Jij bestudeert leiderschap. Ja. Uit hoeveel lagen bestaat dat? Heel veel. Het gaat over hun uiterlijk maar ook over gedrag. Wij bestuderen: wat maakt een leider effectief? We vinden het waarschijnlijk allemaal een prettig idee... dat we op basis van slimme argumenten tot politieke besluitvorming komen. Ons stemgedrag. We zijn irrationeel. Hoe waar is dat? Nou, niet. Heel vervelend, maar waar. Vroeger was dat de gedachte, mensen zijn rationeel en stemmen op inhoud. Op basis daarvan maken ze doordachte keuzes. Maar vooral sinds de jaren 60 weten we steeds meer dat allerlei andere elementen ertoe doen: Hoe leiders er uitzien, hoe ze overkomen, hoe ze gepresenteerd worden. Een heel mooi verhaal is dat van Wiegel en Ed van Thijn. Die hebben hun inhoudelijke verhaal omgedraaid. Wiegel vertelde het verhaal van de PvdA en van Thijn van de VVD. Aan het einde werd gevraagd: zou je nog steeds op Wiegel stemmen? En dan stemt 90% nog steeds op Wiegel. Wat maakt inhoud dan zo'n moeilijke reden voor stemgedrag? Wat is daar zo ingewikkeld aan? Omdat het eigenlijk teveel is. In Nederland hebben we heel veel partij. Die vinden allemaal verschillende dingen op heel veel onderwerpen. De informatie is voor ons te veel. Dus verlaten we ons op simpele regels op basis waarvan we een voorkeur hebben en kiezen. Vind jij dat Nederlandse politici zich bewust zijn van imago? Ja. Absoluut. En zeker aan de top. Ze zijn allemaal keurig gekleed. Je kunt niet meer zeggen: die ziet er niet uit. Samsom was het bewijs van dat het zo werkt. Zijn foto's van een paar jaar terug en van de verkiezingsstrijd…Dat zijn bijna twee verschillende personen. Dan zie je hoeveel kleding en een kapsel doen. Samen Nederland sterker en socialer maken. Hoe snel scant de kiezer de politicus? 30 milliseconden. Dus het is een flits. In een flits. Maar dat zijn niet alleen politici, dat is een gezicht. Je kijkt naar iemand en in een flits weet je: Is hij betrouwbaar, dominant, aantrekkelijk, aardig en extravert? Hier zie je hoeveel invloed een baard heeft op gevoel. Vraag maar eens aan een kind: teken eens een boef. Dan tekenen ze altijd stoppeltjes. Een baard heeft invloed op hoe je over iemand denkt. En als je weet dat bijvoorbeeld een metalen bril...dan denkt men dat je 20% meer analytisch vermogen hebt. Dus zo'n brilletje associëren wij met slim zijn. Ja. Kijk ook in kinderprogramma's, het slimme kind draagt een bril. Je hebt Buma... Als je gewoon kijkt naar de natuurlijke lijnen...als hij neutraal kijkt, die zijn allemaal naar beneden, negatief. Maar als je deze ziet... Jaha...Dat voel je wel meteen, dat verschil. Ik zag deze foto en dacht: wat een vriendelijk mens lacht mij toe. En kijk hoe leuk... de kleur van zijn ogen komt overeen met zijn das. Een extra effect voor de foto. Zijn gezichten het enige waar we op letten? Ook je stem en hoe je je stem gebruikt. Daar hebben vrouwen bijvoorbeeld ook weer nakijken. Je moet eigenlijk een iets diepere stem hebben. Man, man, man. Vrouwen hebben het extra moeilijk. Vrouwen moeten zowel intelligent zijn, goed in hun werk. En men moet ze ook nog aardig vinden. Mannen hoef je niet aardig te vinden. Heeft ouder zijn ten opzichte van jonger zijn...een voor- of nadeel in de politiek? Absoluut. Als je er te jong uitziet, denkt men: die heeft te weinig ervaring. Als je er te jong uitziet en je draagt een overhemd dat groot is... dan denkt men: die heeft het overhemd van zijn vader aan. Dan accentueer je dat jong zijn. Snotneus. U bent uitgemaakt voor snotneus. Ja. Voelt u zichzelf een snotneus? Ik heb wel eens een snotneus. Snotneus. Bij GroenLinks kun je wat losser gekleed gaan dan bij de VVD. Je manier van kijken, non-verbaal gedrag speelt ook een rol. Wat zoeken mensen eigenlijk in politiek leiderschap? Ik denk dat het met betrouwbaarheid te maken heeft. En inspiratie. Toch iemand die een verhaal heeft waar je in kunt geloven. Waarvan je denkt: daar wordt het beter door. En authenticiteit. Als ik zeg dat ik het belangrijk vind...dat ik ook laat zien dat ik het belangrijk vind. Dat ik niet nep doe. Het ingewikkelde is dat die leiders inmiddels zoveel weten over waarom mensen op je stemmen of niet...dat je leiders ook ziet zoeken naar het antwoord dat werkt. 'Hoe zeg ik de dingen zo dat het verkoopt.' Daarmee loop je het gevaar dat je jezelf kwijtraakt en alleen op zoek bent naar de marketing van jezelf.
