Ik zit deze hele video vast. Dit is ellende jongen dit. Nee! * zucht * Wat in deze map zit brengt heel veel jonge mensen in de problemen. Ik wil graag meedoen in de maatschappij. Dat vastketenen werkt niet. Aldus iedereen. Al jaren. Mensen worden vernederd door deze wet. Het is toch zo dat het gewoon niet past. Het heeft levens geruïneerd. Volgens het planbureau is de wet totaal mislukt. Maar niemand lijkt wat te willen doen. En daarom dus dit. Jonge mensen worden hierdoor in de problemen geduwd. En of ze eruit gaan komen? Of ik hieruit ga komen? Wat doe je?! Geen idee.
Participatiewet, participatiewet. Blijkt niet te werken. Wordt u er nog wel eens zwetend van wakker? Ja. We gaan vandaag naar Gemonde en Etten-Leur naar Esmee en Mare. Die gaan we een dagje volgen. Het zijn namelijk twee jonge mensen die niets liever willen dan meedoen in de maatschappij. Maar dat lukt niet omdat zij, en met hen vele anderen het gevoel hebben vastgeketend te zitten aan de Participatiewet. Kijk eens! En daarom- Wacht! M'n trui. Hebben wij dus bedacht dat ik Niet zo strak! Voor deze video letterlijk vastzit aan de- Wat doe je?! WAT DOE JE?! Moet toch zonder sleutel? Vastzit aan de participatiewet. Nou ik ga wel achterin dan. Wacht. Wat een ellende. Zit daar. Ik vind dat je dit heel goed doet. - Dankje. Let's go!
Esmee en Mare kunnen allebei niet volledig werken omdat ze een arbeidsbeperking hebben. En daardoor kunnen ze ook niet genoeg verdienen om van te leven. En als dat het geval is dan kun je een uitkering krijgen. Tien jaar geleden zouden ze onder de Wajong vallen. Je krijgt dan een persoonlijke uitkering en hulp bij het vinden van werk. In 2015 verandert dat en komen mensen die wel een deel van de tijd kunnen werken niet meer in de Wajong, maar in deze jongen terecht: de Participatiewet. Die wet is niet alleen bedacht voor mensen met een arbeidsbeperking maar ook voor jou en mij. Als je bijvoorbeeld om wat voor reden dan ook zonder werk komt te zitten en daardoor bijstand nodig hebt. Basis is vrij simpel: als je te weinig geld hebt om van te leven, dan kun je bijstand krijgen. Maar: die wet gaat ervanuit dat iedereen in principe kan werken alleen in de praktijk is dat vaak niet zo. En zolang je vastzit aan de bijstand zit je ook vast aan strenge regels. Verplicht solliciteren bijvoorbeeld, al je extra inkomsten opgeven en als je met een partner woont, heb je soms helemaal geen recht op een uitkering.
Kijk, die Participatiewet moet ervoor zorgen dat mensen weer gaan werken. Dus je wordt een soort van gepusht om uiteindelijk genoeg geld te verdienen zodat je die uitkering helemaal niet nodig hebt. En de gedachte was ook: voor mensen als Esmee en Mare die dus wel kunnen werken, maar niet zoveel of minder snel dan jij en ik moet er ook 'normaal' werk zijn. Maar de Participatiewet brengt ze juist in de problemen. In het beste geval moet je het doen met een kleine 1300 euro per maand. Dat is 1000 euro minder dan het minimumloon bij een volledige werkweek van 40 uur. Je kunt ernaast gaan werken, dat mag gewoon je mag maar 200 euro bovenop die 1300 bijverdienen. Daar kun je natuurlijk niet echt een leven mee opbouwen. Stel dat je een huis wil kopen of lekker wil sparen. Daar komt ook nog eens bij dat als je spaargeld hebt dat je gekort kunt worden op je maandbedrag. Kortom, je zit klem. En dat is ook bekend. Sinds de invoering van de wet weten we dat er dingen misgaan. En in de tussentijd, zitten zij in de ellende. Ik krijg hem niet open. Heb je hulp nodig? Ik vind de krentenbol met kaas wel echt * Ewoud relates * Zeg maar, je hebt broodje kroket. Ja. Krentenbol kaas. Da's Nederlands Finest.
Als die wet er uit valt daar, mag jij hem oprapen. Ben je klaar? - Nee lukt niet. Durf niet. En dit werkt niet. * hoe ondertitel je dit? *
Goeiemorgen! - Hai. Hallo. Woef woef. Ik woon naast mijn ouders. Omdat ik niet zelfstandig kan rondkomen. Ik werk wel, ik werk twee dagen. Hoeveel verdien je dan nu ongeveer? - Rond de 1250. Ik zou heel graag meer willen werken. Dat gaat niet. Omdat ik al sinds mijn tiende jeugdreuma heb. En daar ben ik helaas niet overheen gegroeid. Daar heb ik nog steeds dagelijks mee te maken. Ik zou heel graag op mezelf willen wonen, maar dat kan niet, helaas. Hebben we al ontbeten? Nee hè. Nee. - Broodje maken? Ja. Esmee, wat gaan we doen vandaag? We gaan naar de fysio toe. - Want? Ik heb een chronische ziekte in mijn rug. Dat zorgt voor veel pijn. Af en toe een wervel die verkeerd schiet, of een rib die net verkeerd schiet. Die kan ik zelf niet goed terugzetten. Dus dat moet iemand even fixen. - Dat moet iemand even fixen. Hoe vaak kan je naar de fysio? - Eén keer per maand. Hoe vaak moet je naar de fysio? - Ik had hiervoor twee keer per week. Hoeveel tijd hebben we nog? Niet heel veel meer. Kan ik dooreten? Ja ja. Moet ik opruimen? Ik weet niet of ik het op de goede plek terugzet maar O ik vind het wel hoor. Terwijl Esmee in de tussentijd moet haasten, gaan wij terug naar Mare. Daar gaat het vandaag een stuk rustiger.
Oeh, ineens koud in de schaduw. - Ja. Omdat je het niet ziet, moet ik het altijd uitleggen. Dat is ook wel heel vermoeiend en ook wel pijnlijk soms. Want je ziet leeftijdsgenoten die hebben een heel ander leven. En ik huppel een beetje achteraan op mijn eigen tempo. Voelt dat zo dat je er achteraan huppelt? Ja, zo voelt het wel. Iemand wil aandacht. We zijn bezig Puck. Wij zitten natuurlijk vast aan dit ding. Jij kiest er eigenlijk bewust voor om niet vast te zitten aan de Participatiewet. Ik verdien eigenlijk evenveel met twee dagen werken dan dat ik zou krijgen als ik in de Participatiewet zit. En voor de rest zitten er heel veel nadelen aan. Je mag geen giften ontvangen, je mag geen spaargeld hebben. Ik kies voor afhankelijkheid van mijn ouders in plaats van van de overheid. Dat is fijn dat dat kan, want er zijn mensen die dat niet kunnen waarschijnlijk. Nee tuurlijk, er zijn heel veel mensen die dat niet kunnen. Ik heb die keuze kunnen maken. Maar dat betekent ook dat als mijn ouders wegvallen het leven dat ik nu heb ook wegvalt. Dat is ook wel een consequentie die ik dan heb.
Je bent er weer. - Ja, sorry. Wil je nog? Ja! - Ja? Hoe was het? - Ja goed. Nek vooral weer losgemaakt, bovenkant van mijn rug. Je moet de deur gewoon openbeuken, zo werkt dat hier. Esmee, we zitten hier in de gemeenschappelijke ruimte van jouw appartement. Jij voelde je nogal gedwongen om weg te gaan bij je moeder. Hoe zit dat? Ik werd al gekort op mijn uitkering omdat ik samen met mijn moeder woonde. Maar mijn zusje werd ook bijna 21. Die zou ook meegerekend worden waardoor ik nog meer gekort zou worden waardoor ik mijn eigen lasten niet meer zou kunnen dragen. Esmee werd verteld dat ze een uitkering zou krijgen van 1500 euro. Maar dat werd 1000, dus 500 euro minder. Dan ga je dingen minderen. Boodschappen minderen, lunch overslaan, geen leuke dingen meer doen. Je ging lunch overslaan? - Ja. Ik dacht belangrijke maaltijden: ontbijt en avondeten dan geen lunch meer. Ik heb echt me wanhopig gevoeld. Ik heb toen de gemeente fouten maakte het juridisch loket gebeld. Ik zeg: als ik niet rond kan komen, als ik in mijn eentje in een appartement zit geen kant meer op kan, wat is het nut van mijn leven nog? Toen kreeg ik als antwoord: ja dan weet ik eigenlijk ook niet wat het nut van jouw leven nog is. Toen dacht ik oké. Duidelijk. Ik vind het echt een mensonterende wet. Ik ben mijn toekomstperspectief eigenlijk gewoon compleet kwijtgeraakt. Ik wil uiteindelijk gaan samenwonen. Het liefst had ik al samengewoond. Hij wil dat ook. - Zeker ja. Ik zal hem even bellen. Maar: omdat Esmees vriend spaargeld heeft, wordt haar uitkering stopgezet als ze gaan samenwonen. En: dan zouden ze moeten rondkomen van zijn spaargeld en stagevergoeding. Ik hoor gelukkig te zijn. Ik hoor te leven in plaats van te overleven. Het enige wat ik nu doe is overleven. Ik heb iets bedacht. We moeten even naar buiten. Jezus, die deur. Ik dacht als jij nou daar gaat staan en dan recht de camera inkijkt. Ja, perfect. Ik heb nog nooit zo'n mooi hartje gezien. Kijk, Mare en Esmee en zoals zij zijn er nog heel veel jonge mensen in Nederland die willen graag werken, die willen graag meedoen. Maar deze wet lijkt niet te doen wat 'ie moet doen voor ze. Rapport na rapport bevestigt dit. Zolang er niks verandert, zitten zij serieus vastgeketend aan aan deze wet. Want ik kan dit zo losmaken en door met m'n leven. Maar zij niet. Wie gaat mij eigenlijk losmaken want wat hebben ze nou met die sleutel gedaan? Echt waar jongen, echt die Waar lag die sleutel nou? Die sleutel, die sleeeeeeeeuteeeeeeel?
