Weet jij wat deze nieuwsonderwerpen met elkaar gemeen hebben? 'En dan de vraag: was het een wolf? Het dier dat donderdag werd doodgereden in de Noordoostpolder.' 'Een topzomer voor de ijssalons.' 'Veel mensen klagen op dit moment over een muggenplaag'. Het zijn allemaal wat lichtere nieuwsonderwerpen in de zomer. En dan valt al snel de term: komkommertijd. Wat is komkommertijd eigenlijk precies? En waarom zijn we die term eigenlijk ooit gaan gebruiken? Het is zomer dus je hebt vast wel een paar minuutjes voor onze uitleg. De Van Dale houdt het kort: komkommertijd is vakantietijd. Onze Taal kiest daarvoor een iets uitgebreidere omschrijving: 'een aanduiding voor de rustige zomerperiode waarin er weinig nieuws en weinig handel is.' in die de rustige periode ligt de politiek stil 'vanaf morgen is het reces', zijn veel mensen op vakantie. 'Het was een zwarte zaterdag. En dat betekent veel files in heel West-Europa.' Het nieuws lijkt vaak wat op te drogen. Kranten en journaals moeten toch hun pagina's en zendtijd vullen. Dus dan ligt de lat misschien net een tikkie lager en er is meer ruimte voor berichten die in drukke tijden het nieuws niet altijd gehaald zouden hebben. 'Volgens deskundigen mag je het nog geen plaag noemen - who cares.'
Waarom hebben we het dan over komkommertijd? Ja, daar zijn verschillende theorieen over. Het zou komen uit het Engels. In 1700 verschijnt het woord 'cucumber time' voor het eerst in Groot-Brittannië in het woordenboek. Kleermakers hadden het in die komkommertijd een stuk minder druk omdat de mensen voor wie ze werkten op vakantie gingen. Waarom dan komkommers en geen zeg aardbeien? Dat weten de Britten zelf ook niet. Gebruiken doen ze de term trouwens niet meer. En een andere theorie is dat komkommers vroeger alleen geoogst werden in de zomer en dat bij gebrek aan ander nieuws veel kranten over die komkommeroogst schreven. Tuinbouwers zouden zelfs wedstrijden houden over wie er met de grootste komkommer op de voorpagina kon komen. Waar het ook vandaan komt: het werd in het Nederlands in ieder geval voor het eerst gebruikt in 1787. Dan staat er in een blad uit Rotterdam een gesprek tussen Piet en Kees: 'is er van de week ook wat nieuws van de grote heeren uit Den Haag?' vraagt Piet. 'Neen,' antwoordt Kees. 'maar je moet denken: het is in de komkommertijd. En dan zat alles zowat stil.' Een eeuw later werd het vaak gebruikt. Multatuli had het over 'in 't hartje van de komkommertijd'. Andere talen hebben trouwens ook een woord voor komkommertijd. In het Frans hebben ze 't over la morte saison. De Engelsen gebruiken 'the silly season'. In het Deens en Duits lijkt het meer op het Nederlands 'agurketid' en sauregurkenzeit' al gebruiken ze in het Duits meestal sommerloch, zomergat. De komkommer is trouwens zelf trouwens ook in het nieuws geweest in komkommertijd in 2011. 'Nederlands komkommer kan zonder problemen worden gegeten'. Maar dat was geen typisch komkommertijdbericht want ja, toch wel echt nieuws. '70 komkommers uit het hele land worden hier onderzocht in het enige laboratorium van Nederland dat geschikt is voor dit onderzoek'. En denk ook eens aan de ramp met de MH17 of de coup in Turkije. De aanslag in Nice. Zomaar wat grote nieuwsgebeurtenissen die plaatsvonden in de zomermaanden in de afgelopen jaren. Komkommertijd betekent dus lang niet altijd geennieuwstijd. Laten we het houden op de definitie van Van Dale: vakantietijd. Een tijd met net iets meer ruimte voor dit soort explainers.
