Hier, in het Nationaal Archief in Den Haag wordt van alles bewaard wat met ons land te maken heeft. Boeken uit de middeleeuwen, zeekaarten uit de Gouden Eeuw, foto's uit de Tweede Wereldoorlog. Maar Het aller aller allerbelangrijkste voor jou en voor mij wat hier wordt bewaard, zit in deze doos. Kijk, het is onze grondwet en deze is geschreven in 1848. Maar waarom is die grondwet nou zo belangrijk? Er staan inmiddels 142 regels in waar de overheid dus bijvoorbeeld regering, de politie, de gemeenten zich aan moet houden tegenover burgers. Jij en ik dus. Overal heb je regels. Op het sportveld. Thuis. Op school moet je bijvoorbeeld van elkaar afblijven en natuurlijk op tijd komen. En ook de overheid moet zich aan allerlei regels houden. En die staan in de grondwet. Je zou dit zegmaar de spelregels van onze samenleving kunnen noemen. Er staat bijvoorbeeld in hoe de macht in ons land is verdeeld. En wat onze rechten zijn. En dat zijn er nogal wat. Lange tijd is er helemaal geen grondwet. In de middeleeuwen is de koning gewoon de baas. Zijn wil is wet. Aan het eind van de achttiende eeuw zijn mensen dit in heel Europa beu en ze eisen meer rechten en vrijheid en ze willen dat deze worden opgeschreven zodat er niet mee gesjoemeld kan worden. Zo wordt onze eerste grondwet geschreven in 1798. Maar halverwege de negentiende eeuw komen overal in Europa de burgers weer in actie voor hun rechten. Ze vinden dat de koning veel minder macht moet hebben. En als hij dat niet wil, dan gaat hij maar helemaal weg. Deze man is op dat moment de koning van Nederland. Koning Willem II. Willem ziet wat er in de landen om zich heen gebeurt. Vorsten worden verdreven en van hun troon gestoten en dat wil hij dus helemaal niet. Nee, hij wil heel graag koning blijven, dus hij bedenkt zich. Koning Willem II geeft deze man, Johan Rudolph Thorbecke, de opdracht om de grondwet weer aan te passen. Thorbecke gaat aan de slag en in 1848 herschrijft hij in een paar maanden onze grondwet. Die wordt officieel ondertekend door koning Willem de Tweede. De originele handtekening uit 1848. Daarmee draagt de koning zijn macht over aan het volk. Daarom is deze grondwet zo belangrijk. Het is het begin van onze democratie. In een democratie heeft iedereen gelijke rechten en is de macht verdeeld over alle mensen. De grondwet kan, als dat echt nodig is, worden aangepast en verbeterd. Zo mogen bijvoorbeeld eerst alleen de rijken mannen stemmen. Dan wordt in 1917 de grondwet aangepast en mogen alle mannen stemmen en twee jaar later, in 1919, wordt de grondwet weer aangepast. En dan is er stemrecht voor iedereen, mannen en vrouwen. Met mijn stem kan ik meebeslissen wie er hier in de Tweede Kamer komen te zitten. 150 mensen door het volk gekozen. Dat staat ook in onze grondwet, dat het er precies 150 moeten zijn. Artikel 51. Punt 2. De Tweede Kamer bestaat uit 150 leden en zij controleren of de regering het wel goed doet. In de grondwet staan 142 regels waar de overheid zich aan moet houden ten opzichte van burgers. Jij en ik dus. In de grondwet staat bijvoorbeeld dat ik mag zeggen en schrijven wat ik wil en dat ik daar geen toestemming voor nodig heb van een of andere minister of zo. Ik vind dat we met z'n allen zuinig moeten zijn op het milieu, dus minder plastic zakken gebruiken en verzamel oud papier, maar je mag niemand kwetsen of beledigen. Jij met al die vuile..** Dat mag je natuurlijk niet. De grondwet. Het zijn de spelregels van onze samenleving en dat klinkt misschien allemaal heel vanzelfsprekend. Vrijheid, gelijkheid, stemrecht, maar zo gewoon is dat helaas niet. In veel landen zijn mensen helemaal niet vrij. In Brunei hebben de mensen bijvoorbeeld helemaal geen stemrecht. En als je in Noord-Korea de straat op gaat om te protesteren, kun je in de gevangenis terechtkomen. En in sommige landen, zoals Iran en Jemen, kun je als homo zelfs de doodstraf krijgen. En daarom is dit het allerbelangrijkste voor jou en voor mij uit het hele archief. Omdat deze grondwet bestaat, leven we in een democratie. In een vrij land waar je mag zijn wie je bent en waar je mag zeggen wat je wilt.
