Name: De strijd tussen het communistische China en het nationalistische Taiwan
Uploaded: 2025-09-17T11:17:00+02:00
Duration: 12 min 26 s

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

1971. Taiwan verliest hier zijn zetel in de Verenigde Naties aan de Volksrepubliek China zijn rivaal in de strijd wie het echte China is. Wat is hier aan de hand? En hoe komt het dat Taiwan zich ook China noemt? Laten we even terugspoelen. Dit is China. Een enorm land in Azië en samen met dit eiland, Taiwan vormt het ooit een machtig keizerrijk. Het land heeft een van de oudste beschavingen ter wereld en is lange tijd een van de meest ontwikkelde landen in de regio. Maar vanaf het midden van de negentiende eeuw begint het keizerrijk te wankelen. Europeanen en Japanners buiten het land uit. Chinese keizers kunnen zich hier niet tegen verweren. In sommige havensteden hebben de buitenlanders hun eigen rechtssysteem en discrimineren ze de Chinese bevolking. Hongersnoden, corruptie en ongelijkheid zorgen voor steeds meer onvrede onder de bevolking. Vanaf 1850 volgt de ene na de andere opstand. Het keizerlijke leger kan soms met hulp van Europeanen de opstanden met moeite onderdrukken. Miljoenen mensen sterven. Het volk verliest hierdoor het vertrouwen in hun heersers. In 1911 valt na ruim zestig jaar aan onrust het Chinese keizerrijk. De politieke partij Kwomintang grijpt de macht en roept in 1912 de Chinese Republiek uit. Het land heeft nu geen keizer, maar een president. De Kwomintang is voor nationalisme. Dat betekent dat ze vinden dat het Chinese volk zelf China moet besturen. Hun leider Sun Yatsen wil graag traditionele waarden behouden, zoals respect voor ouderen, maar ook moderniseren. Zo nemen ze westerse systemen over als democratische verkiezingen en kapitalisme. Dat betekent dat ze voor een vrije markt zijn, zonder inmenging. Maar hoewel de nationalisten aan de macht zijn hebben ze eigenlijk nauwelijks controle over het land en is er veel armoede. En dit leidt in 1919 tot nieuwe opstanden. En er komt concurrentie. In 1921 wordt de CCP opgericht, de Chinese Communistische Partij. En één van de oprichters is Mao Zedong. Die komt later nog terug. Het communisme is een ideologie die streeft naar een samenleving zonder arm en rijk, waar geen privébezit is en waar het volk de macht heeft. Westerse invloeden willen ze buiten de deur houden en traditionele waarden worden aangevallen. Kortom, de CCP heeft een heel ander China voor ogen dan de nationalisten. Inmiddels is de nationalist Chang Kaishek president. In een poging eenheid te creëren besluit hij samen te werken met de communisten, maar dit houdt niet lang stand. De verschillen tussen de partijen zijn te groot en de aanhang van de communisten groeit waardoor zij steeds meer een bedreiging vormen voor de nationalisten. In 1927 leidt dit tot een bloedige confrontatie. De Chinese Burgeroorlog is begonnen. Tijdens de oorlog verdrijven de nationalisten de communisten uit de steden naar het platteland. Maar juist daar, onder de boeren, groeit de communistische beweging. Intussen is Mao Zedong, zelf een boerenzoon en een paar jaartjes ouder hun leider geworden. De burgeroorlog verzwakt het land en ook van buitenaf neemt de dreiging toe. Japan heeft zijn oog op China laten vallen. Net als de nazi's in Europa willen zij in Azië een groot rijk creëren. Maar de nationalisten hebben het te druk met het bevechten van de communisten om zich bezig te houden met de Japanners. In 1931 bezet Japan dan ook zonder veel moeite de Chinese provincie Mantsjoerije. En een aantal jaar later begint de Tweede Wereldoorlog in Azië. De nationalisten en de communisten kunnen niet anders dan de burgeroorlog te staken en samen ten strijde te trekken tegen Japan. In 1945 is de Tweede Wereldoorlog voorbij en geeft Japan zich over en direct wordt in China de burgeroorlog hervat. Maar de kaarten zijn flink geschud inmiddels. De communisten hebben in de strijd tegen de Japanners in grote delen van het platteland hun invloed flink uitgebreid. Steeds verder rukken de communistische legers in China op. De een na de ander vallen de grote steden in hun handen. Taiping, Nanking, Shanghai, Kanton en nu Chongqing. Onder de druk der communistische opmars heeft de regering van Chiang Kaishek zijn zetel intussen voor de vierde maal verplaatst. Binnen enkele jaren weten de communisten het gehele vaste land onder controle te krijgen. De nationalisten verliezen steeds meer terrein en in 1949 vluchten ze naar het eiland Taiwan, een provincie van China. En vanuit hier blijven ze strijd voeren tegen de communisten. En ze houden vol dat zij de officiële regering van China zijn. Maar de communisten trekken zich hier niets van aan en roepen nog datzelfde jaar de Volksrepubliek China uit, met als hoofdstad Beijing. Eén land, twee regeringen. Maar welke regering vertegenwoordigt nou China? De Republiek China op Taiwan of de Volksrepubliek China op het vasteland? Beide landen maken in de jaren hierna een andere ontwikkeling door. De Volksrepubliek zet zichzelf na de burgeroorlog neer als de bevrijder die het land eindelijk tot een moderne democratie gaat maken. Maar in werkelijkheid sticht Mao een communistische dictatuur. Grootgrondbezit wordt afgeschaft en fabrieken genationaliseerd. Door middel van propaganda en campagnes zoals de Culturele Revolutie wil Mao China hervormen naar een communistisch ideaal. Tegenstanders worden vervolgd, intellectuelen vernederd en erfgoed vernietigd. Miljoenen mensen sterven door honger en onderdrukking en ook van modernisering komt maar weinig terecht. China blijft lang een arme boerenstaat dat zich afsluit voor de rest van de wereld. Taiwan daarentegen ontwikkelt zich in rap tempo tot een modern, democratisch en welvarend land. Mede dankzij hulp en steun van de Verenigde Staten, dat maar wat graag het kapitalistische Taiwan steunt in zijn strijd tegen het communisme. Zo ontvangt Taiwan veel Amerikaanse wapens om zich te verdedigen. En Taiwan mag plaatsnemen op de Chinese zetel bij de Verenigde Naties de internationale politieke organisatie die zich inzet voor vrede en stabiliteit in de wereld. Met deze zetel erkent de internationale gemeenschap dat Taiwan het echte China is. Intussen is wereldwijd de Koude Oorlog aan de gang, een machtsconflict tussen de kapitalistische Verenigde Staten en de communistische Sovjet-Unie. De Volksrepubliek China is een belangrijke bondgenoot van de Sovjet-Unie, maar hun relatie raakt verslechterd. En Mao zoekt vanaf de jaren zeventig toenadering tot de Verenigde Staten. Die hopen via nauwere banden met China het communistische machtsblok te breken. Voor Taiwan is dit een ramp. Zijn bondgenoot kiest voor de Volksrepubliek in Beijing. En tot overmaat van ramp vindt er in oktober 1971 een stemming plaats in de VN over de zetel van China. Het resultaat? De nationalisten moeten hun zetel afstaan aan hun aartsvijand, de communisten. Weer een grote klap voor Taiwan. Niet veel later brengt de Amerikaanse president Nixon een bezoek aan Mao, Een historisch moment. Het is inmiddels genoegzaam bekend geworden dat de gesprekken die president Nixon met partijleider Mao Zedong en premier Zhou Enlai heeft gevoerd geleid hebben tot een duidelijke hervatting van de Amerikaanse-Chinese contacten. Na twintig jaar van openlijke vijandigheid. Dit was de week die de wereld veranderde. Als Mao in 1976 overlijdt wordt hij opgevolgd door Deng Xiaoping. En Deng opent de deuren nog meer voor het Westen. Hoewel de communistische partij alles blijft bepalen in het land voert Deng wel een vrije markt in. De handel met de rest van de wereld neemt in sneltreinvaart toe. Denk maar eens aan al die producten waarop Made in China staat. Eindelijk kan het land concurreren met Taiwan. De macht en de invloed van de Volksrepubliek China neemt toe. Taiwan blijft ondertussen welvarend maar omdat veel andere landen kiezen voor banden met de Volksrepubliek wordt Taiwan bijna nergens meer erkend als het echte China. Sinds 1949 zijn er twee China's. De Volksrepubliek China op het vasteland en de Republiek China op Taiwan. Beide hebben een eigen cultuur, economie en politieke kleur ontwikkeld die niet verder van elkaar af kan staan. En de landen blijven in conflict. Tot op de dag van vandaag. De vraag is of Taiwan ooit nog zeggenschap kan krijgen over China want de kans is veel groter dat het omgekeerde gebeurt. De dreiging vanuit het vasteland neemt toe en de steun van de VS wordt steeds minder. De huidige leider van China, Xi Jinping, heeft uitgesproken dat hij voor 2050 Taiwan met het vasteland wil herenigen. Voor het democratische Taiwan is dit de grootste nachtmerrie. Wat denk jij? Heeft China recht op Taiwan of heeft het eiland recht een onafhankelijke staat te zijn?

Na de Tweede Wereldoorlog breekt een periode van gewapende vrede aan: de Koude Oorlog. Het kapitalistische Amerika en de communistische Sovjet-Unie komen lijnrecht tegenover elkaar te staan. Dwars door Europa verrijst een IJzeren Gordijn, dat oost scheidt van west. De machtsblokken dreigen met kernwapens, maar tot een echte oorlog tussen Amerika en de Sovjet-Unie komt het niet. In deze tijdlijn zie en lees je alles over de Koude Oorlog: van het oplopen van de spanningen, de wapenwedloop en de ruimterace tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie.     

Tijdlijn over de gewapende vrede tussen oost en west

De Koude Oorlog

Hitler in de RIjksdag

In de twintigste eeuw verandert Duitsland onder Hitler in een dictatuur. Wat weet jij van de opkomst van het nationaal-socialisme, de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog? Klik op de afbeelding en test je kennis.

Examenquiz bij geschiedenis voor havo/vwo

Wat weet jij over Duitsland in Europa?

‘Made in China’, staat op veel producten die je elke dag gebruikt. China heeft dus veel invloed op de rest van de wereld. Maar hoeveel weet jij eigenlijk van het land van de Chinese Muur? Klik op de afbeelding om de quiz te starten. 

Quiz over het land van de Chinese Muur

Wat weet jij over China?

Waarom zijn er twee Chinese staten?

Logo NTR zwart

Logo NTR wit

Wat leidde tot de Eerste Wereldoorlog? Wat is er gebeurd tijdens de Cubacrisis en waarom stond er een grensmuur middenin Berlijn? In FF terugspoelen kijken we terug naar het verleden. Wat is er gebeurd en wat zijn de gevolgen?

FF terugspoelen programma afbeelding

FF terugspoelen

China is lange tijd een keizerrijk, tot de nationalistische partij de Kwomintang in 1912 de Chinese Republiek vestigt. Maar er breekt een burgeroorlog uit tussen de Kwomintang en de communistische partij van leider Mao Zedong. De Kwomintang verliest invloed en wordt verdreven naar het eiland Taiwan. Hierna roept Mao Zedong in 1949 de Volksrepubliek China uit. Sindsdien zijn de twee staten in strijd om wie het echte China is.

Televisie en computer

De strijd tussen het communistische China en het nationalistische Taiwan

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.