toe wel wat mooier dan het eigenlijk is.

Beeldend en bouwkunst

Zomerse landschappen in het Rijksmuseum

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.