Name: Kolen en gas
Uploaded: 2020-11-24T14:15:00+01:00
Duration: 3 min 5 s

Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Duizenden jaren lang zijn hout en turf de meest gebruikte brandstoffen. Mensen gebruiken het voor het vuur om op te koken en houden zich ermee warm. In de 19e eeuw worden deze brandstoffen vervangen door steenkool. Tijdens de Industriële revolutie is steenkool een belangrijke brandstof om stoommachines en treinen mee in beweging te brengen. Steenkool is een fossiele brandstof. Het is een opeenhoping van miljoenen jaren oude versteende plantenresten diep in de ondergrond. Ook in Nederland wordt steenkool gewonnen. In het zuiden van Limburg worden mijnen gegraven om het zwarte goud naar boven te halen. En daar zijn een heleboel mijnwerkers voor nodig. In 1959 wordt er een andere fossiele brandstof ontdekt in de Nederlandse ondergrond. Onder het land van een boer in de Groningse plaats Slochteren wordt een enorme hoeveelheid aardgas gevonden. Een groot voordeel van dit aardgas is dat het makkelijk kan worden opgepompt en via gasleidingen naar de Nederlandse huishoudens kan worden vervoerd. Door de komst van het aardgas gaan mensen koken op gasfornuizen en worden er veel gaskachels voor de verwarming van huizen aangesloten. Doordat er minder vraag is naar steenkool en dit in het buitenland goedkoper en gemakkelijker gewonnen kan worden, wordt in Nederland de productie afgebouwd. Steenkoolmijnen moeten sluiten waardoor duizenden mensen werkloos raken. Inmiddels is men ook in Groningen begonnen met het afbouwen van de aardgaswinning. Door het onttrekken van aardgas aan de bodem vinden er regelmatig aardbevingen plaats die grote schade aanrichten aan woningen en gebouwen en zelfs gevaarlijk zijn voor mensen. Daarom is de Nederlandse overheid van plan te stoppen met het winnen van aardgas uit de Groningse bodem. Dit is ook nog eens beter voor het milieu. Bij verbranding van steenkool en aardgas komt CO2 vrij, die zorgt voor de opwarming van de aarde. Het versterkte broeikaseffect. Daarom hebben de Europese Unie en de Verenigde Naties afspraken gemaakt over het terugdringen van de schadelijke uitstoot van CO2. Er worden alternatieve energiebronnen gezocht waaronder wind-, waterstof, -en zonne-energie. Dit worden ‘groene’ energiebronnen genoemd. Ze zijn niet schadelijk voor het milieu. Hoe en op welke schaal fossiele brandstoffen worden vervangen door alternatieve energiebronnen, is een van de belangrijkste vragen van deze tijd.

Om te koken, je huis warm te houden en een warme douche te krijgen, zijn brandstoffen nodig. Lang worden hout en turf gebruikt om vuur mee te maken. In de 19e eeuw wordt dit grotendeels vervangen door steenkool en in 1959 komt daar aardgas bij. Dit zijn allemaal fossiele brandstoffen. Brandstoffen die erg vervuilend blijken voor het milieu. 

Quiz over fossiele brandstoffen

Wat weet jij over kolen en gas?

Vijftig jaar geleden sloot in Limburg een ondergronds industrieterrein. Groter dan een stad, tot wel een kilometer diep. Duizenden mijnwerkers wonnen daar onder de grond in de smalste gangetjes onze kolen.
In deze special duik je in die Limburgse kolenwereld.

De laatste steenkoolmijnen

Geen zwart goud meer uit de Limburgse steenkoolmijnen

De laatste steenkool

Klas 4/5/6

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

In 1959 wordt bij het Groningse Slochteren een gasbel ontdekt. Niet lang daarna stapt heel Nederland over op aardgas. De handel in aardgas is goed voor de economie, maar heeft ook een keerzijde: aardbevingen. 

Story over gas uit de grond

Hoe werd het Groningse aardgas ontdekt?

Bij het opwekken van zonne-energie komt geen CO2 vrij. Een duurzame bron van energie dus. Hoe werken die zonnepanelen en wat is de toekomst van zonne-energie? Je leest het in de story van NPO Kennis.

Story over duurzame energie op je dak

Hoe werken zonnepanelen?

Kolen en gas

Speel de quiz over kolen en gas

Tijdens de industriële revolutie wordt steenkool een belangrijke brandstof in Nederland. In Limburg worden talloze mijnen geopend om steenkool te winnen uit de bodem. In 1959 komt daar nog een fossiele brandstof bij. Groningen blijkt boven op een enorme aardgasbel te zitten. Wanneer steenkool winnen in het buitenland goedkoper blijkt, worden de steenkoolmijnen gesloten. En ook de winning van aardgas wordt afgebouwd. Fossiele brandstoffen blijken slecht voor het milieu en daarnaast veroorzaakt de winning van aardgas bevingen in de Groningse ondergrond. Er wordt nu meer gekeken naar duurzame energiebronnen als zonne-, waterstof- en windenergie.

Televisie en computer

Burgers en stoommachines

De revolutie van fossiele brandstoffen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.