De optocht, de stoet of de reut. Een lange rij aan wagens, loop- en muziekgroepen die door een plaats trekt. In heel Nederland zijn er, met de kinderoptochten erbij, zo'n 700 optochten. Als je die achter elkaar zet, heb je een stoet van Maastricht tot aan Groningen. Honderden mensen staan dan langs de kant. Vaak wel op tocht, want koud is het nog zeker rond februari. De eerste carnavalsoptochten zijn op prenten uit de middeleeuwen te zien. Vaak op simpele wagens maakten mensen grapjes over gebeurtenissen in de samenleving of personen die iets verkeerd hebben gedaan.
Terug naar het nu: hoe wordt een carnavalswagen gebouwd? De eerste stap is het motto of thema. Plaatsen hebben een motto, een soort slogan, voor dat carnavalsseizoen, voor dat jaar dus. Of bouwers verzinnen zelf een thema. Het motto of thema vormt de inspiratie voor de tekening. Dit geeft een goed beeld hoe de wagen eruit komt te zien en is de basis voor alles wat er gebouwd wordt. Wagens zijn vaak meters hoog. De constructie is enorm belangrijk. Het begint met een platte kar. Daarop wordt een grote constructie gemaakt. Zie het als het skelet van een wagen. Voorheen waren deze vooral statisch. Tegenwoordig zie je ook veel wagens met beweging. Dit gebeurt handmatig of mechanisch. De binnenkant van een carnavalswagen bestaat vooral uit hout of metaal. Er valt veel te vertellen over de bouwtechnieken. Maar ik kan het veel beter laten zien. En er staat al een kameraad klaar... Oh leutig! Er staat al een kameraad klaar.
Gegroet kameraad! Voor de kijkers; wie ben jij? Ik ben Wies, ik ben trotse bouwer, fanatieke bouwer en ontwerper. Op jou kunnen ze wel bouwen, dus. Wat voor bouwtechnieken voor wagens hebben jullie? Er zijn over het algemeen twee bouwtechnieken. Eentje is polyester. Daarmee maak je mallen en kan je op grote schaal snel veel dingen maken. Papier-maché is eigenlijk wat we hier doen. Dus papier op van alles en nog wat plakken, zeg maar. Ik zou zeggen, we hebben het hier staan, dus loop maar mee. Hier heb je dus een kop zoals 'ie straks gevormd is. Dan gaan we naar dit mooie tafeltje toe. Daar hebben we lapjes, lijm. De lijm op de lapjes en dan gaan we ze mooi strak op de kop aanbrengen, goed aanwrijven. Zo doe je in principe heel de kop. Dan is 'ie klaar voor de volgende stap: schilderen, afwerken.
Die koppen, hoe worden die gemaakt? Daarvoor heb ik een ander hoekje. Hier hebben we een klein kopje. Deze is helemaal uitgesneden. Waar snijden jullie dat dan uit? Wij snijden ze meestal uit pur of uit piepschuim. Dat is gewoon makkelijk het mesje er doorheen halen. Daarbij gebruiken we als basis een malletje, die staat achter je. Dit samen is de basis voor een kop. Hoe groter de kop wordt, komen er andere materialen bij kijken, zoals uitlassen. Hoe groter het wordt, dan wordt het meestal uitgelast en met kippengaas gewerkt. Kippengaas, dat hoor ik wel vaker. Over het algemeen is kippengaas en lassen wel mooi om grote koppen te maken. Helder. En je hebt nu alle verschillende onderdelen. Hoe is het als alle onderdelen samenkomen? Dat is waar je het allemaal voor doet. Het is altijd even spannend, gaan alle delen passen, gaan alle bewegingen het doen. Als het dan helemaal staat en alles doet het, dat is gewoon prachtig. Dankjewel voor de uitleg kameraad! Heel veel succes met bouwen. Wij gaan weer terug de bunker in.
Als je nu ergens in de klas zit, dan kun je gratis het Leutig Lespakket downloaden. Verken daarvoor de beschrijving van deze video. Je hebt nu een goede indruk hoe carnavalswagens gemaakt worden. Maar voor het echte gevoel moet je zelf gaan carnavallen. En naar de optocht kijken of zelfs meebouwen. Ten slotte: Deze serie is mede mogelijk gemaakt door het Nationaal Carnavalsmuseum in 's Hertogenbosch. Alvast een hele leutige carnaval! Gegroet kameraden, over en uit.
