Bij voetbal komt druk in allerlei vormen voor. Om te beginnen moet er natuurlijk gescoord worden. Ben je spits en scoor je niet, ben je geen goede spits. En die verantwoordelijkheid levert een bepaalde druk op. Maar de spanning en de druk zijn misschien nog wel het hoogst bij het nemen van een strafschop. Een moment waarop de bal erin moet of eruit, als je de keeper bent.
Maar ja, wat is nou de beste manier om een penalty te schieten? Bewegingswetenschappen van de Universiteit van Groningen onderzoekt dit samen met de jeugdspelers van Heerenveen en de keepers. Hij staat hier op de strafschopstip Gert-Jan Pepping, onderzoeker aan de Universiteit van Groningen. Samen met zijn studenten doet hij penalty onderzoek, maar wat kun je onderzoeken aan een penalty? Nou eigenlijk alles! We willen weten hoe bepaalt de keeper welke kant hij op moet en gebruikt hij daarvoor bijvoorbeeld de aanloop van de schutter voor. Hoe bepaalt de schutter nou in welke hoek hij hem gaat schieten, links of rechts van de keeper, maar ook hoe doet het team mee aan de totstandkoming van deze beslissingen van deze voetballers? Dus als hij erin gaat, gaat hij juichen? Gaan zijn medespelers dan ook juichen? En andersom, als hij hem mist, hoe beïnvloed dat zijn medespelers? Dus zelfs het juichen van de penaltynemer kan van invloed zijn op de teamgenoten die nog een penalty moeten nemen? Helemaal waar, ja! Klopt.
Maar hoe kan het dan toch dat heel veel voetballers een penalty missen? Dat is een goede vraag. Tijdens het trainen zijn voetballers heel goed in het raak schieten van een penalty. Dat is makkelijk. Dan is er vooral geen druk, geen mentale druk. Tijdens de wedstrijd en vooral tijdens belangrijke wedstrijden, en helemaal tijdens een shoot-out in een vol stadion, met veel mensen die televisie kijken, dan is de mentale druk heel erg hoog en dan worden er heel veel, veel meer penalty’s gemist.
Wat wij hier vooral willen begrijpen is bijvoorbeeld hoe de emoties, de uiting van de emoties en hoe de emoties delen met je teamgenoten, hoe dat voetballers kan gaan helpen in het beter nemen van penalty’s. Dus hoe je als speler eigenlijk je teamgenoten beter kunt maken en hoe je teamgenoten jou ook weer beter kunnen maken. Helemaal ja!
Aan de universiteit willen ze alles wat te maken heeft met de penalty heel precies in beeld brengen, zodat ze daar ook conclusies uit kunnen trekken. Dat is natuurlijk wel zo makkelijk. Wat doe jij eigenlijk? Ik ga meten of de keeper aan de aanloophoek van de schutter kan zien naar welke kant de schutter schiet en waar de keeper dus heen moet duiken. Kevin kijkt met zijn camera of de schutter bij zijn keuze van de hoek rekening houdt met de positie van de keeper.
Toch? Ja, Klopt. Sjoerd meet hoe hard de spelers kunnen schieten en of de snelheid van de bal invloed heeft op hoe goed zij kunnen mikken. Nieske kijkt naar de reacties van de spelers na het nemen van een penalty. Maar waar let je dan precies op? Met deze camera volg ik de spelers, als ze een penalty hebben genomen, van de penaltystip weer terug naar de middencirkel en kijk hoe ze inderdaad met hun teamgenoten omgaan.
Het onderzoek bestaat uit twee delen. In dit eerste deel nemen de spelers ieder voor zich een penalty. Ze spelen dus voor zichzelf en niet voor het team. De onderzoekers hier houden alles in de gaten. Hoe bereiden ze zich voor? Scoren ze of niet, juichen ze en als ze juichen delen ze dat met het team en als ze balen, hoe erg balen ze dan? Alles wordt geregistreerd. Gert-Jan, we hebben nu al een hoop penalty's gezien. Wat valt je op? Wat je heel mooi nu ziet is dat op het moment dat ze erin schiet, dan zijn ze op zich wel blij maar lopen ze heel kalm terug naar hun teamgenoten. En wanneer ze missen dan balen ze wel maar dan zie je dat hun teamgenoten echt leedvermaak laten zien.
Straks zullen we zien dat als ze in een team gaan schieten dat dat allemaal helemaal anders is, want dan gaat dat leedvermaak je natuurlijk niet helpen. We hebben het individuele experiment gedaan en het teamexperiment. Gert-Jan, Wat zijn jouw belangrijkste conclusies? We moeten natuurlijk alles nog uitwerken. Maar wat je vooral wel kan zien, een shoot-out daar moet je echt met een team presteren en op het moment als je dat echt met een team en als een team doet en flink veel juicht, dan betaald dat uit want dan wordt de kans groter dat je wint? Absoluut!
De conclusie van het experiment: want hoe wordt je nou de beste penaltynemer en en hoe word je mentaal sterker? Een strafschop begint natuurlijk met techniek en daarop kun je trainen, trainen en nog eens trainen, maar vergeet vooral ook de teambuilding niet. Juich na het vieren van een geraakte strafschop en vier dat met je teamgenoten. Als ze missen, troost ze, geef ze een schouderklopje. Dat is goed voor het zelfvertrouwen. En hoe zekerder je bent, hoe meer je durft, hoe groter de kans is dat je een penalty raakt, hoe meer erin gaan. Goed he! Hartstikke makkelijk!
