Name: Hoe is carnaval ontstaan?
Uploaded: 2023-02-08T18:51:19+01:00
Duration: 5 min 49 s
Description: Carnaval is ontstaan in de oertijd. Oermensen maakten lawaai om boze geesten te verjagen en dansten om de lente te verwelkomen. Binnen het christendom krijgen deze rituelen een plekje voor de vastentijd, de 40 dagen voor Pasen.

Groep 6/7/8

Groep 3/4/5

Carnaval. De gezelligheid, de leutige muziek, de carnavalsoptocht. Maar hoe is dat nu allemaal ontstaan? Daarvoor gaan we terug naar een tijd voor Christus, dus voor het jaar nul. Terug naar de tijd van de oermens. 
De oermens geloofde dat natuurkrachten ontstonden door zelfbedachte geesten en goden. Ze hadden tradities en rituelen om goden te eren, maar ook om boze geesten weg te jagen. Natuurverschijnselen zoals de winter zouden zijn ontstaan door de boosheid van kwade geesten en goden. Het was toen ook een stuk kouder. Om de boze wintergeesten te verjagen en de lente te verwelkomen, dansten de oermensen. Ze maakten kabaal en droegen afschrikwekkende maskers. Dat begint wel iets te lijken op ons carnavalsfeest. 
Het ontstaan van het Christendom, de kerk, zorgde voor een hele andere kijk hierop. Mensen geloofden in één god in plaats van verschillende natuurgoden. De tradities van het gekke dansen en kabaal maken bleven wel bestaan. Het bestuur van de kerk zat helemaal niet te wachten op al die gekkigheid. Toen bedacht de kerk: Nou, als mensen dat zo leutig vinden, lekker doen. Maar dan maken wij er ons eigen feestje van. Zo werd in de Middeleeuwen bedacht dat deze oude rituelen een plekje kregen voor de vastentijd, de 40 dagen voor Pasen waarin er wordt gevast en er geen vlees wordt gegeten, en niet gesnoept onder andere. Behalve op de zondagen, die dag werd er niet gevast. De datums van Pasen, de vastenperiode en de vastenavondfeesten staan niet vast. Dat wordt bepaald aan de stand van de volle maan. 
Leuk feitje tussendoor: de vastenperiode, daar komt waarschijnlijk ook de naam carnaval vandaan. In het Latijn betekent Carne Vale letterlijk: vaarwel vlees. 
Terug naar het feest in de middeleeuwen, dat werd steeds vaker een omkeringsritueel. Mensen lieten zichzelf helemaal gaan. Het was een omkering, een verandering van het nette gedrag dat normaal gewenst was. Zo bedacht de overheid toen: Als mensen helemaal van de kaart gaan, komt daarna wel het inzicht dat ze zich toch beter aan de gangbare regels konden houden. Dat omkeringsritueel, die verandering zag je niet alleen in gedrag, maar ook in het verschil tussen de bevolking en de macht. De bevolking spotte met alles en iedereen in de samenleving. Dat werd soms geleid door een soort van prins. Iemand die leiding gaf aan de zottigheid. Aan alle gekkigheid dus. 
Dit is een steek. Een soort hoed die door veel prinsen wordt gedragen. De vorm van de steek is gebaseerd op de narrenkap. Kijk maar naar de uitsteeksels. Die is weer gebaseerd op de oren van ezels. Het dier van de zottigheid. De steek van de prins heeft vaak grote veren. Daarmee pronkt de prins met andermans veren. De veren komen van een fazant en zijn best kostbaar. Wel ideaal, want door de grote veren herken je altijd waar de prins is in een grote tent. Ohja, voorzichtig.
Het feest der omkering, het vastenavond-feest ging zo jaren door. Totdat er een verandering kwam in het geloof. De protestanten, een andere kerkelijke richting, vonden dat vasten helemaal niet nodig was. Op de plekken waar zij het voor het zeggen kregen, verdwenen de vastenavondfeesten. Zo komt het dat we in Brabant en Limburg veel meer carnaval vieren dan boven de rivieren. Vanaf begin 19e eeuw werd onder Franse invloed de vastenavond-viering steeds vaker carnaval genoemd. Het begon echt te lijken op het feest zoals wij dat nu kennen. Met de optocht, de muziek en het verkleden. Bijvoorbeeld als piraat of elfje. 
Over elfjes gesproken... Elf is ook het getal van carnaval. Het is niet voor niks, je raadt het al, de Raad van Elf. Elf is het gekkengetal, onder andere omdat het gezien werd als niet perfect. Het valt precies tussen serieuze getallen 10 en 12. Komt ook weer mooi samen op 11 november, 11-11. Dat is daarom op veel plaatsen de aftrap van het carnavalsseizoen. 
Moet je dit zien. Men viert niet alleen in Brabant, Limburg, in gewoon heel Nederland carnaval. Nee, overal in de wereld wordt carnaval gevierd. Zo ziet het eruit in Duitsland, Italië en zelfs Noord- en Zuid-Amerika. Dus, keertje geen zin om in Helmond te carnavallen? Kan je altijd nog naar Brazilië! Dat is ook nog eens lekker warm. 
Zit je nu ergens in de klas? Dan kun je gratis het Leutig Lespakket downloaden. Verken daarvoor de beschrijving van deze video. 
Allemaal leuk en aardig deze uitleg, voor het echte carnavalsgevoel moet je gewoon op pad gaan om het te vieren. Dan zul je ook zien dat tradities en de viering lokaal en plaatselijk is. Deze video geeft een goede indruk, maar overal wordt het anders gevierd. Dat was 'm echt. Ik ga carnavallen. Gegroet kameraden, over en uit.

Hoe is carnaval ontstaan?

Werkblad het ontstaan van carnaval

Antwoordblad het ontstaan van carnaval

Wat is de geschiedenis van carnaval, hoe maak je carnavalsmuziek en hoe bouw je een carnavalswagen? Chef Soldaat geeft je een Leutig Lesje!

Leutig lesje

Leutig Lesje

Carnaval is ontstaan in de oertijd. Oermensen maakten lawaai om boze geesten te verjagen en dansten om de lente te verwelkomen. Binnen het christendom krijgen deze rituelen een plekje voor de vastentijd, de 40 dagen voor Pasen.

Cultuur en geloof

Van boze geesten verjagen in de oertijd tot vastenavond

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Paaseieren

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.