Als je een film kijkt, ben je meestal niet bezig met hoe al die beelden gemaakt zijn. Maar let nu eens op hoe dichtbij de camera bij die fietsende jongens is. Superknap gedaan. Waar de camera staat is dus superbelangrijk voor hoe je een film beleeft. Ik laat je zien wat bij filmmaken de rol is van die camera.
Een filmcamera maakt tientallen beelden per seconde. Als je die snel achter elkaar projecteert, zien je ogen dat als bewegend beeld. Maar eigenlijk kijk je dus naar een hele snelle reeks foto's. De eerste filmcamera's werden meer dan honderd jaar geleden gemaakt.
Vroeger zagen filmcamera's er heel anders uit. En: er zaten filmrollen in waar de filmopnames op kwamen te staan. Hier, kijk. Het opslaan van het filmmateriaal gebeurt nu allemaal digitaal en we gebruiken nu natuurlijk massaal onze mobiele telefoon. Voor professionele films wordt ook gebruik gemaakt van digitale camera's, maar die zijn wel iets groter dan je mobiele telefoon. Hé, René!
Je kunt verschillende soorten opnames maken. Als de camera ver weg staat en de personen en hun omgeving helemaal in beeld zijn, dan noem je dat een totaalshot. Dit camerastandpunt wordt vaak gebruikt aan het begin van een scène. Dit totaalshot laat zien hoe jij en ik in deze ruimte staan. En je ziet waar we staan: op een oude scheepswerf. Nu we weten waar de scène zich afspeelt, kan de camera dichterbij ons komen staan. Dit heet een medium shot. Je ziet onze gezichten nu duidelijker en je kunt beter zien wat wij, de personages, zeggen en voelen. Mensen die praten, dus dialogen, zijn vaak gefilmd in een medium shot. En dan is er nog de close-up. Dit camerastandpunt wordt vaak gebruikt als een scène echt spannend of emotioneel wordt. Want als de camera zo dichtbij staat, kun je als kijker heel goed meeleven met de personages.
Je kunt nog veel meer duidelijk maken met het standpunt van de camera. In deze scène uit de Boskampi's komt Rik plotseling het schoolhoofd tegen. Rik wordt vanuit een hoog standpunt gefilmd, waardoor hij kleiner en banger lijkt. Dit noem je het vogelperspectief. Het schoolhoofd wordt juist vanuit een laag standpunt gefilmd. Hij torent boven Rik uit en lijkt zo belangrijk en zelfs kwaadaardig. Dit heet het kikkerperspectief.
Ook belangrijk: de beweging van de camera. Hier is gefilmd met de camera in de hand. Het beeld is dan heel schokkerig zodat de scène energieker en chaotisch wordt. Even later staat de camera stil en is er juist heel veel rust. Je komt als kijker even op adem en kunt heel goed met de personages meevoelen. Dus: totaalshot, medium shot, close-up, kikkerperspectief, vogelperspectief, uit de hand gefilmd of met stilstaande camera. Al die camerastandpunten worden gebruikt om een verhaal zo goed mogelijk over te brengen zodat jij er als kijker optimaal van kan genieten.
