Klas 1/2/3

BNNVARA logo bont

BNNVARA logo wit

BNNVARA

Vroege Vogels (BNNVARA) is hét programma over natuur, milieu, klimaat en duurzaamheid in Nederland. Presentatie: Menno Bentveld

Vroege vogels in de klas header

Dieren en planten

Natuurlijke omgeving

Vroege Vogels in de klas

Programmalogo's

Naar de website van Vroege Vogels

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Het vliegend hert is geen vlieg en geen hert, het is een grote kever. Dode eikenbomen zijn de plek waar de kever haar eitjes in wil leggen, maar toen die in Nederland steeds meer werden opgeruimd, verdween het vliegend hert uit onze natuurgebieden. Na jaren van afwezigheid, worden er nu wel weer vliegende herten waargenomen. Dit is het gevolg van speciale maatregelen. Zo worden er broedstoven gemaakt van dood eikenhout en wordt er door ‘slordig zagen’ gezorgd dat er speciale sappen uit de boom komen. Dit sap dient als voedsel voor het vliegend hert.

Het vliegend hert

Soms zitten er op een plant raar gevormde bobbeltjes. Dit is dan geen knop, maar een plantengal. Deze uitstulpingen worden veroorzaakt door een beestje, zoals de galwesp of de galmijt. Die legt zijn eitjes in de plant, waardoor de plant extra weefsel aan gaat maken. De larve in het eitje voedt zich met het weefsel van de plant. Na een paar maanden zijn de nieuwe insecten volgroeid, en komen ze uit de gallen, om vervolgens zelf op zoek te gaan naar een plant om hun eitjes in te leggen.

Plantengallen

De pijlworm is een planktonsoort die al meer dan 500 miljoen jaar in de zeeën en oceanen van de aarde voorkomt. Presentator Menno Bentveld gaat in de Oosterschelde op zoek naar dit bijzondere organisme. De pijlworm is een zoöplankton (ofwel: dierlijk plankton). Het is een langwerpig doorschijnend beestje dat spartelt in het water. Een pijlworm is een hermafrodiet, het is zowel mannelijk als vrouwelijk met geslachtskenmerken van beide seksen.

De pijlworm

Onze verre voorouders leefden in de natuur, maar wij weten tegenwoordig helemaal niet meer hoe je kunt overleven zonder de luxe die we gewend zijn. Hoe leef je zonder koelkast die volstaat met eten, zonder elektriciteit en zonder warm bed? Presentator Menno Bentveld maakt een survivaltocht en gaat met avonturier Daan Vreugdenhil eten, drinken en slapen in het bos. Ze vinden lisdodde, dat je prima kunt eten. Ook bouwen ze een hut om in te slapen van takken en bladeren en maken ze soep van water uit een meertje.

Overleven in de natuur

Dwergmuizen zijn volgens boswachter Berco Hoegen de allerleukste muizen die er bestaan. Ze zijn klein, zoals de naam al aangeeft, en hebben een flexibele staart waarmee ze kunnen klimmen in het riet. Ze maken nestjes van bladeren die ze tot een bolletje vormen. Niet alleen om jongen in te krijgen, maar ook om in te slapen. Dat is noodzakelijk, omdat ze anders nat worden tijdens hun slaap, wat fataal kan zijn voor de kleine knaagdiertjes.

De dwergmuis

De miljoenpoot is géén insect, maar wel een klein kriebelbeestje, een geleedpotige, een onderfamilie van de duizenpoten. en er komen wel 50 soorten in Nederland voor. Presentatrice Janine Abbring gaat samen met ecoloog Matty Berg de bossen in op zoek naar miljoenpoten. De kans om ze te vinden is het grootst in stukken dood hout, want daar zijn schimmels waar de miljoenpoten graag in de buurt leven. De miljoenpoot is een detrivoor; hij voedt zich met dood plantaardig materiaal. Zelf wordt hij gegeten door een beestje dat veel op hem lijkt; de duizendpoot. Deze kleine diertjes zijn van elkaar te onderscheiden door naar de poten te kijken. Een duizendpoot heeft één paar poten per segment, een miljoenpoot heeft er twee.

De miljoenpoot

Als het winter wordt, passen veel dieren zich aan op de verandering van de temperatuur. Trekvogels vliegen naar warmere gebieden, maar andere dieren gaan in winterslaap. Tijdens de winterslaap stopt de stofwisseling, waardoor de temperatuur van het lichaam daalt en de hersenen stoppen met werken. Sommige dieren kunnen maanden achter elkaar in deze fase blijven, anderen moeten tussendoor af en toe even opwarmen om hun organen intact te houden. Janine bespreekt hoe de egel, de muis, de kikker en de beer in winterslaap gaan.

Winterslaap

De Zandmotor maakt onderdeel uit van een onderzoeksproject en ligt aan de Nederlandse kust in de buurt van Zuid-Holland. In 2011 is hier 21 miljoen kuub zand opgespoten. En nu, een paar jaar later, is al te zien dat de vorm van de kust is veranderd.  Er zijn kleine plantjes op het zand gaan groeien en het zand verspreid zich verder langs de kust. Ook ontstaan er al duinen van het zand dat van de Zandplaat afkomstig is. Het is de bedoeling dat door krachten van de wind en het water uiteindelijk al het zand opgaat in de kust en daarmee de kust sterker maakt.

Het Nederlandse strand

Biologische veehouderijen zijn boerenbedrijven die ervoor zorgen dat de koeien op een diervriendelijke manier worden behandeld. Ze mogen vaker naar buiten en hebben meer ruimte in de stal. Dit in tegenstelling tot de reguliere veehouderij, waar koeien vaak binnen in een nauwe stal zitten en erg veel melk moeten geven. Presentator Menno Bentveld bezoekt verschillende boeren en onderzoekt wat de koe het prettigst vindt.

De biologische veehouderij

In het Pleistoceen, zo’n 100.000 jaar geleden, zag de plek waar we nu leven er heel anders uit. Niet alleen qua landschap, maar ook qua flora en fauna. Het gebied waar nu Nederland, België en Engeland liggen, was een grote kille droge vlakte. Er kwamen wolharige mammoeten, sabeltandtijgers en andere prehistorische diersoorten voor. Toen het warmer werd op aarde en het landijs begon te smelten stroomde het leefgebied vol met water. Mede hierdoor zijn veel prehistorische dieren uitgestorven. Presentator Menno Bentveld bezoekt mammoetdeskundige Dick Mol en hij legt uit waarom het zou kunnen dat olifanten ooit kunnen uitsterven.

Dieren in het Laat-Pleistoceen

Presentatrice Janine Abbring is bewust bezig met wat ze eet: ze eet biologische producten en koopt geen vlees. Maar haar hond Lois is daar natuurlijk minder mee bezig en eet elke dag vlees. Janine gaat op onderzoek uit en kijkt of er een beter alternatief is. Voor de productie van elke kilo vlees die honden eten is namelijk 25 kilo plantaardig voedsel nodig en een grote hoeveelheid water. Maar is het beter voor het milieu om huisdieren vegetarisch te laten eten?

De ecologische pootafdruk

Vak: biologie. Op de wereld zijn zo’n 26.000 soorten mossen. Ze groeien vaak op boomstammen, maar ze halen hun voedsel niet uit de boom. De boom heeft dus geen last van mossen. Mossen halen hun voedsel uit de lucht. Je kunt daarom aan een mos goed zien hoe de luchtkwaliteit in een bepaald gebied is. Groeit er veel mos, dan is de luchtkwaliteit goed. Groeit er weinig mos, dan is er iets aan de hand. Zoals een overschot aan zwaveldioxide zoals 30 jaar geleden. Toen was er veel ‘zure regen’ en konden mossen minder goed groeien.

Mossen

De minister zet een streep door de NTR en daarmee ook door Schooltv.          
Laat Schooltv niet verdwijnen. 

Strooigoed en pepernoten

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Vroege Vogels in de klas

Type videos