Name: Waarom spreken ze in Zuid-Afrika een soort Nederlands?
Uploaded: 2011-12-06T23:00:00+01:00
Duration: 1 min 27 s
Description: Reis 10.000 kilometer naar het zuiden en je hoort de mensen een soort Nederlands spreken: Afrikaans. Hoe zijn woorden als kniediepvoordag en deurmekaarspul daar terecht gekomen?

Klas 1/2/3

Groep 6/7/8

Het zuiden van Afrika kreeg voor het eerst echt met Nederland te maken in de persoon van Jan van Riebeeck. Die kwam daar in 1652 aan op z’n Dromedaris - want zo heette z’n boot - om bij Kaap de Goede Hoop een handelspost te stichten: de Kaapkolonie. Die Kaapkolonie groeide snel door de toevloed van Vlamingen, Duitsers en Fransen. En die leerden al snel dat ze maar beter Nederlands konden spreken, want denk maar niet dat die Nederlanders een andere taal gingen leren.
Nou ja, ‘Nederlands’: vanaf ongeveer 1740 begint de taal van de Kaapkolonisten een eigen leventje te leiden. Dat komt door de contacten met de plaatselijke bevolking, die Khoisan of Bantoe spraken, door de invloed van het Engels en het Maleisisch van de Aziatische slaven. En daarom spreken de Zuid-Afrikanen van ‘baie pisangs’ als ze gewoon ‘veel bananen’ bedoelen.
Toen de Boeren hun Kaap kwijtraakten aan de Britten trokken ze het binnenland in. Daar stichtten ze een aantal vrijstaten, waar ze zich uit konden leven in hun eigen tradities en taal: het Nederlands, dat nog wel zo genoemd werd, maar inmiddels dus eigenlijk een nieuwe taal was geworden: het Afrikaans.
En zo zijn er aan het andere eind van de wereld miljoenen mensen met wie wij een redelijk normaal gesprek kunnen voeren. Tenzij ze ‘kniediepvoordag’ al onder de ‘dwelmmiddels’ zitten, want dan wordt het een ‘deurmekaarspul’. Ah, ‘moenie worrie nie’.

Wat voor dieren leven er in het regenwoud? Wat geloven de mensen in India? En hoever ligt Australië bij ons vandaan? De Wereld Rond neemt je mee naar allerlei landen op de wereld.

Programmaheaders

Programmalogo's

De wereld rond

Zuid-Afrika is het zuidelijkste land van het continent Afrika. Het is een land met een rijke cultuur, maar ook met grote verschillen tussen arm en rijk. Je kan er op safari in de uitgestrekte natuur en op zakenreis in het moderne Kaapstad. Wat weet jij over dit bijzondere land? 

Quiz over het zuidelijkste land van Afrika

Wat weet jij over Zuid-Afrika?

Klas 4/5/6

NOS op 3 legt het nieuws aan je uit, in duidelijke taal, zodat je het nieuws beter kunt volgen.

NOS op 3

Naar het YouTube-kanaal NOS op 3

Vanaf 1951 kwamen er ruim 12.000 Molukkers vanuit Indonesie naar Nederland. Omdat het de bedoeling was dat ze kort zouden blijven, kwamen ze in eenvoudige woonoorden terecht. In de kleine barakken, waar ze met velen dicht op elkaar woonden, stonden de koffers steeds klaar voor vertrek. In deze special kun je rondkijken in zo'n barak en video's bekijken over de geschiedenis van Molukkers in Nederland.

360-graden special

Molukkers in Nederland

Nederland heeft eeuwenlang geprofiteerd van de rijkdommen van Indonesië. Ons land wil koste wat kost vasthouden aan de kolonie Nederlands-Indië, ook als de roep om onafhankelijkheid steeds luider wordt. Er volgt een bloedige koloniale oorlog, die tienduizenden Indonesiërs het leven kost. In 1949 draagt Nederland de soevereiniteit over aan het onafhankelijke Indonesië. Hoe was het leven in onze kolonie, wat was de rol van de VOC en hoe werd Indonesië onafhankelijk? Klik op de afbeelding om de tijdlijn te bekijken.

Tijdlijn over ons koloniale verleden

De geschiedenis van Nederlands-Indië

In 1860 verschijnt het boek ‘Max Havelaar’. Het is geschreven door Multatuli, een pseudoniem van de Nederlandse ambtenaar Eduard Douwes Dekker. In de voormalig Nederlandse kolonie Nederlands-Indië schrikt hij zo van de onderdrukking van de lokale bevolking door het Nederlandse koloniale bestuur dat hij het besluit op te schrijven. Het resulteert in een wereldberoemd boek. 

Quiz over het beroemde boek

Wat weet jij over Max Havelaar?

Clipphanger

Het Afrikaans

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Clipphanger logo

Clipphanger 

Clipphanger op Youtube

Reis 10.000 kilometer naar het zuiden en je hoort de mensen een soort Nederlands spreken: Afrikaans. Hoe zijn woorden als kniediepvoordag en deurmekaarspul daar terecht gekomen?

Regenten en vorsten

Taalvaardigheid

Waarom spreken ze in Zuid-Afrika een soort Nederlands?

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Oranje

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.