Name: Privacy vs. veiligheid
Uploaded: 2009-11-09T23:00:00+01:00
Duration: 2 min 26 s
Description: Wat is belangrijker? Kun je zeggen dat vrijheid boven veiligheid gaat of is het juist omgekeerd? En welke rol speelt de overheid daarbij? Filosoof Rob Wijnberg over de moeizame verhouding tussen vrijheid en veiligheid.

Klas 4/5/6

Wat heb je liever: privacy of veiligheid? Zo gesteld is dat inderdaad een duivels dilemma. Ieder mens wil zich veilig voelen en verwacht daarom van de overheid dat zij die veiligheid waarborgt.  Maar we willen niet dat de staat ons zomaar kan afluisteren of fouilleren, terwijl dat soms wel nodig kan zijn om criminelen te bestrijden. Nu zeggen veel mensen: ach, wie niks te verbergen heeft, heeft ook niks te vrezen. Maar is dat wel zo? Niet alleen criminelen hebben immers wat te verbergen: zouden jullie het leuk vinden als iedereen weet dat je een rare ziekte hebt? Of dat opeens op YouTube staat hoe je stiekem achter het schoolplein met iemand staat te zoenen? De vraag wat belangrijker is, privacy of veiligheid, is dus bijna niet te beantwoorden. De vraag waar het eigenlijk om draait is dan ook een andere, namelijk: is de mens te vertrouwen of niet? In de filosofie zijn daar twee extreme antwoorden op gegeven. Het ene antwoord is afkomstig van de Britse filosoof Thomas Hobbes: hij wantrouwde de mensheid, omdat hij de mens als een egoïstisch wezen zag die alleen maar zijn eigenbelang najaagt. Volgens Hobbes zijn mensen net dieren - we willen niets anders dan onze overlevingskansen vergroten. Een beschaafde samenleving kan daarom alleen bestaan als de staat de mens zoveel mogelijk in de gaten houdt.  Doet de staat dat niet, zegt Hobbes, dan breekt onherroepelijk een “oorlog van allen tegen allen” uit.Het andere antwoord, van de Duitse filosoof Immanuel Kant, is optimistischer: hij vertrouwde de mensheid, omdat hij de mens helemaal nietals dieren zag. Mensen kunnen immers nadenken, zegt Kant. En omdat wij kunnen nadenken, kunnen we ook samenwerken. Controle is dus niet nodig: de mens begrijpt zelf ook wel dat hij een ander geen kwaad aan moet doen. Dat is immers in zijn eigen voordeel: als iedereen samenwerkt, is iedereen uiteindelijk beter af. Wat denken jullie? Wie heeft gelijk: Hobbes of Kant? Stel je eens voor dat de docent nu een grote pot met geld in de klas zet en zegt: verdeel dat geld maar. Wat gebeurt er dan?  Gaan jullie vechten, om zelf het meeste geld te krijgen?  Of gaan jullie nadenken en het geld zo eerlijk mogelijk verdelen?Afhankelijk van je antwoord op die vraag, weet je ook wat je belangrijker vindt: privacy of veiligheid. Ik hoop in ieder geval dat jullie slimmer zijn dan Thomas Hobbes voorspelt.

Actievoerders die zich vastlijmen aan gebouwen, soep over kunstwerken heen gooien of snelwegen blokkeren: de acties van Extinction Rebellion halen vaak het nieuws. Hiermee willen ze aandacht vragen voor klimaatverandering. Wie zit er achter Extinction Rebellion? Klik op de afbeelding om de story te lezen. 

Story over een vreedzame klimaatbeweging

Wat is Extinction Rebellion?

Volgens artikel 1 van de grondwet moet de overheid iedereen gelijk behandelen. Behalve als situaties verschillen. Ook discriminatie is verboden. Hoe beschermt de overheid ons daartegen? Lees het in de story op NPO Kennis.

Story over gelijkheid

Zijn alle burgers gelijk voor de overheid?

We reizen allemaal wel eens met het openbaar vervoer. In Nederland werkt de overheid samen met bedrijven om ervoor te zorgen dat het OV rijdt. Hoe dat werkt, lees je in deze story op NPO Kennis.

Story over de kosten van het openbaar vervoer

Wie betaalt de prijs van het OV?

Politie

Om de maatschappij veilig te houden, heeft de politie bepaalde bevoegheden. Ze mogen dingen die gewone mensen niet mogen. Maar wat mogen agenten wel en niet? Klik op de afbeelding voor de story op NPO Kennis.

Story over de bevoegdheden van de Nederlandse politie

Wat mag de politie?

Privacy vs. veiligheid

Maatschappelijke vraagstukken vanuit de domeinen: rechtsstaat, parlementaire democratie, verzorgingsstaat en pluriforme samenleving.

Programmaheaders

Dossier maatschappijleer

Wat is belangrijker? Kun je zeggen dat vrijheid boven veiligheid gaat of is het juist omgekeerd? En welke rol speelt de overheid daarbij? Filosoof Rob Wijnberg over de moeizame verhouding tussen vrijheid en veiligheid.

Burgerschap, mediawijsheid, welvaart en samenleving

Wat vind jij belangrijker?

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.