Hij wordt gezien als één van de gevaarlijkste wereldleiders van dit moment: Vladimir Vladimirovitsj Poetin, de president van Rusland. Hij is al meer dan twintig jaar lang aan de macht in het grootste land van de wereld. Maar hij vindt het nog niet groot genoeg. In de nacht van 23 op 24 februari begon hij met de oorlog tegen Oekraïne.
Wie is Poetin eigenlijk? En een vraag die we veel van jullie krijgen: Waarom doet hij dit?
Dit is Uitgezocht, een serie van het Jeugdjournaal waarin we altijd één ding voor je uitzoeken. Deze keer over Vladimir Poetin. We beginnen met een vraag. Poetin is gek op dieren, maar eentje is zijn favoriet, daar heeft 'ie er wel vier van. Welke is dat denk je? A. Katten. B. Honden of C. Beren? Het antwoord hoor je straks. Vladimir Poetin is een enorm machtige man. Hij is de leider van het grootste land ter wereld, heeft heel veel kernwapens en er zit zo veel olie en gas in de grond van Rusland dat veel landen maar al te graag zaken met hem doen. Ook Nederland. Als iemand het lef heeft om hem tegen te spreken, heeft 'ie genoeg om mee te dreigen.
Poetin is gewend zijn zin te krijgen. Hij doet wat 'ie wil en trekt zich echt van niemand iets aan. Hij ziet zichzelf als een hele sterke leider en hij ziet Rusland als een ontzettend sterk land. En het Westen vindt 'ie zwak. En dat geeft hem eigenlijk het gevoel dat hij kan doen wat hij wil.
Ja, zoals Oekraïne binnenvallen. Maar waarom doet hij dit? Om dat te begrijpen, moeten we eerst de geschiedenis induiken. Ooit was Rusland een enorm keizerrijk waar landen bijhoorden als Oekraïne, Finland en een deel van Polen. Het was een land met heel veel rijkdom en aanzien. Er kwamen grote kunstenaars vandaan, bekende balletvoorstellingen zoals Het Zwanenmeer en beroemde klassieke muziek. Ruim honderd jaar geleden werden de keizer en zijn familie vermoord en kreeg het land een nieuwe regering en een nieuwe naam. De Sovjet-Unie, het land waar Poetin in opgroeide. 69 jaar geleden werd hij geboren in Sint-Petersburg. Als kind hield hij van vechtsport en ging op judo. Ook droomde hij ervan om ooit spion te worden. Daar had hij over gelezen in een boek. Na zijn studie ging hij dan ook naar een speciale school voor spionnen. Deze foto's zouden daar zijn gemaakt. Leerlingen leren er verschillende talen, maar ook technieken waarmee je iemand kunt bespioneren. Het was echt een beetje zoals in James Bond. Zo zouden de leerlingen in hun schoenen stiekem een camera hebben en had iedereen een portemonnee met een geheime microfoon erin om mensen af te luisteren. En Poetin werd daarna ook echt spion. Hij werkte jarenlang voor de Russische geheime dienst, de KGB. Terwijl Poetin spionnenwerk deed, viel de Sovjet-Unie langzaam uit elkaar. Steeds meer landen verklaarden zich onafhankelijk en uiteindelijk bleef dit ervan over: Rusland zoals we nu kennen. Nog steeds heel groot. Poetin stopte met zijn werk als spion en wilde zijn land op een andere manier dienen. Hij ging de politiek in en met succes, want hij schopte het uiteindelijk tot president.
'Vladimir Poetin werd vanmorgen natuurlijk gefeliciteerd. Poetin is een erg strenge man. In de paar maanden dat hij aan de macht is, heeft hij tijdens de oorlog in Tsjetsjenië laten zien dat er met hem niet te spotten valt. Deze meneer Poetin vindt dat iedereen van jongs af aan het begrip orde moet worden bijgebracht en daarom gaat hij vanaf 1 september, in het nieuwe schooljaar, militaire trainingen invoeren voor kinderen. Vanaf dan krijgt Poetin steeds meer macht en invloed in Rusland en omringt hij zich met mensen die het eigenlijk altijd met hem eens zijn. Of ze doen alsof en durven hem niet tegen te spreken.
Maar de meeste Russen zijn wel blij met Poetin. Heel veel Russen staan toch wel achter Poetin en dat komt omdat onder Poetin Rusland veel rijker is geworden. Dus veel meer mensen hebben werk. Veel meer mensen kunnen spullen kopen. Maar dat heeft wel een prijs, want onder Poetin is het land steeds minder vrij geworden. Dus je mag niet meer protesteren, je mag geen kritiek hebben en in het nieuws bijvoorbeeld zie je alleen maar wat Poetin wil dat de mensen zien.
En hij bepaalt ook wat mensen over hem horen. Zo laat hij zichzelf graag zien: als een grote, sterke, echte man die van Rusland houdt. Hij zegt dat hij twee uur per dag zwemt en doet mee met ijshockeywedstrijden en judowedstrijden waarin hij altijd wint. Hmm-hmm. En wat hem ook populair maakt: zijn liefde voor dieren. Maar wat is zijn lievelingsdier? Het antwoord: een hond. En hij heeft er zelf vier. Buffy, Yume, Verni en Pasha.
Allemaal leuk en aardig, maar Poetin heeft ook een heel andere kant. Mensen die het niet met hem eens zijn en dat durven te zeggen, worden vaak gevangengenomen. 'In Rusland heeft de belangrijkste tegenstander van president Poetin zojuist gehoord dat hij in de gevangenis moet blijven.' Of nog erger: vermoord. 'De Russische ex-spion Alexander Litvinenko werd vergiftigd met een overdosis radioactieve straling. In een laatste geschreven verklaring heeft de gisteravond overleden Litvinenko president Poetin aangewezen als zijn moordenaar.'
En hij is meerdere gewelddadige oorlogen begonnen in Tsjetsjenië, Georgië en nu dus ook in Oekraïne. We krijgen vaak van jullie de vraag: Waarom doet Poetin dit? Ik begrijp die vraag heel goed. Niemand weet natuurlijk wat Poetin precies denkt, dat weet hij alleen zelf. Maar het lijkt er heel erg op dat hij een persoonlijke missie heeft. Hij wil het grote Rusland van vroeger herstellen en volgens Poetin hoort Oekraïne bij dat enorm grote Russische rijk. Nou, Oekraïne is het daar niet mee eens. Die willen zich juist bij het Westen aansluiten en daar is Poetin heel boos over. Hij ziet dat als een soort verraad van Oekraïne en hij wil dus Oekraïne terughalen naar Rusland. En daarom is hij dus deze oorlog nu begonnen.
Ja, hij wil dus terug naar hoe het vroeger was. Rusland als machtigste land van de wereld. En hij weet: bijna niemand in Rusland durft hem tegen te spreken. En andere landen durven hem ook niet echt aan te pakken, want hij heeft olie, gas en kernwapens, weet je nog? Hij kan dus doen wat hij wil, denkt hij. Maar nu is er wel heel veel verzet, van bijna de hele wereld. Oekraïne binnenvallen, onschuldige burgers doden, dat gaat echt veel te ver. Alleen of hij zich daar iets van aantrekt, dat is afwachten. Want met Poetin weet je het maar nooit.
