Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

BNNVARA

Vroege Vogels (BNNVARA) is hét programma over natuur, milieu, klimaat en duurzaamheid in Nederland. Presentatie: Menno Bentveld

Vroege vogels in de klas header

Dieren en planten

Natuurlijke omgeving

Vroege Vogels in de klas

Programmalogo's

Naar de website van Vroege Vogels

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

De hoornaar is de grootste wespensoort in Nederland. Koninginnen van de hoornaar kunnen maar liefst 35 mm groot worden. De hoornaar heeft een zwart en rood gekleurd bovenlijf en een zwart, rood en geel getekend achterlijf. Bovendien is het harde zoemgeluid kenmerkend voor dit insect. Vooral in bossen en tuinen komt hij voor. In Nederland wordt de hoornaar verspreid over het hele land gezien, maar in de kuststreek en het noorden is hij zeldzaam.

De hoornaar

Vroege vogels in de klas

De das is een herkenbaar dier met een zwarte kop. En toch hebben de meeste mensen nog nooit een das in het wild gezien. Dassen zijn nachtdieren en zijn heel schuchter. Ze horen en ruiken mensen al van grote afstand. Bij het kleinste geluid of luchtje zijn ze al weg. Dassen eten van alles: wormen, kevers, noten, paddenstoelen maar ook kleine knaagdieren. Er goed in jagen zijn ze niet. De krachtige kaken van de das lijken op die van wolven en beren. Waarschijnlijk heeft hij deze sterke kaken omdat hij vroeger roofdieren volgden. Dassen leven het liefst op hoge en droge voedselrijke plekken.

Dassen

Otters en bevers kwamen in Nederland tot voor kort niet meer voor in het wild. Maar door uitzetting leven er sinds kort weer exemplaren in de Nederlandse natuur. Er zijn nu zo’n 1000 bevers en 100 otters. De dieren hebben overeenkomsten, zoals hun bruine vacht en het feit dat ze allebei in het water leven, maar er zijn ook grote verschillen. Zo eet de otter veel vis en andere kleine dieren en voedt de bever zich met plantaardig materiaal. Voor de bevers zijn tunnels aangelegd om hem thuis te laten voelen, maar de laatste tijd maken otters ook gebruik van deze hulpmiddelen.

De otter en de bever

Het vliegend hert is geen vlieg en geen hert, het is een grote kever. Dode eikenbomen zijn de plek waar de kever haar eitjes in wil leggen, maar toen die in Nederland steeds meer werden opgeruimd, verdween het vliegend hert uit onze natuurgebieden. Na jaren van afwezigheid, worden er nu wel weer vliegende herten waargenomen. Dit is het gevolg van speciale maatregelen. Zo worden er broedstoven gemaakt van dood eikenhout en wordt er door ‘slordig zagen’ gezorgd dat er speciale sappen uit de boom komen. Dit sap dient als voedsel voor het vliegend hert.

Het vliegend hert

Soms zitten er op een plant raar gevormde bobbeltjes. Dit is dan geen knop, maar een plantengal. Deze uitstulpingen worden veroorzaakt door een beestje, zoals de galwesp of de galmijt. Die legt zijn eitjes in de plant, waardoor de plant extra weefsel aan gaat maken. De larve in het eitje voedt zich met het weefsel van de plant. Na een paar maanden zijn de nieuwe insecten volgroeid, en komen ze uit de gallen, om vervolgens zelf op zoek te gaan naar een plant om hun eitjes in te leggen.

Plantengallen

De pijlworm is een planktonsoort die al meer dan 500 miljoen jaar in de zeeën en oceanen van de aarde voorkomt. Presentator Menno Bentveld gaat in de Oosterschelde op zoek naar dit bijzondere organisme. De pijlworm is een zoöplankton (ofwel: dierlijk plankton). Het is een langwerpig doorschijnend beestje dat spartelt in het water. Een pijlworm is een hermafrodiet, het is zowel mannelijk als vrouwelijk met geslachtskenmerken van beide seksen.

De pijlworm

Onze verre voorouders leefden in de natuur, maar wij weten tegenwoordig helemaal niet meer hoe je kunt overleven zonder de luxe die we gewend zijn. Hoe leef je zonder koelkast die volstaat met eten, zonder elektriciteit en zonder warm bed? Presentator Menno Bentveld maakt een survivaltocht en gaat met avonturier Daan Vreugdenhil eten, drinken en slapen in het bos. Ze vinden lisdodde, dat je prima kunt eten. Ook bouwen ze een hut om in te slapen van takken en bladeren en maken ze soep van water uit een meertje.

Overleven in de natuur

Dwergmuizen zijn volgens boswachter Berco Hoegen de allerleukste muizen die er bestaan. Ze zijn klein, zoals de naam al aangeeft, en hebben een flexibele staart waarmee ze kunnen klimmen in het riet. Ze maken nestjes van bladeren die ze tot een bolletje vormen. Niet alleen om jongen in te krijgen, maar ook om in te slapen. Dat is noodzakelijk, omdat ze anders nat worden tijdens hun slaap, wat fataal kan zijn voor de kleine knaagdiertjes.

De dwergmuis

De miljoenpoot is géén insect, maar wel een klein kriebelbeestje, een geleedpotige, een onderfamilie van de duizenpoten. en er komen wel 50 soorten in Nederland voor. Presentatrice Janine Abbring gaat samen met ecoloog Matty Berg de bossen in op zoek naar miljoenpoten. De kans om ze te vinden is het grootst in stukken dood hout, want daar zijn schimmels waar de miljoenpoten graag in de buurt leven. De miljoenpoot is een detrivoor; hij voedt zich met dood plantaardig materiaal. Zelf wordt hij gegeten door een beestje dat veel op hem lijkt; de duizendpoot. Deze kleine diertjes zijn van elkaar te onderscheiden door naar de poten te kijken. Een duizendpoot heeft één paar poten per segment, een miljoenpoot heeft er twee.

De miljoenpoot

Als het winter wordt, passen veel dieren zich aan op de verandering van de temperatuur. Trekvogels vliegen naar warmere gebieden, maar andere dieren gaan in winterslaap. Tijdens de winterslaap stopt de stofwisseling, waardoor de temperatuur van het lichaam daalt en de hersenen stoppen met werken. Sommige dieren kunnen maanden achter elkaar in deze fase blijven, anderen moeten tussendoor af en toe even opwarmen om hun organen intact te houden. Janine bespreekt hoe de egel, de muis, de kikker en de beer in winterslaap gaan.

Winterslaap

De Zandmotor maakt onderdeel uit van een onderzoeksproject en ligt aan de Nederlandse kust in de buurt van Zuid-Holland. In 2011 is hier 21 miljoen kuub zand opgespoten. En nu, een paar jaar later, is al te zien dat de vorm van de kust is veranderd.  Er zijn kleine plantjes op het zand gaan groeien en het zand verspreid zich verder langs de kust. Ook ontstaan er al duinen van het zand dat van de Zandplaat afkomstig is. Het is de bedoeling dat door krachten van de wind en het water uiteindelijk al het zand opgaat in de kust en daarmee de kust sterker maakt.

Het Nederlandse strand

Biologische veehouderijen zijn boerenbedrijven die ervoor zorgen dat de koeien op een diervriendelijke manier worden behandeld. Ze mogen vaker naar buiten en hebben meer ruimte in de stal. Dit in tegenstelling tot de reguliere veehouderij, waar koeien vaak binnen in een nauwe stal zitten en erg veel melk moeten geven. Presentator Menno Bentveld bezoekt verschillende boeren en onderzoekt wat de koe het prettigst vindt.

De biologische veehouderij

Oranje

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Vroege Vogels in de klas

Type videos