Name: Topstukken van het Rijksmuseum
Uploaded: 2018-02-13T00:00:00+01:00
Duration: 6 min 33 s
Description: Lachende gezichten zie je niet vaak op een schilderij, terwijl er toch veel kunstwerken zijn gemaakt van verliefde mensen. Rondleider Sander van het Rijksmuseum gaat op zoek naar echte liefde in de kunst.

Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Aah, de liefde! Liefde is een belangrijk thema in kunst. In de muziek gaan bijna alle liedjes gaan over de liefde en veel boeken en gedichten gaan ook over dat thema. Schilders in de Gouden Eeuw laten zich ook inspireren door verliefdheid, verkering en het huwelijk. En hun schilderijen geven een mooi beeld over hoe het in die tijd gaat als je verliefd bent op elkaar.  Oh, ik voel die romantiek in de lucht! Oh.. Nou, de liefde spat er niet écht van af bij deze twee. Wat zijn ze nog jong en wat zien ze er bleekjes uit! Wat is er aan de hand? Aan hun sjieke kleren kun je zien dat het belangrijke kinderen zijn. Ze zijn van adel. Ze geven elkaar de hand, wat duidt op een verbintenis. Dit is het huwelijksportret van de Hollandse prins Willem de tweede en prinses Maria Stuart uit Engeland. Zijn vader heeft het huwelijk in 1641 geregeld, omdat het goed zou zijn voor de status van het koningshuis. 

Als negenjarig meisje en veertienjarige jongen hebben deze twee kinderen zelf eigenlijk niets te zeggen over dit geplande huwelijk. Bij zo’n trouwerij doet hun persoonlijke gevoel er niet toe. Dit huwelijk is belangrijk voor de familie.  Als deze kinderen trouwen kan de familie haar machtspositie vergroten. Of er sprake is van echte liefde.. ik weet het niet.
Tegenwoordig moet je volwassen zijn om te mogen trouwen en mag je gelukkig zelf weten op wie je verliefd wordt. Vroeger was dat anders: in hoge kringen is de keuze van je partner geen persoonlijke zaak maar wordt er voor jou beslist. Als je ouders protestant zijn, ben jij dat ook en trouw je met een protestantse. En katholieken doen precies hetzelfde. Homoseksualiteit is verboden in de 17de eeuw en mensen trouwen vooral met mensen die dezelfde status hebben. Rijk met rijk en arm met arm.

Helaas is het geen sprookjeshuwelijk tussen Willem en Maria Stuart en leven ze samen niet lang en gelukkig. Zo’n tien jaar nadat ze zijn getrouwd overlijdt Willem aan de pokken. Tegenwoordig worden we daar voor ingeënt, maar toen niet en Maria Stuart blijft dus alleen achter. Op dit schilderij staat ze daarom in haar eentje afgebeeld. En in haar hand een sinaasappel, een appel van oranje. Een verwijzing naar haar man, de prins van Oranje. 

Dit is de belangrijkste hal van het Rijksmuseum, de eregalerij. Hier hangt misschien wel het meest beroemde schilderij over de liefde. Dit is het Joodse bruidje. De Nederlandse schilder Rembrandt maakt dit bijzondere kunstwerk rond het jaar 1665. We zien een man en een vrouw die dicht tegen elkaar aan staan bij een muur.


Rembrandt geeft ons een bijzonder inkijkje in het leven van deze twee mensen. Je voelt bijna alsof je hier eigenlijk niet bij mag zijn, alles is zo intiem: de aanraking, hun blikken. Eén ding is zeker: ze houden van elkaar. Maar het lijkt ook wel alsof ze een beetje verdrietig zijn. Wat kan er aan de hand zijn? Dat laat de schilder over aan je eigen fantasie. Rembrandt schildert dat wat hij belangrijk vindt heel precies: de gezichten, handen, sieraden en delen van de kleding. De rest werkt hij minder precies uit. Ook experimenteert Rembrandt veel met zijn schildertechniek, kijk maar eens naar die dikke verfklodders op de mouw, dat doet niemand in die tijd!

In de Gouden Eeuw is het niet gebruikelijk om samen op een huwelijksportret te staan en je liefde en emoties te tonen. Veel stellen worden zó afgebeeld. Heel degelijk en netjes, maar eigenlijk ook heel saai en totaal niet romantisch. Kun je je voorstellen dat je zo op de foto gaat? Dat doen we tegenwoordig heel anders. 

De portretten uit de Gouden Eeuw lijken wat dat betreft een beetje op de eerste foto’s die in de 19e eeuw gemaakt werden. Emoties tonen wordt gezien als onbeschaafd en een glimlach is dus uit den boze. Heel anders dan de foto’s die we nu maken. Smiiiiile!
Kijk, dít is echte liefde. Omdat veel liefdes-schilderijen weinig emotie tonen is dit werk zo bijzonder. Deze mensen voelen zich op hun gemak met elkaar! En ze zitten ze er relaxed bij. De vrouw hangt een beetje op de schouder van de man en ze lachen zelfs! In dit werk heeft schilder Frans Hals veel liefdessymboliek verwerkt. Deze pauwen staan voor de eeuwige liefde. Die dieren blijven namelijk altijd bij elkaar. De plant hier links is een distel, die staat voor trouw de klimopplant bij de vrouw staat voor verbintenis. De ring die de vrouw om heeft is een symbool dat we vandaag de dag nog steeds kennen. Die staat natuurlijk voor hun huwelijk. Omdat dit werk zo anders is dan de normale liefdesportretten in die tijd, is het heel bijzonder en heeft het een plekje gekregen in de eregalerij van het Rijksmuseum.

In deze interactieve schoolplaat ontdek je meer over het kleurgebruik van Rembrandt, de emoties die dit grote schilderij oproept en vrouwen in de schilderkunst. Klik op de paletten om de video’s met de vragen te bekijken. Achter de andere knoppen vind je meer informatie, handig bij het achterhalen van de antwoorden. Zo ontdek je allerlei geheimen van dit beroemde schilderij.

Interactieve schoolplaat over de geheimen van dit grote schilderij van Rembrandt

Achter de Nachtwacht

Herken het schilderij

Er zijn van die schilderijen die je gewoon moet kennen. De Nachtwacht en de Mona Lisa bijvoorbeeld. Maar weet je ook wie ze gemaakt heeft? Kies bij elke afbeelding de juiste kunstenaar of bekijk de video voor het antwoord!

Quiz over kunstwerken en hun makers

Vincent van Gogh

Vincent van Gogh wordt nu gezien als een van de grootste kunstschilders aller tijden. Maar tijdens zijn leven wil niemand zijn schilderijen hebben. Van Gogh is bekend om zijn manier van schilderen, zijn zelfportretten, zonnebloemen en het afsnijden van zijn oor. Test je kennis over deze wereldberoemde schilder in de quiz. 

Quiz over de wereldberoemde schilder

Wat weet jij over Vincent van Gogh?

In de tijd van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden viert de Hollandse schilderkunst haar hoogtijdagen. Meesterschilders als Johannes Vermeer en Frans Hals zijn succesvol. Maar de bekendste meester uit die periode is toch wel Rembrandt van Rijn. Zijn werken hangen tentoongesteld over de hele wereld en zijn beroemdste schilderij is de Nachtwacht. 

Quiz over een Hollandse meester

Wat weet jij over Rembrandt?

Topstukken van het Rijksmuseum

Naar de interactieve schoolplaat van het Rijksmuseum

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

In het Rijksmuseum in Amsterdam vind je belangrijke kunstwerken uit de Gouden Eeuw. Wat is het verhaal achter topstukken zoals De Nachtwacht van Rembrandt, Het Melkmeisje van Vermeer en andere kunstwerken?

Rijksmuseum header

Zoom in op het Rijksmuseum

Lachende gezichten zie je niet vaak op een schilderij, terwijl er toch veel kunstwerken zijn gemaakt van verliefde mensen. Rondleider Sander van het Rijksmuseum gaat op zoek naar echte liefde in de kunst.

Beeldend en bouwkunst

Liefde in het Rijksmuseum

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.