Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Wat zie je als je een film of video kijkt? Sosha duikt in de wereld van film en vertelt je alles over het effect van verschillende camerashots, goed acteerwerk en het juiste geluid.

Header wat kijk je nou

Overige kunstvormen

Wat kijk je nou?

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Ooh, The Lion King, wat een heerlijke film is dat toch. Ik heb hem al honderdduizend keer gezien, maar hij blijft gewoon leuk. Maar ja, hoe kan dat nou? Dat komt voor een groot deel door het verhaal. Omdat het zo klassiek is. Zoals het verhaal van The Lion King loopt, zo verlopen ook alle verhalen uit de tijd van de oude Grieken. En dat is al 2300 jaar geleden. Ik ga je laten zien hoe bijna elk filmverhaal is opgebouwd. 
Voordat je een film kunt maken moet je natuurlijk eerst het verhaal verzinnen en opschrijven. Dit is bijvoorbeeld het verhaal van The Lion King en zo'n uitgeschreven verhaal noem je een scenario. In elk scenario staat er één figuur centraal.
De belangrijkste figuur in The Lion King is niet moeilijk te raden, dat is Simba. Simba is de hoofdpersoon oftewel de protagonist. De hoofdpersoon heeft altijd een doel. Of dat doel bereikt wordt, dat weten we natuurlijk nog niet, maar daar willen we wel voor blijven kijken. Bij The Lion King heeft Simba bijvoorbeeld een doel: gaat het hem lukken om koning te worden van het dierenrijk? Maar het bereiken van dat doel gaat nooit makkelijk. Vaak is er iemand die de hoofdpersoon tegenwerkt om dat doel te bereiken. En hier is dat Scar. Scar wil namelijk zelf koning worden. Zo'n slechterik die de hoofdpersoon tegenwerkt noem je de antagonist. Vaak lijkt die tegenstander te gaan winnen van de hoofdpersoon en daardoor blijft het tot aan het einde spannend of de hoofdpersoon zijn doel wel gaat bereiken. 
Niet alleen films hebben een verhaal, ook games. Bijvoorbeeld Fortnite. Jij bent zelf de hoofdpersoon met één duidelijk doel, namelijk: als enige overblijven. Alle andere spelers zijn jouw tegenstanders, want zij willen ten koste van jou hetzelfde doel bereiken. Het is zo spannend omdat je niet zeker weet of je dat doel wel of niet gaat halen.
Ook veel YouTubevideo's hebben een verhaal. Bijvoorbeeld in Jachtseizoen. Daar is de hoofdpersoon de opgejaagde BN'er. Die heeft als doel om uit handen van de tegenstanders te blijven. Dat zijn de jongens van Jachtseizoen. De grote vraag is steeds of de hoofdpersoon het doel gaat halen. En dat maakt het verhaal zo spannend. De verhaalvorm waarin de hoofdpersoon een tegenkracht moet overwinnen om zijn doel te bereiken komt veel voor. Maar een verhaal kan ook op een andere manier verteld worden. Er zijn namelijk heel veel verschillende verhaalvormen. In het verhaal van deze video was ik de hoofdpersoon, had ik als doel jullie te vertellen hoe een verhaal in elkaar zit. Als jij niet te veel hebt tegengewerkt, weet je nu precies hoe het zit. Dus hopelijk heeft dit verhaal een prachtig mooi happy end.

Alle films en veel video’s hebben een vaste opbouw. De belangrijkste figuur is de hoofdpersoon. Hij of zij heeft een doel, maar wordt tegengewerkt door een slechterik. Bij een film staat dit allemaal beschreven in het scenario.

Hoe is het verhaal van een film opgebouwd?

Dit is altijd zo spannend, die eliminatie van Wie Is De Mol?. Weet je hoe dat komt? Door het geluid en dan met name door de muziek. Eerst is de muziek heel zwaar en spannend. Dan hoor je een enorme klap als het rode scherm verschijnt. Daarna is de muziek ineens treurig. Dus de muziek bepaalt wat je als kijker voelt. Ik laat je zien hoe belangrijk geluid en muziek zijn bij films en televisieprogramma's. Luister maar eens wat er gebeurt als de muziek ineens verandert bij de spannende uitschakeling in Wie Is De Mol?.
Nu lijkt het ineens alsof Rick Paul blij is om naar huis te gaan. Hoe bepalend geluid kan zijn blijkt wel uit de filmpjes van Lucky TV. Daarin worden de stemmen van de koning en de koningin vervangen en worden er geluidseffecten toegevoegd waardoor er ineens hele vreemde dingen gebeuren. Een beetje gemeen maar ook grappig.
In de film 170 Hz is de hoofdpersoon doof. Als kijker voel je hoe het is om de wereld te ervaren zonder geluid. Luister maar eens wat er gebeurt als we de scène vanuit de hoofdpersoon beleven. 

Bijna alle geluiden die je hoort in een film worden er achteraf pas bij gemaakt. Voetstappen op het grind, een krakende deur... Al die geluiden worden na de opnames in een speciale geluidsstudio nagemaakt en toegevoegd. Dit is Tijn en hij is een foley artist. Zo noem je iemand die in de studio als deze de juiste geluiden bij een film maakt.
Hé Tijn, waarom worden die geluiden niet gewoon opgenomen tijdens het filmen? Op de set heb je vaak mensen die rondlopen of omgevingsgeluiden. Dat kun je niet gebruiken, dus moet je de geluiden opnieuw maken en vaak wil je ook het geluid nog net wat vetter maken voor de film, zodat het nog meer spanning brengt bijvoorbeeld. Maar je maakt niet alle geluiden in deze studio toch? Nee, vooral de bewegingen van de acteurs. Dus de voetstappen, de kleren, bepaalde geluiden zijn wat moeilijker, bijvoorbeeld explosies. Dat kunnen we hier niet doen. Die halen we vaak uit een bibliotheek met geluiden als je dat dan samenvoegt, kom je een heel eind.
Waarom heb je dan deze doek in je handen? Dit gebruik ik vooral voor de kleren. Zodat het wat echter klinkt. Want als ik jou op je schouder tik ofzo, dan kan je dat net iets harder doen. Dan werkt dat heel goed in een film. En wat is nou het raarste geluid dat je ooit hebt gemaakt? Het raarste en ook het leukste om te doen is wel niet zo leuk in het echt, maar als iemand een botje breekt bijvoorbeeld. Dan is het wel heel leuk om dat nog even lekker te laten klinken. Dat kan je vaak met groente doen, bleekselderij. Bleekselderij? Oké. Maar als je op iemands vinger gaat staan bijvoorbeeld, dan kun je dat nog net even wat vetter maken als je een beetje... (krak). Dus dit is een botbreuk? Ik wil het ook eens proberen, mag dat? Ja, is goed. Top.
Zo, klaar. Eens even kijken. 
Hele leuke poging. Het is een gevalletje leuk geprobeerd. Dit is toch best lastig. Ik vind het knap wat je doet, Tijn. Echt.

Het juiste geluid kan een film of video spannend maken, of juist grappig. Bijna alle geluiden die je hoort, worden er achteraf bij gemaakt. Foley artist Tijn laat zien hoe hij dit in zijn studio doet.

Hoe wordt het juiste geluid bij een film gemaakt?

Als je een film kijkt, ben je meestal niet bezig met hoe al die beelden gemaakt zijn. Maar let nu eens op hoe dichtbij de camera bij die fietsende jongens is. Superknap gedaan. Waar de camera staat is dus superbelangrijk voor hoe je een film beleeft. Ik laat je zien wat bij filmmaken de rol is van die camera.
Een filmcamera maakt tientallen beelden per seconde. Als je die snel achter elkaar projecteert, zien je ogen dat als bewegend beeld. Maar eigenlijk kijk je dus naar een hele snelle reeks foto's. De eerste filmcamera's werden meer dan honderd jaar geleden gemaakt.
Vroeger zagen filmcamera's er heel anders uit. En: er zaten filmrollen in waar de filmopnames op kwamen te staan. Hier, kijk. Het opslaan van het filmmateriaal gebeurt nu allemaal digitaal en we gebruiken nu natuurlijk massaal onze mobiele telefoon. Voor professionele films wordt ook gebruik gemaakt van digitale camera's, maar die zijn wel iets groter dan je mobiele telefoon. Hé, René! 

Je kunt verschillende soorten opnames maken. Als de camera ver weg staat en de personen en hun omgeving helemaal in beeld zijn, dan noem je dat een totaalshot. Dit camerastandpunt wordt vaak gebruikt aan het begin van een scène. Dit totaalshot laat zien hoe jij en ik in deze ruimte staan. En je ziet waar we staan: op een oude scheepswerf. Nu we weten waar de scène zich afspeelt, kan de camera dichterbij ons komen staan. Dit heet een medium shot. Je ziet onze gezichten nu duidelijker en je kunt beter zien wat wij, de personages, zeggen en voelen. Mensen die praten, dus dialogen, zijn vaak gefilmd in een medium shot. En dan is er nog de close-up. Dit camerastandpunt wordt vaak gebruikt als een scène echt spannend of emotioneel wordt. Want als de camera zo dichtbij staat, kun je als kijker heel goed meeleven met de personages.
Je kunt nog veel meer duidelijk maken met het standpunt van de camera. In deze scène uit de Boskampi's komt Rik plotseling het schoolhoofd tegen. Rik wordt vanuit een hoog standpunt gefilmd, waardoor hij kleiner en banger lijkt. Dit noem je het vogelperspectief. Het schoolhoofd wordt juist vanuit een laag standpunt gefilmd. Hij torent boven Rik uit en lijkt zo belangrijk en zelfs kwaadaardig. Dit heet het kikkerperspectief.
Ook belangrijk: de beweging van de camera. Hier is gefilmd met de camera in de hand. Het beeld is dan heel schokkerig zodat de scène energieker en chaotisch wordt. Even later staat de camera stil en is er juist heel veel rust. Je komt als kijker even op adem en kunt heel goed met de personages meevoelen. Dus: totaalshot, medium shot, close-up, kikkerperspectief, vogelperspectief, uit de hand gefilmd of met stilstaande camera. Al die camerastandpunten worden gebruikt om een verhaal zo goed mogelijk over te brengen zodat jij er als kijker optimaal van kan genieten.

Verschillende camerastandpunten hebben hun eigen functie. Emoties zijn goed zichtbaar in close-up en je kan iemand dreigend laten lijken met een kikkerperspectief. Zo breng je het verhaal zo goed mogelijk over op de kijker.

Hoe gebruik je een camera als je een film maakt?

Arme Koekie. Deze scène is grappig omdat je als kijker stiekem wel weet dat de leraar niet echt met het konijn aan het schudden is. Maar het lijkt alsof het wel zo is en dat komt door de montage. Kijk, hier zie je het konijn. En daarna zie je de lerares met die doos schudden. Doordat je die beelden vlak achter elkaar ziet, maak je er als kijker één geheel van. En dat is de kracht van montage.
Bij het maken van een film worden er heel veel verschillende opnames gemaakt. Elke afzonderlijke opname die je terugziet in een film noem je een shot. Het achter elkaar zetten van de juiste shots zodat het een logisch verhaal wordt, dat doe je in de montage. Als je een film kijkt dan heb je die montage vaak niet eens door. Kijk maar eens hoeveel verschillende shots er zitten in het fragment van Koekie. Best wel veel. Deze shots in het klaslokaal vormen samen een kort geheel. Zo'n kort stukje op één locatie noem je een scène. 

Tegenwoordig wordt er gemonteerd op de computer. Vroeger ging dat monteren heel anders. De filmopnames staan op deze strook. En de juiste shots werden letterlijk losgeknipt en aan elkaar geplakt om scènes te monteren. Net zo lang totdat de hele film af was. Wat een werk hè? 
Monteren gaat tegenwoordig een stuk makkelijker. Met een eenvoudig computerprogramma kun je nu zelf video's monteren die je bijvoorbeeld met je mobiele telefoon hebt gefilmd. Ik heb deze vier shots gemaakt. Hier kom ik aanskaten. En hier skate ik mee weg. Hier probeer ik een kickflip, epic fail. Hier zie je Pascalle. Zij heeft mijn kleren aangetrokken en doet ook een kick flip. Wow, superleip. Nu ga ik van deze shots een scène monteren. En...klaar. Ik kom aanskaten, kickflip gaat mis en ik skate weer weg. Maar ik heb natuurlijk ook nog het shot van die leipe kickflip van Pascalle. Die ga ik nu gebruiken. Effe checken hoe het eruit ziet. En bam! Zo zie je maar, de keuze van de shots en de volgorde waarin je die shots monteert zijn bepalend voor het verhaal van een film. Je laat trouwens ook heel veel weg. Bij montage blijft veel van het gefilmde materiaal ongebruikt. Oké, dus in de montage bepaal je hoe je verhaal eruit komt te zien. Soms moet een verhaal ook spannend, grappig, energiek of verdrietig overkomen. Ook dat kun je bereiken met een goede montage.
Kijk, hier lijkt het alsof de kat zit te loeren naar de eendjes. Maar je ziet ze nooit samen in één shot. Dikke kans dat die beide dieren op verschillende momenten gefilmd zijn. Door die opnames van de eendjes en de kat in de montage te combineren, krijg je deze spannende scène.
En in videoclips wordt vaak heel snel gemonteerd. Dat benadrukt het ritme en geeft het nummer lekker veel energie. Hier bij Gangnam Style werkt dat bijvoorbeeld goed. Moet je kijken, 3,3 miljard views.
Een goed gemonteerd verhaal is saai en onsamenhangend en zeker niet logisch en interessant. Huh? Hier klopt nog helemaal niks van. Een goed gemonteerd verhaal is logisch en interessant en zeker niet saai en onsamenhangend.

Bij het maken van een film worden er veel verschillende opnames gemaakt. Vervolgens worden de juiste shots in de goede volgorde gezet in de montage, waardoor er een scène ontstaat.

Hoe maakt montage een film logisch en interessant?

'Je gelooft nooit... Heb je nog dingen die naar de koeling moeten, want dan breng ik ze nu even gelijk. Heb je me iets te zeggen ofzo? Misschien moet je dat aan je pizzaboy vragen.'
Oei, da's awkward. Die twee hebben duidelijk iets uit te praten. Je voelt hier als kijker heel goed dat Rimon boos is op Jaylee omdat ze allebei heel goed acteren. De acteur die Rimon speelt is Oussama Ahammoud en hij gaat me zo meteen vertellen wat er allemaal komt kijken bij acteren voor de camera. 
Dag jongens, we zijn vandaag bij Vakkenvullers. Actie. 'Ik kan Jaylee niet verliezen, bro. We moeten dit winnen.'
Oussama, jij speelt natuurlijk Rimon in Vakkenvullers. Maar waar moet je als acteur nou op letten? Voor mij is het dat ik niet te groot speel omdat het dan onnatuurlijk overkomt. Wat bedoel je precies met niet te groot spelen? Als ik bijvoorbeeld nu een scène met jou speel, dat ik tegen jou zeg: ik hou van je. Maar dat ik dan niet 'ik hou van je, geef me een knuffel!!'. Dus niet overdreven. Dat is groot eigenlijk. Dus niet te overdreven spelen. Want dat is niet mooi, dat vind ik in ieder geval niet mooi. En dan is het sowieso ongeloofwaardig. Ik heb ook theater gespeeld. Bij theater vind ik dat wel mooi. Want de achterste rij moet het ook kunnen horen en zien. Dus dan moet het wel groot. Het is heel anders. Stel dat er nu mensen zitten te kijken die denken: nou, dat acteren, dat lijkt me ook wel wat. Heb je daar nog tips voor? Tip 1 is gewoon brutaal zijn. Ik had in een clip gespeeld en ik had een korte film gemaakt. Achmed Akkabi stuurde me toen een complimentje en toen ben ik gelijk brutaal geweest. ‘Tof dat je een complimentje stuurt, maar wanneer krijg ik een rol van je?’ Toen zag ik Mocro Maffia, dat hij daarvoor aan het casten was. Ik vroeg hem: ik zou toch een berichtje krijgen als je een rol had voor me? Toen zei hij: oh, ik was je helemaal vergeten. Weet je wat, kom casting doen. En dat werd hem. En tip twee? Tip twee is geconcentreerd blijven. Hoe doe je dat? Je inleven in je rol natuurlijk. En afstand nemen van je telefoon. En de derde tip? Tip 3 is geloven in jezelf, ook al zeggen mensen om dat je iets niet moet doen. Als je het heel tof vindt, moet je het gewoon doen en gewoon doorzetten. Ik vind het hele goeie tips. Dank je wel.
Kijk, hier staat take 7 en dat betekent dat ze dit stukje al zeven keer hebben opgenomen. Een opname gaat namelijk bijna nooit in één keer goed. Osama is al behoorlijk bekend in Nederland en misschien wordt hij nog wel eens beroemd over de hele wereld. Net als Jennifer Lawrence die hier Katniss speelt in de Hunger Games. Ze speelt haar rol zo geloofwaardig, dat je als kijker gelooft dat het personage Katniss echt is. Jennifer Lawrence heeft trouwens voor haar acteerwerk al meer dan honderd prijzen gewonnen, waaronder een Oscar. Of ze nou bang, boos of verdrietig moet lijken, ze kan zonder tekst precies overbrengen wat haar personage voelt.
Acteurs spelen niet alleen in films. Ook de karakters in games worden vaak gespeeld door acteurs, maar dat gaat net even anders. De bewegingen van een karakter worden gespeeld door een acteur die een pak draagt dat vol zit met sensoren. Die bewegingen worden dan gebruikt voor de computermodellen. Zo bewegen de karakters in games levensecht.
Net als bij filmopnames doen ze bij games vaak ook een aantal takes voordat het er helemaal goed opstaat. Trouwens, bij mij gaat het ook niet allemaal in één keer goed.
'Wacht, ik moet een boertje laten. Zeg ik dat? Nee, dat zeg ik helemaal niet. Nog een keer. Komt 'ie nog een keer. Nog een keer. Oké, focus. Zo, er vloog echt een vlieg in m'n oor. Hahaha! Dat was 'm.'

Filmscènes zijn geloofwaardig omdat acteurs goed kunnen acteren. Ze brengen hun gevoelens over. Oussama Ahammoud uit Vakkenvullers vertelt over het verschil tussen film- en theateracteren en geeft 3 gouden tips voor hoe je acteur kan worden.

Hoe acteer je voor een camera?

Check deze gozer in zijn zijden suit. Heerlijk. Soms zien films en commercials er echt supergoed uit. De decors, de kostuums en de rekwisieten, dat zijn de voorwerpen die je ziet. Ook wel props genoemd. Alles wat bijdraagt aan de juiste look en stijl van de film wordt gedaan door het art department. Als deze afdeling goed werk verricht, dan klopt alles wat je ziet in beeld en word je als kijker helemaal meegenomen in het verhaal. Ik ga je laten zien wat er allemaal komt kijken bij het art department.
Het art department heeft over elk beeld goed nagedacht. Die oude keuken met die rare lamp, die hometrainer, de sneeuw. Of hier bijvoorbeeld, de kostuums van dit oude stel op de bank, de meubels in hun huis. En kijk eens naar het schilderij dat aan de muur hangt. Het is allemaal werk van het art department. Over elk detail in beeld is nagedacht en daardoor klopt de sfeer helemaal.
Het art department heeft vaak een behoorlijke klus te klaren. Daarom werken er binnen die afdeling ook meerdere mensen. Je hebt de baas van de club, dat is de production designer. Die bepaalt in overleg met de regisseur en de cameraman de stijl van de film, de locaties en de aankleding daarvan. En dan heb je de art director. Die zorgt ervoor dat alles er ook volgens die visie uitziet. Het art department heeft zijn handen helemaal vol als een film of serie zich afspeelt in een andere tijd.
Dit is Oorlogswinter, een film die gemaakt is in 2008 en die zich afspeelt in de Tweede Wereldoorlog. En dat zie je dan ook: oude auto's, oude kleding en geen telefoons.
Er is keihard gewerkt om de kijker te laten geloven dat het 1943 is. Zelfs de sneeuw is niet echt. Er is schuim opgespoten dat er precies zo uitziet als sneeuw. Ook als het verhaal zich in een verzonnen wereld afspeelt, heeft het art department het druk. In science fiction films moet een wereld worden gemaakt die we helemaal niet kennen, met vreemde wezens, voertuigen, beeldschermen en mooie kostuums. Zoals hier in Black Panther. Het art department van deze film won zelfs een Oscar.
In wat voor rare film ben ik nu weer beland? Je ziet het, als het art department dus fouten maakt dan valt het gelijk op. Het is juist de bedoeling dat het één geloofwaardig geheel wordt zodat de kijker helemaal wordt meegenomen in het verhaal. Dus, props voor het art department.

De kostuums en voorwerpen in een film worden geregeld door het art department. Als een film zich in het verleden afspeelt, zorgen zij voor spullen uit die tijd, zodat de film er zo geloofwaardig mogelijk uitziet.

Wat doet het art department voor een film?

Pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Wat kijk je nou?

Type videos