35! Het was een enorme overwinning voor de PVV. En een enorme overwinning voor Geert Wilders. Tot veel blijdschap van de PVV. Er wordt volop feest gevierd wordt. Het woord historisch is al gevallen. Het is nog geen kwart over negen. De kiezer heeft gezegd we zijn het zat en wij willen en daar gaan wij voor zorgen dat die Nederlander weer op één komt te staan. Maar het is ook een overwinning die andere schrik kan aanjagen. Mensen vragen zich af wat deze overwinning betekent en wat dat betekent voor Nederland. Hou mekaar nou even vast. Wij laten in Nederland niemand los. In deze video kijken we hoe de PVV na al die jaren toch de grootste partij van Nederland is geworden. Dat de PVV groot zou worden. Dat zien we eigenlijk al een tijdje. Omdat het verhaal van Geert Wilders aanslaat. Het verhaal van minder migratie, maar ook opkomen voor mensen die financieel in de problemen zitten. Ik denk dat ik net als heel veel Nederlanders wel heb verrast was dat de PVV zoveel zetels kreeg. Dat ook als je keek naar de peilingen daarvoor/ Had niemand dat echt zo voorzien. Zegt Koen Damhuis, een politicoloog die voor een onderzoek 165 uur uur sprak met 64 PVV stemmers. En tegelijkertijd moest ik terugdenken aan de tijd dat ik interviews deed met met PVV kiezers, dat was in 2016. In die tijd stond de PVV op meer dan veertig zetels in de peilingen, hè. Dus die die potentie, zou je kunnen zeggen, die is er al jarenlang. Eigenlijk stemmen we al jaren op Wilders, maar het werd nooit wat. Daarom was dit zo ongelofelijk eigenlijk. Nou, als je naar de peilingen kijkt van de afgelopen jaren eigenlijk dan zie je dat Wilders altijd best wel een grote middenpartij is geweest. En dat is echt in een week tijd voor de verkiezingen veranderd. Als je dan inderdaad ziet hoe de grafiek door het plafond gaat. Dan zie je dus dat de meeste PVV kiezers of in ieder geval heel veel PVV kiezers op het allerlaatste moment hebben besloten. En dat de strategische kiezer op rechts, want die waren er ook op rechts, eigenlijk bijna allemaal voor Geert Wilders hebben gekozen en dat zag niemand aankomen. Tot de laatste week dat de kiezer zou denken als je links niet wil en je wil een rechtse premier, dat je dan bij Geert Wilders moet zijn. En dat zien we ook terug in dit kiezersonderzoek van Ipsos dat 3500 mensen vroeg naar hun stemgedrag. Hier zie je waar de PVV stemmen vandaan komen. 39% van de kiezers die nu op de PVV stemmen, hebben dat tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2021 ook gedaan. Daarnaast stapte een kleine 15% over van de VVD. 12% van de huidige PVV stemmers geeft aan bij de vorige verkiezingen niet gestemd te hebben. Nu is er een soort van mythe die je vaak hoort dat kiezers van de PVV ooit bij links zaten. Dat is maar een heel klein deel van het verhaal. Ze kwamen dus vooral van rechts en van niet stemmers. Dat zagen we eigenlijk ook al bij Fortuyn in de jaren vóór Fortuyn. Toen zag je dat de VVD naar links was opgeschoven, waardoor der ruimte was ontstaan aan de rechter zijde van de VVD. En eigenlijk hetzelfde zagen we de afgelopen jaren. Hé, dus een coalitie met D66 en de VVD en dat schept ruimte voor VVD kiezers die wij wat wat meer aan de rechterkant zitten. Vanavond hebben we een Indische kip kerrie soep. Brenda en Amy koken iedere dag voor mensen in Zoetermeer die niet rond kunnen komen. Als je het slecht hebt is dit het eerste wat je uit natuurlijkerwijze doet kijken. Waar ligt het aan? Waar komt het vandaan? Wie doet mij dit aan? Ja, en dan is het natuurlijk voor een heleboel mensen logisch dat dat dat de buitenlanders zijn, dat dat de mensen zijn die hier gratis geld komen halen waardoor wij niets meer hebben. Hebben jullie zelf ook op Wilders gestemd? Ja. Om dezelfde reden? Eigenlijk een beetje een proteststem ook omdat ik niet wil dat GroenLinks of onze lieve mevrouw van de VVD. Ik kan haar naam niet uitspreken, dus ik noem hem ook maar niet. Aan de, weer aan de macht komen. Dus dan maar op Wilders. Er zijn een paar misverstanden. Dat het alleen maar laagopgeleiden zouden zijn. Of praktisch opgeleiden. Dat is denk een misverstand, of dat het de boze witte man zou zijn. Er zijn ook heel veel vrouwen die op de PVV stemmen, dus dat is een heel erg brede groep. Ook qua stad platteland zie je daar eigenlijk ook nauwelijks variatie in. En dat is hier goed te zien. Dit is een kaart van alle gemeenten in Nederland en hier zie je welke partij de grootste is geworden in al die gemeentes. De PVV is in heel veel gemeenten de grootste partij geworden. In het oosten scoort NSC heel goed en dan heb je al die rode gemeenten waar GroenLinks PvdA de grootste is. En dat zijn vooral de grote steden. Dat kan je extra goed zien als we de kaart wat veranderen naar een kaart van Nederland naar het aantal inwoners. Die grotere rode blokken zijn bijvoorbeeld steden als Leiden Utrecht, Amsterdam, Groningen, Eindhoven. Uitzonderingen zijn Rotterdam en Den Haag, waar de PVV weer het grootst is. Er is een grote groep kiezers in Nederland waar eigenlijk geen partij voor was. Waar die groep allemaal op Wilders stemmen en dat is een groep kiezers die conservatief links wordt genoemd. Conservatief op bijvoorbeeld migratie vlak, maar links op sociaal economische vraagstukken op het helpen van de onderkant de marktwerking in de zorg terugdraaien en dat soort dingen. Er is een groep kiezers, heel kort gezegd, die het idee hebben dat ze te weinig krijgen. Hè ten opzichte van bijvoorbeeld zorg van woningen en dat die nieuwkomers voorgetrokken worden in hun ogen. Nederlanders eerst toch? Ons volk eerst. Dat vind ik heel belangrijk En Nederlanders met een migratieachtergrond? Ja, daar heb ik nog niet eens zoveel problemen mee. Maar we hebben hier zoveel armoe. Ik vind dat die mensen eerst aan de beurt zijn. Dat vind ik heel belangrijk. Het is ook een groep kiezers die hebben hard gewerkt en het idee dat hun zuurverdiende belastinggeld wordt weggegeven. Denk aan gelukzoekers. Denk aan, he luie Grieken worden dan genoemd. Aan zakkenvullers in Brussel. En mensen die niet op dezelfde manier in het leven staan. Die er niet even hard voor geknokt hebben, maar wel profijt krijgen hè ten koste van henzelf. En er is ook een groep die meer is, dat van puur culturele redenen heeft. Dat is soort van conservatieven zou ik kunnen zeggen, die echt graag willen behouden wat in hun ogen bedreigd wordt, namelijk de Nederlandse cultuur. We krijgen steeds meer mensen van buitenaf en ik vind dat ook een gevaar. Als je dan dus je eigen identiteit niet meer kunt vasthouden dat is niet goed het moet gewoon in evenwicht zijn en dat heeft Geert Wilders wel durven te verwoorden. En de andere partijen, ja, die zijn daar een beetje bang voor lijkt het wel. Mensen hebben verschillende verschillende redenen om bij dezelfde partij uit te komen en die kunnen meer sociaal economisch zijn. Denk ook aan de zorg. Het is een belangrijk thema voor veel PVV kiezers, de woningmarkt. De asiel kwestie. Het wonen en de zorg en vooral ook de zorg voor de ouderen, want daar moet echt naar gekeken worden. Moet er echt verandering in komen want de mensen worden opstandig. De Nederlander. Dat is wat we gezien hebben? Dat is wat we gezien hebben. Ja, vandaar Wilders. Maar het is altijd weer gekoppeld aan migratie en dus zorg is een belangrijk thema omdat in de ogen van de kiezers ja, de te veel nieuwkomers zijn die ook nog eens wel hun tandarts kosten vergoed krijgen en zij niet. Is een vorm van voortrekkertje. Die groep heeft eigenlijk nooit echt onderdak gevonden bij een politicus die dat op een succesvolle manier kon verbinden. Hè de SP heeft daar in de buurt gezeten maar ja nooit echt helemaal al die stemmers gekregen en Wilders door nu milder te worden. Door meer premier waardig te worden heeft ineens, lijkt het, die groep kiezers aan zich kunnen binden. Mensen die zich zorgen over migratie maken, maar ook over hun portemonnee. En dat lijkt een belangrijke sleutel te zijn geweest tot zijn verkiezingsoverwinning. Goeimiddag, ik ben Geert Wilders. Ik heb mijn eigen stijl. Ik heb mijn eigen eigenschappen en authenticiteit. Het verbod van moskeeën, het verbod van hoofddoek dragen, et cetera. Daar ben ik het niet mee eens. Wat betekent dit voor ons? Voor mij, maar vooral ook voor ons als samenleving? Welke kant gaan we op met elkaar? Redouan El Khayati is socioloog en jeugdwerker in Den Haag. En hoe was het om hier vanochtend aan te komen op werk? Ik kwam binnen en ik kreeg omhelzingen van collega's. Ja, dat deed wel iets met mij als van het was heel confronterend. Ik heb hier en daar op social media vooral heel veel uh berichten, posts, gezien van ook van die grappige foto's van laat we onze koffer maar inpakken. Heel veel zelfspot, heel veel weglachen met grapjes. Maar ja, ik weet ik weet ook als gemeenschap zit dat dat ergens ook wel een mechanisme is om toch ook wel een beetje angst of onzekerheid weg te stoppen. Wilders heeft natuurlijk in zijn rol in de oppositie hele radicale en soms ook echt te ver gaande uitspraken gedaan over de islam, over buitenlanders in Nederland omdat hij dat nodig dacht te hebben in zijn campagne om stemmers te halen voor zijn verhaal over het gevaar van de islam. Precies een uur geleden is de film Fitna van Geert Wilders vrijgegeven en nu via het internet te zien. Het is een film die waarschuwt, Fitna, voor de gevaren van de islam. De abjecte ideologie in Nederland en mijn conclusie is kies voor vrijheid. Stop de islamisering. En ik hoop dat iedereen die dat ziet nou daarvan overtuigd kan raken. Een kopvoddentaks zou ik het willen noemen. Meer veiligheid, minder criminaliteit minder immigratie en minder islam is waarvoor Nederland voor kiest. Ja doe is normaal man. Wat ach. Ja doe is normaal man. Dat is ja. Doe lekker zelf normaal. Willen jullie in deze stad en in Nederland meer of minder Marokkanen? Minder, minder, minder! Dan gaan we dat regelen. Je kunt niet met een beroep op de vrijheid van meningsuiting groepen beledigen of aanzetten tot discriminatie. Dat geldt ook voor een politicus. Islam zal nooit uit ons DNA gaan, maar de prioriteit ligt nu duidelijk bij andere zaken als het gaat om de komende regeerperiode. Ja, dat is heel duidelijk, maar ik wil toch nog heel even voordat we ieder geval weten wat u voor ogen het liefst zou zien wat voor samenleving? Een vrij land. En is dat dan ook een een land waarin de koran niet meer te koop is? Dat is geen prettig boek. Is dat nou iets, nogmaals waarvoor wij nu de barricade op gaan? Nou, geen prioriteit. D'r zijn andere, belangrijker prioriteiten. Dan deze voorstel. Hij heeft natuurlijk nu ineens een andere toon gevonden en een andere toon gezocht. 35! We gaan niet praten over moskeeën en korans en islamitische scholen. We gaan praten over die agenda van hoop die Nederlanders nu massaal hebben gesteund, namelijk er voor zorgen dat die Nederlander weer op één komt te staan. Dat betekent dat alle partijen nu. De campagne is voorbij. We hebben nu de kiezer heeft gesproken, over de schaduw heen moet springen en moet kijken waar de overeenkomsten zijn. Ik denk dat Wilders zeker kiezers heeft kunnen verleiden door ja een Geert Milders te worden. En toen ik kiezers sprak waren er heel veel van hen vooral de oudere die nog terug verlangde naar Pim Fortuyn, die de zaken net wat minder radicaal en soms wat constructiever kon neerzetten. Waarom is ie zo extreem? Zei die kiezer dan. Waarom moet ie nou zo radicaal zijn? De vraag is nu natuurlijk Wat is nou de echte Geert Wilders? Die nieuwe Wilders die verzoenend lijkt en net lijkt alsof die nooit die radicale Wilders is geweest? Of is die eigenlijk een wolf in schaapskleren? Dat vraagt iedereen in Den Haag zich af.