Een middenklasse auto en een koe. Wie stoot het meeste broeikasgas uit? De koe. Hoe kan dat? Die produceert methaangas onder andere. En dat is een zeer potent broeikasgas. Wist u dat, boer Bonestroo? Nee, ik wist niet dat de koe zoveel uitstootte. We zijn op zoek naar voedingsmiddelen, producten, die dat kunnen reduceren.
Eén koe, is wetenschappelijk aangetoond, stoot meer broeikasgas uit dan een rijdende auto. En we hebben in Nederland zo'n 4 miljoen van die grote grazers. Volgens het klimaatakkoord moet de landbouwsector fors terug in uitstoot. In die uitstoot spelen de koeien dus een belangrijke rol. Wetenschapper Jan Dijkstra legt uit hoe dat kan.
Een koe eet voer, zoals gras. Door de bek komt het in de grootste maag terecht, de pens. In de pens zitten miljarden micro-organismen die het voer omzetten in bruikbare nutrie?nten voor de koe. In dat proces komt methaan vrij. Dat methaan verlaat het dier aan de voorkant, via de bek of de neusgaten. Hij boert het uit? Een koe is een net dier. Die boert niet, hij houdt de bek dicht als hij iets oprispt. En daarmee komt de meeste methaan er via de neusgaten uit.
Methaan is ongeveer 30 keer zo sterk als CO2, het broeikasgas kooldioxide waar we het meestal over hebben. Een molecule is 30 keer zo sterk qua klimaatverandering als CO2. Volgens klimaatwetenschapper Dolman is de vergelijking tussen één koe en een auto te laag ingeschat. De koe stoot ongeveer evenveel broeikasgas uit als een gemiddelde auto die 25.000 km per jaar rijdt. Dus als je iets minder rijdt, wat de meesten van ons doen, stoot hij 1,5 tot 2 keer zoveel uit als het gemiddelde autogebruik van een gezin.
Hoeveel koeien zijn er op de planeet? In Nederland zijn er 4 miljoen. In Europa zijn er 90 miljoen. Wereldwijd zijn er anderhalf miljard. Hoeveel stoten die uit met z'n allen? Samen stoten ze zo'n 10% van de broeikasgassen uit. Methaan is daar zo'n 50% van.
De Nederlandse multinational DSM heeft na 10 jaar research eindelijk de oplossing gevonden. Even simpel als doeltreffend. Een voedingssupplement dat methaanproductie van de koe sterk terugdringt. Een kwart theelepel per koe per dag. Dat vermindert de methaanuitstoot meteen met 30%. Het is getest, veilig voor de koe. Veilig voor de mens. En goed voor het milieu.
De Wageningen Universiteit is één van de wetenschappelijke instituten die wereldwijd het wonderpoeder test. In de proefstal van de universiteit wordt precies gemeten hoeveel methaan de koeien produceren, via een afzuigkap in de voerbak.
Wat je nodig hebt is ongeveer 1-1,5 gram van dit witte poeder per koe. Dat verdelen we over het voer, dat eet de koe. Daarmee wordt methaan gereduceerd. En hoopvol middel, maar je kan nog veel meer doen om methaan terug te dringen. Wat zien we hier? Ja, de basis van het koeienvoer is ruwvoer. Zoals graskuil. Deze graskuil is goed verteerbaar. Veel bladmateriaal. Deze graskuil heeft veel stengel en is slecht verteerbaar. Deze geeft ruwweg 30% minder methaan dan deze. Dus het is belangrijk om goede kwaliteit graskuil aan je koeien te voeren om methaan te verlagen. Zo is er de afgelopen jaren al van alles geprobeerd om de methaanuitstoot terug te dringen. We hebben ook geprobeerd om knoflook aan koeien te voeren. In het laboratorium werkt het heel goed om methaan te verminderen. De eerste keer dat ik het voerde aan koeien, zagen we geen effect. Daar waren we zo verbaasd over dat we het nog eens in een veel grotere dosis aan koeien hebben gevoerd. De stal rook naar knoflook. Zelfs de melk smaakte naar knoflook. Maar helaas nog steeds geen verlaagd methaan. Dus niet alle onderzoek is succesvol.
Maar nu is er dus iets wat wel werkt. Dit is een molecule van het poeder. Het bindt aan het enzym dat betrokken is bij de methaanvorming in de pens. Dat remt de methaanvorming sterk.
Gemiddeld 30% minder methaan. Boer Kees Hemminga is enthousiast over de mogelijkheden van de methaanremmer. Wist u eigenlijk dat koeien zoveel invloed hebben op het klimaat? Ik was me ervan bewust. Ik ben trots op het bedrijf en onze melk. Maar ik ben me ook bewust van de impact op het klimaat. Daarom hou ik me ook bezig met deze dingen. Wat kan ik doen om de uitstoot te reduceren? Denkt u dat de boeren in Nederland enthousiast zijn over zo'n middeltje? Het positieve ervan is dat je het kunt toevoegen aan het rantsoen. Daarmee is het laagdrempelig om toe te passen. En dat klinkt goed? Ja. Een reductie van 30% methaan. Dat is een groot verschil.
Als je kijkt naar wat er in het klimaatakkoord is afgesproken over reducties in de landbouw, met name in de methaanuitstoot staat er een inboeking van 1 megaton. En dat is ongeveer wat je zou halen in Nederland met die reductie. Bent u enthousiast? In principe wel. Maar het is natuurlijk een technische en commercie?le fiks.
Boer Bonestroo heeft de afgelopen jaren tonnen gei?nvesteerd om aan allerlei eisen te voldoen. Hij wil graag meedoen, maar er moet nu wel betaald worden. Onze melkprijs blijft nog jarenlang 35, 36, 37 cent. Daar komt niks bij. Waar wat afgaat er niet bijkomt, slinkt de marge. Dus als dat spul er ook nog bijkomt, wordt 't voor u alleen maar duurder. Dan wordt het alleen maar duurder. En niet interessant voor ons. We snappen dat het voor het klimaat heel goed is. Maar het zal ergens van betaald moeten worden.
Dit is op dit moment een handige oplossing voor een snelle reductie. En het enige dat we hebben. Ja. Uiteindelijk moet je toch naar minder koeien of een andere voedselvoorziening.
