Name: Wat is een akkoord?
Uploaded: 2024-03-28T10:56:47+01:00
Duration: 8 min 3 s
Description: Twee tonen samen noemen we een tweeklank en vanaf een drieklank spreken we van een akkoord. Als je een akkoord bereikt, bereik je een overeenstemming; je bent in harmonie. Dat geldt ook voor een akkoord in de muziek. De noten uit het akkoord zijn met elkaar in harmonie.

Klas 1/2/3

Klas 4/5/6

Hey.

Wat hebben Pythagoras, de G7 en
Ome Willem te maken met een

akkoord?

Een akkoord is heel simpel:

De samenklank van drie of meer tonen.

Twee tonen samen

dat noemen we een tweeklank.

En vanaf een drieklank spreken we dus van
een akkoord.

Als je een akkoord bereikt, dan bereik je
een overeenstemming, je bent in harmonie.

Dat geldt ook
voor een akkoord in de muziek.

De noten uit het akkoord
zijn met elkaar in harmonie.

Oké, de ene keer meer dan de andere.

De wiskundige Pythagoras, die was in de
5de eeuw voor Christus niet alleen bezig

met het berekenen van de lengtes van
de zijden van een driehoek door middel

van de door hem bedachte formule a
kwadraat plus b kwadraat is c kwadraat.

Hij bespeelde ook de zogenoemde knieviool.

Al spelend ontdekte hij dat door een
gespannen snaar op verschillende punten af

te klemmen, mooie getalsverhoudingen
iets harmonisch opleverden.

Net zoals bij

een gitaar wanneer je een snaar tokkelt
en daarna de snaar de helft induwt.

Dan hoor
je twee tonen die heel goed samenklinken.

Ja, twee keer dezelfde noot, alleen de
ene keer

een verdiepinkje hoger, een octaaf.

Ja, verschillende lengteverhoudingen
leveren

tonen op die in
onze oren prettig samenklinken.

Zo komen we bijvoorbeeld uit op
een C akkoord dat bestaat uit een C,

een E en een G.

De C is de grondtoon.

De basis van het akkoord.

Die laten we samenklinken met de derde en
vijfde noot uit die C toonladder.

We tellen dus eerst drie

en dan vijf

naar rechts.

Respectievelijk de terts en de kwint.

Nou, als je hetzelfde doet met de F

en de G

dan heb je de basis voor menig popliedje

te pakken.

Nou, dat waren nog maar twee akkoorden.

Zo simpel is het.

De liedjesschrijver hoeft dus alleen maar
het akkoordsymbool C op te schrijven,

en de uitvoerende weet direct na
het zien van deze video welke drie noten er

dan gespeeld moeten worden:

C, E en G en voor F is dat dan

F, A en C.

Ook Haydn en Mozart konden goed uit
de voeten met deze basisakkoorden.

Ze braken zich het hoofd over de vraag
wat ze nog meer met die akkoorden konden.

Gebroken akkoorden bijvoorbeeld.

De noten van het akkoord

werden niet tegelijkertijd, maar na
elkaar gespeeld.

Ook kunnen akkoorden omgekeerd worden.

De grondligging met een grondtoon
onderin kan bijvoorbeeld ook gespeeld

worden als E-G-C

of als G-C-E en dan blijft het

een C akkoord.

Mag misschien spannender klinken, vraag
je af?

Nou, naast dit
zojuist gespeelde majeur, vrolijke akkoord

hebben we ook mineur akkoorden, akkoorden
die wat droeviger kunnen klinken.

Als je

aflevering drie van Muziek in een Notendop
hebt gezien, dan weet je hier alles van.

Zo niet, kijk maar even.

Ja, welkom terug.

Wat een goede aflevering was dat.

Wij gaan hier verder om drieklanken iets

kruidiger te maken kan je er bijvoorbeeld
voor kiezen om niet de derde noot,

maar bijvoorbeeld de tweede of
de vierde noot uit de rij te spelen.

Tweede noot, vierde noot

en die vierde noot die lost dan
lekker op naar de

terts, de derde noot.

Nou, dat voelt logisch.

Er kan flink verder worden gevarieerd
met halve en hele toonsafstanden.

Als je bijvoorbeeld begint met een
majeur akkoord

en de vijfde noot uit de rij een halfje

hoger speelt. Oeh.

Dan heb je een overmatig akkoord.

als je bij een mineur akkoord

de kwint een halfje

de kwint een halfje naar beneden schuift

dan krijg je een verminderd akkoord.

Hier zijn allemaal variaties op die je direct
weer mag vergeten, zoals dubbel verminderd

een hard verminderde akkoorden.

Maar goed, vergeten. Van de drieklanken
gaan we naar de vierklanken.

Een akkoord dat in

elk liedje of klassiek muziekstuk voorbij
komt is het septiem akkoord.

‘Sept’ is Frans voor zeven.

Een G septiem akkoord wordt bijvoorbeeld
in de populaire muziek geschreven als

G7, niet te verwarren met een G7 top waar
wereldleiders diverse akkoorden sluiten.

Dit is een G majeur akkoord.

We tellen vanaf de G zeven toetsen

naar rechts: één, twee,
drie, vier, vijf, zes, zeven

en voilà het G7 akkoord.

Zo simpel gaat dat jongens.

Gevoelsmatig wil dit akkoord
ergens heen.

Het wil oplossen, in dit geval in
het C akkoord.

Nou ja, logisch.

En zo eindigt bijvoorbeeld
elke willekeurige Mozart symfonie.

Het majeur septiem akkoord,
de zevende noot

een halve noot verhoogd.

Die wil nergens heen, maar is wel

zeer de moeite waard.

Componisten werden steeds creatiever.

Een akkoord

dat het noemen waard is, is het Tristan
akkoord, bedacht door Richard Wagner.

Zijn opera Tristan und Isolde

uit 1865 is een mijlpaal in
de westerse muziekgeschiedenis.

Het begint met dit akkoord:

F-B-Dis-Gis.

Schitterend.

Het akkoord lost
niet op, het gaat nergens heen.

Dit dissonante akkoord

paste eigenlijk helemaal niet binnen het
toonsysteem van toen. Dat was ook

precies wat Wagner ermee wilden uitdrukken:
het verlangen van het liefdespaar

Tristan en Isolde, dat binnen
geen enkele conventie past.

Aan het slot, als Isolde over het
dode lichaam van Tristan

buigt, zingt
ze haar indrukwekkende aria Liebestod.

Het dissonante Tristan akkoord uit

de openingsmaten wordt dan
eindelijk opgelost.

Isolde sterft uit liefde.

Pas nu zijn
de twee samen, samen in de dood.

Prachtig.

Ja, spannende akkoorden
vinden we ook in de jazzmuziek.

En dan kunnen we doorgaan met stapelen.

Om met Ome Willem te spreken:

Deze noot op deze noot

en zo klim ik naar boven.

Nog een terts bovenop
het eerder genoemde septiem akkoord

tussen basis drieklank plus de zevende.

Dan komen we bij de negende noot.

En we gaan door met stapelen.

De elfde en de dertiende.

En ook hier

kun je doorgaan met omkeringen.

Lekker.

Weet je wat?

Zullen we iets afspreken?

Vond je deze video leuk en leerzaam?

Like en subscribe. Akkoord?

Dank je wel!

Ik heb een droge bek gekregen zeg!

Is dit die wodka voor mij he?

NPO Kennis maakt explainers en informatieve story's over onderwerpen die jongeren bezighouden, van Netflix tot klimaatverandering.

Npo Kennis header

Logo NPO Kennis

NPO Kennis

Luisteren naar muziek heeft een effect op je. Je wil bijvoorbeeld dansen bij harde muziek, je wordt verdrietig als je luistert naar zielige muziek en je voelt je verbonden met anderen als je muziek maakt. Wat doet muziek met je hersenen? Kom er alles over te weten in dit scrollverhaal.

Scrollverhaal over wat muziek met je hersenen doet

Welk effect heeft muziek op je?

Niet iedereen houdt van jumpstyle, hardcore of elektronische muziek. Van welke muziek je houdt, wordt bepaald door verschillende factoren, zoals je persoonlijkheid en je omgeving. Je leest er alles over in de story op NPO Kennis.

Story over waarom je bepaalde muziek leuk vindt

Wat bepaalt je muzieksmaak?

Geschiedenis van de popmuziek

Popmuziek is een verzamelnaam van verschillende muziekstijlen. Popmuziek betekent ‘populaire muziek’. Een groot deel van de mensen vindt deze muziek leuk en daarom hoor je het ook veel op de radio. Popmuziek bestaat onder andere uit jazz en rock ’n roll.

Van rock'n roll tot elektronische muziek

Wat is een akkoord?

Omroep MAX

Wat is een wals, wat doet een dirigent eigenlijk en wat is het verschil tussen majeur en mineur? In de serie Muziek in een Notendop (Omroep Max) geeft presentator Sander Zwiep op luchtige wijze antwoord op al dit soort vragen.

Muziek in een notendop

Twee tonen samen noemen we een tweeklank en vanaf een drieklank spreken we van een akkoord. Als je een akkoord bereikt, bereik je een overeenstemming; je bent in harmonie. Dat geldt ook voor een akkoord in de muziek. De noten uit het akkoord zijn met elkaar in harmonie.

Muziek en dans

Een samenklank van drie of meer tonen

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

rode kerstballen in een boom

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.