Regels en wetten hebben alles te maken met normen en waarden. Waarden zijn alle opvattingen die een groep mensen belangrijk vindt; normen zijn de regels die uit die waarden voortkomen.
Zo vertaalt de waarde ‘respect hebben voor het eigendom van anderen’ zich in de wet, die diefstal verbiedt.
In het strafrecht wordt dus geregeld wat de gang van zaken is tijdens een strafzaak, en wat de rol is van de officier van justitie, de rechter en de advocaat. Maar naast het strafrecht zijn er nog twee belangrijke vormen van rechtspraak.
In het burgerlijk, of ‘civiel’ recht, worden de regels omschreven die er zijn als het gaat om overeenkomsten tussen personen. Het burgerlijk recht schrijft bijvoorbeeld voor wat de regels zijn als het gaat om trouwen of echtscheiding, of als je iets wilt kopen of verkopen.
Het bestuursrecht omschrijft wat de regels zijn voor het handelen van de overheid. Hierbij gaat het bijvoorbeeld over belastingrecht, bouwvergunningen of milieuvergunningen.