Groep 6/7/8

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Het Klokhuis informeert kinderen van acht tot veertien over de wereld om hen heen, in de breedste zin van het woord. 

Nizar Klokhuis

Cultuur en geloof

Het Klokhuis

Website Klokhuis

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Dit is zo gaaf. Op dit scherm kun je de spieren zichtbaar maken die ervoor zorgen dat je beweegt. En vandaag is de vraag hoe wordt je sterker en hoe kan je beter tillen? En van wie kan je dat beter leren dan van Ielja Strik, de sterkste vrouw ter wereld. En wat doe je dan als sterkste vrouw ter wereld: Powerliften. Powerliften bestaat uit drie onderdelen: Squatten, bankdrukken en deadlift. 
Strak genoeg? Bij het squatten legt Ielja de stang met gewichten in haar nek en vervolgens buigt ze haar knieën en dan moet ze erop letten dat ze haar knieën zoveel mogelijk over haar enkels houdt. Dus in ieder geval niet over haar tenen en haar billen naar achteren. En dan niet een keer, maar een paar keer. Twee keer 25 kilo..wat weegt die stang Ielja? 20 kilo. 70 kilo in totaal?! Ja, maar dat is een startgewichtje...een beetje opwarmen met 70 kilo. Ik heb 262 kilo gedaan in een wedstrijd. 262kilo!?! Ja. 
Bij bankdrukken laat Ielja de stang op haar borst zakken en ze drukt hem weer omhoog. Zij heeft het wereldrecord bankdrukken met 183 kilo. en nou is ze aan het trainen om de 200 te halen. Toch Ielja? Ja. Kan je nog een beetje praten? Ja. Bij deadliften pakt ze de stang met haar handen onderop beet en dan is de bedoeling dat de stang via haar benen omhoog worden gebracht en dan wordt op het laatste moment, als ze boven is, de heup naar voren geduwd. en dan laat ze hem weer zakken, langs haar benen omhoog, heup naar voren. Haar record is 237 kilo. 
Hoe zit dat nou met die spieren en die spierballen? Dat gaan we hier bij de Vrije Universiteit van Amsterdam eens even haarfijn uitzoeken. Kijk aan deze pop kan je heel goed zien waar in je lichaam spieren zitten. Eigenlijk zitten ze bijna overal. Je hebt er 600 al die spieren bij elkaar zorgen voor de helft van je lichaamsgewicht. Nou kunnen die spieren iets heel bijzonders, namelijk samentrekken. En dat zorgt ervoor dat je je ogen kan knipperen, je arm bewegen, dat je kan lopen, maar ook dat je hart kan kloppen want je hart is ook een spier. 
Nu is dit een pop, maar wij hebben Ielja. En met dit apparaat kun je in het menselijk lichaam kijken. Je kunt een echo maken, zoals bijvoorbeeld wordt gebruikt bij een zwangerschap. Bij Ielja gaan we het gebruiken om te kijken hoe haar spieren eruit zien. Hier bovenin zie je een klein laagje vet. Dat is dat kleine stukje. En daaronder zie je de spiervezeltjes in kleine bundeltjes liggen. Dat zijn die kunnen witte streepjes. En helemaal daaronder zie je het bot lopen. En als je dan haar arm gaat buigen en strekken zie je dat de spiervezels in elkaar gaan. 
De spiervezels worden korter. Die trekken dan samen. En als je haar arm strekt, dan worden ze langer. Dan gaan ze weer uit elkaar. Spieren bestaan uit vezels en die vezels bestaan uit eiwitten. Als je dus dikkere spieren wilt hebben, moet je niet alleen sporten maar ook zorgen dat je genoeg eiwitten binnenkrijgt. 
Ja, dat klopt. Wat eet jij om je eiwitten binnen te krijgen? Ik eet eiwitten door eieren te eten, vlees, vis... En hoe vaak eet je per dag? Ik eet zeven a acht keer per dag.
Als je nou bijvoorbeeld iets moet optillen of wegduwen, dan gebruik je spieren. Jij, bouwvakkers, powerliftster gebruiken allemaal spieren, alleen de vraag is bij welke beweging gebruik je welke spieren? En dat kunnen we met deze opstelling, bij het militaire revalidatiecentrum in Doorn, heel goed laten zien. Ielja zat op een krachtplaat, dat is een soort weegschaal, die precies registreert hoe zij haar gewicht op de bodem verdeeld. 
Nu heeft ze een pak aan met sensoren op. Er hangen hier speciale camera's en die registreren haar bewegingen. Die camerabeelden worden gecombineerd met de gegevens van de krachtplaat en zo weet de computer precies welke spieren zij gebruikt. Hoe meer inspanning, hoe groener de spier, dus als de spier donkergroen is, dan is ze heel hard aan het werk. 
Ielja doet nu de deadlift. Welke spieren moeten nu groen worden? Ik weet dat ze bij deze oefening door de knieën moet gaan  en dat betekent dus dat als ze het verkeerd doet, zoals nu dan zie je dat de bovenbeenspieren niet actief worden. Nee, die blijven rood. En als ze het wel goed doet en ze gaat mooi door de knieën, dan zie je dat de bovenbeenspieren helemaal groen worden. Het wordt zelfs donkergroen. 
Hey Ielja, waarom haal je bij deadlift kracht uit je bovenbenen? Omdat je zoveel mogelijk kilo's wilt tillen bij het deadliften, moet je het gewoon uit je benen halen. Je bent veel sterker in je benen, dan in je rug. Maar bij het bankdrukken bijvoorbeeld haal je weer minder uit je benen en veel meer uit je armen en  uit je borst. We zijn iets wijzer geworden over tillen en over spieren. En als je nou heel sterk wil worden, wat moet je dan doen? heel veel trainen, maar niet net zoals Ielja want je bent nog in de groei dus je mag je spieren niet overbelasten toch? Heel goed.

Sterker worden

Programmalogo's

Als je sterker wilt worden dan moet je je spieren trainen. Wanneer je fitnessoefeningen doet, train je je spieren om extra werk te verrichten. Dat is goed te zien bij de sterkste vrouw van de wereld: Ielja Strik. 

Hoe word je sterker?

Bij hoogspringen is de aanloop het belangrijkste. Ik heb een vrij korte aanloop en dat werkt voor mij het beste. Bij trampolinespringen is de balans het belangrijkste, want die zorgt ervoor dat je weer op de trampoline terecht komt. Bij de Vrije Universiteit doen ze onderzoek naar hoe springen werkt. Want wat gebeurt er precies in je lichaam als je springt en welke spieren gebruik je en hoe weet je lijf wat het moet doen? 
Spieren zijn opgebouwd uit spiervezels. Je hebt twee soorten van spiervezels. Op deze dwarsdoorsnede zie je donker en licht. Licht zijn snelle spiervezels en de donkere zijn langzame spiervezels. Sommige mensen hebben veel langzame spiervezels en die zijn voorbestemd om marathonloper te worden en andere mensen hebben snelle spiervezels en die zijn voorbestemd om springer of sprinter te worden. Maar als ik nou van die snelle sprintervezels heb en ik wil marathonlopen? Nee, ook door training kan je heel weinig veranderen aan je spiervezelsamenstelling. Gewoon dikke pech? Dikke pech. 
Douwe's techniek is de fosburyflop. Dat is een aanloop en dan ga je met je rug over de lat en door je goed hol te trekken probeer je het zwaartepunt onder de lat door te laten gaan, zodat je iets minder hoog hoeft te springen. Maar je gaat niet meteen zomaar springen? Je moet eerst een beetje oefenen toch? Ja, klopt. Je moet eerst goed warm zijn voordat je begint met springen. Als je niet goed warm bent, scheur je allemaal spieren af. Eerst loop ik wat warm, daarna doe ik wat rek- en strekoefeningen en daarna nog wat oefeningen die gericht zijn op de aanloop, zodat echt voor het springen de spieren helemaal wakker en goed zijn. 
Hoe oefen je die aanloop dan? Ik heb een vast teken waarmee ik begin: 11 voetjes naar buiten en 49 voetjes die kant op. Dat is de perfecte afstand? Voor mij wel inderdaad. Dan begin ik elke keer daar. In het begin dan loop ik wat voorlangs en dan spring ik nog niet echt. Uiteindelijk spring ik een aantal keer over de lat heen. Maar jij hebt een korte aanloop zeg je, maar ik heb je gezien en ik vind het nog best een afstandje. Het is nog wel enigszins ver weg, maar er zijn springers die staan helemaal achteraan bij het hek, maar in verhouding heb ik een kort aanloop. 
Bij trampoline springen gaat het erom dat je zo mooi en moeilijk mogelijke sprongen maakt. De jury beoordeeld de hoogte, maar die beoordeeld ook de netheid en de uitvoering van de verschillende salto’s. Orlando, je springt heel sierlijk op de trampoline. Ik heb een vrouwelijke stijl en ik vind dat een compliment. Waarom? Vrouwen hebben over het algemeen een mooiere houding en die kunnen ze langer aanhouden. Dat heb ik ook en daar krijg ik hoge punten voor. 

Wat voor techniek heb je precies? Het lang aanhouden van mijn sprongen, armen mooi aansluiten en zo laat mogelijk mijn benen krom doen om te zorgen dat ik weer goed omhoog kom om mijn salto’s weer op een hoogte te houden. Hoe train je dat dan? De belangrijkste oefening is toch je schouderbladen tegen elkaar aan drukken voor je rug en op een hoog blok springen vanuit stilstand. En dan train je je kracht en balans in je benen? Dat train je allebei op een moment. 
Hoe bestuderen jullie nou dat springen? wij meten aan Orlando drie verschillende dingen. We meten de beweging die gemaakt wordt met behulp van de lampjes op zijn gewrichten. Die lampjes worden waargenomen door die camera's. Dat zijn camera’s. En die zien de lampjes. Hij kan zijn eigen bewegingen hier op dit scherm zichtbaar maken. Kijk dan..hij springt. En als tweede meten we de elektrische activiteit van de spieren van Orlando met behulp van deze plakkers. Twee op de bovenbeenspieren en een op de kuitspieren. En die elektrische activiteit kunnen we zichtbaar maken... Dan zie je al die losse spieren. En hoe meer activiteit, des te actiever is de spier. Als derde meten we de krachten die Orlando uitoefent op de vloer en waar hij ze uitoefent met behulp van deze krachtenplaat. Ik ben heel benieuwd hoe hoog Orlando kan springen. Dat kan je hier zien. Nu staat hij nog op nul. 
Orlando, het eerste wat we willen weten is hoe hoog jij kan springen als je alles gebruikt wat je bij je hebt. En we zien dat hij 58 cm hoogspringt. Nu willen we zien wat het effect is van je armzwaai, dus nu mag je springen zonder je armen te gebruiken. Orlando, dus je ziet met een armzwaai spring je 9 cm hoger. Dat is ongeveer 20%. Orlando gaat eerst naar beneden voordat hij omhoog springt. Waarom doet hij dat? Vanuit rechtopstaand kan je niet springen. Probeer maar eens te springen zonder je knieën te buigen. Het ziet er eigenlijk helemaal niet uit. Het werkt niet he, je hebt dat nodig dat doorveren. Het helpt namelijk ook om je spieren wakker te maken, kun je zeggen. Orlando, spring nou eens vanuit een gehurkte positie, stilstaand. Dus zonder doorveren?
Eens kijken wat hij nu sprint. Nu springt hij nog maar 42 cm, dus hij is 7 cm kwijtgeraakt eigenlijk omdat nu tijdens de afzet zijn spieren nog wakker moeten worden. Dus doorveren en de zwaai van de armen, dat zorgt ervoor dat je goed hoog komt. Precies!

Springen

Springen lijkt een makkelijke beweging, maar er komt veel meer bij kijken. Spieren uit het hele lichaam moeten op het juiste moment aangespannen worden. Hoe kun je zo hoog mogelijk springen? 

Hoe spring je zo hoog mogelijk?

Op uw plaatsen! klaar...wat moet je doen om goed en snel te reageren op iets dat gebeurt? Het duurt eventjes voordat je reageert. De tijd tussen het gooien van de bal en je reactie, dat is de reactietijd. Wat was Patrick's reactietijd? 0,11 seconde. Is dat goed Patrick? Dat is super! Dat is helemaal super en hoe snel je nou reageert is je reactievermogen. 
Een reactievermogen is in het belang van de wedstrijd heel belangrijk. Het zet je op scherp. Het startschot klinkt en daar ga je. Bij het keepen van een penalty is het anders. Daar moet je niet reageren op de bal, want dan kom je te laat. Je moet vooruit kijken. Johanna Rasmussen pikt de bal op, maar daar laat Geurts het been goed hangen, kopkans daar, in de handen van Geurts. 
Reactievermogen is bij heel veel sporten belangrijk. Bij sprintsporten en bijvoorbeeld bij zwemmen moet je zo snel mogelijk reageren op het startschot. Hoe traint een sprintkampioen? Je doet natuurlijk je warming-up, je krachttraining, je doet je looptraining en je sprongkrachttraining, maar dat is niet belangrijk voor je reactievermogen. 
Hoe train je dat reactievermogen? Het reactievermogen train ik door middel van mijn coach die allerlei verschillende geluiden maakt. Dit doet hij bijvoorbeeld door te klappen met zijn handen, te knippen met zijn vingers, soms zegt hij ja, soms zegt hij nee en dan ben je geneigd om in je startblok te blijven zitten, maar je moet er eigenlijk wel uitkomen. Dus je moet op alles reageren wat je coach roept? Het is heel belangrijk dat je reactie een reflex gaat worden. Bij reageren ben je aan het nadenken voordat je uit je blok komt en bij reflex doet je lichaam het werk. Zonder na te denken ga je dan gewoon? Ja. 
Bij het sprinten concentreer je je op het startschot, maar bij het nemen van penalty's moet je goed vooruitkijken. Een goede keeper kan aan de schutter zien waar die gaat schieten. Hoe train je nou penalty's? Ik let in ieder geval op het stambeen. Dus hoe die staat. Als hij helemaal opengedraaid staat, dan heb je kans dat hij naar links staat. Staat ie andersom, een beetje een gesloten houding, dan weet ik ook wel dat hij waarschijnlijk de andere kant opgaat. Dat kan je gewoon lezen. Ja, in principe wel. 
Zij proberen jouw toch ook op het verkeerde been te zetten. Zij hebben trucjes, maar ik heb ook mijn trucjes natuurlijk. Laat eens zien. bijvoorbeeld, als ik hier in het midden sta, dan kan ik gewoon een stukje uit het midden gaan staan en dan is die hoek veel groter… dus heb je veel meer kans dat ze in de grote hoek schieten en daar ga ik ook naartoe. Goede truc! 

Bij de Vrije Universiteit in Amsterdam doen ze onderzoek naar reactietijd door penalty's te bestuderen. Het is heel goed studiemateriaal, want de situatie is altijd hetzelfde want de bal ligt altijd op 11 meter, de voetballer die wil scoren en de keeper wil hem tegenhouden. Hier doen jullie onderzoek mee? Ja, Dit is een bril met een speciale camera waarmee we precies kunnen meten waar een keeper kijkt. 
Dat doen we in het lab met goede en slechte keepers om te achterhalen waarom goede keepers goed zijn en slechte keepers slecht. We denken dat dat te maken heeft met waar ze kijken, dus dat goede keepers op een andere plek kijken dan slechte keepers. Je krijgt nu een serie strafschoppen te zien. De schutter zal hem in een van de vier hoeken of in het midden te schieten en jou taak is om te proberen de bal te stoppen. 
Wat zijn nou de resultaten? De resultaten zie je hier. Hier kijk je waar Loes naar kijkt aan het begin van de aanloop. Dat is een kruis en soms is het een stip. En wat je dan ziet is dat ze in de aanloop steeds meer naar beneden kijkt, totdat vlak voor het schot ze naar het stambeen kijkt en aan het stambeen kan ze aflezen waar de bal naartoe gaat. Is dat zo, Loes? Ja, in de meeste gevallen kan je dat aan het stambeen zien. Soms moet je eerder beslissen als de bal heel hard geschoten wordt. Vaak geldt het wel en soms moet je iets eerder beslissen. 
Wat doe je nou met die kennis? We gebruiken die kennis om beginnende keepers beter te leren keepen. Dat doen we door het kruis om te zetten in een spot. De keepers moeten dan die spot leren volgen en daardoor gaan ze beter presteren.

Reactievermogen

Tijdens het sporten is het belangrijk om een snel reactievermogen te hebben. Wat is het reactievermogen precies en hoe train je dit? 

Wat moet je doen om snel te reageren?

Bij voetbal komt druk in allerlei vormen voor. Om te beginnen moet er natuurlijk gescoord worden. Ben je spits en scoor je niet, ben je geen goede spits. En die verantwoordelijkheid levert een bepaalde druk op. Maar de spanning en de druk zijn misschien nog wel het hoogst bij het nemen van een strafschop. Een moment waarop de bal erin moet of eruit, als je de keeper bent. 
Maar ja, wat is nou de beste manier om een penalty te schieten? Bewegingswetenschappen van de Universiteit van Groningen onderzoekt dit samen met de jeugdspelers van Heerenveen en de keepers. Hij staat hier op de strafschopstip Gert-Jan Pepping, onderzoeker aan de Universiteit van Groningen. Samen met zijn studenten doet hij penalty onderzoek, maar wat kun je onderzoeken aan een penalty? Nou eigenlijk alles! We willen weten hoe bepaalt de keeper welke kant hij op moet en gebruikt hij daarvoor bijvoorbeeld de aanloop van de schutter voor. Hoe bepaalt de schutter nou in welke hoek hij hem gaat schieten, links of rechts van de keeper, maar ook hoe doet het team mee aan de totstandkoming van deze beslissingen van deze voetballers? Dus als hij erin gaat, gaat hij juichen? Gaan zijn medespelers dan ook juichen? En andersom, als hij hem mist, hoe beïnvloed dat zijn medespelers? Dus zelfs het juichen van de penaltynemer kan van invloed zijn op de teamgenoten die nog een penalty moeten nemen? Helemaal waar, ja! Klopt. 
Maar hoe kan het dan toch dat heel veel voetballers een penalty missen? Dat is een goede vraag. Tijdens het trainen zijn voetballers heel goed in het raak schieten van een penalty. Dat is makkelijk. Dan is er vooral geen druk, geen mentale druk. Tijdens de wedstrijd en vooral tijdens belangrijke wedstrijden, en helemaal tijdens een shoot-out in een vol stadion, met veel mensen die televisie kijken, dan is de mentale druk heel erg hoog en dan worden er heel veel, veel meer penalty’s gemist. 
Wat wij hier vooral willen begrijpen is bijvoorbeeld hoe de emoties, de uiting van de emoties en hoe de emoties delen met je teamgenoten, hoe dat voetballers kan gaan helpen in het beter nemen van penalty’s. Dus hoe je als speler eigenlijk je teamgenoten beter kunt maken en hoe je teamgenoten jou ook weer beter kunnen maken. Helemaal ja! 
Aan de universiteit willen ze alles wat te maken heeft met de penalty heel precies in beeld brengen, zodat ze daar ook conclusies uit kunnen trekken. Dat is natuurlijk wel zo makkelijk. Wat doe jij eigenlijk? Ik ga meten of de keeper aan de aanloophoek van de schutter kan zien naar welke kant de schutter schiet en waar de keeper dus heen moet duiken. Kevin kijkt met zijn camera of de schutter bij zijn keuze van de hoek rekening houdt met de positie van de keeper. 

Toch? Ja, Klopt. Sjoerd meet hoe hard de spelers kunnen schieten en of de snelheid van de bal invloed heeft op hoe goed zij kunnen mikken. Nieske kijkt naar de reacties van de spelers na het nemen van een penalty. Maar waar let je dan precies op? Met deze camera volg ik de spelers, als ze een penalty hebben genomen, van de penaltystip weer terug naar de middencirkel en kijk hoe ze inderdaad met hun teamgenoten omgaan. 
Het onderzoek bestaat uit twee delen. In dit eerste deel nemen de spelers ieder voor zich een penalty. Ze spelen dus voor zichzelf en niet voor het team. De onderzoekers hier houden alles in de gaten. Hoe bereiden ze zich voor? Scoren ze of niet, juichen ze en als ze juichen delen ze dat met het team en als ze balen, hoe erg balen ze dan? Alles wordt geregistreerd. Gert-Jan, we hebben nu al een hoop penalty's gezien. Wat valt je op? Wat je heel mooi nu ziet is dat op het moment dat ze erin schiet, dan zijn ze op zich wel blij maar lopen ze heel kalm terug naar hun teamgenoten. En wanneer ze missen dan balen ze wel maar dan zie je dat hun teamgenoten echt leedvermaak laten zien. 
Straks zullen we zien dat als ze in een team gaan schieten dat dat allemaal helemaal anders is, want dan gaat dat leedvermaak je natuurlijk niet helpen. We hebben het individuele experiment gedaan en het teamexperiment. Gert-Jan, Wat zijn jouw belangrijkste conclusies? We moeten natuurlijk alles nog uitwerken. Maar wat je vooral wel kan zien, een shoot-out daar moet je echt met een team presteren en op het moment als je dat echt met een team en als een team doet en flink veel juicht, dan betaald dat uit want dan wordt de kans groter dat je wint? Absoluut!
De conclusie van het experiment: want hoe wordt je nou de beste penaltynemer en en hoe word je mentaal sterker? Een strafschop begint natuurlijk met techniek en daarop kun je trainen, trainen en nog eens trainen, maar vergeet vooral ook de teambuilding niet. Juich na het vieren van een geraakte strafschop en vier dat met je teamgenoten. Als ze missen, troost ze, geef ze een schouderklopje. Dat is goed voor het zelfvertrouwen. En hoe zekerder je bent, hoe meer je durft, hoe groter de kans is dat je een penalty raakt, hoe meer erin gaan. Goed he! Hartstikke makkelijk!

Mentale druk

Als voetballer heb je op verschillende manieren te maken met druk. Het zwaarste is de mentale druk in een belangrijke wedstrijd. Wat is precies de invloed van mentale druk op je sportprestaties? En de mensen in je team? Studenten van de Universiteit van Groningen buigen zich over deze kwestie. 

Hoe ga je ermee om? 

Mag je helemaal ontspannen en dan ga ik je been optillen.  Dit is Freni de fluiter en zij is fysiotherapeut. En wat zijn we nu aan het doen, Freni? Ik ben jouw lenigheid aan het testen. Dan mag je komen zitten. Heel goed, met de benen gestrekt. Dan mag je je handen zo ver mogelijk voorbij je tenen reiken. Ja heel goed. Je bent heel lenig. Want je komt met je buik op je benen. Dan mag je je knie tot 90 graden buigen. Zo? Heel goed. Ik heb hier een goniometer en hiermee kan ik meten tot hoe ver jij komt. Dus nu heb je een hoek van 90 graden. Nu mag je je been strekken. Zo? Ja, heel goed. En dan kom je helemaal tot de 180 graden. Dan ben ik best wel lenig. Je bent zeker lenig voor een volwassene. Kinderen zijn nog leniger. Een baby kan bijvoorbeeld de teen in de mond steken. Nou, je mag het proberen. Dat red je niet. Dat gaat niet lukken nee. Wat is lenigheid precies? Lenigheid is de uitslag die je in je gewricht kan maken. Bewegingsuitslag. Leg even uit. Kijk. je kan helemaal je elleboog strekken. Er zitten in het gewricht allemaal banden en spieren die daarmee te maken hebben. Dus mensen die minder lenig zijn kunnen bijvoorbeeld maar tot hier, omdat die spieren verkort zijn. Nu mag je op je rug gaan liggen...Heel goed...je been strekken Kijk en als het goed is voel je het nu rekken…Ik voel het een beetje trekken ja...voel je het trekken. Nu zijn ze helemaal op maximale rekking. Als je dit nou heel vaak gaat oefenen thuis, dagelijks traint, dan kom je steeds verder. Je maakt je spieren als het ware langer. Ja, je maakt spieren langer. En wat zou je dan uiteindelijk kunnen? Als je dat heel goed gaat oefenen kan je bijvoorbeeld dit. Nog een sporter die heel lenig en heel sterk is, is Epke Zonderland, een van de beste turners van Nederland, en zijn specialiteit is de rekstok. Waarom de rekstok? omdat ik het zo leuk vind. Omdat het lijkt op zweven en vliegen. Dat geeft een hele erge kick...als je loslaat, salto’s maakt en dan vervolgens de stok weer vast kunt pakken. Dat is heel erg gaaf. Waar zit dan de lenigheid in? Eigenlijk in twee dingen. Je schouderlenigheid moet heel erg goed zijn. Ik zal even de stok erbij pakken om het te laten zien. Dat ziet er pijnlijk uit. Daar heb je extra lenigheid voor nodig. Het andere zit meer in je benen. Je krijgt ook oefeningen waarbij je bijna een spagaat moet maken op de rekstok, dus je benen moeten ook heel lenig zijn. Schouderlenigheid is ook belangrijk.  Dat zie je voornamelijk in de zwaaien, met name in de voorzwaai. Dan komen je schouders redelijk op rek te staan. Met paard gaan we meestal flanken. Daar heb je kracht voor nodig, niet heel veel lenigheid. Waar je wel lenig voor moet zijn is het beenzwaaien en dan gaat het voornamelijk om de heuplenigheid. En tot slot de spagaat. Wat voor lenigheidsoefeningen doe je? Deze. Dit is eigenlijk een voorbereiding op de spagaat. Dat is eigenlijk voor de linkerspagaat, dan ga je naar het linkerbeen om die kant op te rekken en voor de rechterspagaat ga je naar je andere been. Met het rechterbeen voor? Ja met het rechterbeen voor. En de middenspagaat kan je oefenen door je buik op de grond te bewegen. Dat is net een stapje makkelijker dan dat je hem helemaal doet, dan moet je net iets leniger zijn. Voor je rug is dit een goede oefening. Je pakt hiermee ook je onderbeenspieren, je hamstrings. Je moet ook je rug oprekken om helemaal dubbel te kunnen vouwen. En ja,schouders zijn ook heel belangrijk, daarvoor is dit een goede oefening. Dit is ook vooral voor de rekstok, waarbij je je armen naar achteren beweegt. Op je rug liggen? Ja en dan je armen zo ver mogelijk naar achteren duwen. Dan komen je schouderspieren op rek te staan. Ja, en je armen zo ver mogelijk naar achteren duwen. Dan komen je schouderspieren op rek te staan. je kunt het ook de andere kant op doen. Dan pak je die andere spieren, vooral deze die hierlangs lopen, die kun je dan oprekken. Het gaat bij turnen om kracht, techniek en lenigheid. Ja, klopt en heel veel trainen.

Lenigheid

Bij veel sporten, zoals turnen, moeten de sporters heel lenig zijn. Bijvoorbeeld om een spagaat te kunnen maken. Hoe word je leniger? Dit word je door de juiste oefeningen te doen. 

Hoe word je leniger?

Heel veel sporten worden gedaan met een bal. Vandaar vandaag de vraag: Hoe kan ik nog beter gooien en schieten? Hier bij de Vrije Universiteit van Amsterdam ga ik met basketballers schotonderzoek doen en daarvoor heb ik deze speciale bril nodig. Raoul houd eens op. Dit is Temlyn en dit is Randell. En Temlyn en Randell spelen samen bij het Nederlands basketbalteam. Hier aan de Vrije Universiteit van Amsterdam wordt onderzoek gedaan naar het effect van kijken op schieten. En als je dus misschien anders gaat kijken, ook beter gaat schieten. Het kijkonderzoek kan op verschillende manieren en een daarvan is met deze bril. Die is normaal gesproken dicht. Op het moment dat de basketballer de schietbeweging maakt, gaan de armen omhoog en net voordat hij de bal loslaat gaat de bril open, heeft hij heel kort zicht op waar hij naartoe moet schieten en zo worden de spelers getraind om zo laat mogelijk te kijken. Dit is Raoul, onderzoeker. Raoul, heeft het onderzoek al resultaat opgeleverd? Ja, we hebben hier ontdekt dat je tijdens het schieten zo laat mogelijk naar de ring moet kijken. Je kunt natuurlijk ruim van te voren kijken om te mikken, maar je moet juist zo laat mogelijk kijken. dus je bent bezig en pas als je omhoog gaat, dan kun je zo laat mogelijk kijken naar de ring om raak te schieten. Dus hoe later je kijkt, hoe groter de kans dat je scoort? Ja, dus kijk, je bent bezig je dribbelt en dan ga je schieten..En pas op dat moment ga je kijken. Temlyn, hoe voelt dat die bril op? Raar. Het is wennen in het begin, maar ik merk wel dat ik er beter van ga schieten. Echt pas focus op het eind. Waar denk je dat dat door komt?  Toch het laatste stukje, dat je constateert dat het beter gaat. Randeel, hoe ging het bij jou? In het begin was het heel erg wennen, maar ik merk wel dat ik meer ballen raak schiet. Straks moeten jullie dit in het echt gaan doen, zonder bril in een wedstrijd. Ga je het dan ook doen denk je? Ik denk dat je daarvoor wel eerst heel veel moet oefenen met de bril, zodat het vanzelf gaat in de wedstrijd. Wat ben je aan het doen? We zijn hier met een speciale training bezig. Die bril is heel goed voor onderzoek en nauwkeurig, maar in de praktijk is hij wat lastiger te gebruiken. We zijn op zoek gegaan naar een methode waarbij we spelers kunnen dwingen tijdens de trainingssituatie zo laat mogelijk naar de ring te kijken. Dit is een heel goedkoop ding, wat we kunnen gebruiken voor alle spelers ongeacht ook hoe ze schieten. Hier bij de Vrije Universiteit doen ze niet alleen onderzoek naar wanneer je moet kijken, maar ook waar je naar moet kijken en dat gebeurt met deze zogenaamde mobile eye-tracker. Ook wel bekend als de mobiele oogvolger. Dat is een veiligheidsbril waar een infraroodcameraatje inzit en een gewoon cameraatje. Dat infraroodcameraatje registreert de bewegingen van mijn oog,  en op dat zelfde moment registreert de andere camera mijn omgeving. Die beelden worden over elkaar heen gelegd dus als ik dan bijvoorbeeld naar de basket kijk op het moment dat ik gooi, weten ze ook waar ik naar kijk op het moment dat ik gooi. En waar mijn oog nu naar kijkt, dat zie je als een rood kruis. We weten al wanneer je moet kijken wanneer je schiet, maar waarheen kijk je eigenlijk als je gooit?  Het is al bekend als je naar stilstaande objecten gooit, zoals de basket of een korf, dan moet je ook naar die basket of die korf kijken. Maar wat nog onbekend is en waar nog geen onderzoek naar gedaan is, is waar moet je nou naar kijken als je naar een bewegende medespeler passed. Je zou verwachten dat je dan juist toch een beetje vooruit moet kijken naar de positie waar degene terecht gaat komen. Ik ben benieuwd wat daar uitkomt. En wat zie je nou in deze beelden? Nou, wat je hier ziet is dat hij eigenlijk net al iets voor de speelster kijkt waar hij naartoe gaat passen, maar hij blijft er toch net iets voor zitten met zijn blik en als hij dan de pass gegeven heeft dan zie je dat hij even naar de gezicht kijkt en dat hij daarna meteen de bal gaat volgen die hij gegeven heeft. Het is echt een fractie van een seconde dat hij naar haar gezicht kijkt? Ja dat klopt. ik dacht juist dat hij heel ver voor haar uit zou kijken, hij zit juist heel dicht op haar? Ja, dat zou je verwachten. Ik denk dat je met deze snelheden, deze afstanden, dat het al interessant is dat hij een klein stukje ervoor zit. Iik zou verwachten dat als zij echt een sprint aan het trekken is en hij een hele harde verre pass moet geven is dat hij nog veel verder naar voren moet kijken.

Gooien

Bij de Vrije Universiteit van Amsterdam wordt er onderzoek gedaan naar de manier waarop sporters een bal gooien. Hoe kan je beter richten en gooien? 

Hoe kan je beter gooien?

Bij evenwicht zijn er twee dingen heel belangrijk, namelijk zwaartepunt en steunvlak. Wat is zwaartepunt? Het punt waar iets precies in evenwicht is. Bij deze stok ligt dat precies in het midden. Niet daar, maar daar. Zit het zwaartepunt dan altijd in het midden? Bij een stok zit die precies in het midden, maar bij jou ligt hij niet precies in het midden. Waarom niet? Nou, je bent niet zo recht als een stok. Hier en daar heb je wat meer dan ergens anders. 
Dus? Stel dat je hele grote heupen hebt, dan ligt je zwaartepunt lager. Heb je grote borsten, dan ligt je zwaartepunt hoger. Hoe kom ik erachter waar mijn zwaartepunt ligt? We kunnen je balanceren op een bankje en kijken waar het ligt. Op mijn buik. Zo, op je buik. Ja, ietsje naar voren. Zo, ja. Doe je armen eens naar achteren. Ja, zo ben je in evenwicht, dus dan is hier in je lichaam...Hierachter ligt je zwaartepunt. Oké en wat is het steunvlak dan? Dit is dan je steunvlak en dat is waar je met je buik erop lag. 
Waarom is je zwaartepunt en je steunvlak zo belangrijk? Nou je zwaartepunt, als die buiten je steunvlak komt, dan val je om. Net als je een stok op je vinger probeert te houden. Ja, als die schuin komt te staan dan valt hij om. Dus als je op een richeltje staat kan je er wat aan doen. Als je om dreigt te vallen kan je met je armen en met je benen kracht maken. Ja...En de grond die duwt je dan weer terug boven je evenwicht en zo blijf je in balans. 
Bert doet onderzoek naar evenwicht en hoe je een beweging het beste aanleert. En daarvoor laat hij mensen op een heel smal richeltje staan en kijkt dan wat ze doen. Waarom is dit zo moeilijk? Nou ja, dat is omdat dat richeltje een heel smal steunvlak is. Ja. En je zwaartepunt moet daarboven blijven. Dat moet je oefenen en dat is heel lastig. Hoe kan ik dat doen? Met je armen en met je been, goed bewegen en vooral goed voelen. We hebben dat uitgezocht bij heel veel mensen. Ja. En hoe ze zo snel mogelijk dat leren en turners kunnen dit echt geweldig. 
Dit is Joy Goedkoop en zij is turnster bij de Nederlandse selectie. Haar favoriete onderdeel is de evenwichtsbalk. Vind ik persoonlijk de engste hoor. Zo, nou mag jij het eens proberen op dat richeltje. Ze blijft bijna gelijk staan, hoe kan dat? Ze doet precies de goede dingen. Ze voelt het precies aan hoe je het moet doen. Dat is talent. Dat heb je niet zomaar. Kan iedereen zo goed worden als zij? Nee, niet iedereen. Je kan een heel eind komen met oefenen, maar je moet vooral geboren worden met het talent wat zij heeft. Anders kan je oefenen wat je wilt, maar dan gebeurt er nog niets. Dan word je nooit zo goed. 
Als je jezelf nou nieuwe elementen moet aanleren, hoe doe je dat dan? Nou, er zijn verschillende stadia en meestal beginnen we op de grond. Als je hem op de grond beheerst, dan kun je er voor kiezen om naar een wat bredere balk te gaan. Nou, dan ga je naar de tien centimeter balk. Wauw en nu? Nou, de gewone balk hè, op 1.20 hoog. Wauw, nou dit heb je niet net gisteren even geleerd, hè? Hoe lang duurt het voor je zo’n element onder de knie hebt? Dat ligt een beetje aan de moeilijkheid van het element en aan of je bang bent om dingen snel op te bouwen. Moet ik dan denken aan een dag of zo, of een week? Nou, ik denk eerder aan maanden. Het duurt echt wel drie of vier maanden, voordat je echt een onderdeel heel stabiel kunt op de hoge balk. 

Evenwicht in de sport

Je evenwicht bewaren is niet zo makkelijk als het lijkt. Als je zwaartepunt buiten je steunvlak komt, dan val je om. Waarom is dit zo moeilijk. Bij turnen is het allemaal een kwestie van in balans zijn. 

Hoe blijft je lichaam in balans?

Hoe krijg je een beter uithoudingsvermogen oftewel betere conditie en wat gebeurt er allemaal met je lichaam als je lang achter elkaar loopt. En met wie kun je dat beter onderzoeken dan met de beste hardloopsters van Nederland: Merel de Knecht. Nederlands kampioen op de marathon in een tijd van 2 uur en 38 minuten. Dat is meer dan 42 km in net iets meer dan 2 en een half uur. Als je dan geen goed uithoudingsvermogen hebt... Is dit een beetje een goed tempo? Volgens mij is dat hartstikke goed want zolang je nog kunt praten dan is het prima. Zullen we kijken of je nog iets harder kunt? Ja, dat is goed. Vandaag gaan wij testen hoe het met onze conditie gesteld is. Ik ben bang dat het met die van jou iets beter zit dan met die van mij. We zullen zien. Hier bij TNO kunnen ze van alles aan je lichaam meten. Ze doen hier onderzoek naar hoe het menselijk lichaam reageert op een langdurige inspanning, bijvoorbeeld een duurloop. Hoeveel vocht verlies je? Wat gebeurt er met je lichaamstemperatuur? En hoe kun je je lichaam goed koel houden? Een menselijk lichaam heeft bij rust ongeveer een kerntemperatuur van 37 graden. Maar ga je langdurig sporten of hardlopen dan stijgt die temperatuur en niet alleen binnenin maar ook de temperatuur aan de oppervlakte van je huid. Alles stijgt als je je inspant. Daar willen ze hier alles van weten en aan meten, want hoeveel graden stijgt je lichaamstemperatuur? Is je lichaamstemperatuur van invloed op je prestatie en kun je met die kennis je uithoudingsvermogen weer verbeteren?
Dit soort onderzoek waarbij temperatuur belangrijk is wordt gedaan in deze speciale klimaatkamer. Ze kunnen het hier, let op, van wel -30 tot + 60 graden maken. Het is hier behoorlijk warm, een graadje of 35. Dit is Ivo, een van de onderzoekers hier in deze klimaatkamer. Ivo, wat gaan we vandaag doen? We gaan vandaag kijken hoe jouw lichaam en dat van Merel reageert op een flinke inspanning. Het is hier, zoals je al aangaf, 35 graden dus we hebben een pittig programmaatje samengesteld. We zullen zien. Ik ben benieuwd. Om onze kerntemperatuur te meten moeten Merel en ik deze pil innemen. Dit is een interne thermometer. Ivo, hoe werkt die precies? Eigenlijk werkt het precies hetzelfde als een gewone thermometer. Het enige is deze meet de temperatuur in het lichaam en dat noemen we de kerntemperatuur. Wat de pil verder doet is, hij zend een signaal naar een kastje wat je bij je draagt. Dat kastje kunnen we vervolgens koppelen aan de computer en dan hebben we de kerntemperatuur.  Bij mij is ie weg. Bij mij ook. Ook de hartslag wordt in de gaten gehouden met deze speciale hartslagmeter. Met deze sensoren wordt de huidtemperatuur gemeten. Is het hoger of lager dan de kerntemperatuur? Met dit maskertje kunnen ze meten hoeveel zuurstof je uit de lucht haalt. Goed, de pil is ingeslikt, Merel is met allerlei sensoren en apparatuur verbonden aan de computer. De test kan beginnen. Zal de temperatuur stijgen en heeft het invloed op haar uithoudingsvermogen? We weten het zo. Hoe hard gaat zo'n ding? We hebben hem, de loopband, iets verhoogd naar 14,5 km per uur. Dus dat is nu de loopsnelheid. Wat je meteen ziet is, zeg maar, een flinke stijging van de hartslag. Dat zie je hier. Dat is de inademing en uitademing. Waar we verder nog benieuwd naar waren was de kerntemperatuur. Die wordt rechtsonder afgebeeld en daar zie je dat die nu al is gestegen naar 37,4. Ok Merel, we gaan stoppen. Zo Merel hoe was het? Warm! Ja, zwaar? Zoals je ziet zweet ik al behoorlijk. Je merkt wel dat als het langer gaat duren je meer gaat zweten. Vooral door de hitte hier. Absoluut door de hitte. 
En kun je al wat zien? Ja, de temperatuur begint behoorlijk te stijgen. Hoe gaat het? Gaat het goed? Ja, tempo niet te hard? Het is een behoorlijk tempo, maar het gaat nog wel. En hoe voel je je? Ik heb het behoorlijk heet. Dat laatste stuk was heel erg zwaar. Ben je kapot? Ja ik ben echt kapot.  Goed gedaan hoor, super goed. Ja dank je wel. Wat ik wil laten zien is de voorlopige resultaten van de hartslag en de kerntemperatuur. De blauwe lijn die is van jouw Bart en de rode lijn die is van jouw Merel. Wat je kan zien is dat merel een wat meer sporthart heeft dan jij. Dus dat hart moet minder slagen per minuut maken om dezelfde inspanning te kunnen leveren. 
Dan gaan we door naar de lichaamstemperatuur. We zien een vergelijkbare grafiek. Ook nu is de blauwe lijn van jou Bart en de rode lijn van Merel. En wat je ziet is eigenlijk dat Bart ook continue hoger ligt dan de lijn van Merel en ook hoger eindigt. Dat wil zeggen dat het lichaam meer warmte produceert om dezelfde inspanning te kunnen leveren.

Conditie

Een goede conditie is van groot belang voor een hardloper. Maar hoe krijg je een betere conditie? 

Hoe krijg je een betere conditie?

Baleffect is wat een bal doet als je het een extra draai geeft. Door een bal een extra draai te geven kan je hem van richting laten veranderen en dat effect kan je zelf sturen. 
Effect is dus eigenlijk draaien. Een bal die deze kant opdraait doet iets anders, door de lucht of over het veld, dan wanneer je hem zo draait. En dat komt bij heel veel sporten voor. Sporten waarbij je dat heel goed kunt zien zijn biljart en tafeltennissen. Bij biljart gaat het erom wat voor effect je de bal meegeeft en bij tafeltennissen kan je ook nog een effectbal krijgen. En wat doe je daar dan mee?
Bij poolbiljart gaat het erom dat je via de witte bal een andere bal in een gat, een pocket, probeert te stoten. De kunst van het spel is na elke stoot probeer je de witte bal zo op de tafel te krijgen dat de andere ballen heel erg makkelijk te potten zijn en daarvoor heb je veel effect voor nodig. En dit zijn de belangrijkste manier waarop je zo’n biljartbal effect kunt geven. Om positie te spelen, om de witte te plaatsen waar je wilt, maak je gebruik van effect en dat kun je met links of rechts effect doen of boven of onder. Als ik geen effect geef komt, hij recht terug. Als ik rechts effect geef, dan maakt hij een hoek en andersom als ik links effect gaat hij de andere kant op. 
Nu laat ik zien wat je met boven- en ondereffect kan doen. Als je wit bovenin aanspeelt, rolt hij mooi door en heeft hij vaart naar voren. En als je goed oplet, als ik hem nu onderin aanspeel die witte, dan tolt hij helemaal. Ja, dan gaat hij naar voren terwijl hij eigenlijk naar achteren draait. Wat dat doet met de ballen zal ik je nu laten zien. Eerst met bovenin effect, dan zie je dat hij achter de gele aan wilt. Hij gaat voorruit. Spectaculair wordt het als ik een trekstoot speel, waarbij ik wit onderaan aanspeel en dan zie je dat hij terugkomt.
Als ik een kleine hoek in de bal leg en ik schiet hem lekker hard, zie je dat hij eerst een stukje over de lijn loopt, en hier ongeveer komt die witte er pas achter dat hij effect heeft en maakt hij een mooi boogje van die lijn. Bij biljarten gaat het dus om zelf effect geven, maar tafeltennis is een heel andere sport. Het gaat razendsnel. Li Jiao en Li Jie zijn helemaal uit China gekomen om voor Nederland te tafeltennissen en ze zijn inmiddels de beste van het land. Een pingpongballetje is natuurlijk heel wat anders dan een biljartballetje. Dat klopt. Een pingpongbal is heel licht, dus het is heel makkelijk om een pingpongbal van richting te doen veranderen. Voor een biljartbal moest er gestuiterd worden, voor een pingpongbal is de lucht genoeg. Als een pingpongbal door de lucht vliegt, voelt hij tegenwind. Net als wat je voelt als je fietst. Je staat die kant op. Als een pingpongbal effect heeft en draait die kant op, dat is de topspin, dan sleept de pingpongbal de lucht mee. Aan de onderkant sleept hij de lucht mee in dezelfde richting als de tegenwind, dan gaat de lucht hierachter iets omhoog en hierboven botst de meegesleepte lucht op de tegenwind en bouwt hier hoge druk op en de hoge druk duwt de pingpongbal naar beneden. En hoe zit dat dan met backspin? Bij backspin draait de pingpongbal de andere kant op en dan botst hier de meegesleepte lucht op de tegenwind en dan bouwt zich hier de hoge druk op die de pingpongbal juist omhoog beweegt. 
Welk effect gebruik je nou eigenlijk altijd? Meestal gebruik ik topspin. Dan draait hij vooruit. Juist! Wat gebeurt er dan, als je speelt met topspin? Dan gaat hij heel hard. Jie, je geeft nu tegeneffect... Wat gebeurt er als je dat niet doet? Als ik dat niet doe, dan gaat de bal omhoog en uit. Wat voor effect is jou favoriete? Backspin. De bal gaat zo en helemaal terug. Het lijkt wel een soort slowmotion. Maar Jiao, jij geeft nu een tegeneffect. Wat gebeurt er als je dit niet doet? Dan verdwijnt hij onder de tafel en terug. Zo. Hij draait helemaal terug joh.

Baleffect

Als je een bal een effect meegeeft, geeft je het als het ware een extra draai. Je kan hem zo van richting laten veranderen. In dit clipje kijken we naar twee sporten waarbij een effect meegeven zeer belangrijk is voor het spel.  

Wat is baleffect? 

Weerstand is een soort rem waar je helemaal niks aan kunt doen. En een sport die daar veel mee te maken heeft is roeien. Want in het water heb je heel wat weerstand te overwinnen. Kijk maar, als ik mijn hand door het water haal, kost dat veel kracht. Om een wedstrijd te winnen is het heel belangrijk om spierballen te hebben. Maar het is net zo belangrijk in wat voor type boot je vaart. 
Die boot daar is meer dan 50 jaar oud. En hij is extreem zwaar. Hoeveel weegt dit ding? een kilootje of 30, 40. Deze boot hier is gloednieuw, en ontzettend licht, stukken lichter. Deze weegt een kilootje of 13. En hij is ook hartstikke smal. Bijna net zo smal als mijn billen. Opgelet, af! Gefeliciteerd! Bedankt voor de tegenstand. Graag gedaan. 
Bij de Technische Universiteit Delft onderzoeken ze hoe schepen en boten door het water gaan en hier aan de muren hangen wel 60 verschillende modellen waar ze proeven mee doen. Aan de hand van metingen kunnen ze zien welke gewicht en welke vorm het beste is. Waaraan kun je nou zien welke boot meer weerstand geeft? Dat kun je onder andere zien aan de boeggolf. Dat is de golf aan de voorkant van een boot? Ja, dat klopt. Hoe smaller een boot is, hoe minder golven, hoe breder een boot is, hoe meer golven en dat betekent meer weerstand. 
Maar wat als hij nou zwaarder is, die boot? Een zwaardere boot ligt dieper in het water en geeft meer golven en uiteindelijk ook meer weerstand. Al met al, een smalle, lichte boot is eigenlijk het beste. Ja, dat klopt en dat zie je ook terug bij de ontwikkeling van de roeiboot. 
Weerstand is dus een rem waar je helemaal niets aan kunt doen. Water is zo'n rem, maar ook lucht geeft weerstand. Dit a4tje, als ik hem door de lucht zwaai, klapt om. Hoe harder je gaat, hoe meer weerstand en bij wielrennen weten ze daar alles van. Peter is dus topwielrenner op de baan en kan heel hard fietsen. Wat is het hardst dat je ooit gefietst heb? 70 per uur in de volle sprint. Dat ligt niet alleen aan je sterke benen en je goedgetrainde lichaam, maar dat ligt ook aan het materiaal.
Hij weegt nog geen 7 kilo. Waar is dit van gemaakt dan? Carbon en speciale kunststof, heel licht en heel sterk. Je kan er elke vorm mee maken. Ik zie hier iets bijzonders aan het wiel, geen spaken maar hij is helemaal dicht. Ja, daar gaat de wind langsheen. Dat is ook heel snel. Vooraan heb je dat weer niet? Dat is omdat ik makkelijker kan sturen. Als ik in een wedstrijd zit waarin ik heel snel moet manoeuvreren en stuurbewegingen moet maken is het makkelijker om een open voorwiel te hebben. Dit zorgt ervoor dat jij 70 km per uur kan fietsen? Ja. Das toch onveilig? Daar hebben we een helm voor. Die is ook speciaal. Mooi vizier erop. De wind kan er mooi langsheen. Zoals je ziet, daar zit een mooie punt aan. Dus dan wordt de wind netjes naar achteren doorgevoerd. 

Om luchtweerstand te meten hebben ze bij de TU Delft een mooie windtunnel ontwikkeld. Door wind hier heel hard doorheen te blazen, kun je hele hoge windsnelheden maken. En als je zelf op dit platform staat, kunnen ze van alles aan je meten. Nando, hoe doe je dat? Luchtweerstand meten. Luchtweerstand of aerodynamische weerstand dat meet je met een balans. Straks komt Peter met zijn fiets op dit plateau te staan en dit plateau zit vast aan een krachtmeter. 
Het gaat om de witte lijn. Als de witte lijn omlaag gaat, heb je een hoge weerstand en gaat hij omhoog dan wordt de weerstand minder. Het heeft ook met dit getalletje te maken. Hoe hoger dit getal is, hoe hoger de weerstand. Peter, wil jij een rechtop gaan zitten? Kijk, hier, zie je dat? Dat lijntje dat gaat omlaag. En dat getal dat wordt groter. Dit is ongeveer, iets meer dan twee. Peter, wil jij nu een diepe houding aannemen? Hier zie je dat…dat lijntje gaat omhoog, dit getal wordt kleiner en dat betekent dat hij een lage weerstand heeft. 
hoe kan dat eigenlijk? Dat heeft te maken me dat gedeelte van je lichaam dat in de stroming staat. Hoe kleiner dat is, hoe minder weerstand je hebt. En dan als je omlaag gaat, dan snijd je makkelijker door de wind, minder weerstand. Maar het kan nog veel sneller. Als we Peter deze gestroomlijnde helm geven, dan kan zijn weerstand nog lager. Zo'n helmpje, dat helpt toch helemaal niks? Ik denk wel dat er nog wel 0,2 van af kan. We zullen zien. Het was anderhalf en nu is het 1,3. Dat is precies 0.2. Alle beetjes helpen blijkbaar dus.

Weerstand

Wat is weerstand precies en hoe werkt dat bij de sporten roeien en wielrennen?

Wat is weerstand?

Mag ik jouw haar afknippen?"Ja, op zich zou het wel kunnen denk ik."Echt waar?"Ja, het moet het moet er toch een keertje af, dus eh?"Echt waar?Nou, daar gaat ie hè. Oh, ik vind dit.., ik vind dit zelfs eng om te doen.De ultieme manier om de sterkte van haren te testen is natuurlijk met een hijskraan. Willem gaat het haar ophangen aan de hijskraan. We hebben aan een takelwagen een bos haar gehangen, echt mensenhaar.Hoeveel denk je, hoeveel kilo denk je dat ze daaraan op kunnen hangen?"Ik denk 1875 kilo."2000 kilo.2000 kilo?3 ton.Misschien een ton?Nou, Rosina, daar hangt jouw haar!"Ja, inderdaad."Zullen we gewoon de test beginnen dan?"Goed."Nou! Het houdt gewoon! Nou, dan moeten we overgaan tot een grover geschut hè.Ik denk het wel.We hebben de auto vervangen door stalen gewichten en we hebben er iets extra's bijgelegd, er ligt nu 1950 kilo, dat is ongeveer 1,9 ton!2,8 ton aan een paardenstaart!Nou, er hangt nu 2950 kilo. Ik ga er 50 kilo bijleggen.Nee, er gebeurt nog steeds niks. Weet je wat? Volgens mij gaat dit een hele lange geschiedenis worden.Dus we gooien er gewoon in één keer 500 kilo bij, 3 en een halve ton, hoppatee!Had je het verwacht?"Nee, niet zoveel."

Mensenhaar

Mensenhaar is veel sterker dan je denkt. Je weet natuurlijk wel dat er hard aan getrokken kan worden. Het breekt echter nooit. Maar hoeveel kilo's kunnen er eigenlijk hangen aan mensenhaar? Nieuwsgierig? Kijk deze clip.

Hoe sterk is mensenhaar?

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Het Klokhuis

Type videos