Name: FF terugspoelen
Uploaded: 2024-10-24T15:15:00+02:00
Duration: 10 min 47 s
Description: Op 9 november 1989 valt de Berlijnse muur. 28 jaar lang verdeelt de muur Duitsland in tweeën. In de kapitalistische Bondsrepubliek Duitsland en de communistische Duitse Democratische Republiek. Tegenwoordig is de Berlijnse muur één van de belangrijkste symbolen van de Koude Oorlog. Waarom stond die muur daar eigenlijk?

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Al snel groeiden de mensen aan tot een stroom onbedwingbare vreugde, ook aan de West Berlijnse kant. Uitzinnige jongeren klommen de muur op. 9 november 1989, de dag dat de Muur valt. De grens die 28 jaar lang Duitsland in tweeën verdeeld. Wat is er precies gebeurd en waarom stond die muur daar? Laten we even terugspoelen. In 1945 geeft nazi-Duitsland zich over en is de Tweede Wereldoorlog voorbij. De geallieerden verdelen het land in vier bezettingszones. Een Britse een Franse Een Amerikaanse en een Russische zone. En Berlijn, de hoofdstad, ligt middenin de Russische zone. En ook Berlijn wordt opgedeeld in vier dezelfde bezetting zones. Al snel wordt Duitsland het strijdtoneel van de Koude Oorlog. De Koude Oorlog is een machtsconflict tussen het kapitalistische Westen onder leiding van de Verenigde Staten en het communistische Oosten onder leiding van Rusland, dat dan de Sovjet-Unie heet. Dit leidt dus ook tot spanningen rondom de verdeling van Duitsland. Wanneer de Britse, Franse en Amerikaanse zones samen één nieuwe munteenheid invoeren de Duitse mark, is Joseph Stalin, de leider van de Sovjet-Unie woedend. In 1961 laat hij daarom West-Berlijn blokkeren. Hiermee hebben de burgers geen toegang meer tot voedsel vanuit het Westen en zijn ze afhankelijk van de Sovjet-Unie. Maar de Britten en Amerikanen verzinnen een list. Ze openen een luchtbrug naar West-Berlijn. Met vliegtuigen kunnen ze dus zo dat deel van de stad van voedsel en grondstoffen voorzien. Op piekdagen werden via deze luchtbrug soms wel tienduizend ton goederen overgevlogen. Alles wat vliegen kon, werd ingeschakeld. Het doel van de blokkade is dus mislukt en daarom wordt die na één jaar alweer opgeheven. Hierna voegen de drie westelijke bezettingszones zich samen tot één onafhankelijk vrij land. De Bondsrepubliek Duitsland, oftewel de BRD. Als reactie hierop wordt in Oost-Duitsland de Duitse Democratische Republiek opgericht. De DDR. Anders dan de BRD, wordt de DDR door één partij bestuurd. Niet echt democratisch dus. Want achter de schermen trekt de communistische Sovjet-Unie aan de touwtjes. De regering van de DDR kiest ervoor om een eigen industrie op te bouwen. Het gevolg is dat de Oost-Duitsers meer moeten werken voor lagere lonen. Mensen komen massaal in opstand. Veel Oost-Duitsers besluiten naar West-Duitsland te vluchten. De Sovjets en de regering van de DDR vrezen een leegloop. Omdat Berlijn dé belangrijkste vluchtroute is voor Oost-Duitsers Legt de DDR-regering in 1961 een prikkeldraadversperring aan tussen Oost en West-Berlijn. Toch lukt het veel mensen om alsnog te vluchten. Er moet dus een nieuwe, stevige grens komen. Een muur van beton. Daardoor werden de ontsnappingsmogelijkheden voor de Oost-Berlijners vrijwel tot nul gereduceerd. De muur loopt soms midden over de stoep of tussen twee huizen door. Ramen met uitkijk op West-Berlijn worden dichtgetimmerd. Hele families en vriendengroepen worden in één klap van elkaar gescheiden door een muur. Moet je je voorstellen als je je vrienden ineens aan de andere kant van de muur ziet verdwijnen. Ondanks dat de muur enorm streng wordt beveiligd blijven mensen vluchtpogingen ondernemen. Zeker 5000 mensen vluchten naar de andere kant. Ze graven tunnels, zwemmen of proberen het zelfs met een luchtballon. Zo'n 138 mensen komen om bij vluchtpogingen. In de DDR houdt de binnenlandse veiligheidsdienst de Stasi, haar burgers scherp in de gaten. Mensen worden afgeluisterd en bespioneerd maar ook de bevolking zelf houdt elkaar in de gaten. Echtgenoten bespioneren elkaar en professoren doen verslag over hun studenten. Burgers die zich niet gedragen zoals de overheid wil, worden opgepakt. Het dagelijks leven in de DDR is sober. Armoede en urenlange rijen voor de supermarkt en winkels zijn aan de orde van de dag. Terwijl in de BRD de economie zo snel groeit dat er wordt gesproken van een wonder. Het Wirtschaftswunder. Met de jaren neemt de ontevredenheid in Oost-Duitsland toe. De drang naar vrijheid en democratie groeit. Steeds meer mensen komen in opstand. En ook vanuit de rest van de wereld is er kritiek. Tijdens zijn bezoek aan West-Berlijn roept de Amerikaanse president Ronald Reagan Sovjet leider Michail Gorbatsjov op om de muur neer te halen. Gorbatsjov kiest, anders dan zijn voorgangers, voor een mildere koers. Hij wil hervormingen en zoekt toenadering tot het Westen. De druk op de DDR-regering wordt groot. Op 9 november 1989 is het dan eindelijk zover. De DDR-regering opent de grenzen en de Berlijnse Muur valt. Het is nauwelijks te geloven. De doorgangen in de Berlijnse Muur staan wagenwijd open. Het zwaarbewaakte IJzeren Gordijn is opengeschoven. Na 28 jaar. Het is voor Duitsland een belangrijk keerpunt en staat daarom ook wel bekend als die Wende. Hét omslagmoment waarop Oost en West-Duitsland worden herenigd. De verwachting is dat Oost en West weer zullen samensmelten. En dat gebeurt ook. Maar er blijven verschillen. Tot op de dag van vandaag.

Hitler in de RIjksdag

In de twintigste eeuw verandert Duitsland onder Hitler in een dictatuur. Wat weet jij van de opkomst van het nationaal-socialisme, de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog? Klik op de afbeelding en test je kennis.

Examenquiz bij geschiedenis voor havo/vwo

Wat weet jij over Duitsland in Europa?

In vijf korte afleveringen wordt het verloop van de Koude Oorlog verteld. Van het IJzeren Gordijn tot aan de wapenwedloop.

Koude Oorlog in de klas

Naar de website over de Koude Oorlog

Na de Tweede Wereldoorlog breekt een periode van gewapende vrede aan: de Koude Oorlog. Het kapitalistische Amerika en de communistische Sovjet-Unie komen lijnrecht tegenover elkaar te staan. Dwars door Europa verrijst een IJzeren Gordijn, dat oost scheidt van west. De machtsblokken dreigen met kernwapens, maar tot een echte oorlog tussen Amerika en de Sovjet-Unie komt het niet. In deze tijdlijn zie en lees je alles over de Koude Oorlog: van het oplopen van de spanningen, de wapenwedloop en de ruimterace tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.     

Tijdlijn over de gewapende vrede tussen oost en west

De Koude Oorlog

Oranje boven! Op 5 mei 1945 is Nederland na vijf jaar oorlog bevrijd van de Duitse bezetter. Dat begint allemaal met de geallieerde invasie van Normandië, op D-Day. Na de mislukte Operatie Market Garden en een lange hongerwinter krijgen de geallieerden Duitsland toch op de knieën. In deze tijdlijn lees en zie je alles over de gebeurtenissen die hebben geleid tot de bevrijding van Nederland. Met medewerking van de NOS.

Tijdlijn over het einde van de Tweede Wereldoorlog

De bevrijding van Nederland

Groep 6/7/8

Tussen 1939 en 1945 woedt er in de wereld een bloedige oorlog. Onder leiding van Adolf Hitler bezet Duitsland grote delen van Europa. In Azië doet Japan dat ook. Adolf Hitler wil een groot Duits rijk maken. Hij geeft de Joden de schuld van de armoede in Duitsland en vermoordt meer dan 6 miljoen Joden in concentratiekampen: de Holocaust. Intussen vechten de geallieerden (onder andere de Verenigde Staten, Canada, Rusland en Groot-Brittannië) terug. In 1945 komt er een einde aan deze oorlog, die aan ruim 55 miljoen mensen het leven kost. 

Quiz over een wereldwijde oorlog

Wat weet jij over de Tweede Wereldoorlog?

FF terugspoelen

Wat leidde tot de Eerste Wereldoorlog? Wat is er gebeurd tijdens de Cubacrisis en waarom stond er een grensmuur middenin Berlijn? In FF terugspoelen kijken we terug naar het verleden. Wat is er gebeurd en wat zijn de gevolgen?

Op 9 november 1989 valt de Berlijnse muur. 28 jaar lang verdeelt de muur Duitsland in tweeën. In de kapitalistische Bondsrepubliek Duitsland en de communistische Duitse Democratische Republiek. Tegenwoordig is de Berlijnse muur één van de belangrijkste symbolen van de Koude Oorlog. Waarom stond die muur daar eigenlijk?

Televisie en computer

Wat leidde tot de val van de Berlijnse muur?

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Herfstbladeren

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.