Al eeuwen doen we onderzoek naar onze mysterieuze moederster de zon. En de laatste 50 jaar hebben we daarvoor steeds betere telescopen op aarde, maar ook in de ruimte. En de grootste moderne zonnekijker van Nederland staat hier, op Sonneborgh. Dit is de LUNT zonnetelescoop. Hier zit een speciaal filter in, waardoor je veilig naar de zon kan kijken. Vet. Ik zie een grote, rode bol. Maar ik zie ook donkere vlekken. Dat noemen we zonnevlekken. Dat zijn speciale plekken op de zon, waar de zon net iets minder warm is. Daardoor is het daar donkerder. Nu zijn er weinig zonnevlekken, soms zijn er heel veel. Dat heeft te maken met de activiteit van de zon. Dus de zon is niet altijd hetzelfde. En er gebeurt van alles. Ja, met een nieuwe telescoop op Hawai, die super groot is, echt veel groter dan deze, is het nu voor het eerst gelukt om het oppervlak van de zon super scherp in beeld te krijgen. Dat ziet er dan zo uit. Dus dit is hoe het oppervlak van de zon eruitziet? Ja. Het lijkt op een kokende pan soep. Maar dit is geen soep, dit is plasma. Heet, geladen gas van bijna 6000 graden. Eén zo'n bel hier is bijna zo groot als half Europa. Echt waar? Ja. Nee. Ja, echt. Maar je hebt toch ook van die heftige uitbarstingen? Ja, want boven het oppervlak van de zon gebeurt er heel veel meer. Je hebt een grote laag van zeer ijl, super heet gas. Die noemen we de corona. Die corona is wel 1 miljoen graden warm. Niemand weet hoe dat precies gaat. Uit die corona ontsnappen de hele tijd deeltjes, als een soort zonnewind. Maar die heftige uitbarstingen maken het pas echt spannend. Je hebt zonnevlammen en zonnestormen. Die vinden plaats boven de zonnevlekken die je net hebt gezien. Het kan nog heftiger met een zonnestorm waar vanuit de corona een hele hoop geladen deeltjes de ruimte in geslingerd worden.
En wat gebeurt er als een zonnestorm toevallig op de aarde afkomt? Gelukkig hebben we op aarde een soort paraplu tegen zonnestormen. Het magnetische schild, dat loopt van de Noordpool naar de Zuidpool op aarde. Dat houdt de meeste deeltjes van de zonnestorm heel goed tegen. Maar er zitten twee gaten in de paraplu, bij de Noordpool en de Zuidpool. De zonnedeeltjes botsen daar op de atmosfeer en maken het poollicht. Dat is fantastisch mooi. Is dat dan niet gevaarlijk soms? Ja, een zonnestorm kan gevaarlijk zijn. Hij kan satellieten kapotmaken, vliegtuigen moeten aan de grond blijven. Soms kan de stroom meerdere dagen uitvallen. Dus dat is wel heel erg vervelend.
